بازار املاک / چرا قیمت مسکن رشد کرد ؟

چرا قیمت مسکن رشد کرد ؟

افزایش شهرنشینی در ایران طی چند دهۀ گذشته منجر به رشد سریع جمعیت شهری و افزایش تقاضای مسکن و قیمت آن شده است. این رشد اغلب بدون برنامه‌ریزی مناسب اتفاق افتاده است.

مفهوم شهرنشینی و توسعۀ آن در ایران
در این خصوص هوشنگ فروغمند اعرابی، کارشناس مسکن، به گفتگو با برنامۀ رادیویی «امکان تا اسکان» پرداخت و گفت: «توسعه شهرنشینی در ذهن عموم مردم بیشتر به معنای گسترش جغرافیایی شهرها تعبیر می‌شود. اما در مطالعات شهرسازی و معماری، تمرکز بر کیفیت زندگی شهری اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در کشورهای پیشرفته، توجه به تجربه کیفی شهروندان در شهرها اولویت دارد، ولی در ایران، رشد جمعیتی سریع و بدون برنامه، مسئله اصلی بوده است. پس از انقلاب اسلامی و به‌ویژه پس از پایان جنگ تحمیلی، مهاجرت گسترده از روستاها به شهرها به دلیل فرصت‌های شغلی و شرایط زندگی بهتر شکل گرفت.»

جهش جمعیتی و بحران‌های مسکن در چند دهۀ اخیر
این کارشناس مسکن در ادامه گفت: «رشد جمعیت شهری در ایران جهش ناپایداری ایجاد کرد. مهاجرت به شهرها و افزایش تقاضا برای مسکن، منجر به افزایش ساخت‌وساز شد. بااین‌حال، این رشد همراه با برنامه‌ریزی مناسب برای تقسیم‌بندی فعالیت‌ها نبود. در نتیجه، مناطق اقتصادی شهری مانند تهران تقسیم‌بندی شدند و محلات بر اساس طبقات اقتصادی-اجتماعی شکل گرفتند. این روند، برخلاف گذشته، تنوع اجتماعی و اقتصادی محلات را کاهش داد.»

نگاه تولیدمحور به مسکن نگاه درستی نیست
فروغمند اعرابی با انتقاد به نگاه تولیدمحور به مسکن، گفت: «در سیاست‌گذاری‌های ایران، مسکن بیشتر به‌عنوان یک کالای اقتصادی دیده شده است. نظارت بر عرضه و کیفیت مسکن به تازگی مورد توجه قرار گرفته است، اما همچنان بر تولید بیشتر تمرکز می‌شود. بهبود کیفیت زندگی شهری، اجاره‌داری حرفه‌ای، و توجه به جنبه‌های فرهنگی و قومی از جمله مسائلی هستند که باید به آن‌ها رسیدگی شود.»

برنامه‌ریزی‌های ناهماهنگ روند شهرنشینی در ایران را مشکل‌ساز کرده است
وی افزود: «روند رشد شهرنشینی در ایران در مقایسه با کشورهای دیگر، ویژگی‌های خاص خود را دارد. در کشورهای پیشرفته، سیاست‌های حمایتی در زمینه عرضه و تقاضای مسکن بدون اعمال کنترل مستقیم بر قیمت اجرا می‌شود. هدف، ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا و دسترسی عموم مردم به مسکن باکیفیت و قیمتی مناسب است. اما در ایران، برنامه‌ریزی‌های موازی و ناهماهنگ باعث تشدید مشکلات شده است.»

سنتی بودن ساخت مسکن در ایران مسئلۀ اصلی ساخت‌وساز و عرضه مسکن
هوشنگ فروغمند اعرابی در خصوص مسائل ساخت‌وساز مسکن در ایران اظهار داشت: «ساخت مسکن در ایران به دلیل روش‌های سنتی و زمان‌بر بودن فرایند ساخت‌وساز، قادر به پاسخ‌گویی به تقاضای سریع شهری نیست. مهاجرت‌ها و رشد سریع تقاضا، به کمبود مسکن و افزایش قیمت منجر شده است. این موضوع نه تنها کیفیت زندگی شهری را پایین آورده، بلکه گسترش حاشیه‌نشینی را نیز در پی داشته است.»

رشد حاشیه‌نشینی ریشه در ضعف مدیریت شهرها دارد
وی افزود: «رشد حاشیه‌نشینی در ایران عمدتاً ناشی از بی‌برنامگی در مدیریت اطراف شهرها بوده است. مهاجرت‌های بدون برنامه به اطراف شهرها، ایجاد سکونتگاه‌های غیررسمی را به دنبال داشته است. این مناطق اغلب فاقد امکانات زیرساختی و خدماتی مانند مدارس، بیمارستان‌ها، و جاده هستند و مشکلاتی چون افزایش ترافیک و سرباری بر امکانات شهری ایجاد کرده‌اند. کشورهای پیشرفته مانند انگلستان، با ایجاد حلقه‌های برنامه‌ریزی شده در اطراف شهرها، از رشد بی‌رویه حاشیه‌نشینی جلوگیری کرده‌اند. در ایران نیز، سیاست‌هایی مانند بازآفرینی شهری که به همه ابعاد شهرنشینی از جمله شغل، آموزش، و بهداشت توجه دارد، می‌تواند تأثیرگذار باشد. اما این سیاست‌ها نیازمند نگاه جامع و هماهنگی میان نهادها است.»

مسئله شهرنشینی و مسکن در ایران نتیجه سیاست‌گذاری‌های ناهماهنگ، رشد جمعیتی سریع و تمرکز بر تولید به جای کیفیت است. برای رفع این چالش‌ها، باید از تجربیات جهانی بهره گرفت و سیاست‌های مؤثر در زمینه مدیریت عرضه و تقاضای مسکن، ارتقای کیفیت زندگی شهری، و کاهش مشکلات حاشیه‌نشینی را اجرایی کرد. بهبود زیرساخت‌ها، سیاست‌های حمایتی، و افزایش آگاهی عمومی نیز می‌تواند در این مسیر کمک کند. گفتنی است، برنامۀ «املاک تا اسکان» هر هفته سه‌شنبه‌ها ساعت ۱۰:۰۰ از رادیو اقتصاد به بررسی مسائل حوزۀ مسکن می‌پردازد.

۳ عامل اصلی گرانی مسکن در ایران

بازار مسکن در پایتخت و کلان‌شهرها همچنان در مسیر افزایش بی‌وقفه قیمت‌ها حرکت می‌کند؛ به‌گونه‌ای که قدرت خرید خانوارهای متوسط با فاصله‌ای چشمگیر از رشد قیمت‌ها عقب مانده و بسیاری از خانواده‌ها ناچارند بیش از نیمی از درآمد ماهانه خود را صرف اجاره یا خرید مسکن کنند.

جهش 200 درصدی قیمت مسکن

بر پایه داده های ثبت شده از فایل های مسکونی در چند محله غرب تهران، مقایسه قیمت مسکن در سال های 1400 و 1404 نشان می دهد که نرخ هر متر واحدهای مشابه در این مناطق طی چهار سال با افزایشی بین 170 تا 230 درصد همراه بوده است.

وقت خرید خانه است؟

یکی از مشکلات اصلی در بازار مسکن، مربوط به عدم انتشار آمارهای واقعی است. چندین ماه است که دولت از انتشار آمارهای دقیق مسکن خودداری کرده و می‌داند که اگر این آمارها منتشر شوند، قیمت‌ها بسیار کمتر از آنچه که اکنون در بازار وجود دارد خواهد بود.

خرید و فروش ملک تقریبا متوقف شد

به دلیل نبود مشتری و رکود بازار، سازندگان بعضا از سود خودشان می‌زنند تا واحدها متناسب با توان متقاضیان به فروش برسد.

بانک‌ها جای مردم خانه خریدند

سهم پرداخت تسهیلات مسکن از سوی بانک‌ها در سال جاری به سه درصد رسیده است درحالی که دارایی‌های ملکی بانک‌ها نزدیک به ۵۰ درصد است.

تعرفه معاملات مسکن در بازار مسکن

به فاصله دو ماه از ابلاغ آیین‌نامه اجرایی قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، به نظر می‌رسد مشاوران املاک در حال حذف از فرآیند خرید و فروش مسکن شده و حق‌الزحمه بنگاههای ملکی به جیب دفاتر اسناد رسمی می‌رود؛

بانک‌ها بازار مسکن را به شدت بر هم زدند

انباشت ۳۷ میلیون مترمربع املاک در تملک بانک‌ها تعادل بازار را بر هم زده و اگر مدیریت انتظارات و آرام‌سازی بازارهای موازی انجام نشود، جهش‌های کاذب قیمت تداوم دارد.

وام مسکن ۲ میلیارد تومانی

حدود ۲ سال قبل و در راستای اجرا قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، سقف تسهیلات خرید و تعمیر مسکن از محل اوراق ممتاز به‌ازای هر فرزند زیر ۲۰ سال و حداکثر تا ۴ فرزند افزایش یافت.

سه نشانه جدید از افزایش قیمت مسکن

سرعت افزایش قیمت مصالح‌ساختمانی در بازار ساختمانی تهران در تابستان به‌رغم «افزایش ریسک‌های تورم‌ساز»، کاهش پیدا کرد.

چهار تهدید جدی برای مستاجران

سیاستگذاران به کاهش نسبی تورم اجاره دلخوش هستند؛ اما نتایج یک مطالعه درباره زیرپوست بازار اجاره‌نشین‌ها از «ناتوانی دهک‌های پایین و قدرت شکننده دهک‌های میانی در پرداخت ارقام فعلی اجاره‌خانه» حکایت دارد.

پیش‌بینی حیاتی از قیمت مسکن تا پایان...

متوسط هزینه ساخت هر مترمربع مسکن در تهران به حدود ۳۰ میلیون تومان رسیده و این رقم با توجه به تورم موجود در قیمت مصالح هر ۱۵ روز به‌روزرسانی می‌شود.

مسکن همچنان روی موج گرانی

بازار مسکن ایران در فشار بی‌سابقه؛ کارشناسان هشدار می‌دهند که کمبود عرضه و توقف ارائه زمین به متقاضیان، روند افزایش قیمت‌ها را تشدید کرده و بسیاری از خانوارها را در معرض بحران تأمین مسکن قرار داده است.

بازار مسکونی دبی به دلیل فروش پیش‌فروش

در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۵، بازار املاک مسکونی در دبی روند صعودی خود را حفظ کرد و فروش پیش‌فروش به عنوان محرک اصلی رشد ظاهر شد. جدیدترین تحلیل بازار کاوندیش مکسول بیان می‌کند که تقاضا ناشی از اعتماد سرمایه‌گذاران و گسترش جمعیت بوده است که منجر به افزایش ۱۷.۱ درصدی کل معاملات مسکونی نسبت به سال گذشته به ۵۵۳۰۰ قرارداد شده است.

طرح نجات بخش دولت برای مستاجران

دولت قصد دارد تا پایان سال با اجرای ساخت ۱۰ هزار واحد مسکن استیجاری در کلان شهر‌ها به کمک بازار اجاره آید.

خریداران از بازار مسکن فرار کردند

در حال حاضر نه تنها حباب بازار مسکن تخلیه شده بلکه واحدها بر روی دست سازندگان مانده و فروش نمی‌رود. به طوریکه دیگر ساخت و تولید دوباره مسکن برای همان سازندگان به صرفه نیست.

اقتصاد مسکن در آستانه فروپاشی

رکود بی‌سابقه در بخش ساختمان؛ محیط کسب‌وکار در بدترین شرایط 7 سال اخیر

تأثیر بحران بی‌آبی بر قیمت‌های بازار...

در هفته‌های گذشته، زنگ خطرهای مربوط به بحران کم‌آبی بیش از پیش در کانون توجه قرار گرفته است. اعلامیه مسعود پزشکیان درباره کاهش بارش‌های پاییزی خبر از آینده‌ای چالش‌برانگیز می‌دهد. وی هشدار داد اگر تا پایان آبان‌ماه بارندگی مطلوبی رخ ندهد، ممکن است جیره‌بندی آب در شهرهای بزرگ اجرایی شود.

افزایش قیمت مسکن قطعی شد

بازار مسکن ایران همواره در تقابل با تحولات بین‌المللی قرار داشته و ابزارهایی مانند تحریم‌های سازمان ملل یا مکانیسم ماشه اثرات عمیقی بر آن گذاشته‌اند.

بازار مسکن از خواب بیدار شد؟

نوسانات قیمت ارز و طلا در هفته‌های اخیر تاثیری بر قیمت مسکن در مناطق شمالی نداشته و نرخ‌ها ثابت است؛ دلیل آن هم به رکود کاری برمی‌گردد.

موج جدید حاشیه‌نشینی در راه است

با وجود خروج گسترده متقاضیان واقعی، قیمت‌ها در مهرماه باز هم ۳ درصد جهش ماهانه را تجربه کرد؛ پدیده‌ای که شکاف میان «انتظار گران فروختن» و «توان صفر خریدار» را به مرز انفجار رسانده است

گرفتن وام مسکن بدون دردسر

در حالی قیمت هر برگه گواهی حق تقدم تسهیلات در معاملات فرابورس به ۱۳۷ هزار تومان رسیده که زوجین تهرانی برای دریافت وام ۱.۲ میلیارد تومانی باید ۳۵۷ میلیون تومان هزینه کنند.