بازار املاک / عمیق‌تر شدن فقر مسکن

عمیق‌تر شدن فقر مسکن

نیک نفس با اشاره به سخنان اخیر رئیس‌جمهور در شورای عالی مسکن، بیان کرد: با شناختی که از ساختار وزارت مسکن دارم، بعید می‌دانم که مقامی در این نهاد حضورداشته باشد که مانع تحقق محوری‌ترین وعده رئیس‌جمهور شود و آقای رئیسی توان برکناری او را نداشته باشد. رئیس‌جمهور در سومین جلسه شورای عالی مسکن در خصوص وعده ساخت ۴ میلیون مسکن در طول 4 سال

 ‌بار دیگر توپ را به زمین یک مانع ناشناس به نام «بانیان وضع موجود» انداخت و گفت: 

«آن‌های که خدای نکرده نمی‌خواهند این طرح اجرا شود، کنار گذاشته شوند.» 

در این ارتباط محسن نیک نفس پژوهشگر حوزه اقتصاد مسکن و کارشناس انبوه‌سازی و استاد دانشگاه گفت: 

«دولت با واقعیت‌ موجود آشنا شده و بهانه‌جویی می‌کند، چون رویش نمی‌شود، بگویید وعده داده که شدنی نبوده است.»
 بنا به گزارش بانک مرکزی افزایش 50 درصدی قیمت اجاره‌بها در ماه فرودین امسال رخ داد.
ستاد تنظیم بازار در مصوبه اخیر با بررسی بسته سیاستی وزارت راه و شهرسازی در حوزه مسکن 
سقف اجاره‌بهای مسکن نسبت به اجاره‌بهای سال ۱۴۰۰ در تهران را حداکثر ۲۵ درصد و کلان‌شهرهای بالای یک‌میلیون نفر جمعیت را ۲۰ درصد و سایر شهرها را ۱۵ درصد تعیین کرد. 
اما همچنان مستأجران با افزایش نرخ اجاره‌بها مواجه هستند. 
به گفته عضو هیئت‌مدیره اتحادیه مشاوران املاک مستأجران با پول رهن امسال، سه سال پیش (1398) خانه‌دار می‌شدند. 

از سوی دیگر مهدی سلطان‌محمدی، کارشناس بازار مسکن می‌گوید: 

«بخشی از دریافتی‌های اجاره‌بها از کانال غیررسمی و ثبت‌نشده انجام می‌شود و سرمایه‌گذاران بازار اجاره به دلیل کنترل دولت از این بازار خارج خواهند شد.» 
مشکل مسکن و اجاره‌بها در ایران این است که قیمت مسکن و اجاره‌بها در سال‌های گذشته به صورت تصاعدی و غیرواقعی افزایش‌یافته است.
 دلایل افزایش قیمت مسکن سو مدیریت، فشار تحریم‌ها بر اقتصاد کشور و کاهش ارزش پول ملی بوده است. در 9 ماه نخست دولت سیزدهم قیمت اجاره‌بها افزایش چشمگیری داشته است. 
این در حالی است که در دولت یازدهم قیمت زمین و مسکن روند نزولی داشت. گزارش پیشرو به این موضوع پرداخته است.

دولت رویش نمی‌شود بگویید بلوف زده!

نیک نفس با اشاره به سخنان اخیر رئیس‌جمهور در شورای عالی مسکن، بیان کرد:

 با شناختی که از ساختار وزارت مسکن دارم، بعید می‌دانم که مقامی در این نهاد حضورداشته باشد که مانع تحقق محوری‌ترین وعده رئیس‌جمهور شود و آقای رئیسی توان برکناری او را نداشته باشد. 
درواقع به نظر، دولت با واقعیت‌های موجود آشنا شده و بهانه‌جویی می‌کند، چون رویش نمی‌شود، بگویید بلوف زده و اشتباه کرده است.

محسن نیک نفس پژوهشگر حوزه اقتصاد مسکن و کارشناس انبوه‌سازی دراین‌باره به آفتاب نیوز گفت: 

شاید بتوان محوری‌ترین شعار انتخاباتی آقای رئیسی را ساخت قطعی ۴ میلیون مسکن در دولت خود عنوان کرد. 
بر این اساس و با پیشنهاد دولت در همان ابتدای کار، قانون جهش تولید مسکن نیز در مجلس تصویب شد. در این قانون نیز صراحتاً برساخت سالانه حداقل یک‌میلیون مسکن تأکید شده است.


 پس از روی کار آمدن دولت و استقرار به اصطلاح فرایند من‌من‌ها شروع شد. 
وزیر محترم مسکن در اظهاراتی عجیب فرمودند که وعده ساخت ۴ میلیون مسکن سر جای خود قرار دارد، اما این به این معنی نیست که دولت سالانه ۱ میلیون مسکن بسازد.
 این در حالی است که طول عمر دولت ۴ سال است بر اساس بدیهیات علم ریاضی جمع هرساله ساخت ۱ میلیون مسکن می‌شود ۴ میلیون و درواقع اظهارات آقای رستمی، به‌نوعی ناقض قوانین علم ریاضی است. 

رحمت‌الله فیروزی پور بادی عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص به آفتاب نیوز گفت: 

ساخت ۱ میلیون مسکن به زمین احتیاج دارد، همچنین با توجه به افزایش تورم و افزایش قیمت نرخ مصالح ساختمانی، باید به این پرسش پاسخ داده شود 
که چگونه می‌توان این حجم عظیم از مصالح را با نرخ مناسب تهیه کرد
 علاوه بر این وقتی بانک‌ها خودشان مشکل مالی دارند
 چگونه می‌توانند به پشتیبان مالی چنین طرحی تبدیل شوند. 

همچنین در ادامه آخرین تحولات مسکن، سردار رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی از طرح اعطای وام ۷۰۰ میلیونی مسکن خبر داد. 
اقساط این وام ۱۱.۶ میلیون تومان خواهد بود و دریافت‌کننده باید علاوه بر بازگرداندن اصل وام، مبلغ ۹۷۸ میلیون تومان سود نیز پرداخت کند.
 که مجموع اصل و سود را بدون لحاظ کردن دیرکرد و کارمزد را به یک میلیارد و ۶۷۸ میلیون تومان خواهد رساند. 
رقمی که با حقوق ۵ تا ۲۰ میلیون تومانی خانوار‌های ضعیف و متوسط همخوان به نظر نمی‌رسد.
این در حالی است که به گفته کارشناسان، بر اساس داده‌های بانک مرکزی متوسط نرخ یک واحد مسکونی ۵۰ متری در تهران بالغ بر ۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان است 
 در کارسازی این وام نیز علی‌رغم سود هنگفت و مافیایی آن، تردید‌های جدی وجود دارد.

تبعات سیاست منفی کنترل نرخ اجاره

مهدی سلطان‌محمدی، کارشناس بازار مسکن در گفت‌وگو باخبر آنلاین در خصوص سیاست تعیین سقف برای اجاره‌بها برای کنترل بازار می‌گوید: 

موضوع تعیین سقف برای اجاره موضوعی است که در دنیا مطرح بوده و سابقه چند ده‌ساله دارد. مطالعات علمی زیادی نیز روی نتایج این سیاست‌ها انجام‌شده است. 
جمع‌بندی مطالعات نشان می‌دهد که در مجموع این روش‌ها به بازار اجاره و مستأجران در کوتاه مدت کمک نمی‌کند. 
البته برای مستأجرانی که فعلاً در یک خانه نشسته‌اند
 کمکی خواهد بود اما به محض این‌که جابه‌جایی‌ای انجام شود یا موجر
 مستأجر جدیدی بخواهد بگیرد، دشواری‌های بیشتری به وجود خواهد آمد.

این کارشناس بازار مسکن توضیح می‌دهد: 

فشاری که دولت می‌آورد، باعث می‌شود بخشی از دریافتی‌ها از کانال غیررسمی و ثبت‌نشده انجام شود. این یک اثر منفی سیاست دولت است. 
از سوی دیگر، میزان عرضه واحدهای اجاری در درازمدت کم می‌شود
 زیرا مالکان با شرایطی مواجه می‌شوند که اختیاری درباره تصمیمات اقتصادی خانه‌شان داشته باشند. درعین‌حال، سرمایه‌گذاران بازار اجاره از این بازار خارج خواهند شد.

سلطان‌محمدی تصریح می‌کند: 

در درازمدت با اجرای این سیاست، بازار سیاه ایجاد خواهد شد و خیلی از پرداخت‌ها در کانال‌های غیررسمی می‌رود.
مالکان اجاره‌های شفاف نمی‌دهند و پول‌های دیگری برای تضمین کار خود می‌خواهند تا بتوانند با وجود تهدیدها، خود را محفوظ نگه‌دارند.
 تجربه نشان می‌دهد که تعیین سقف برای اجاره، کیفیت واحدهای اجاری را کاهش می‌دهد و مالک سعی می‌کند هزینه‌های خود را به حداقل برساند.
سلطان‌محمدی بابیان این‌که ریسک اجاره دادن بیشتر خواهد شد، تأکید می‌کند: در مجموع تبعات این سیاست منفی خواهد بود و کمکی به مستأجران نخواهد کرد.

افزایش اجاره‌بهای حاشیه‌نشین‌ها به دلیل رشد تقاضا

عضو اتحادیه مشاوران املاک بابیان اینکه افزایش تقاضا در حاشیه تهران باعث افزایش اجاره‌بهای حاشیه‌نشین‌ها شده، گفت:

 در این شرایط دولت پیشنهاد وام 100 میلیون تومانی برای ودیعه را مطرح کرده و نه‌تنها که این مبلغ امروز کفاف پول رهن را نمی‌دهد 
بلکه اساساً مستأجران دسترسی به این وام ندارند و در سال گذشته کمتر از 10 درصد مستأجران موفق به دریافت وام ودیعه شدند.

سعید لطفی در گفت‌وگو با ایلنا با اشاره به افزایش غیرمنطقی اجاره‌بها در تهران اظهار داشت: 

امروز شاهد جابه‌جایی و نزول منطقه سکونت خانوار هستیم به‌طوری که خانواری که در شمال تهران سکونت داشتند 
به مرکز شهر و خانواری که در مرکز شهر مستأجر بودند به جنوب تهران و خانوار ساکن در جنوب تهران به حاشیه و حومه تهران منتقل‌شده‌اند
 دقیقه افزایش قیمت اجاره در شهر تهران به‌طور مستقیم بر روی نرخ کرایه واحدهای حاشیه تهران هم اثرگذار است و حاشیه‌نشین‌ها هم با معضل افزایش اجاره مواجه‌اند.

 خط فقر بالاتر آمده و خانوار بیشتری زیر خط فقر قرار گرفتند. 
بخش عمده از درآمد خانوار صرف هزینه‌های مسکن می‌شود به‌طور خانوار با مبلغ رهن امسال، سه سال پیش می‌توانستند صاحب‌خانه شوند. 
این در حالی است که درامد خانوار در حد افزایش هزینه‌ها بالا نرفته و خط فقر عمیق‌تر شده است.

وی بابیان اینکه افزایش تقاضا در حاشیه تهران باعث افزایش اجاره‌بهای حاشیه‌نشین‌ها شده، گفت:

در این شرایط دولت پیشنهاد وام 100 میلیون تومانی برای ودیعه را مطرح کرده و نه‌تنها که این مبلغ امروز کفاف پول رهن را نمی‌دهد بلکه اساساً مستأجران دسترسی به این وام را ندارند 
 در سال گذشته کمتر از 10 درصد مستأجران موفق به دریافت وام ودیعه شدند.

رشد شکاف عرضه و تقاضا با افزایش عوارض...

کارشناس حوزه مسکن طرح کرد: بازار مسکن گرگان ملتهب تر می شود گرگان- زهتابیان، کارشناس حوزه مسکن با اشاره به افزایش عوارض شهری در گرگان، گفت: این امر سبب التهاب بازار مسکن شده و شکاف بین عرضه و تقاضا را عمیق تر می کند.

وام مسکن آمپر چسباند !

تخفیف ۵۰ درصدی دریافت تسهیلات اوراق مسکن در حالی تمدید شده است که قیمت این اوراق از ۱۴۰ هزار تومان نیز گذر کرده است و اکنون زوج‌های تهرانی برای دریافت این وام باید بیش از ۶۹ میلیون تومان هزینه کنند، درحالی که این میزان هفته قبل حدود ۵۶ میلیون تومان بود.

مشکل مسکن فراتر از توان شهرداری

رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران گفت: بخشی از روند کنترل مشکل مسکن باید بر اساس سیاست عمومی کشور برای آسان کردن مسیر ساخت و ساز مسکن ارزان قیمت پیش برود.

قیمت‌گذاری مسکن یک بحران اجتماعی است

اگر قرار باشد باز هم طرح جدید دولت برای ساخت مسکن دچار همان شرایط سابق شود و به دست عده‌ای دلال قیمت‌ها رقم بخورد، هرگز مشکل مسکن حل نمی‌شود. نماینده ورامین در مجلس اظهار کرد: موضوع مسکن یکی از مسائل مهم و اثرگذار اقتصاد است. در حال حاضر، بخش مهمی از درآمد مردم صرف اجاره یا خرید خانه می‌شود که البته با شرایط کنونی اگر کسی در گذشته خانه‌دار نشده، اکنون بعید است بتواند خانه بخرد!

تحویل ۴۷ واحد مسکونی به مددجویان...

۴۷ واحد مسکونی همزمان با دهه فجر افتتاح و کلید آن‌ها به مددجویان بهزیستی استان قزوین تحویل داده شد.مرکز قزوین، علی دهباشی پور مدیرکل بهزیستی استان گفت: امروز به مناسبت ایام الله دههتحویل ۴۷ واحد مسکونی به مددجویان بهزیستی قزوین فجر در جلسه‌ای ویدئو کنفرانسی با حضور علی محمد قادری معاون وزیر و رئیس بهزیستی کشور، ۴۷ واحد مسکونی مددجویی در استان قزوین با بیش از هفت میلیارد تومان اعتبار افتتاح شد.

افتتاح پروژه از ۳ طرح عمرانی در تربت...

در ششمین روز دهه فجر انقلاب اسلامی از ۳ طرح عمرانی در روستاهای بخش مرکزی تربت حیدریه بهره برداری شد. عبدالله زاده مدیر کمیته امداد تربت حیدریه اظهار کرد: در ششمین روز دهه فجر انقلاب اسلامی از ۳ طرح عمرانی در روستاهای بخش مرکزی تربت حیدریه بهره برداری شد.

ساخت چهار میلیون واحد مسکونی از برنامه...

رییس کمیسیون عمران مجلس اظهار داشت: در حال حاضر متاسفانه از برنامه زمان بندی ساخت چهار میلیون واحد مسکونی در چهار سال عقب هستیم.محمدرضا رضایی کوچی درباره اخرین وضعیت و پیشرفت پروژه نهضت ملی مسکن، اظهار داشت: تنها یک وزارتخانه راه‌وشهرسازی نمی‌تواند ساخت چهار میلیون واحد مسکونی در چهار سال یا همان طرح نهضت ملی مسکن را جلو ببرد باید کل حاکمیت و دولت پای کار بیایند اما متاسفانه در حال حاضر هماهنگی‌های مناسبی بین دستگاه‌ها برای اجرای این طرح وجود ندارد.

خانه های که از سیلو های قدیمی غلات به...

خلاقیت برای تبدیل سازه‌های قدیمی به خانه‌های ساده و کم هزینه ادامه دارد و این بار یک سیلوی قدیمی غلات به خانه‌ای کوچک و دوطبقه مبدل شده است. پیش از این اخباری در مورد تبدیل زباله دانی های بزرگ یا کارگاه‌ها و کارخانه‌های قدیمی به خانه و مجتمع مسکونی منتشر شده بود . این بار استلا ون بی رز فارغ التحصیل آکادمی طراحی آیندهوون مستقر در هلند از یک سیلو غلات قدیمی، خانه‌ای منحصر به فرد ساخته شده است.

دارندگان ملک با امضای قطعنامه ۵۹۸ سکته...

رئیس اتحادیه مشاوران املاک .وضعیت قیمت مسکن بعد از احیای برجام.خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک با تاکید بر اینکه وعده های رئیسی برای ساخت ۴ میلیون مسکن دور از دسترس نیست، گفت: قیمت مسکن بعد از احیای برجام ابتدا به ثبات و سپس کاهش می یابد.گروه راه و مسکن: اولین تاثیر بازگرداندن معافیت تحریمی برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را امروز در بازار ارز دیدیم و آنطور که از این بازار گزارش شد روند نزولی به خود گرفت و آنطور که فعالان بازار ارز وعده می دادند اگر برجام احیا شود قیمت ها روند نزولی خود را ادامه

سودهای کلان برای دلال‌ها، فقر برای...

قدرت خرید کارگران هر روز کمتر می‌شود دستمزد توافقی یعنی پذیرش بی‌قید و شرط سازکار بازار وقتی در بلند مدت به روند قیمت‌ها نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم کسی که ارز و طلا و زمین و مسکن خریده سود هنگفتی نصیبش شده، در صورتی که قدرت خرید مزد بگیران روز به روز کاهش پیدا کرده است. به روزهای پایانی سال نزدیک می‌شویم و این روزها خبرهایی که از جلسات شورایعالی کار در رابطه با تعیین حداقل دستمزد بیرون می‌آید برای کارگران اهمیت زیادی دارد.

کارشناس حوزه مسکن مطرح کرد

چسبندگی قیمت عامل گرانی مِلک مَسکن مانند بازارهای موازی ریزش قیمت ندارد گرگان- دامرودی، کارشناس مسکن و مدیرعامل استارتاپ هومنگر گفت: بارها شاهد کاهش قیمت دلار در کشور هستیم اما چسبندگی قیمت مسکن سبب می شود نه تنها کاهشی اتفاق نیفتد بلکه انتظار افزایش قیمت هم وجود دارد. داود دامرودی در گفتگو با خبرنگار بازار اظهارکرد: قیمت مسکن منطبق با شیب تورم است، به عنوان مثال در سال ۱۳۸۰ قیمت آپارتمان در منطقه سروش جنگل گرگان متری یک میلیون تومان بوده و در آن زمان قیمت دلار هم هزار تومان بود.

سال آینده مسکن به کدام سو می رود

کاهش انتظارات تورمی به دلیل اخبار مثبت از مذاکرات هسته‌ای و ثبات بازار ارز در آرامش بازار مسکن تاثیرگذار بوده و برخی افراد منتظر افت قیمت مسکن هستند اما اگرچه قیمت خانه در یک سال گذشته افزایش محسوسی نداشته، با کاهش نیز مواجه نشده است. از طرف دیگر رشد تا ۵۰ درصدی قیمت ساخت می‌تواند به عنوان یک عامل بازدارنده در کاهش قیمت خانه عمل کند.

با شعار‌های توخالی مشکلات ‌مردم حل...

کرباسچی: بحران‌های اقتصادی شدیدتر از آن است که به دعواهای سیاسی‌ ادامه دهیم.وضعیت اقتصادی این روزهای ایران به‌قدری سخت است که شاید مردم هیچ‌گاه در چهار دهه گذشته چنین شرایطی را تجربه نکرده باشند.گرانی‌ها به میزانی بر مردم فشار آورده که حتی خرید نان هم برای بخش‌هایی از مردم به یک‌ بحران تبدیل شده است، چه رسد به نیازهای اساسی دیگر مانند مسکن، پوشاک، آموزش و… . چنین شرایطی پیامدهای جانبی بسیاری را هم به‌ دنبال داشته است.

۷۰ تا ۸۰ متری‌های پایتخت

در بازار مسکن برای خرید آپارتمان‌های 70 تا 80 متری نوساز تا 16 سال باید بودجه‌ای بین حدود یک میلیارد و 700 میلیون تا 7.5 میلیارد تومان در نظر بگیرید. بررسی فایل‌های فروش آپارتمان‌های 70 تا 80 متری نشان می‌دهد در قیطریه و در نزدیکی پارک یک واحد 80 متری را می‌توان به قیمت 93 میلیون و 750 هزار تومان و با قیمت کل 7.5 میلیارد تومان خریداری کرد.

افتتاح و کلنگ زنی۳۶ پروژه در لردگان

فرماندار لردگان: لردگان- فرماندار لردگان از کلنگ زنی و افتتاح ۳۶ پروژه همزمان با دهه فجر در این شهرستان خبر داد. رضا بابامیر در گفتگو اظهار کرد: همزمان با دهه فجر ۲۸ پروژه در شهرستان لردگان افتتاح و به بهره برداری می‌رسد.

یک نفر رانتی ۳۰۰۰ واحد مسکن مهر را به...

فردی که ۳۰۰۰ واحد را به تملک خود درآورده ۳۰۰۰ میلیارد تومان سرمایه دارد؛ در حالی که اوایل دهه ۹۰ تمامی این واحدها را کمتر از ۸۰ میلیارد تومان خریداری کرده است.روز گذشته خبر رسید که یک نفر ۳۰۰۰ واحد مسکن مهر در اختیار دارد؛ این در حالی است که ارزش این تعداد واحد در اوایل دهه ۹۰ به کمتر از ۸۰ میلیارد تومان می‌رسید، حالا اما به دلیل برخورداری مالک این تعداد واحد از زیرساخت‌ها و امکانات دولتی، صاحب حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان سرمایه است.

خرید زمین خارج از محدوده شهر خودداری...

رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر قم گفت: شهروندان باید از خرید زمین خارج از محدوده و در حریم شهری خودداری کنند و قبل از خرید زمین در هر منطقه از شهر، استعلامات لازم از شهرداری در خصوص کاربری آن بگیرند تا دچار مشکل نشوند.

تسهیلات ۹۲ میلیون یورویی پرداختی یک...

سرپرست معاونت هماهنگی اقتصادی استانداری گلستان از پرداخت تسهیلات ۹۲ میلیون یورویی یک بانک در چند سال اخیر به یک فرد خاص خبر داد. سیدمحمد دهنوی سرپرست معاونت هماهنگی اقتصادی استانداری گلستان بعدازظهر امروز در جلسه شورای برنامه‌ریزی استان گلستان اظهار کرد: این تسهیلات میلیاردی به یک فرد خاص با ضمانت ملک یک فرد خاص پرداخت شده آن وقت تولیدکننده ما در استان باید پشت درب بانک‌ها التماس کند و ضجه بزند تا بتواند یک تسهیلات چندصد میلیون تومانی دریافت کند.

مشکل اسناد مالکیت در محلات شهر بندرعباس...

فاطمه جراره رئیس شورای اسلامی شهر بندرعباس از تلاش برای رفع مشکل سند مالکیت منازل مسکونی در محلات بافت محله‌ چاهستانی‌های و..بندرعباس خبرداد.هدف از تشکیل جلسات در مساجد و دل محلات دیدن و شنیدن مشکلات مردم از نزدیک است چرا که یکی انتقاداتی که در سال‌های گذشته وجود داشت همین عدم حضور مسئولین در بین مردم بود و بنای شورای ششم بر حضور بین مردم قرار گرفته‌ است که هم مشکلات ببینیم، هم بشنویم و هم از شهرداری دعوت کنیم تا آن‌ها هم موضوعات را زبان مردم بشنوند.

مالیات بر خودرو و مسکن دلال‌ها پولدارتر...

حجم مالیات‌های دریافتی از دارایی‌هایی، چون خودرو و مسکن به اندازه‌ای نازل است که کمکی به حل مشکل کسری بودجه نمی‌کند، تنها تاثیری که این تصمیم در ساختار اقتصادی کشور به جای می‌گذارد آن است که باعث افزایش قیمت خودرو می‌شود.آلبرت بغزیانآلبرت بغزیان؛ این روزها، موضوع دریافت مالیات از ثروت که اخیرا از سوی دولت در بطن بودجه ۱۴۰۱ گنجانده شده، منشأ مباحث فراوانی در فضای عمومی و محافل تخصصی کشور شده است.

مسکن دولتی چه نتیجه‌ای را در بازار...

بررسی‌ها نشان می‌دهد در فاصله سال‌های ۹۶ تاکنون قیمت مصالح به طور میانگین ۵.۳ برابر شده و قیمت زمین ۶.۱ برابر شده و در عین حال مسکن تقریبا رشد ۸ برابری را تجربه کرده است که نشان می‌دهد مصالح و زمین به‌طور متناسب نقش مهمی در رشد قیمت مسکن داشته اند و سایر مولفه‌ها از جمله انتظارات تورمی و یا فشارهای نقدینگی و ... سهم کمتری را بر عهده داشته است.