رکود سنگین در بازار مسکن

آنطور که کارشناسان بازار مسکن می‌گویند رکود این بازار در ۱۶ سال اخیر بی‌سابقه بوده و خرید ملک نسبت به ۱۰ سال گذشته، ۳ برابر سخت‌تر شده است!

خرید ملک ۳ برابر سخت‌تر از ۱۰ سال قبل

 اوضاع بازار مسکن خیلی خراب است. افزایش قیمت‌ها و به نحوی که گفته می‌شود متوسط قیمت خرید ملک در تهران به متری ۱۰۰ میلیون تومان رسیده است، سبب گسترش سایه رکود بر بازار شده است. 

غیر از این هم انتظار نمی‌رود؛ با این وضعیت اقتصادی و حقوق‌های متوسط بین ۱۰ تا ۱۵ میلیونی چه کسی می‌تواند خانه‌دار شود؟! 

حتی امکان تعویض و خرید خانه‌های بهتر هم از آنها که به هر سختی در سال‌های گذشته خانه خریده‌اند، سلب شده است. 

وام مسکن که با این مبالغ و آن پازپرداخت سنگین، همچنین هزینه خرید اوراق و هزار دردسری که دارد عملا دردی از مردم دوا نمی‌کند.

در این شرایط است که کارشناسان و فعالان بازار مسکن معتقدند این بازار درحال حاضر با یکی از سنگین‌ترین رکود‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کند.

در ۵ ماهه سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۴۰۱ طی ۵ ماهه نخست هر سال به‌طور میانگین ۵۰ هزار معامله مسکن در شهر تهران انجام شده است. سقف این معاملات نیز در ۵ ماهه ابتدایی سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۷ حتی به ۷۰ هزار فقره نیز نزدیک شده است.

 این در حالی است که در ۵ ماهه ابتدایی سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳، به‌طور میانگین تنها ۱۷ هزار و ۵۰۰ معامله در حوزه مسکن انجام شده است که این مقدار کاهش ۶۵ درصدی نسبت به میانگین معاملات سال‌های ۸۱ تا ۱۴۰۱ را نشان می‌دهد. 

کاهش شدید معاملات مسکن در ۵ ماهه نخست امسال این معاملات را به کف تاریخی قبل از سال ۱۳۸۸ رسانده است. 

درمجموع طی ۵ ماهه نخست سال جاری که تعداد معاملات حتی به ۱۷ هزار و ۵۰۰ فقره نرسیده است، شاهد سنگین‌ترین رکود مسکن در ۱۷ سال اخیر (قبل از سال ۱۳۸۸) بوده‌ایم. 

همچنین قابل‌توجه است که آمار ۵ ماهه نخست سال جاری شاید از این جهت هم حائز اهمیت باشد که بسیاری از سرمایه‌گذاران و فعالان بازار مسکن، پیروزی دونالد ترامپ و شوک احتمالی ناشی از آمدن وی را حدس می‌زدند و اینکه این موضوع روی معاملات در این ماه‌ها تأثیر نداشته در نوع خود قابل تأمل است و نشان از عمق رکود تورمی در بازار مسکن دارد.

بررسی سمت تقاضا در حوزه مسکن نشان می‌دهد به‌واسطه کاهش قدرت خرید مردم به دلیل افزایش مکرر قیمت‌های ملک در سال‌های اخیر امروز خرید ملک نسبت به ۱۰ سال گذشته ۳ برابر و نسبت به ۲۰ سال گذشته ۴ برابر سخت‌تر شده است. در سمت تقاضا، بدون شک مشکل قدرت خرید داریم. اما در سمت دیگر در حوزه عرضه نیز با همین بحران مواجه هستیم. 

وجود نرخ‌های بدون ریسک بالا در بازار، مثل اوراق دولتی یا صندوق‌های درآمد ثابت سبب شده پروسه ساخت یک ملک که عموماً ۲ سال از اخذ مجوز تا ساخت آن طول می‌کشد، به‌واسطه کمبود سوددهی انجام نشود. 

سازنده می‌گوید باید ۴۰ تا ۵۰ درصد در سال بازدهی داشته باشد تا درگیر ریسک افزایش مصالح، کار با کارگر و... شود؛ بنابراین کاهش حاشیه سود سبب شده سازنده‌ها دیگر تمایلی به ساخت نداشته باشند. حاشیه ساخت در تهران به زیر ۳۰ درصد رسیده و عرضه نیز دچار مشکل شده است.

رکود در بازار مسکن جا خوش کرده است

کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک  اظهار داشت: «به نظر من اگر تا پایان سال اتفاق ویژه‌ای رخ ندهد، رکود بازار مسکن به همین شکل پیش می‌رود و تأثیری در افزایش یا کاهش قیمت‌ها اتفاق نمی‌افتد. 

عوامل خارجی بر قیمت‌ها در ایران تأثیری نخواهد گذاشت. فعلا تغییری در قرارداد‌ها ایجاد نشده است. بازار اجاره مسکن همیشه پررونق بوده، حتی الان که همه جابه‌جا شده‌اند، همچنان اجاره مسکن برقرار است. 

به همان اندازه که افراد قدرت خرید خود را از دست داده‌اند، به همان ترتیب خانه‌هایی که ساخته شده و به فروش نمی‌رسد، اجاره داده می‌شود. درنتیجه تعادل به این شکل در بازار مسکن ایجاد می‌شود.» 

به نظر من در حوزه مسکن باز هم شاهد کاهش قیمت دلاری مسکن در ایران خواهیم بود. قدرت خرید به شدت پایین است و خروج سرمایه شکل‌گرفته از کشور به‌ویژه در ۶ ماهه اخیر اجازه نمی‌دهد مثل سال ۹۹ و ۱۴۰۱ مسکن رشد عجیبی را تجربه کند.

 براین اساس، پیش‌بینی‌ها از بازار مسکن در ماه‌های آتی رکودی است.