۱۴۰۱/۸/۱۲
۴۴۸ نمایش
نویسنده: ندا یزدانی
در ادامه روند جدایی آمریکا و ترکیه- و افزایش تنش‌های فیمابین- رقابت این دو کشور به قبرس کشیده شده و این کشور زیبای اروپایی در حال تبدیل شدن به محل رقابت شدید این دو قدرت نظامی ناتوست.
مقامات ترکیه به الجزیره گفته‌اند که قبرسی‌های نزدیک به ترکیه در حال افزایش توانایی و اعلام آمادگی خود برای بیرون راندن نیروهای حافظ صلح سازمان ملل از پایگاه‌های خود در شمال قبرس هستند.
اتفاقی که بی‌تردید باعث ایجاد یک بحران سیاسی و امنیتی جدید در این جزیره تقسیم‌شده خواهد شد.
تحسین ارطغراوغلو مسئول روابط خارجی قبرس شمالی در این زمینه به الجزیره می‌گوید :
«نیروی حافظ صلح سازمان ملل در قبرس برای ادامه حضور در قبرس شمالی باید با ترکیه مذاکره کرده و به نوعی توافق مرضی‌الطرفین در این زمینه دست یابند».
هم‌چنین گفته که مقامات نزدیک به ترکیه در قبرس شمالی در ماه سپتامبر یک موافقتنامه درباره وضعیت استقرار نیروها را به سازمان ملل پیشنهاد کرده‌اند.
بعد از ارزیابی و پاسخ سازمان ملل، قبرس شمالی درباره اقدامات آینده و گام‌هایی که باید برداشته شوند، تصمیم خواهد گرفت».
نیروی حافظ صلح سازمان ملل در قبرس که در سال 1964 به دنبال درگیری‌های بین یونانی‌ها و ترک‌های قبرس ایجاد شد.
در حال حاضر بر یک منطقه حائل- معروف به خط سبز- که یونانی‌های جنوب جزیره را از ترک‌هایی که در شمال قبرس زندگی می‌کنند جدا می‌کند، نظارت دارند.
شورای امنیت سازمان ملل هر شش ماه یک بار پس از موافقت دولت رسمی قبرس مأموریت این نیروی حافظ صلح را در قبرس تمدید و تجدید می‌کند.
ماموریت شش ماه آینده نیروی حافظ صلح این‌بار قرار است در ژانویه تمدید شود.
ولی با این حال این بار ترک‌های قبرس می‌گویند که رضایت آنها نیز در این قضیه باید مورد توجه قرار گیرد.
این موضوع می‌تواند شورای امنیت را با یک مشکل بزرگ حقوقی روبرو کند.
چرا که سازمان ملل جمهوری خودخوانده ترک‌های قبرس شمالی را به رسمیت نمی‌شناسد .
و در واقع این کشور عضو سازمان ملل نیست و تنها کشوری که از زمان اعلام حضور در سال ۱۹۸۳ این جمهوری را به رسمیت شناخته، ترکیه است.
این کمبود را اما قبرس شمالی با قدرت نظامی خود جبران کرده است. تا جایی که تخمین زده می‌شود .
که بیش از 35000 سرباز ترک در قبرس شمالی مستقر هستند که شمارشان بسیار بسیار بیشتر از نیروهای یونانی حاضر در این منطقه است.
این نیروها بقایای تهاجم سال ۱۹۷۴ ترکیه هستند که پس از تلاش یونان برای تسلط دوباره بر این جزیره توسط یک کودتا به انجام رسید.
همه چیز درباره فاماگوستا
آندریاس ماورویانیس که یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری قبرس است که در ماه فوریه برگزار خواهد شد؛ می‌گوید:
«این یک مشکل بسیار جدی است و من می‌ترسم که ترک‌های قبرس از هر بهانه‌ای برای بیرون راندن ارتش سازمان ملل از پایگاه کارولو استفانی در شمال فاماگوستا استفاده کنند».
«مطمئن نیستم که آیا نیروهای حافظ صلح قادر به مقاومت در برابر تلاش ارتش ترکیه برای بیرون راندن آنها خواهند بود یا نه.
اما فارغ از توانایی یا ناتوانی نیروهای حافظ صلح، انجام این کار به ترک‌ها اجازه می‌دهد تا شمال فاماگوستا را تحت کنترل خود درآورند.
در حقیقت دیر زمانی است که استفاده از املاک و مستغلات این منطقه بخشی از طرح ترک‌های قبرس برای توسعه توریستی فاماگوستا بوده است».
فاماگوستا یک شهر متروک در سواحل شرقی قبرس است.
ارتش ترکیه از سال 1974 آن را اشغال کرده، اما شورای امنیت سازمان ملل به ترکیه دستور داده است که آن را به یونانی‌های قبرس بازگرداند.
در واکنش به این درخواست هم ترکیه موافقت کرده که این کار را به عنوان بخشی از طرح موجود درباره اتحاد دوباره جزیره- به عنوان یک فدراسیون دو ملتی- انجام دهد.
با این حال این بحث که از سال 1979 تحت نظارت سازمان ملل متحد در حال انجام است،
دو سال پیش بعد از انتخاب یک دولت خواهان تقسیم دائمی در قبرس شمالی به حالت تعلیق درآمد.
از آن پس این جزیره توسط دو دولت مستقل کنترل شده است.
هم‌چنین از آن زمان به بعد، قبرس شمالی و ترکیه گفته‌اند که فاماگوستا را ضمیمه خاک خود خواهند کرد.
احمد سوزن، رئیس دپارتمان علوم سیاسی در دانشگاه مدیترانه شرقی در قبرس شمالی می‌گوید:
«من انتظار ندارم که نیروهای حافظ صلح سازمان ملل با ارتش درگیر شوند. آنها قطعا در مقابل این ارتش‌ها مقاومت نخواهند کرد».
اتفاقی که اگر روی دهد، سازمان ملل به منطقه حائل محدود خواهد شد و آزادی عبور از شمال را از دست خواهد داد- که قطعاَ به نفع‌شان نیست.
برای کنترل موثر و کارآمد منطقه حائل، سازمان ملل نیاز به همکاری با هر دو طرف دارد.
ماورویانیس که 9 سال مذاکره‌کننده ارشد قبرس با ترک‌های قبرس بوده، می‌گوید
که اگر یونانی‌ها و ترک‌های قبرس امیدی به اتحاد داشته باشند، باید از انجام چنین اقدامی جلوگیری کنند.
بحران از کجا آغاز شد؟
اولتیماتوم ترک‌های قبرس به سازمان ملل زمانی جدی شد که آمریکا تحریم تسلیحاتی قبرس را- که از سال 1987 به این سو با هدف جلوگیری از خشونت بیشتر اعمال شده بود- لغو کرد.
دو هفته بعد از این اتفاق آموزش ارتش قبرس توسط گارد ملی ارتش نیوجرسی آغاز شد
که باعث نارضایتی ترکیه و محکومیت شدید این اقدام شد که به باور وزارت امور خارجه ترکیه با هدف برهم زدن توازن بین طرفین در دستور کار آمریکا قرار گرفته بود.
این تحولات در بحبوحه تنش‌های ایجاد شده بین آمریکا و ترکیه رخ داد- که از زمانی که ترکیه تصمیم به خرید موشک‌های زمین به هوای اس-400 گرفت، بدتر و بحرانی‌تر شده است.
بعد از این گسست که در روابط آمریکا و ترکیه بر سر خرید سامانه‌های موشکی ایجاد شد
قبرس از این فرصت برای بهبود وضعیت دفاعی خود استفاده کرده است.
از آن پس، یعنی از سال 2020 به این سو قبرس دست به تمرینات مشترک نظامی با
ایتالیا، فرانسه و یونان زده و هم‌زمان وزیر دفاعش هم صحبت از خرید سامانه‌های دفاع هوایی کرده است.
این مسایل می‌توانند بحران‌ها و تنش‌های حاکم بر منطقه را وارد سطحی دیگر کنند.