بازار املاک / سقوط تاریخی بازار اجاره

سقوط تاریخی بازار اجاره

در سال ۱۴۰۲، بحران مسکن در ایران وارد مرحله‌ای بی‌سابقه و نگران‌کننده شد؛ مرحله‌ای که نه‌تنها امید بسیاری از خانوارهای مستأجر برای ورود به بازار خرید یا بهره‌مندی از طرح‌های ملی مسکن را به یأس بدل کرد، بلکه شمار زیادی از آنان را به دلیل فشار طاقت‌فرسای اجاره‌بها و هزینه‌های جانبی تأمین سرپناه، به مرز فروپاشی اقتصادی کشاند.

فقر مسکن

افزایش مداوم قیمت‌ها، رکود دستمزدها، و بی‌اثر ماندن سیاست‌های حمایتی، موجب شد که مسکن از یک نیاز اولیه و بدیهی، به کالایی لوکس و دست‌نیافتنی برای بخش بزرگی از جامعه تبدیل شود. 

در چنین شرایطی، موج جدیدی از فقر مسکن شکل گرفت که نه‌تنها رفاه خانوارها را نشانه رفت، بلکه پیامدهای اجتماعی و روانی گسترده‌ای به همراه آورد؛

 از حاشیه‌نشینی اجباری گرفته تا مهاجرت ناخواسته به مناطق کم‌برخوردار و کاهش کیفیت زندگی میلیون‌ها نفر.

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ به بالاترین سطح تاریخی رسیده است.

 این بحران فراتر از ناتوانی مستأجران در خرید خانه یا مشارکت در طرح‌های ملی تأمین مسکن است و هر سال، شمار بیشتری از آن‌ها با فقر دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

برای سنجش دقیق‌تر این وضعیت، شاخص مکملی در کنار روش متداول برآورد نرخ فقر به‌کار رفته است. بر اساس روش متداول، نرخ فقر خانوارهای مستأجر در سال گذشته حدود ۲۷ درصد، معادل ۱.۳۳ میلیون خانوار، برآورد شده است. 

اما روش مکمل که تأثیر مستقیم هزینه تأمین مسکن را لحاظ می‌کند، نشان می‌دهد ۶۵۲ هزار خانوار دیگر نیز صرفاً به دلیل هزینه مسکن به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند و نرخ فقر مستأجران را به ۴۰ درصد افزایش داده‌اند.

به این ترتیب، در مجموع ۱.۹۸ میلیون خانوار، معادل ۷.۶ میلیون نفر، از مستأجران کشور درگیر فقر بوده‌اند:

فقر درآمدی: ۶۷ درصد (۱.۳۳ میلیون خانوار) با درآمد کمتر از خط فقر.

فقر ناشی از هزینه مسکن: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار) با درآمد بالاتر از خط فقر اما درگیر هزینه‌های مسکن.

آمارها حاکی از آن است که ۸۹ درصد این خانوارها در پنج دهک هزینه‌ای اول قرار دارند و نسبت به سال ۱۴۰۱، شمار مستأجران درگیر فقر ۵ درصد، معادل ۷۹ هزار خانوار، افزایش یافته است. 

همچنین یافته‌های شاخص مکمل، ضعف‌های شاخص استطاعت‌ناپذیری مسکن را در دو حوزه «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» آشکار می‌کند؛ نکته‌ای که می‌تواند مبنای اصلاح سیاست‌های مسکن قرار گیرد.

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است؛

رصد وضعیت فقر را می‌توان بر حسب نوع سکونت خانوار انجام داد و وضعیت خانوارهایی را که هزینه تأمین مسکن در سبدشان وجود دارد ــ مستأجران و مالکان دارای وام خرید مسکن ــ به‌طور جداگانه بررسی کرد. 

این روش امکان می‌دهد وضعیت این گروه‌ها به‌صورت اختصاصی بررسی شود و علاوه بر فقر مطلق، فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن نیز برآورد گردد و زمینه برای سیاست‌گذاری شواهد‌محور هموار شود.

طبق روش متداول برآورد نرخ فقر، در سال ۱۴۰۲ نرخ فقر خانوارهای مستأجر ۲۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار) برآورد شده است. اما به‌مدد روش مکمل که خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن (۶۵۲ هزار خانوار) را نیز شناسایی می‌کند، نرخ فقر به ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.

مقایسه نتایج روش متداول و مکمل برآورد نرخ فقر با شاخص سهم هزینه مسکن از کل هزینه‌کرد خانوارها حکایت از آن دارد 

که این شاخص دچار دو معضل «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» از وضعیت خانوارهای مستأجر است و در مجموع نه‌تنها برای بررسی وضعیت خانوارهای مستأجر و مالکان دارای وام خرید مسکن مناسب به شمار نمی‌رود، بلکه در پاره‌ای موارد استفاده از آن منجر به کژفهمی‌های سیاستی می‌شود.

نرخ فقر مستأجران به ۴۰ درصد رسید

طبق برآورد روش متداول و مکمل، خانوارهای مستأجر درگیر فقر را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد:

۱. خانوارهایی که به دلیل درآمد ناکافی درگیر فقر هستند: ۶۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار که شامل ۵٫۵ میلیون نفر می‌شود).

۲. خانوارهایی که درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن، اجاره به همراه هزینه آب، برق و گاز هستند: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار که شامل ۲٫۱ میلیون نفر می‌شود).

در سال ۱۴۰۲، تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر به بالاترین مقدار خود در دو دهه گذشته رسیده است؛ هم از نظر تعداد خانوار درگیر فقر، هم از نظر تعداد افراد و هم از نظر نرخ فقر.

در سال ۱۴۰۲، سهم خانوارهای مستأجر درگیر فقر در مناطق شهری حدود ۹۴ درصد (۱٫۸۷ میلیون خانوار) و سهم مناطق روستایی ۶ درصد (۱۱۳ هزار خانوار) بوده است.

بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲، مربوط به خانوارهای چهار نفره برآورد شده است: ۶۴۹ هزار خانوار (۲٫۶ میلیون نفر). همچنین ۷۲ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، شامل خانوارهای سه، چهار و پنج نفره بوده‌اند (۱٫۴۳ میلیون خانوار معادل ۴٫۵۷ میلیون نفر).

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر مربوط به خانوارهایی بوده که سن سرپرست آن‌ها بین ۳۵ تا ۴۴ سال بوده است: ۶۱۲ هزار خانوار (۲٫۵۵ میلیون نفر). این گروه بیشترین سهم از کل خانوارهای درگیر فقر را دارد (۳۱ درصد).

توزیع خانوارهای درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد ۷۶ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، خانوارهایی هستند که سن سرپرست خانوار کمتر از ۵۵ سال است: ۱٫۴۹ میلیون خانوار (۶ میلیون نفر).

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر در استان تهران برآورد شده است: ۶۲۰ هزار خانوار با نرخ فقر ۴۳ درصد. کمترین تعداد خانوار نیز در استان چهارمحال و بختیاری برآورد شده است: 

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد. از سوی دیگر، بیشترین نرخ فقر در استان آذربایجان غربی (۶۲ درصد) و کمترین نرخ فقر در استان چهارمحال و بختیاری (۱۴ درصد) برآورد شده است.

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر درآمدی (۳۹۰ هزار خانوار؛ سهم ۶۳ درصد) و درگیر فقر ناشی از هزینه تأمین مسکن (۲۳۰ هزار خانوار؛ سهم ۳۷ درصد) در استان تهران برآورد شده است.

در همین سال، بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر درآمدی در استان کرمان گزارش شده است؛ به‌طوری‌که ۸۹ درصد از خانوارهای درگیر فقر این استان (۵۳ هزار خانوار) درگیر فقر درآمدی بوده‌اند. 

همچنین بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن در استان‌های اردبیل و ایلام ثبت شده است.

تخلیه تدریجی حباب مسکن| احتمال جهش قیمت...

گرگان- زهتابیان، کارشناس بازار مسکن با اشاره به اظهار نظرات برخی مبنی بر جهش قیمت مسکن در انتهای سال، گفت: شکاف بین قدرت خرید مردم و قیمت مسکن هنوز به درجه‌ای نرسیده که ما جهش قیمت داشته باشیم.دانیال زهتابیان در گفتگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: جهش قیمت با افزایش قیمت تفاوت زیادی دارد، افزایش قیمت با شیب ملایمی اتفاق می‌افتد که گزارش‌های فصلی نشان می دهد که قیمت مسکن در شش ماهه اول رشد ۱.۸ درصدی یا دو درصدی داشته که ما این رشد را با شیب ملایم طی می‌کنیم.

این خانه ۵۴۰ میلیون تومان قیمت دارد

خانه‌های ۵۰ تا ۶۰ متر بیشترین سهم را از معاملات مسکن شهر تهران به خود اختصاص می‌دهند و بررسی‌ها گویای آن است که این گروه متراژی اغلب در مناطق جنوبی تهران قرار دارند.واحدهای کمتر از ۸۰ متر مربع ۵۸ درصد از معاملات مسکن شهر تهران را به خود اختصاص می‌دهند و در این بین بیشترین تقاضا به واحدهای ۵۰ تا ۶۰ متر مربع با سهم ۱۵.۹ درصد مربوط می‌شود. با این‌که آپارتمان کمتر از ۴۰ متر به ندرت وجود دارد آذرماه امسال ۳.۴ درصد معاملات مربوط به این گروه متراژی بود.

روحانی‌نژاد:اختصاص ۲۰۰ میلیون تومان...

سازماندهی حاشیه ۱۰ شهر کشور در حال اجراست نماینده ولی فقیه در بنیاد مسکن با بیان اینکه این نهاد ظرفیت ساماندهی و بازسازی حاشیه شهر‌ها را دارد، گفت: هم اکنون طرح ساماندهی حاشیه ۱۰ شهر در حال اجرا است. حجت‌الاسلام حسین روحانی‌نژاد ظهر سه‌شنبه در حاشیه بازدید از پروژه ۱۴۰ واحدی پردیسان خمینی‌شهر که با همکاری انجمن خیران مسکن ساز در حال اجرا است

هجوم لوکس نشین‌ها به حاشیه تهران

کارشناسان هشدار می‌دهند که تا چند سال دیگر ممکن است ۲۰ درصد جمعیت کشور یعنی جمعیتی در حدود ۱۶ میلیون نفر درحریم پایتخت ساکن شوند. گرانی مسکن و افزایش بهای اجاره در پایتخت حالا خیلی‌ها را به سمت حریم سوق داده است. برخی که حالا به‌ نام حاشیه نشین در مناطقی همچون مرتضی گرد، صالح آباد و رسالت ساکن شده‌اند؛ البته ماجرای حریم تنها به افراد بی‌بضاعت و محروم ختم نمی‌شود. حالا بخش عمده‌ای از متصرفان زمین در حریم تهران.

ماجرای ۴ برابر شدن معاملات در بازار...

سرعت رشد «قیمت اسمی» مسکن طی ۶ ماه اخیر به یک‌هشتم سال۹۹ کاهش یافت و افت محسوس «قیمت واقعی» ملک در تهران را رقم زد.این تغییر در دور موتور تورم ملکی به‌دلیل «انتظارات کاهشی» و البته «شرایط متغیرهای بنیادی» شکل گرفته که باعث ورود «تقاضای مصرفی» به صحنه معاملات شده است. با این حال، هنوز «نوعی تقابل نگاه» در بازار ملک وجود دارد. ماه گذشته «بازیگردان ارزی» باعث تحریک تقاضای غیرمصرفی شد.

قیمت رهن و اجاره آپارتمان در منطقۀ...

برای رهن یک واحد آپارتمان ۷۰ متری در منطقۀ اباذر به سرمایه ۴۰۰ میلیون تومانی نیاز است. خبرگزاری میزان - به طور معمول برای محاسبه قیمت رهن کامل هر خانه باید قیمت هر متر مربع از ملک را در متراژ خانه ضرب کرد و سپس با توجه به سن بنا قیمت کل ملک را تقسیم بر ۴ یا ۶ کرد به طوریکه اگر خانه نوساز باشد یک چهارم و هرچه که عمر خانه بالاتر رود این ضریب به یک ششم نزدیک می‎ شود.

نوسازی ۷ میلیون خانه پس از زلزله بم

بنا به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، بعد از زلزله بم حدود ۷ میلیون واحد مسکونی شهری و روستایی بازسازی و نوسازی شده اما ۱۹ میلیون واحد دیگر در خطر مواجهه با بلایای طبیعی هستند.زلزله بم با ۳۴ هزار کشته و ۲۰۰ هزار مجروح، شاید یکی از تراژیک‌ترین حوادث تاریخ کشور ایران بود که تاثیر زیادی در پی بردن به اهمیت احداث خانه‌های ضدزلزله داشت.

چرا هیچ‌وقت نتوانستیم سالی یک میلیون...

یک کارشناس اقتصاد مسکن گفت: طی سال‌های گذشته همواره دولت‌ها تلاش کردند سالیانه حدود یک میلیون واحد مسکونی بسازند اما به خاطر کمبود منابع مالی، نبود بسترهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری تسهیل‌کننده‌ی فعالیت بخش خصوصی، هیچگاه این هدف محقق نشد و در حال حاضر هم چیزی تغییر نکرده است.

نهضت ملی مسکن به چه قیمت

امروزهیجده سال از وقوع زلزله ۶ر۶ ریشتری شهرستان بم می گذرد، در حالی که هنوز فرهنگ ساختمان سازی کشورمان از پیامدهای این زمین لرزه مرگبار عبرت نگرفته و همچنان صنعت ساختمان ایران به دنبال تولید مسکن غیر ایمن است. زلزله پنجم دی ۱۳۸۲ با ۳۲ هزار کشته در شهرهای بم و بروات نشان داد که صنعت ساختمان سازی ایران نیازمند یک تحول بنیادین و حرکت در مسیر ایمن سازی است.

۴ میلیون واحد مسکونی با مصالح نامرغوب و...

مخالفت گروهی از انبوه سازان مسکن با پیشنهاد ورود فناوری‌های نوین خارجی برای تولید واحد‌های جدید باعث شده تا وزارت راه و شهرسازی از پیگیری این پیشنهاد در برنامه مسکن ملی صرفه نظر کند.اطلاعات نوشت: دولت سیزدهم در ۴ ماهه گذشته با هدف پاسخگویی به تقاضای عمومی تاکید زیادی بر توسعه ساخت مسکن داشته و در ادامه برنامه جهش مسکن در دولت قبلی، ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی ظرف ۴ سال آینده را با عنوان «مسکن ملی» هدفگذاری کرده است.

افزایش خانه‌های فروشی کوچک در بازار

تعداد آپارتمان‌های نقلی و قدیمی که با قیمت نسبتا مناسب برای فروش در بازار مسکن عرضه شده است طی چند هفته اخیر افزایش محسوسی داشته است. واسطه‌های ملکی فعال در محله‌های مصرفی شهر تهران می‌گویند حتی در محله‌هایی که ساخت‌و‌ساز خانه‌های کوچک‌متراژ و به دنبال آن تقاضای این آپارتمان‌ها محدود است نیز اکنون می‌توان فایل‌هایی با این مشخصه متراژی به متقاضیان خرید معرفی کرد.

دولت ۵۰ درصد هزینه مسکن وام پرداخت...

تحریم ها مانع سرمایه گذاری خارجی‌ها در صنعت ساختمان محمدی شکیب، کارشناس بورس و مسکن در خصوص نحوه خروج بازار مسکن از رکود گفت: دولت می تواند ضمن فرهنگ سازی برای استفاده از واحدهای متراژ کمتر، تا ‌۵۰ درصد از هزینه مسکن را به مردم وام بدهد.

آیا کنترل قیمت مسکن امکان‌پذیر است؟

امروزه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اکثر مردم تهیه مسکن و سرپناه برای زندگی کردن است. تورم و تقاضای مردم برای خانه‌دار شدن و… ازجمله عوامل اثرگذار بر رشد مسکن است. برای کنترل قیمت مسکن و مهار تورم دولت راهکار‌هایی توسط کارشناسان ارائه می‌دهد.

وجود ۱۲ میلیون خانه خالی در کشور

دشتی خبر داد: وجود ۱۲ میلیون خانه خالی در کشورنماینده مردم اردکان در مجلس شورای اسلامی از وجود ۱۲ میلیون خانه خالی در کشور خبر داد.

تدوین «پیوست فرهنگی خوابگاه‌های...

مدیر کل دانشجویی وزارت بهداشت خبر داد .تامین سالانه ۶۰۰۰ واحد مسکونی برای متاهل‌ها مدیر کل دانشجویی وزارت بهداشت از تهیه پیوست فرهنگی خوابگاه‌های متاهلی دانشجویان دانشگاه‌های علوم پزشکی قبل از آغاز سال ۱۴۰۱ خبر داد.حمیدرضا اشراقی، مدیر کل دانشجویی وزارت بهداشت در حاشیه نشست تهیه و تدوین پیوست فرهنگی خوابگاه‌های دانشجویی

بهای مسکن و اجاره‌بها در اتحادیه اروپا؛...

رشد حدود ۳۰ درصدی قیمت مسکن طی هفت سال منتهی به ۲۰۲۰ در حالی است که در این دوره نرخ تورم در اتحادیه اروپا ۶.۸ درصد بالا رفته و شاخص اجاره بها نیز ۹.۱ درصد افزایش یافته است.روند افزایش شاخص قیمت مسکن در اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۶ از نرخ تورم و اجاره‌بها پیشی گرفته و شکاف بین آن‌ها در سال ۲۰۲۰ به بیش از ۲۰ درصد رسیده است.

تخصیص ۱۵ میلیارد تومان اعتبار برای...

سخنگوی شورای اسلامی شهر اراک گفت: در بودجه سال ۱۴۰۰ شهرداری اراک مبلغ ۱۵ میلیارد تومان اعتبار برای احداث پارکینگ‌های طبقاتی و مکانیزه اختصاص داده شده که باید برای هزینه کرد آن برنامه کارشناسی و اجرایی، ارائه و تا پایان سال اقدام عملیاتی صورت گیرد.

مهمتر از ساخت مسکن، کنترل قیمت‌های فعلی...

کارشناس اقتصاد مسکن با بیان اینکه دولت ابتدا باید به تنظیم گری و کنترل بازار مسکن ورود کند، گفت: در صورتی که این اتفاق رخ دهد، مردم و سازندگان خود به خود به سمت افزایش عرضه متمایل می شوند.فرهاد بیضایی درباره نیاز سالانه یک میلیون مسکن در طرح نهضت ملی مسکن اظهار کرد: موضوع اصلی، تنظیم گری در بازار است؛ سیاست‌های تنظیمی بازار مسکن در رأس اقدامات دولت و وزارت راه و شهرسازی قرار دارد.

پیش‌بینی قیمت مسکن*محتمل‌ترین سناریو...

محتمل‌ترین سناریو در ادامه سال تعدیل بهای مسکن یا کاهش قیمت واقعی و عقب ماندن رشد قیمت اسمی مسکن از تورم عمومی خواهد بود.محبوبه‌ قرمزچشمه؛ بخش مهم تامین مالی تولید مسکن در تمام دنیا از بازار سرمایه است. مسکن یکی از پیشران‌های مهم قتصادی مورد توجه کارشناسان بازار و همچنین متقاضیان خرید مسکن است.

علت اصلی رکود مسکن در اصفهان چیست؟

نماینده مردم نطنز و قمصر در مجلس گفت: همچنان با کمبود اعتبار و بودجه در استان اصفهان مواجه هستیم و مشکل اصلی رکود مسکن در اصفهان، بانک‌ها و تامین اعتبار است.رحمت‌اله فیروزی‌پور با اشاره به رکود مسکن در استان اصفهان گفت: مصالح، زمین و اعتبارات نقدی سه عامل اصلی در قیمت مسکن به شمار می‌آیند که در حال حاضر نه تنها در استان اصفهان بلکه در کل کشور مشکل اصلی اعتبارات نقدی است.

مثبت بودن نتایج مذاکرات بر بازار مسکن...

رییس هیات مدیره انجمن صنفی انبوه سازان خراسان‌رضوی بیان کرد: پیش‌بینی کاهش قیمت مسکن در آینده در صورت مثبت بودن نتایج مذاکرات است و قیمت‌های حبابی مسکن کاهش پیدا خواهد کرد. محمود پژوم رییس هیات مدیره انجمن صنفی انبوه سازان خراسان‌رضوی در خبری عنوان کرد: بازار مسکن در وضعیت کنونی در شرایط آرامی به سر می‌برد و نوسان چندانی ندارد و سرمایه‌گذاران برای ورود به این حوزه اندکی مردد هستند.