بازار املاک / نسخه کره جنوبی برای مستاجران ایرانی

نسخه کره جنوبی برای مستاجران ایرانی

بازار اجاره در ایران همواره یکی از پرچالش‌ترین حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی بوده است. نوسان‌های شدید، تورم عمومی و کمبود عرضه مسکن سبب شده‌اند که مستاجران در شرایط دشواری قرار گیرند.

وضعیت فعلی بازار اجاره در ایران
براساس گزارش مرکز آمار، رشد اجاره‌بها در تیرماه 1404 به 34.6 درصد رسیده که کمترین میزان در چهار سال اخیر است. در حالی‌که تورم عمومی 42.4 درصد گزارش شده است. این اختلاف نشان می‌دهد که اجاره‌نشین‌ها تا حدی از فشار تورمی عمومی مصون مانده‌اند.

با وجود این، بسیاری از مستاجران همچنان از عدم رعایت سقف‌های تعیین‌شده توسط موجران گلایه دارند. به عنوان نمونه، سقف مجاز افزایش اجاره در تهران 25 درصد و در شهرهای بالای 100 هزار نفر 20 درصد تعیین شد، اما رشد واقعی اجاره بها بیش از این مقادیر بوده است.

تجربه کره جنوبی در مسکن استیجاری
کره جنوبی حدود 60 سال پیش وارد عرصه حمایت مستقیم از اجاره‌نشین‌ها شد. این کشور با طراحی نظام مسکن استیجاری دولتی و نیمه‌دولتی، موفق شد اقشار کم‌درآمد را برای مدت‌های طولانی تحت پوشش قرار دهد.

ویژگی‌های مدل کره جنوبی عبارتند از:

حمایت بلندمدت تا 50 سال برای دهک‌های پایین.

اجاره‌بهای پلکانی متناسب با درآمد خانوار (65 تا 200 دلار در ماه).

امکان خرید واحد استیجاری برای دهک‌های 3 تا 6 پس از 10 سال سکونت.

مشارکت دولت و بخش خصوصی در تامین زمین و ساخت مسکن.

این مدل به مرور زمان توانسته تعادلی پایدار بین عرضه و تقاضا در بازار اجاره کره جنوبی ایجاد کند.

شباهت‌ها و تفاوت‌های ایران و کره جنوبی
شباهت‌ها

نیاز گسترده به حمایت از اقشار کم‌درآمد.

فشار تورم عمومی بر اجاره‌نشین‌ها.

تلاش دولت برای ورود به حوزه تنظیم‌گری بازار مسکن.

تفاوت‌ها

کره جنوبی از دهه 1960 وارد این حوزه شد، در حالی که ایران تازه در مرحله طراحی و شروع است.

ساختار اقتصادی کره جنوبی بر پایه رشد پایدار و کنترل تورم بوده، اما اقتصاد ایران همچنان با نوسان‌های جدی روبه‌رو است.

فرهنگ اجاره‌داری در کره جنوبی با نظارت دقیق دولت و بخش خصوصی حرفه‌ای همراه است، در حالی‌که در ایران موجران سنتی نقش پررنگی دارند.

چالش‌های پیش‌روی ایران
طولانی بودن اجرای طرح‌ها: طرح مسکن استیجاری هنوز وارد فاز اجرایی نشده است.

بی‌اعتمادی مستاجران به سقف‌های قانونی به دلیل عدم پایبندی موجران.

تورم عمومی بالا که می‌تواند هرگونه حمایت در بازار اجاره را بی‌اثر کند.

محدودیت منابع مالی دولت برای اجرای گسترده طرح‌های حمایتی.

برنامه‌های دولت ایران برای حمایت از مستاجران
وزارت راه و شهرسازی در راستای قانون جهش تولید مسکن برنامه‌هایی شامل:

واگذاری اراضی دولتی برای ساخت مسکن استیجاری.

اولویت دادن به زوج‌های جوان در دریافت واحدهای اجاره‌ای.

همکاری با بخش خصوصی برای سودآور کردن پروژه‌ها.

اجرای طرح نهضت ملی مسکن با تکمیل بیش از 660 هزار واحد در یک سال گذشته.

نقش ثبات اقتصادی در موفقیت طرح‌ها
هرچند سیاست‌های مسکن می‌توانند در کوتاه‌مدت بخشی از مشکلات را حل کنند، اما تجربه جهانی نشان داده که کنترل تورم عمومی و ایجاد ثبات اقتصادی، مهم‌ترین شرط موفقیت هرگونه سیاست اجاره‌ای است. اگر تورم افسارگسیخته ادامه پیدا کند، حتی با ساخت مسکن استیجاری هم بازار اجاره دچار تلاطم خواهد بود.

مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته
در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته مانند آلمان، فرانسه و کره جنوبی:

سقف افزایش اجاره‌بها کمتر از 5 درصد است.

حمایت‌های مالیاتی و یارانه‌ای برای مستاجران اعمال می‌شود.

بخش خصوصی با انگیزه سودآوری وارد بازار اجاره می‌شود.

این الگوها نشان می‌دهند که همکاری دولت و بخش خصوصی شرط اصلی موفقیت در کنترل بازار اجاره است.


۳ عامل اصلی گرانی مسکن در ایران

بازار مسکن در پایتخت و کلان‌شهرها همچنان در مسیر افزایش بی‌وقفه قیمت‌ها حرکت می‌کند؛ به‌گونه‌ای که قدرت خرید خانوارهای متوسط با فاصله‌ای چشمگیر از رشد قیمت‌ها عقب مانده و بسیاری از خانواده‌ها ناچارند بیش از نیمی از درآمد ماهانه خود را صرف اجاره یا خرید مسکن کنند.

جهش 200 درصدی قیمت مسکن

بر پایه داده های ثبت شده از فایل های مسکونی در چند محله غرب تهران، مقایسه قیمت مسکن در سال های 1400 و 1404 نشان می دهد که نرخ هر متر واحدهای مشابه در این مناطق طی چهار سال با افزایشی بین 170 تا 230 درصد همراه بوده است.

وقت خرید خانه است؟

یکی از مشکلات اصلی در بازار مسکن، مربوط به عدم انتشار آمارهای واقعی است. چندین ماه است که دولت از انتشار آمارهای دقیق مسکن خودداری کرده و می‌داند که اگر این آمارها منتشر شوند، قیمت‌ها بسیار کمتر از آنچه که اکنون در بازار وجود دارد خواهد بود.

خرید و فروش ملک تقریبا متوقف شد

به دلیل نبود مشتری و رکود بازار، سازندگان بعضا از سود خودشان می‌زنند تا واحدها متناسب با توان متقاضیان به فروش برسد.

بانک‌ها جای مردم خانه خریدند

سهم پرداخت تسهیلات مسکن از سوی بانک‌ها در سال جاری به سه درصد رسیده است درحالی که دارایی‌های ملکی بانک‌ها نزدیک به ۵۰ درصد است.

تعرفه معاملات مسکن در بازار مسکن

به فاصله دو ماه از ابلاغ آیین‌نامه اجرایی قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، به نظر می‌رسد مشاوران املاک در حال حذف از فرآیند خرید و فروش مسکن شده و حق‌الزحمه بنگاههای ملکی به جیب دفاتر اسناد رسمی می‌رود؛

بانک‌ها بازار مسکن را به شدت بر هم زدند

انباشت ۳۷ میلیون مترمربع املاک در تملک بانک‌ها تعادل بازار را بر هم زده و اگر مدیریت انتظارات و آرام‌سازی بازارهای موازی انجام نشود، جهش‌های کاذب قیمت تداوم دارد.

وام مسکن ۲ میلیارد تومانی

حدود ۲ سال قبل و در راستای اجرا قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، سقف تسهیلات خرید و تعمیر مسکن از محل اوراق ممتاز به‌ازای هر فرزند زیر ۲۰ سال و حداکثر تا ۴ فرزند افزایش یافت.

سه نشانه جدید از افزایش قیمت مسکن

سرعت افزایش قیمت مصالح‌ساختمانی در بازار ساختمانی تهران در تابستان به‌رغم «افزایش ریسک‌های تورم‌ساز»، کاهش پیدا کرد.

چهار تهدید جدی برای مستاجران

سیاستگذاران به کاهش نسبی تورم اجاره دلخوش هستند؛ اما نتایج یک مطالعه درباره زیرپوست بازار اجاره‌نشین‌ها از «ناتوانی دهک‌های پایین و قدرت شکننده دهک‌های میانی در پرداخت ارقام فعلی اجاره‌خانه» حکایت دارد.

پیش‌بینی حیاتی از قیمت مسکن تا پایان...

متوسط هزینه ساخت هر مترمربع مسکن در تهران به حدود ۳۰ میلیون تومان رسیده و این رقم با توجه به تورم موجود در قیمت مصالح هر ۱۵ روز به‌روزرسانی می‌شود.

مسکن همچنان روی موج گرانی

بازار مسکن ایران در فشار بی‌سابقه؛ کارشناسان هشدار می‌دهند که کمبود عرضه و توقف ارائه زمین به متقاضیان، روند افزایش قیمت‌ها را تشدید کرده و بسیاری از خانوارها را در معرض بحران تأمین مسکن قرار داده است.

بازار مسکونی دبی به دلیل فروش پیش‌فروش

در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۵، بازار املاک مسکونی در دبی روند صعودی خود را حفظ کرد و فروش پیش‌فروش به عنوان محرک اصلی رشد ظاهر شد. جدیدترین تحلیل بازار کاوندیش مکسول بیان می‌کند که تقاضا ناشی از اعتماد سرمایه‌گذاران و گسترش جمعیت بوده است که منجر به افزایش ۱۷.۱ درصدی کل معاملات مسکونی نسبت به سال گذشته به ۵۵۳۰۰ قرارداد شده است.

طرح نجات بخش دولت برای مستاجران

دولت قصد دارد تا پایان سال با اجرای ساخت ۱۰ هزار واحد مسکن استیجاری در کلان شهر‌ها به کمک بازار اجاره آید.

خریداران از بازار مسکن فرار کردند

در حال حاضر نه تنها حباب بازار مسکن تخلیه شده بلکه واحدها بر روی دست سازندگان مانده و فروش نمی‌رود. به طوریکه دیگر ساخت و تولید دوباره مسکن برای همان سازندگان به صرفه نیست.

اقتصاد مسکن در آستانه فروپاشی

رکود بی‌سابقه در بخش ساختمان؛ محیط کسب‌وکار در بدترین شرایط 7 سال اخیر

تأثیر بحران بی‌آبی بر قیمت‌های بازار...

در هفته‌های گذشته، زنگ خطرهای مربوط به بحران کم‌آبی بیش از پیش در کانون توجه قرار گرفته است. اعلامیه مسعود پزشکیان درباره کاهش بارش‌های پاییزی خبر از آینده‌ای چالش‌برانگیز می‌دهد. وی هشدار داد اگر تا پایان آبان‌ماه بارندگی مطلوبی رخ ندهد، ممکن است جیره‌بندی آب در شهرهای بزرگ اجرایی شود.

افزایش قیمت مسکن قطعی شد

بازار مسکن ایران همواره در تقابل با تحولات بین‌المللی قرار داشته و ابزارهایی مانند تحریم‌های سازمان ملل یا مکانیسم ماشه اثرات عمیقی بر آن گذاشته‌اند.

بازار مسکن از خواب بیدار شد؟

نوسانات قیمت ارز و طلا در هفته‌های اخیر تاثیری بر قیمت مسکن در مناطق شمالی نداشته و نرخ‌ها ثابت است؛ دلیل آن هم به رکود کاری برمی‌گردد.

موج جدید حاشیه‌نشینی در راه است

با وجود خروج گسترده متقاضیان واقعی، قیمت‌ها در مهرماه باز هم ۳ درصد جهش ماهانه را تجربه کرد؛ پدیده‌ای که شکاف میان «انتظار گران فروختن» و «توان صفر خریدار» را به مرز انفجار رسانده است

گرفتن وام مسکن بدون دردسر

در حالی قیمت هر برگه گواهی حق تقدم تسهیلات در معاملات فرابورس به ۱۳۷ هزار تومان رسیده که زوجین تهرانی برای دریافت وام ۱.۲ میلیارد تومانی باید ۳۵۷ میلیون تومان هزینه کنند.