بازار املاک / سهم اجاره‌نشین‌ها از بازار مسکن

سهم اجاره‌نشین‌ها از بازار مسکن

ایرانی‌ها بیشتر اجاره‌نشین‌اند یا آلمانی‌ها؟/ چرا مردم سوئیس خانه نمی‌خرند؟ چند درصد از ایرانی‌ها صاحب‌خانه هستند و چند درصد از آنها اجاره‌نشین‌اند؟ این پرسش در سال‌های مختلف در ایران پاسخ‌های مختلفی گرفته، اما از آنجا که مسکن همواره مهم‌ترین موضوعِ اقتصادی در سطح اقتصاد خُرد برای ایرانی‌ها بوده است، پاسخ به این پرسش هم اهمیتی دو چندان پیدا می‌کند.

آمارهای مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که حدود ۶۷ درصد از جمعیت شهری کشور در آن سال در واحدهایی سکونت داشته‌اند که مالک آن بوده‌اند. این شاخص برای مناطق روستایی در آن سال معادل ۸۶ درصد بوده است.

همین آمارها نشان می‌دهند که در سال ۱۳۹۸، حدود ۲۴٫۱ درصد از شهرنشینان ایرانی اجاره‌نشین بوده‌اند و وضعیت اقامت ملکی حدود ۸٫۹ درصد هم در گروه «سایر» قرار می‌گرفته که به این معنی است که آنها وضعیت سکونت‌شان را مشخص نکرده‌اند. (وضعیت در روستاها البته متفاوت است.)

همین آمارها، بیش و کم در سراسر دهه ۱۳۹۰ خورشیدی ثابت بوده‌اند: در سراسر این دهه تقریبا همیشه بین ۶۰ تا ۷۰ درصد از خانوارهای شهری در ایران مالک خانه بوده‌اند و نزدیک به ۲۵ درصد هم اجاره‌نشین. اما آیا در کشورهای دیگر هم وضع به همین ترتیب است؟

خانه‌دارها و اجاره‌نشین‌ها

واقعیت این است که این موضوع، به شدت به فرهنگ، وضعیت اقتصاد کلان، سابقه بخش مسکن و چندین و چند عامل دیگر بستگی دارد. به این ترتیب، کشورهای مختلف در دنیا هم از این نظر وضعیت‌های متفاوتی را تجربه می‌کنند.

به عنوان نمونه، داده‌های «یورواستات» (Eurostat) که در واقع همان اداره آمار اتحادیه اروپا است، نشان می‌دهد که شهروندان رومانی در شرق اروپا تقریبا همگی صاحب‌خانه‌اند. در سال ۲۰۱۹ میلادی، تقریبا ۹۶ درصد از جمعیت این کشور صاحب‌خانه بوده‌اند. (همه آمارهایی که در ادامه می‌خوانید، جمعیت ۱۸ تا ۶۴ ساله‌ها را در هر کشور در بر می‌گیرد.)

نسبت اجاره‌نشینی و مالکیت خانه‌های مسکونی در ترکیه، تقریبا مشابه ایران است.

این آمار در مجارستان به حدود ۹۱٫۳ درصد و در اسلواکی و لیتوانی هم به حدود ۹۰ درصد می‌رسد. از میان کشورهای غیراروپایی هم لائوس با نزدیک به ۹۶ درصد از مجموع جمعیت، بیشترین تعداد مالکان خانه‌های شخصی را دارد.

روس‌های خانه‌دار و سوئیسی‌های اجاره‌نشین

داده‌های سایت «استاتیستا» (Statista) در سال ۲۰۲۱ میلادی نشان می‌دهد که در روسیه، حدود ۸۷ درصد از شهروندان مالک خانه بوده‌اند و سهم اجاره‌نشینی از بازار مسکن در این کشور هم تنها ۱۱ درصد بوده است. (دقت کنید که جمع این دو الزاما برابر با ۱۰۰ درصد نیست.)

چینی‌ها هم وضعیت مشابهی را تجربه می‌کنند. در چین، حدود ۸۳ درصد از جمعیت صاحب‌خانه‌اند و ۱۴ درصد از جمعیت هم اجاره‌نشین. در میان کشورهای اروپایی هم ایتالیا صاحب‌خانه‌های بیشتر و اجاره‌نشین‌های کمتری دارد: در این کشور ۷۱ درصد از شهروندان مالک خانه هستند و ۲۴ درصد اجاره‌نشین‌اند.

با این همه، وضعیت برای برخی کشورهای به شدت توسعه‌یافته اروپایی متفاوت است. در فرانسه، سهم مالکان واحدهای مسکونی و اجاره‌نشین‌ها تقریبا مساوی است: در این کشور حدود ۵۰ درصد از جمعیت مالک‌اند و حدود ۴۷ درصد هم اجاره‌نشین. (باز هم دقت کنید که قرار نیست الزاما جمع این دو برابر با ۱۰۰ درصد باشد!)

بحران خانه‌های خالی گریبان کشورهایی مانند چین را هم گرفته است.

در آلمان، بخش عمده جمعیت اجاره‌نشین هستند: ۳۵ درصد مالک خانه و ۶۴ درصد اجاره‌نشین‌اند. سوئیسی‌ها هم به دلیل قیمت‌های بالای ملک در این کشور، ظاهرا چاره‌ای جز اجاره‌نشینی ندارد و سوئیس از این نظر، ظاهرا در اروپا بی‌رقیب است. در این کشور، حدود ۶۸ درصد از جمعیت اجاره‌نشین‌اند و حدود ۳۱ درصد هم مالک‌اند. (شهر-کشورهای خاص مانند «موناکو» را در نظر نگرفته‌ایم.)

در کشورهایی مانند نیجریه، وضعیت مالکیت خانه‌های مسکونی حتی عجیب‌تر است. در این کشور که بزرگ‌ترین اقتصاد قاره آفریقا را دارد، تنها حدود ۲۵ درصد از جمعیت مالک خانه هستند. وضعیت در ترکیه هم تا اندازه‌ای شبیه به ایران است. داده‌های «یورواستات» نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۹ میلادی، نزدیک به ۶۰ درصد از جمعیت در این کشور صاحب‌خانه بوده‌اند.

اما آیا این آمارها می‌توانند چیزی راجع به اقتصاد کشورهای مختلف به ما بگویند؟ بالا بودن آمار مالکیت واحدهای مسکونی در یک کشور، می‌تواند همزمان نشانه‌ای از چند چیز مختلف باشد: بالا بودنِ حجم ساخت‌وساز واحدهای مسکونیِ جدید، عدم رشد چشم‌گیرِ جمعیت در سال‌های اخیر و حتی «بُعد خانوار» (تعداد افرادی که در هر خانواده با هم زندگی می‌کنند).

برخی تحلیل‌ها می‌گویند میزانِ بالای اجاره‌نشینی در کشورهایی مانند آلمان، به دلیل حجم گسترده تخریب منازل مسکونی در جریان جنگ‌های جهانی و عدم جایگزینی آنها بوده است. علاوه بر این، در کشوری مهاجرپذیر مانند آلمان، تقاضا برای واحدهای مسکونی جدید سریع‌تر از ساخت واحدهای مسکونی جدید رشد می‌کند و به همین دلیل کمبود مسکن همواره جدی است.

چرا با وجود این همه خانه خالی، هنوز هم تهیه مسکن برای ایرانی‌ها دشوار است؟

یک تفاوت دیگر هم میان ایران و آلمان جالب توجه است. جمعیت دو کشور کم و بیش یکسان است، اما تعداد خانوارها در دو کشور به شدت متفاوت است و به همین دلیل، تقاضا برای مسکن هم در آلمان بالاتر است.

چرا این همه خانه خالی داریم؟

در واقع، آمارها نشان می‌دهند که حدود ۴۰ درصد از تمام خانوارهای آلمانی «تک‌نفره» هستند، در حالی که در ایران، تنها حدود ۹ درصد از خانوارها تک‌نفره‌اند. به این ترتیب، نزدیک به ۱۶ میلیون آلمانی تنها زندگی می‌کنند، در حالی که در ایران، نزدیک به ۹ میلیون نفر چنین وضعیتی دارند.

اما کمبود مسکن، دلایلی دیگری هم دارد. در ایران، واحدهای مسکونی خالی از سکنه بسیار زیادی وجود دارد، اما با وجود آنکه تقاضا برای خرید مسکن هم بالا است، این خانه‌های خالی نمی‌توانند پاسخگویِ تقاضا باشند. اما چرا چنین است؟

محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی در دولت حسن روحانی، دقیقا یک سال پیش (در فروردین ماه سال ۱۴۰۰) گفته بود که تعداد خانه‌های خالی از سکنه در ایران، تقریبا ۱۰ برابرِ کشور انگلیس است. این در حالی است که جمعیت انگلیس از ایران کمتر است.

به گفته معاونِ وقتِ وزارت راه و شهرسازی، در آن زمان حدود ۲٫۵ میلیون واحد مسکونی خالی از سکنه در ایران وجود داشته که تقریبا معادل ۱۰ تا ۱۱ درصد از کل آمار موجودیِ خانه‌های مسکونی در ایران را تشکیل می‌داده است. (سرشماری عمومیِ نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، سهم خانه‌های خالی از سکنه از کل موجودیِ مسکن در ایران را حدود ۱۱٫۳ درصد نشان می‌داد.)

نخست اینکه آمارهای جهانی در این زمینه هم گونه‌گون هستند: در بسیاری از کشورها سهم خانه‌های خالی از کل موجودیِ مسکن حدود ۱۰ درصد است، اما در کشورهای موفق در زمینه سیاست‌های مسکن، همچون فرانسه و بریتانیا، این آمار به ترتیب برابر با ۷ درصد و ۳ درصد است.

سهم اجاره‌نشین‌ها از کل بازار مسکن در ایران در یک دهه گذشته تقریبا ثابت بوده است.

به نظر می‌رسد که دلیل بروز این وضعیت در ایران، عدم آمایش سرزمینیِ مناسب، کاهش شدید قدرت خرید خانوار و تغییرات به‌نسبت سریعِ جمعیتی و اقتصادی بوده است: بر اساس آمارها، حدود ۶۵ درصد از خانه‌های خالی از سکنه در ایران بالاتر از ۱۰۰ مترمربع مساحت دارند. 

در تهران، عمده این خانه‌ها هم در مناطق گران‌قیمتِ شهر قرار گرفته‌اند و از آنجا که وضعیت عمومیِ اقتصاد قدرت خرید خانوار را به شدت کاهش داده، خانه‌های بزرگ‌متراژ با قیمت‌های بالا که قرار است تنها ۲ نفر در آنها زندگی کنند، مشتری چندانی ندارد.

اما تحلیل این وضعیت به این سادگی نیست و مجالی جداگانه می‌طلبد. همین‌قدر می‌توان گفت که ایرانی‌ها اکنون خانه‌هایی کوچک‌تر، در مناطق ارزان‌ترِ شهرها و با سهم بالاترِ وام خرید مسکن را ترجیح می‌دهند.

قیمت اجاره خانه در قشم برای عید نوروز

از آنجایی که طی فروردین ماه دمای جزیره قشم استان هرمزگان نهایتا 24 درجه خواهد بود بسیاری از مردم عید نوروز را برای سفر به این جزیره انتخاب می‌کنند. البته سفر نیازمند محلی برای اقامت است که برخی اچاره خانه را ترجیح می‌دهند. براساس بررسی‌های صورت گرفته در سایت‌های اجاره خانه، قیمت اجاره خانه در قشم برای عید نوروز در ارزان‌ترین حالت شبی 700 هزارتومان قیمت دارد.

آپارتمان 70 متری در پیروزی

پیروزی در حال حاضر یکی از پرطرفدارترین محدوده‌های شرق تهران به شمار می‌رود که به سبب افزایش قیمت خانه درتهران در کمترین حالت خریدار برای آپارتمان 70 متری در پیروزی باید حدود 3 میلیارد تومان بودجه داشته باشد.

خانه 64 میلیون دلاری جنیفر لوپز و بن...

زوج مشهور هالیوودی، جنیفر لوپز و بن افلک در حال بازسازی خانه 64 میلیون دلاری خود که به تازگی در لس آنجلس خریداری کرده‌اند، دیده شده‌اند. پس از هفته‌ها جست و جو، جنیفر لوپز و بن افلک بلاخره خانه رویایی خود را در منطقه پسیفیک پلسیدس پیدا کردند! جنیفر لوپز و بن افلک در خانه باورنکردنی و 64 میلیون دلاری خود در لس آنجلس دیده شده‌اند. این زوج پس از ازدواجشان در جولای گذشته به دنبال خانه رویایی و مناسب برای خانواده جدید خود بودند.

قیمت مسکن ارزان می‌شود؟

ناراحتی شدید دلالان مسکن از قانون جدید با سیستمی شدن تعیین حق کمیسیون املاک و کاهش نفع مشاوران در قیمت‌گذاری، نقش این صنف در تغییرات قیمت مسکن کاهش می‌یابد.وزارت راه و شهرسازی در حال تدوین آیین‌نامه‌ای برای اجرای قانون جدید کد رهگیری معاملات مسکن است که براساس آن ضمن اجباری شدن صدور کد رهگیری برای معاملات املاک، ارتباط مستقیم تعیین حق کمیسیون مشاوران املاک و دلالان ملکی با قیمت معامله قطع شده و نفع و نقش این صنف در افزایش یا کاهش غیرواقعی قیمت مسکن کاهش پیدا می‌کند.

قیمت آپارتمان 90 متری در قیطریه

برخی از متقاضیان مسکن برای خرید خانه به منطقه یک مراجعه می‌کنند و قیمت خانه در تهران محدوده قیطریه را موردبررسی قرار می‌دهند. آپارتمان 90 متری 2 خوابه با عمر بنا 10سال 8 میلیارد و 600 میلیون تومان قیمت‌گذاری شده و متقاضی برای هر متر آن باید 95 میلیون و 555 هزارتومان هزینه کند. این واحد در طبقه چهارم واقع شده و امکاناتی همچون آسانسور، پارکینگ و انباری دارد.

مدیریت نرخ ارز و تقویت پول ملی

دولت برای مدیریت نرخ ارز و تقویت پول ملی برنامه ریزی داشته باشد.نماینده مردم بندرعباس در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه متاسفانه هیچ کنترلی در زمینه نرخ ارز در کشور وجود ندارد،گفت:دولت نیرو و امکانات و تجهیزات زیادی برای مدیریت بازار ارز دارد لذا دولت هرجا که لازم است باید نظارت خود را در این بخش تقویت کند.افزایش قیمت دلار و به تبع آن کاهش ارزش پول ملی گفت:نگرانی در زمینه کاهش ارزش پول ملی و افزایش بی رویه قیمت دلار در جامعه محسوس است متاسفانه هیچ کنترل موثری در زمینه نرخ ارز در کشور وجود ندارد

اجاره‌بهای یک واحد آپارتمان درفرمانیه

برای اجاره در محدوده فرمانیه حداقل باید به میزان ۳ میلیون تومان اجاره و ۲۰۰ میلیون تومان پول پیش داشته باشید. در ادامه قیمت‌های اجاره مسکن در این منطقه تهران منتشر می‌شود:

آپارتمان 70 متری در تهرانپارس

بررسی قیمت خانه‌ در تهران نشان می‌دهد که متقاضی برای خرید آپارتمان 70 متری در تهرانپارس در کمترین حالت باید مبلغی حدود 3 میلیارد تومان بپردازد. قیمت 6 آپارتمان 70 متری در تهرانپارس را بررسی می‌کند؛ آپارتمان 70 متری در تهرانپارس شرقی با عمر بنا 22 سال متری 47 میلیون و 142 هزارتومان قیمت‌گذاری شده و متقاضی برای خرید این بنا باید 3 میلیارد و 300 میلیون تومان بپردازد. از امکانات این آپارتمان می‌توان به پارکینگ، 2 اتاق و انباری اشاره کرد.

وام نوسازی بافت فرسوده تمام شد

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران خواستار واگذاری همه اراضی دولتی به شهرداری شد و گفت:‌ تسهیلات بانک‌ها برای نوسازی بافت فرسوده تمام شده است. مهدی هدایت در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم با اشاره به وجود برخی موانع در مباحث مربوط به مسکن شهر تهران، اظهار کرد:‌ یکی از مسائل این است که دولت‌ها به عنوان اصلی‌ترین متعهد ساخت مسکن در کشور، زمین فراوانی در شهر تهران دارد که می‌تواند این‌ها (زمین‌ها)‌ را در برنامه‌ریزی مسکن با شهرداری مشارکت دهد.

قرار نیست به هر قیمتی مسکن احداث کنیم

وزیر راه و شهرسازی : از تجربه های گذشته درس بگیریم بذرپاش گفت: برای ارتقاء کیفیت مسکن ملی می توان از شرکت آزمایشگاه مکانیک خاک کمک گرفت. مهرداد بذر پاش، وزیر راه و شهرسازی در گردهمایی مدیران شرکت آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک شرکت آزمایشگاه فنی مکانیک خاک با فدمتی ۷۰ ساله یکی از فنی ترین مجموعه های وزارت راه و شهرسازی است و ماموریت های نظارتی و محاسباتی را بر عهده دارد.

خانه‌های + 20میلیارد تومان مشمول مالیات...

براساس مصوبه تازه مجلس، از خانه‌ها و ویلاهای لوکس که قیمت بیش از 20 میلیارد تومان داشته باشند مالیات اخذ می‌شود. محمدرضا میرتاج‌‌الدینی عضو کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی با اشاره به نشست امشب کمیسیون تلفیق بودجه گفت:‌ در این جلسه اعضای کمیسیون مالیات برخانه و ویلاهای لوکس را مصوب کردند. براساس این مصوبه خانه‌ها و ویلاهای لوکس که قیمت بیش از 20 میلیارد تومان داشته باشند مشمول مالیات بر خانه‌های لوکس می‌شوند که در این مصوبه قید جمعیت شهرهایی که این ویلا‌ها و خانه‌ها در آن قرار دارد نیز حذف شده ا

قیمت آپارتمان 80 متری در پرند

نوسانات اقتصادی و تغییر قیمت خانه در تهران سبب شده تا متقاضیان خرید مسکن به حومه پایتخت مراجعه کنند که همین امر سبب شده تا قیمت این محدوده‌ها نیز تا 12 برابر نسبت به چهارسال گذشته افزایشی شود. قیمت آپارتمان در پرند که طی سال‌های گذشته حدود 300 تا 400 میلیون تومان بود براساس بررسی‌های انجام شده حداقل بودجه موردنیاز برای خرید آپارتمان 80 متری در پرند در حال حاضر یک میلیارد تومان است.

بار گرانی آهن‌آلات روی دوش مسکن

رئیس مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن معتقد است تاثیر افزایش قیمت کنونی آهن‌آلات بر صنعت ساختمان از دو جهت حائز اهمیت است، اولی تاثیر مستقیم به دلیل کاربرد فولاد و آهن‌آلات در تمام بخش‌های ساختمان و دیگری تاثیر تورم موجود در کشور در اثر افزایش نرخ ارز است.قیمت‌ انواع محصولات فولادی در روزهای اخیر علاوه بر اینکه در بازار جهانی صعود داشته، در بازار داخلی نیز روند صعودی را تجربه کرده است.

قیمت اوراق برای مجردها و متأهل‌های...

آخرین قیمت وام مسکن در سراسر کشور | اوراق مسکن برای مجردها و متأهل‌های تهرانی چقدر تمام می شود؟ آخرین آمارها حاکی از آن است که روند کاهشی هر برگ اوراق مسکن همچنان ادامه دارد و متاهل‌های ساکن تهران می‌توانند با پرداخت بیش از ۱۱۳ میلیون تومان نسبت به اخذ این اوراق اقدام کنند، درحالی که هفته قبل باید ۱۱۹ میلیون تومان پرداخت می‌کردند.

اتمام آواربرداری714واحدمسکونی در خوی

مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آذربایجان‌غربی گفت: با استقرار ستادهای معین آذربایجان‌غربی در مناطق زلزله زده شهرستان خوی عملیات آواربرداری و ابلاغ دستورکارهای واحدهای مسکونی تعمیری تا پایان اسفندماه به اتمام خواهد رسید.جعفر برزگر مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آذربایجان‌غربی : دستورکارهای تعمیری تاکنون به ۸۹۰۰ واحد مسکونی در مناطق شهری و روستایی زلزله زده شهرستان خوی برای تعمیر و سکونت شهروندان ابلاغ شده است.

مسکن‌های چینی

تهاتر نفت در قبال ساخت مسکن یک نماینده مجلس از نهایی شدن قرارداد «انبوه‌سازی مسکن در برابر نفت» با شرکت چینی خبر داد. احمدحسین فلاحی، نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس از قرارداد ساخت یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار مسکن ملی توسط سرمایه‌گذاری خارجی خبر داد و گفت: این شرکت خارجی با مبلغی معادل ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان به ازای هر متر مربع و بهره‌گیری از مصالح و نیروی انسانی داخلی و بومی عهده‌دار ساخت و سرمایه‌گذاری شده است.

ریزش بافت فرسوده در پی زلزله درز

مدیر جمعیت هلال احمر لارستان گفت: به دنبال وقوع زمین لرزه 5.5 ریشتری در منطقه درز و سایبان لارستان فارس که صبح امروز به وقوع پیوست، ترک خوردگی و شکستگی شیشه‌ها در برخی منازل مسکونی رخ داد و بافت فرسوده ریزش جزئی داشت.زمانی در گفتگو با خبرنگار فارس در لارستان با اشاره به وقوع دومین زلزله در مناطق درز و سایبان که با هرمزگان نیز هم مرز است، گفت: روز گذشته زلزله ای با قدرت 5.2 و صبح امروز نیز زلزله ای به بزرگی 5.5 ریشتر در این منطقه رخ داد.

خبر خوش صندوق بازنشستگی از مسکن

بازنشستگانی که برای مسکن ملی ثبت‌نام کرده‌اند، به ادارات صندوق بازنشستگی در هر استان مراجعه کنند و اطلاعات خود را ارائه کنند تا در الویت واگذاری مسکن قرار بگیرند. مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری از تامین مسکن برای بازنشستگان این صندوق خبر داد.

اجاره ۹ میلیون تومانی در تجریش

اجاره روزانه ملک رونق گرفت اجاره بهای روزانه خانه در محله تجریش از ۸ هزار تومان آغاز تا ۹ میلیون تومان است. تهران شهری است که مأموریت‌ها و مسافران زیادی می آیند . ساکنان در منطقه یک پایتخت خانه‌هایشان را روزانه اجاره داده می‌شود . برای اجاره روزانه باید حداکثر ۹ میلیون تومان پرداخت شود.

کمک قطر به زلزله زدگان ترکیه و سوریه

کشور قطر که پارسال میزبان جام جهانی فوتبال بود، ۱۰هزار واحد کانکس متحرک استفاده شده در این رویداد را به مردم زلزله‌زده ترکیه و سوریه اهدا کرد. زلزله ششم فوریه که با قدرت ۷.۸ ریشتر جنوب شرقی ترکیه و بخش‌های از کشور همسایه یعنی سوریه را لرزاند، به ویران شدن بسیاری از ساختمان‌های مسکونی منجر شده است. در جریان این زلزله مرگبار که تاکنون بیش از ۴۱هزار کشته برجای گذشته، بالغ بر یک میلیون نفر در ترکیه بی‌خانمان شده‌اند و گفته می‌شود این رقم در سوریه بالاتر است.

حیات فولادی‌ها در خطر

کاهش ۶۰ درصدی تولید فولاد با قطعی گاز مدیرعامل کارخانه کنسانتره و گندله‌سازی صبا نور ایرانیان با بیان اینکه افزایش قیمت مقاطع و قطعی گاز بر صادرات اثر منفی داشته است، ابراز کرد: عوامل مختلفی در کاهش تولیدات محصولات زنجیره فولاد نقش داشته و با توجه به رقابتی بودن این حوزه، صادرات از پیامد آن مصون نمانده است.