بازار املاک / سهم اجاره‌نشین‌ها از بازار مسکن

سهم اجاره‌نشین‌ها از بازار مسکن

ایرانی‌ها بیشتر اجاره‌نشین‌اند یا آلمانی‌ها؟/ چرا مردم سوئیس خانه نمی‌خرند؟ چند درصد از ایرانی‌ها صاحب‌خانه هستند و چند درصد از آنها اجاره‌نشین‌اند؟ این پرسش در سال‌های مختلف در ایران پاسخ‌های مختلفی گرفته، اما از آنجا که مسکن همواره مهم‌ترین موضوعِ اقتصادی در سطح اقتصاد خُرد برای ایرانی‌ها بوده است، پاسخ به این پرسش هم اهمیتی دو چندان پیدا می‌کند.

آمارهای مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که حدود ۶۷ درصد از جمعیت شهری کشور در آن سال در واحدهایی سکونت داشته‌اند که مالک آن بوده‌اند. این شاخص برای مناطق روستایی در آن سال معادل ۸۶ درصد بوده است.

همین آمارها نشان می‌دهند که در سال ۱۳۹۸، حدود ۲۴٫۱ درصد از شهرنشینان ایرانی اجاره‌نشین بوده‌اند و وضعیت اقامت ملکی حدود ۸٫۹ درصد هم در گروه «سایر» قرار می‌گرفته که به این معنی است که آنها وضعیت سکونت‌شان را مشخص نکرده‌اند. (وضعیت در روستاها البته متفاوت است.)

همین آمارها، بیش و کم در سراسر دهه ۱۳۹۰ خورشیدی ثابت بوده‌اند: در سراسر این دهه تقریبا همیشه بین ۶۰ تا ۷۰ درصد از خانوارهای شهری در ایران مالک خانه بوده‌اند و نزدیک به ۲۵ درصد هم اجاره‌نشین. اما آیا در کشورهای دیگر هم وضع به همین ترتیب است؟

خانه‌دارها و اجاره‌نشین‌ها

واقعیت این است که این موضوع، به شدت به فرهنگ، وضعیت اقتصاد کلان، سابقه بخش مسکن و چندین و چند عامل دیگر بستگی دارد. به این ترتیب، کشورهای مختلف در دنیا هم از این نظر وضعیت‌های متفاوتی را تجربه می‌کنند.

به عنوان نمونه، داده‌های «یورواستات» (Eurostat) که در واقع همان اداره آمار اتحادیه اروپا است، نشان می‌دهد که شهروندان رومانی در شرق اروپا تقریبا همگی صاحب‌خانه‌اند. در سال ۲۰۱۹ میلادی، تقریبا ۹۶ درصد از جمعیت این کشور صاحب‌خانه بوده‌اند. (همه آمارهایی که در ادامه می‌خوانید، جمعیت ۱۸ تا ۶۴ ساله‌ها را در هر کشور در بر می‌گیرد.)

نسبت اجاره‌نشینی و مالکیت خانه‌های مسکونی در ترکیه، تقریبا مشابه ایران است.

این آمار در مجارستان به حدود ۹۱٫۳ درصد و در اسلواکی و لیتوانی هم به حدود ۹۰ درصد می‌رسد. از میان کشورهای غیراروپایی هم لائوس با نزدیک به ۹۶ درصد از مجموع جمعیت، بیشترین تعداد مالکان خانه‌های شخصی را دارد.

روس‌های خانه‌دار و سوئیسی‌های اجاره‌نشین

داده‌های سایت «استاتیستا» (Statista) در سال ۲۰۲۱ میلادی نشان می‌دهد که در روسیه، حدود ۸۷ درصد از شهروندان مالک خانه بوده‌اند و سهم اجاره‌نشینی از بازار مسکن در این کشور هم تنها ۱۱ درصد بوده است. (دقت کنید که جمع این دو الزاما برابر با ۱۰۰ درصد نیست.)

چینی‌ها هم وضعیت مشابهی را تجربه می‌کنند. در چین، حدود ۸۳ درصد از جمعیت صاحب‌خانه‌اند و ۱۴ درصد از جمعیت هم اجاره‌نشین. در میان کشورهای اروپایی هم ایتالیا صاحب‌خانه‌های بیشتر و اجاره‌نشین‌های کمتری دارد: در این کشور ۷۱ درصد از شهروندان مالک خانه هستند و ۲۴ درصد اجاره‌نشین‌اند.

با این همه، وضعیت برای برخی کشورهای به شدت توسعه‌یافته اروپایی متفاوت است. در فرانسه، سهم مالکان واحدهای مسکونی و اجاره‌نشین‌ها تقریبا مساوی است: در این کشور حدود ۵۰ درصد از جمعیت مالک‌اند و حدود ۴۷ درصد هم اجاره‌نشین. (باز هم دقت کنید که قرار نیست الزاما جمع این دو برابر با ۱۰۰ درصد باشد!)

بحران خانه‌های خالی گریبان کشورهایی مانند چین را هم گرفته است.

در آلمان، بخش عمده جمعیت اجاره‌نشین هستند: ۳۵ درصد مالک خانه و ۶۴ درصد اجاره‌نشین‌اند. سوئیسی‌ها هم به دلیل قیمت‌های بالای ملک در این کشور، ظاهرا چاره‌ای جز اجاره‌نشینی ندارد و سوئیس از این نظر، ظاهرا در اروپا بی‌رقیب است. در این کشور، حدود ۶۸ درصد از جمعیت اجاره‌نشین‌اند و حدود ۳۱ درصد هم مالک‌اند. (شهر-کشورهای خاص مانند «موناکو» را در نظر نگرفته‌ایم.)

در کشورهایی مانند نیجریه، وضعیت مالکیت خانه‌های مسکونی حتی عجیب‌تر است. در این کشور که بزرگ‌ترین اقتصاد قاره آفریقا را دارد، تنها حدود ۲۵ درصد از جمعیت مالک خانه هستند. وضعیت در ترکیه هم تا اندازه‌ای شبیه به ایران است. داده‌های «یورواستات» نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۹ میلادی، نزدیک به ۶۰ درصد از جمعیت در این کشور صاحب‌خانه بوده‌اند.

اما آیا این آمارها می‌توانند چیزی راجع به اقتصاد کشورهای مختلف به ما بگویند؟ بالا بودن آمار مالکیت واحدهای مسکونی در یک کشور، می‌تواند همزمان نشانه‌ای از چند چیز مختلف باشد: بالا بودنِ حجم ساخت‌وساز واحدهای مسکونیِ جدید، عدم رشد چشم‌گیرِ جمعیت در سال‌های اخیر و حتی «بُعد خانوار» (تعداد افرادی که در هر خانواده با هم زندگی می‌کنند).

برخی تحلیل‌ها می‌گویند میزانِ بالای اجاره‌نشینی در کشورهایی مانند آلمان، به دلیل حجم گسترده تخریب منازل مسکونی در جریان جنگ‌های جهانی و عدم جایگزینی آنها بوده است. علاوه بر این، در کشوری مهاجرپذیر مانند آلمان، تقاضا برای واحدهای مسکونی جدید سریع‌تر از ساخت واحدهای مسکونی جدید رشد می‌کند و به همین دلیل کمبود مسکن همواره جدی است.

چرا با وجود این همه خانه خالی، هنوز هم تهیه مسکن برای ایرانی‌ها دشوار است؟

یک تفاوت دیگر هم میان ایران و آلمان جالب توجه است. جمعیت دو کشور کم و بیش یکسان است، اما تعداد خانوارها در دو کشور به شدت متفاوت است و به همین دلیل، تقاضا برای مسکن هم در آلمان بالاتر است.

چرا این همه خانه خالی داریم؟

در واقع، آمارها نشان می‌دهند که حدود ۴۰ درصد از تمام خانوارهای آلمانی «تک‌نفره» هستند، در حالی که در ایران، تنها حدود ۹ درصد از خانوارها تک‌نفره‌اند. به این ترتیب، نزدیک به ۱۶ میلیون آلمانی تنها زندگی می‌کنند، در حالی که در ایران، نزدیک به ۹ میلیون نفر چنین وضعیتی دارند.

اما کمبود مسکن، دلایلی دیگری هم دارد. در ایران، واحدهای مسکونی خالی از سکنه بسیار زیادی وجود دارد، اما با وجود آنکه تقاضا برای خرید مسکن هم بالا است، این خانه‌های خالی نمی‌توانند پاسخگویِ تقاضا باشند. اما چرا چنین است؟

محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی در دولت حسن روحانی، دقیقا یک سال پیش (در فروردین ماه سال ۱۴۰۰) گفته بود که تعداد خانه‌های خالی از سکنه در ایران، تقریبا ۱۰ برابرِ کشور انگلیس است. این در حالی است که جمعیت انگلیس از ایران کمتر است.

به گفته معاونِ وقتِ وزارت راه و شهرسازی، در آن زمان حدود ۲٫۵ میلیون واحد مسکونی خالی از سکنه در ایران وجود داشته که تقریبا معادل ۱۰ تا ۱۱ درصد از کل آمار موجودیِ خانه‌های مسکونی در ایران را تشکیل می‌داده است. (سرشماری عمومیِ نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، سهم خانه‌های خالی از سکنه از کل موجودیِ مسکن در ایران را حدود ۱۱٫۳ درصد نشان می‌داد.)

نخست اینکه آمارهای جهانی در این زمینه هم گونه‌گون هستند: در بسیاری از کشورها سهم خانه‌های خالی از کل موجودیِ مسکن حدود ۱۰ درصد است، اما در کشورهای موفق در زمینه سیاست‌های مسکن، همچون فرانسه و بریتانیا، این آمار به ترتیب برابر با ۷ درصد و ۳ درصد است.

سهم اجاره‌نشین‌ها از کل بازار مسکن در ایران در یک دهه گذشته تقریبا ثابت بوده است.

به نظر می‌رسد که دلیل بروز این وضعیت در ایران، عدم آمایش سرزمینیِ مناسب، کاهش شدید قدرت خرید خانوار و تغییرات به‌نسبت سریعِ جمعیتی و اقتصادی بوده است: بر اساس آمارها، حدود ۶۵ درصد از خانه‌های خالی از سکنه در ایران بالاتر از ۱۰۰ مترمربع مساحت دارند. 

در تهران، عمده این خانه‌ها هم در مناطق گران‌قیمتِ شهر قرار گرفته‌اند و از آنجا که وضعیت عمومیِ اقتصاد قدرت خرید خانوار را به شدت کاهش داده، خانه‌های بزرگ‌متراژ با قیمت‌های بالا که قرار است تنها ۲ نفر در آنها زندگی کنند، مشتری چندانی ندارد.

اما تحلیل این وضعیت به این سادگی نیست و مجالی جداگانه می‌طلبد. همین‌قدر می‌توان گفت که ایرانی‌ها اکنون خانه‌هایی کوچک‌تر، در مناطق ارزان‌ترِ شهرها و با سهم بالاترِ وام خرید مسکن را ترجیح می‌دهند.

کوچ مستاجران به حاشیه شهرها

افزایش ۲۵ درصدی اجاره‌بها برای پایتخت‌نشینان تصویب شد با فرا رسیدن فصل جابه‌جایی مستاجران و افزایش سرسام‌آور اجاره مسکن در هفته‌های اخیردستگاه‌های سیاست‌گذار بخش مسکن کنترل‌کننده بازارها و نهاد قانون‌گذاری به‌دنبال یافتن راه‌هایی هستند تا بازار اجاره مسکن از وضعیت کنونی رهایی یابد. بر همین اساس مجلس شورای اسلامی با هدف ساماندهی بازار، بررسی دوفوریت طرح کنترل و ساماندهی اجاره‌بهای املاک مسکونی را در دستور کار قرار داد و نمایندگان با ۱۵۰ رأی موافق با فوریت این طرح موافقت کردند.

خرید میلگرد از کارخانه به پروژه شما

با شناسایی نزدیک ترین کارخانه به محل پروژه، بیشترین سود را از پروژه‌هایتان داشته باشید. میلگردها به دو شکل ساده و آجدار تولید می‌شوند و برای صنایع مختلف، از جمله ساخت‌وساز یا صنایعی که به جوشکاری نیاز دارند، به کار می‌روند. میلگرد یکی از اصلی‌ترین محصولاتی است که کارخانه‌های فولاد در ایران تولید می‌کنند. پیمانکاران پروژه‌ها هنگام خرید میلگرد و برآورد بودجه مورد نیاز برای پروژه‌شان، به عوامل مختلفی توجه می‌کنند

ریزش ساختمان تجاری ۱۰ طبقه در آبادان

سگ های زنده‌یاب و امدادگران هلال‌احمر اعزام شدند فرماندار آبادان هم گفت: آمار دقیقی از تلفات درحال حاضر وجود ندارد. تمامی دستگاه ها در منطقه حضور دارند و درحال انجام وظایف خود هستند. پساختمان درحال ساخت بوده و احتمال افزایش تلفات به دلیل حضور در منطقه مسکونی را دارد. دستور تخلیه مناطق اطراف ساختمان داده شده است.

شرط خانه‌دار شدن کارگران

عضو کانون عالی شوراهای اسلامی کار اولین شرط برای خانه دار شدن کارگران را داشتن امنیت شغلی آنها دانست و گفت: کارگری که قرارداد کارش موقت و سه ماهه و شش ماهه باشد چطور می تواند خانه ای را یکسال اجاره کند یا از عهده پرداخت اقساط وام مسکن برآید؟ علی اصلانی درباره پروژه ساخت ۴۰۰ هزار مسکن کارگری اظهار کرد: معتقدم ساخت سالی یک میلیون واحد مسکونی با شعار صورت نمی گیرد و باید در عمل به تولید مسکن روی آوریم.در حال حاضر شرایط برای ورود به طرح‌های مسکن دشوار است چون کارگران آورده ای ندارند و اگر داشته

قیمت آپارتمان تهران 1 خرداد

قیمت آپارتمان در مناطق ۲۲ گانه تهران در 1 خرداد اعلام شد. جدول قیمت آپارتمان در مناطق ۲۲ گانه تهران | این منطقه سر به فلک کشید!

عمیق‌تر شدن فقر مسکن

نیک نفس با اشاره به سخنان اخیر رئیس‌جمهور در شورای عالی مسکن، بیان کرد: با شناختی که از ساختار وزارت مسکن دارم، بعید می‌دانم که مقامی در این نهاد حضورداشته باشد که مانع تحقق محوری‌ترین وعده رئیس‌جمهور شود و آقای رئیسی توان برکناری او را نداشته باشد. رئیس‌جمهور در سومین جلسه شورای عالی مسکن در خصوص وعده ساخت ۴ میلیون مسکن در طول 4 سال

هیزم در آتش گرانی مسکن

عضو هیات رئیسه کمیسیون عمران مجلس: دلالان مسکن هیزم در آتش گرانی کرایه خانه می‌ریزند چارچوب گذاری مجلس برای اجاره مسکن شاوردیان، عضو هیات رئیسه کمیسیون عمران مجلس از بررسی و چکش کاری طرح دوفوریتی کنترل و ساماندهی اجاره مسکن در کمیسیون متبوع خود خبر داد.

سورپرایز جدید دولت

سورپرایز جدید دولت برای خریداران مسکن اجرای نهضت ملی مسکن تغییر کرد؟ قاسمی، وزیر راه و شهرسازی: اکنون در سطح کشور ۸ میلیون مستاجر داریم، حدود ۵۰ درصد از هزینه سبد خانوار مربوط به مسکن است که تصمیم داریم در این ۴ سال به طور میانگین سالانه یک میلیون واحد مسکن بسازیم. نهضت ملی مسکن طرحی برای اقشار با درآمد پایین است. نهضت ملی مسکن برای کسانی است که شرایط خاصی را همچون بیوگی، اعتیاد و ... داشته باشند.

ارزان‌ترین خانه‌های تهران

به گزارش زنهار، قیمت آپارتمان در مناطق ۲۲ گانه تهران را می‌توانید در این گزارش مشاهده کنید.

تسهیلات نوسازی بافت فرسوده

نحوه دریافت وام نوسازی بافت فرسوده متقاضیان باید چه شرایطی داشته باشند؟ بافت فرسوده قزوین مدیرعامل بانک مسکن از پرداخت ۲ هزار و ۷۰۰ میلیاردتومان تسهیلات نوسازی در بافت فرسوده از ابتدای سال ۹۸ تاکنون خبر داد.

آغاز عملیات ساخت واحدهای مسکونی

آغاز عملیات اجرایی ساخت بیش از ۲۴ هزار واحد مسکونی در سه شهر جدید اصفهان همزمان با سراسر کشور و با دستور رئیس جمهور، ساخت واحدهای طرح نهضت ملی مسکن در سه شهر جدید بهارستان، مجلسی و فولادشهر استان اصفهان آغاز شد. علیرضا قاری‌قرآن مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان اظهار کرد: در جلسه ویدئو کنفرانسی شورای عالی مسکن، فرمان آغاز عملیات اجرایی ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در قالب طرح نهضت ملی تولید مسکن از سوی رئیس جمهور صادر شد، که از این میزان بیش از ۲۴ هزار واحد مربوط به شهرهای جدید استان اصفهان بود.

شوک به خریداران مسکن مهر

مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران گفت: آخر خرداد امسال پایان زمان دریافت کارت تقسیط مسکن مهر استان تهران است.

مصوبه مجلس برای کنترل اجاره بها

موجرها و مستاجرها بخوانند: مصوبه جدید مجلس برای کنترل اجاره بها نمایندگان مجلس شورای اسلامی با دو فوریت طرح کنترل و ساماندهی اجاره‌ بهای املاک مسکونی موافقت کردند. به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین،نمایندگان مجلس شورای اسلامی با دو فوریت طرح کنترل و ساماندهی اجاره‌ بهای املاک مسکونی موافقت کردند. در جلسه علنی چهارشنبه، علی خضریان نماینده تهران تقاضای بررسی دو فوریت طرح کنترل و ساماندهی اجاره‌ بهای املاک مسکونی را مطرح کرد.

طرح ساماندهی اجاره بهای املاک

تصویب دو فوریت طرح ساماندهی اجاره بهای املاک مسکونی نمایندگان مجلس شورای اسلامی با دو فوریت طرح کنترل و ساماندهی اجاره بهای املاک مسکونی موافقت کردند. در جلسه علنی امروز(چهارشنبه) علی خضریان نماینده تهران تقاضای بررسی دو فوریت طرح کنترل و ساماندهی اجاره‌ بهای املاک مسکونی را مطرح کرد.

وام ۷۰۰ میلیون تومانی مسکن

رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی از ارائه پیشنهاد افزایش سقف وام خرید مسکن به ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان در شهر تهران به شورای‌عالی مسکن خبر داد. پس از اوج گرفتن تنش‌های بازار مسکن و پیش بینی‌هایی که در زمینه آغاز دور جدید رشد قیمت‌ها در این بازار مطرح شده بود از برگزاری جلسه‌ای با حضور رئیس‌جمهور و پیشنهاد افزایش وام خرید مسکن به ۷۰۰ میلیون تومان و همچنین وام ودیعه ۱۰۰ میلیون تومانی خبر داده بود.

طرح نهضت ملی مسکن قزوین

با دستور رئیس‌جمهوری و با حضور وزیر راه و شهرسازی در مراسمی به صورت ویدئوکنفرانس، طرح نهضت ملی مسکن در چند استان کشور از جمله قزوین آغاز شد. در این مراسم که با حضور هاشمی مدیر کل راه و شهرسازی استان و اصغر گونجی مدیرکل بنیاد مسکن و جمعی از مدیران استان همراه بود، کلنگ ساخت ۱۸ هزار و ۱۷۰ واحد مسکونی در طرح نهضت ملی مسکن استان قزوین به زمین زده شد.

دریافت پیامک مسکن مهر

اخیرا پیامکی با عنوان «متقاضی محترم خرید عرصه شما اجباری می باشد حضورا به واحد عرصه مراجعه نمایید». به برخی متقاضیان مسکن مهر شهر جدید پرند ارسال شده است. با توجه به این‌که قیمت فروش عرصه در حال حاضر به ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان رسیده، نگرانی‌هایی از این بابت ایجاد شد.

افزایش اجاره بها

خبر خوش برای مستاجران؛ اجاره بها فقط به این میزان افزایش خواهد یافت رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر این‌که اجاره بهای مسکن نباید بیشتر از ۲۵ درصد افزایش یابد،‌ گفت: بنگاه‌های املاک باید از وزارت راه مجوز فعالیت دریافت کنند.مسکن نیز مانند بسیاری چیزهای دیگر، یک بازار ملتهبی است. در این راستا جلساتی در ستاد تنظیم بازار برگزار شده و وزارت راه و شهرسازی برای کنترل بازار مسکن به ستاد مذکور ارائه شده است.

قیمت آپارتمان سه‌شنبه ۲۷ /02/ ۱۴۰۱

قیمت آپارتمان در تهران با عمر بنای بین یک تا ۳۰ سال را می‌توانید در این گزارش مشاهده کنید. براساس مشاهدات میدانی در مناطق مختلف تهران با توجه به امکانات اطراف منزل و موقعیت آن قیمت‌های مختلفی را می‌بینیم. در این گزارش از مناطق ۲۲ گانه تهران یک مورد قیمت مسکن را با عمر بنای بین یک تا ۳۰ سال و متراژ بین ۴۰ تا ۲۰۰ متر گردآوری کردیم.

آغاز طرح ساخت مسکن مدد جویان

۵ باب منزل مسکونی برای ۵ خانواده مددجوی کمیته امداد شهرستان حمیدیه ساخته می‌شود. آئین آغاز طرح ساخت خانه برای مددجویان کمیته امداد امام خمینی شهرستان حمیدیه، با حضور جمعی از مسئولان نهاد‌های حمایتی و دستگاه‌های اجرایی این شهرستان ، برگزار شد .

60 % مالکان از مصوبه اجاره بها تمکین...

رئیس اتحادیه مشاوران املاک: ۶۰ درصد مالکان از مصوبه سقف اجاره بها تمکین دارند رئیس اتحادیه مشاوران املاک با بیان اینکه انعقاد قرارداد اجاره بالاتر از سقف تعیین شده ممنوع است، گفت: ۴۰ درصد صاحبخانه‌ها از این مصوبه تکمین ندارند و ۶۰ درصد اجاره نامه‌ها در محدوده سقف تعیین شده منعقد می‌شود.