بازار ساخت و معاملات مسکن در سال ۱۴۰۲ روند مثبتی نداشت و سیاست‌های انقباضی دولت نیز با وجود ایجاد آرامش موقتی در این عرصه عملا مشکلی بر مشکلات قبلی اضافه کرد.ساخت و ساز مسکن امسال را در رکود گذراند. فعالان این حوزه نیز معتقدند دیگر توانی نزد مردم برای خرید خانه باقی نمانده است. اما با این شرایط چه افقی می‌توان برای بازار معاملات و ساخت مسکن در سال ۱۴۰۳ در نظر گرفت؟
نوسانات شدید در بازار ارز و افزایش بی‌سابقه نرخ دلار در روزهای اخیر، نگرانی‌های گسترده‌ای را در میان مردم و فعالان اقتصادی ایجاد کرده است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که اگر این روند ادامه پیدا کند، اثرات دومینویی آن به زودی دامن‌گیر سایر بخش‌های اقتصادی خواهد شد.
وام دو میلیاردی خرید مسکن در شهری مثل تهران اولا به چیزی نزدیک ۴۰۰ میلیون برای خرید اوراق تسه احتیاج دارد و در وهله دوم اقساط تقریبا ۳۸ میلیونی در ماه به‌جا می‌گذارد
زمزمه‌هایی در بازار مسکن از احتمال گرانی در سال آینده شنیده می‌شود. فعالان این حوزه معتقدند که قیمت مسکن در حال حاضر در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد و پیش‌بینی می‌شود جهش قیمت‌ها رخ دهد. اما برخی دیگر بر این باورند که بازار مسکن در دو سال اخیر در رکود بوده و این وضعیت تا زمانی که سرمایه‌های موجود در بازار طلا و ارز به سمت بازار مسکن هدایت نشود، ادامه خواهد داشت.
دریافت این نوع وام معمولاً به شرایط خاصی متصل است که باید توسط درخواست‌کننده رعایت شود.
شورای عالی مسکن پیش از این تصویب کرده بود که بانک ها ۲۰ درصد از تسهیلات خود را به حوزه مسکن پرداخت کنند اما متاسفانه شاهد آن هستیم که این قانون اجرایی نمی شود و همین امر خود باعث کاهش میزان ساخت وساز در کلان شهرها از جمله تهران شده است.
وام خرید مسکن در کشور تطابقی با متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان ندارد، درواقع سهم پوشش‌‌‌دهی وام درکل هزینه خرید خانه بسیار پایین بوده و همین امر از جمله دلایل بروز رکود تاریخی در بازار مسکن کشور تلقی می‌شود.
در حال حاضر هزینه ساخت در مواردی به بیش از نرخ واحدهای آماده در بازار مسکن رسیده است. بازار مسکن در رونق نسبی غیرتورمی پیش از عید به سر می‌برد، اما قیمت‌های اعلامی نسبت به سال گذشته تغییر محسوسی نداشته و در مواردی کاهش نیز یافته است.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک از افزایش نقل و انتقالات در دفاتر املاک از دی‌ماه به دلیل نزدیک شدن به عید نوروز خبر داد، اما تاکید کرد که این رونق با افزایش قیمت همراه نبوده است.
در بازار مسکن ایران پدیده‌ای جدید مشاهده شده است؛ واسطه‌هایی که با همکاری بنگاه‌های املاک، روند دریافت وام بانکی را برای خریداران سرعت می‌بخشند. این افراد که معمولاً در سیستم بانکی نفوذ دارند، با دریافت مبالغی خدمات خود را ارائه می‌کنند. هرچند حضور این واسطه‌ها می‌تواند روند دریافت وام را برای متقاضیان تسهیل کند، اما سوالاتی درباره شفافیت، عدالت و نظارت بانکی بر این فرایندها مطرح شده است.
همزمان با کاهش تنش‌ها در منطقه و نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، به نظر میرسد رکود بازار مسکن نیز رو به بهبود رفته و میزان معاملات مسکن رشد کرده است. در همین راستا، منصور غیبی، کارشناس بازار مسکن، گفته است، میزان معاملات مسکن در دی‌ماه افزایش یافته و بالاترین میزان خرید مربوط به خریدهای سرمایه‌ای بوده است. حالا سوال این است که با تشکیل دولت دونالد ترامپ، بازار مسکن چه وضعیتی پیدا خواهد کرد.
مهمترین مولفه‌های مهم اثرگذار در تعیین قیمت مسکن، نرخ ارز است؛ بنابراین دور از انتظار نیست که افزایش قیمت دلار در بازار آزاد بر روی قیمت‌ها در بازار مسکن اثر گذار باشد.
تحولات سیاسی می‌تواند به چالش‌های جدیدی برای اقشار کم‌درآمد و متوسط منجر شود. رشد سریع قیمت‌ها در بازار مسکن، توان خرید مردم را کاهش داده و موجب افزایش شکاف طبقاتی در تأمین مسکن خواهد شد. این وضعیت ممکن است به بحران‌های اجتماعی مانند افزایش نرخ بی‌خانمانی و کاهش سطح رفاه عمومی منجر شود.
مدیرعامل بانک مسکن از فروش اقساطی ۷۵ هزار واحد نهضت ملی مسکن خبر داد و گفت: بانک مسکن باید ۱۷۲ هزار میلیارد تومان برای این طرح تامین مالی انجام دهد.
بررسی بازار مسکن نشان می‌دهد که برخلاف ماه‌های گذشته، عرضه در اکثر محله‌ها و مناطق افزایش داشته است.
بازار مسکن در شرایط رکودی قرار دارد و خریداران با احتیاط وارد این بازار می‌شوند. با توجه به تحولات سیاسی منطقه و سیاست‌های اقتصادی دولت چهاردهم، کارشناسان معتقدند که تثبیت امنیت و اجرای سیاست ارز تک‌نرخی می‌تواند به خروج بازار مسکن از رکود کمک کند. در این شرایط، خریداران باید پیش از افزایش قیمت‌ها اقدام کنند تا از افزایش تقاضا و گرانی بعدی جلوگیری کنند.
وام مسکن یکی از روش‌های اصلی تأمین مالی خرید خانه در ایران است که از طریق روش‌های مختلفی مانند وام‌های بانکی، صندوق‌های پس‌انداز مسکن، وام جوانان و اوراق تسهیلات مسکن (تسه) ارائه می‌شود.
در شرایطی که یکی از اعضای هیئت‌رئیسه کمیسیون عمران مجلس از وقوع تحولات مثبت در بازار مسکن طی ماه‌های آینده خبر داده و ابراز امیدواری کرده است، برخی فعالان این حوزه نظر دیگری دارند و به شیوه‌های جدید و متفاوتی که متقاضیان برای تأمین نیازهای خود به کار می‌گیرند، اشاره می‌کنند.
بررسی بازار مسکن نشان می‌دهد، خرید واحدهای آماده مسکن مهر به مراتب ارزان‌تر از واحدهای در حال ساخت نهضت ملی مسکن بوده و برای مردم مقرون‌به‌صرفه تر است.
در هفته های اخیر بازار مسکن شاهد نوسانات رفتار معامله گران و قیمت ها بود. بر اساس گزارش اتاق تعاون ایران، دو عامل اصلی در افزایش اخیر قیمت مسکن مؤثر بوده‌اند: در هفته های اخیر بازار مسکن شاهد نوسانات رفتار معامله گران و قیمت ها بود.
موتور اصلی تورم مسکن که خریداران سرمایه‌ای بودند، اکنون تقریباً خاموش شده و این موضوع به رکود سنگین در معاملات مسکن منجر شده است.