بازار املاک / سقفِ بی سقف

سقفِ بی سقف

خبری از مصوبه اجاره‌بها نیست! در سال­های اخیر قیمت­‌ها در حوزه مسکن چه در بخش خرید و فروش و یا در رهن و اجاره به شکل قابل توجهی رشد داشته است­، این در حالی است که در مقایسه با توان اقتصادی، درصد افزایش حقوق و سایر موارد وابسته به قیمت­‌گذاری­، این سیر صعودی همگام با باقی نرخ‌های موجود حرکت نکرده و هر روز دستیابی به این نیاز اولیه(سرپناه) برای افراد سخت‌تر می‌شود.

گرچه آمارها نشان می‌دهد مسکن نسبت به سایر کالاها از درصد رشد کمتری برخوردار بوده است 


اما نظارت بر این حوزه به دلیل فراگیری و گستردگی بازار چندان آسان نیست. کارشناسان حوزه اقتصادی عمل به وعده‌های ساخت و ساز از سوی دولت‌­ها را یکی از راه‌های کنترل این بازار می­‌دانند. 
از دیگر گزینه های پیشنهادی برای اجرای قیمت گذاری منطقی، راه‌­اندازی سامانه‌ای بود که از مالکان و مستاجران می‌خواست اطلاعات ملکی خود به‍‌طور شفاف وارد کنند و با مشخص شدن خانه‌­های خالی و اعمال مالیات شاید می‌توانست نقشی در تنظیم بازار داشته باشد. اما استقبالی از این طرح نشد و تجویز این مُسَکِن­ها نتوانست التیامی برای درد مسکن باشد.

بوشهر در صدر گران‌ترین

بوشهر چه به لحاظ آماری، چه به نقل از مسئولین به نسبت استان‌های همتراز خود همواره جز مناطق گران قیمت مسکن محسوب می‌­شود.
 هر چند مقامات استانی سعی دارند با عملیات اجرایی ساخت واحد مسکونی در شهرهای جدید عالیشهر و نایبند مقدمات بهبود و ساماندهی وضعیت مسکن در این استان را فراهم کنند اما با توجه به تعداد اندک نفراتی که توانسته‌اند وجه واریزی اولیه این خانه‌ها را پرداخت کنند، انتظار نمی‌رود گرانی و افزایش قیمت مسکن و اجاره‌بها در بوشهر مهار شود.


گزارش‌­های میدانی هم نشان می‌دهد که مستاجران با رشدهای سنگین اجاره در سال جاری مواجه شده‌اند و اغلب مالکان از نرخ‌های مجازی که دولت تعیین کرده فراتر رفته‌اند. برخی اجاره‌نشین‌ها در هفته های اخیر اعلام می‌کنند کرایه خانه آنها ۵۰ تا ۱۰۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.

در پاسخ به این سوال که آیا در همه نقاط استان اینگونه شاهد رشد قیمت­‌ها هستیم باید گفت: 

در باقی شهرستان‌­ها نیز ملک ارزان نیست و با وجود مداخله‌­ شرکت‌­ها در شهرستان­های صنعتی و جنوبی استان بوشهر در تامین مسکن برای کارکنان خود به مراتب افزایش قیمت مشاهده می­‌شود اما آنچه امروز شاهد آن هستیم­، مرکز استان یعنی بوشهر، در صدر گرانی است.

آیا مشاورین املاک گزینه اصلی بالا رفتن قیمت ها هستند؟

یکی از مشاورین املاک شهرستان بوشهر گفت: چه در این دولت و چه در دولت‌­های قبل، همواره عامل بهم ریختگی بازار مسکن را مشاوران املاک معرفی میکرده‌­اند اما امروزه برخی سایت‌­ها و نرم‌افزارهای فضای مجازی بیشترین تاثیر را در قیمت گذاری‌ها دارند و در این بین صاحبان ملک نیز با مقایسه این موارد اقدام به نرخ گذاری غیر متعارف می­‌کنند.

تاثیر پلکانی موقعیت مکانی در قیمت‌­های کاذب

وی در خصوص تفاوت فاحش قیمت­‌ها در محلات بوشهر با وجود فاصله مکانی اندک از یکدیگر اینگونه می‌گوید: شاید شما تعجب کنید چرا دو خانه با متراژ و نهاده­‌های ساختمانی مشابه قیمت­‌های چندبرابری نسبت به هم دارند، درواقع این نام محلات است که دو ملک را از هم متمایز می­‌کند و می‌توان این موضوع را هم به عنوان یکی از علل قیمت­‌های کاذب نام برد. در حال حاضر خانه‌هایی در حد واصل یک خیابان به طور میانگین از ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان تفاوت قیمت دارند.

تجهیزات بهداشتی؛ معیاری برای بالا بردن قیمت

در گفت‌گو با با یکی دیگر از مشاورین املاک موضوع جالبی مطرح شد آن هم نرخ گذاری بر اساس وجود برخی ملزومات و تجهیزات بهداشتی است
 که شاید در۱۰ سال گذشته جزئی از دارایی واجب یک خانه محسوب می‌شدند اما در حال حاضر به عنوان معیار و به اصطلاح "آپشن" خانه معرفی می­‌شوند. 
قیمت املاک خام در بعضی مناطق تا ۱۰ میلیون تومان برای هر متر ارزان‌تر از خانه‌ای است که مجهز به شیرآلات، روشویی و این قبیل موارد شده است.

خبری از ابلاغ افزایش ۲۰درصدی نرخ اجاره‌بها نیست!

رئیس اتحادیه مشاورین املاک و نمایشگاه داران اتومبیل شهرستان بوشهر بیان کرد: به طور میانگین در مقایسه با قیمت‌های سال گذشته نرخ اجاره بها بیش از ۵۰ درصد افزایش داشته است.
 و مصوبه رشد اجاره‌بها در هر سال تا سقف ۲۰ درصد هنوز به صورت دستورالعمل و یا مصوبه ابلاغ نشده است اما هر زمان به صورت رسمی اعلام شود مشاورین املاک موظف به اجرای آن هستند.

گرانترین نقاط بوشهر

احسان آستانه با اشاره به اینکه در محلات بیسیم، باهنر، مدرس و سامان بیشترین نرخ قیمت و در تنگات وحوزه چهارمحل جنوبی به‌نسبت نرخ اجاره‌بها پایین‌تری وجود دارد.
 متوسط قیمت مسکن در شهر بوشهر بین ۱۶ تا ۲۰ میلیون تومان و در برخی مناطق تا ۲۵ میلیون تومان ارزش گذاری شده است .
 بیشترین نرخ اجاره بها نیز محدوده‌ای بین برای هر ماه ۹ تا ۱۰ میلیون تومان در مناطق بالا و حداقل ۲ میلیون تومان در مناطق پایین‌تر را به خود اختصاص داده است که پیش بینی می‌شود در آینده شاهد افزایش این ارقام باشیم، اما امیدواریم با اجرا شدن طرح ملی مسکن اتفاقات خوبی بیفتد.

عوامل موثر در تعیین قیمت

رئیس اتحادیه مشاورین املاک و نمایشگاه داران اتومبیل شهرستان بوشهر گفت: بطور کل تغییر قیمت‌ها با توجه به وضعیت فعلی و افزایش قیمت مواد اولیه ساخت مسکن قابل پیش بینی بود. اما کمبود مسکن در شهری مثل بوشهر که تراکم بالا دارد و میزان زمین نیز در آن کم است باعث می‌شود برخی حاشیه نشین شده یا به بخش‌های روستایی مهاجرت کنند.

آستانه در پاسخ به چرایی گرانی مسکن در بوشهر عنوان کرد: نمی‌توان تا زمانی که زیرساخت‌های لازم فراهم نیست و عرضه و تقاضا با هم همخوانی ندارد نظرات کارشناسی دقیقی ارائه کرد، اما عموما قیمت پایه اجاره بها از سوی مالک و به‌صورت نرخ تورم و عرف منطقه اعلام می‌شود، اما این موضوع را در نظر بگیرید که برخی از صاحبان ملک از این طریق امرار معاش می‌کنند بنابراین وقتی قیمت کالاهای اساسی بالا می‌رود قاعدتا شخصی که از این طریق زندگی‌اش را می‌گذراند به ناچار قیمت‌ها را افزایش می‌دهد. وقتی نرخ تورم قابل کنترل نباشد افزایش اجاره بها بخش کوچکی از عوامل به‌وجود آمده است.

وی در پاسخ به نقش مشاورین املاک در نجومی شدن قیمت‌ها می‌گوید: 

پر رنگ کردن این موضوع فقط حذف صورت مسئله است، ما نمی‌توانیم عوامل اساسی و سرشاخه‌های اصلی را در نظر نگیریم و فقط به مشاورین اشاره کنیم.
 وقتی نرخ مصالح ساختمانی افزایش می‌یابد طبیعی است که این اتفاق در اجاره بها نقش آفرینی کند و با مطرح کردن نام مشاورین املاک از سوی عده‌ایی باید گفت این فقط فرار رو به جلو است.

 یک مشاور املاک نمی‌تواند نقش زیادی در افزایش‌های نجومی داشته باشد البته که نقش دلالان هم بی تاثیر نیست، اما مشاورین نمی‌تواند به این راحتی عدد ۵ میلیون را به ۵۰ میلیون افزایش دهند.

از طرح شکایت در اتحادیه تا ضمانت اجرایی

همواره پایش‌های مستمر به‌صورت دوره‌ای، فصلی، منتخب و گلچین انجام می‌شود یا به‌صورت سرزده همچون هفته گذشته که طرحی با همکاری معاونت پیشگیری از وقوع جرم استان اجرا شد .
از این واحدهای صنفی به صورت کامل بازرسی انجام شد و با خاطیان انگشت شمار هم برخورد صورت گرفت و بعضی از کسب‌ها پلمپ شدند که بعد از رفع نواقص که عموما پروانه و جواز کسب بود ادامه فعالیت برای آن‌ها میسر شد.

 در اتحادیه نیز کمیسیون‌هایی برای بررسی و رسیدگی به شکایات و حل اختلاف وجود دارد و مردم می‌توانند با مراجعه به آنجا شکایات خود را پیگیری کنند و همیشه سعی بر این داریم که در همین مرجع به این موارد رسیدگی کنیم که کار به مراجع قضایی و اطاله دادرسی کشیده نشود.
 ضمانت اجرایی این کمیسیون‌ها پلمپ واحد صنفی است که برای نمونه واحد صنفی متخلفی داشته ایم که ۶ ماه پلمپ بوده است.

مالیات بر اساس نرخ واقعی اجاره بها

رئیس اتحادیه مشاورین املاک تعداد منازل خالی از سکنه بوشهر را به نسبت آمار کشور عدد بسیار پایینی دانست و افزود: 
با تنظیم دستورالعملی که باید این منازل در سامانه اسکان ثبت می‌شود تا خدماتی همچون صدور گواهینامه، افتتاح حساب و ... برای مالکین آن‌ها انجام شود امید است .
در آمدهای حاصل از مالیات افزایش یابد، و، چون با افزایش اجاره بها مالیات بیشتری نیز تعلق می‌گیرد، می‌توان طرح‌های تشویقی برای مالکین خوش حساب و منصف در نظر گرفت.

کلام پایانی

آنچه از مشاهدات میدانی در تهیه این گزارش به دست آمد حکایت از آن داشت که بخشی از رشد اسمی قیمت‌ها با توجه به تابستان و فصل جابه‌جایی رخ داده است و نرخ‌هایی که در تیرماه جاری به صورت غیر رسمی بیان می‌شدند فراتر از ارقام اعلام شده در این گزارش‌ هستند. به نحوی که در برخی مناطق منازلی تا متری ۳۵ میلیون تومان هم قیمت گذاری و روئت شد...

نوسانات بازار مسکن با دلار

در حالی که بازار ارز کشور در چند وقت اخیر با رشد قیمتی روبرو بوده است که بازار مسکن به ویژه مصالح ساختمانی از این بازار تاثیر ۱۰۰ درصدی گرفته است. ارزیابی‌های صورت گرفته در ماه گذشته در بازار مسکن حاکی از آن است . که بازار مسکن همزمان با افزایش قیمت دلار شاهد نوسانات جدیدی در حوزه قیمت گذاری شده . همین امر خود در کاهش حجم تقاضا و همچنین وارد شدن این بازار به جریان رکود تورمی اثر بسیار زیادی خواهد گذاشت.

نه کارگران مشغول کارند، نه مسکن در حال...

دولت سیزدهم ماموریت ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال برای چهار سال متوالی را در دستور کار قرار داده است؛ اما کارنامه یک‌ساله اجرای این برنامه، عملکرد مطلوب و موفقی را نشان نمی‌دهد. برای آنکه وزیر جدید راه و شهرسازی (وزیر مسکن) بتواند بر مشکلات موجود در این بخش غلبه کند، یک پازل پیش‌روی خود دارد که برای حل آن باید چهار حرکت اصلی انجام دهد.

کوچ اجاره‌نشینان به مناطق حاشیه‌ای شهر

​یک کارشناس مسکن درباره وضعیت کنونی بازار اجاره می‌گوید: با توجه به این‌که قیمت مسکن افزایش پیدا کرده، گروهی که قبلا قصد خرید مسکن را داشتند، به سمت بازار اجاره رفته و به همین دلیل در فصل غیراجاره شاهد رشد اجاره‌بها هستیم. نرخ اجاره‌بها متاثر از تورم موجود در بازار مسکن روند رو به رشدی داشته است. آمارهای رسمی چنین شرایطی را تایید می‌کند؛ به طوری که آخرین گزارش بانک مرکزی که مربوط به مهرماه امسال است، نشان می‌دهد که در شهر تهران اجاره‌بها رشد ۴۰.۹ درصدی داشته است.

پردیس و تهرانپارس محبوب‌ترین در تهران

برای خرید خانه خصوصا در کلانشهرها، نکات بسیاری وجود دارد که باید به آن توجه کنید. برای مثال از موارد اولیه که باید درنظر داشت، تعیین محدوده جغرافیایی خانه است، چرا که هر منطقه‌ای از شهر تهران مزایا و معایب خاص خود را دارد و شما باید براساس نیاز و شرایطی که دارید منطقه مورد نظر را انتخاب کنید.

پرداخت وام مسکن روستایی

رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی درباره تسهیلات مسکن روستایی آخرین اخبار را اعلام کرد. در خصوص وضعیت مقاوم‌سازی واحد‌های مسکونی روستایی، پیشرفت واحد‌های مقاوم‌سازی شده وضعیت بازسازی و نوسازی مناطق زلزله زده و سیل‌زده توضیحاتی را ارایه کرد. رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با اشاره به اینکه هم‌اکنون در کشور ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد مسکونی روستایی وجود دارد

خطر گرانی مصالح

افزایش عجیب قیمت یونولیت، زمزمه گرانی سیمان، سه برابر شدن قیمت میلگرد در حالی که رکود کم سابقه ای در ساخت و ساز مسکن حاکم شده ،هزینه های ساخت مسکن هرروز بیشتر می شود! به گزارش دنیای معدن، دو روز پیش رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی از نصف شدن فروش مصالح ساختمانی در ماه‌های اخیر خبر داده و گفته بود که بازار ساخت‌وساز قفل شده است. اما نکته عجیب این است که همزمان با این رکود،برخی خبرها از افزایش عجیب ساخت و ساز حکایت دارد.

بازار آجر یزد

بازار آجر یزد در دست اتباع بیگانه کیفیت پایین تولید آجر باعث کاهش تقاضا و عرضه در بازار است افزایش افسار گسیخته قیمت مسکن و نبود شرایط خرید آن از چالش‌های اساسی برای بسیاری از خانواده‌ها و جوانان است که علت بخشی از این گرانی هم افزایش بی‌رویه و خارج از چارچوب قیمت مصالح ساختمانی است.

آیا در زعفرانیه، زعفران کشت می‌شد؟

چند روایت متفاوت درباره نامگذاری محله اعیانی تهران محله زعفرانیه را با آپارتمان‌های اعیانی و خانه‌های گرانقیمت می‌شناسیم؛ محله‌ای که چند دهه پیش، پر بود از مزارع گندم و سر و شکل روستایی داشت. درباره وجه تسمیه محله زعفرانیه هم روایت‌های مختلفی وجود دارد؛ از کشت گل زعفران تا املاکی که به نام زعفران‌باجی بود. این روایت‌ها را در ادامه بخوانید.

ضامن کارمند برای دریافت تسهیلات حذف شد

خرم‌آباد- مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی لرستان تاکید کرد: ضامن کارمند برای دریافت تسهیلات مقاوم‌سازی واحدهای مسکونی روستایی حذف و ضمانت «سفته زنجیری» جایگزین آن شد. مقاوم سازی واحدهای مسکونی در شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت در لرستان، اظهار داشت: حدود چهار هزار و ۸۰۰ واحد در این شهرها مقاوم سازی شده است.

اعطای تسهیلات ارزان قیمت مشاغل خانگی

امکان بهره مندی دارندگان گواهینامه جهاددانشگاهی از تسهیلات مشاغل خانگی دارندگان گواهینامه جهاد دانشگاهی می توانند از تسهیلات مشاغل خانگی بهره مند شوند. پذیرش مدارک و گواهینامه‌های جهاددانشگاهی به عنوان یکی از مصوبات در آخرین نشست ستاد ساماندهی حمایت از مشاغل خانگی در روزهای اخیر به تصویب نهایی رسید.

خانه دار شدن

این صندوق شما را خانه دار می کند! ساده ترین مسیر برای خانه دار شدن! با توجه به شرایط تورمی کشور سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه‌گذاری زمین و مسکن، بهترین روش برای حفظ سرمایه و ایجاد قدرت خرید برای متقاضیان خرید مسکن خواهد بود با نگاهی به اوضاع بازار مسکن و میزان قدرت خرید مردم، متاسفانه نیم قرن زمان لازم است تا با این درآمد‌ها و پس انداز‌های موجود، فردی قادر به خرید خانه باشد.

درآمد عملیاتی شش ماهه فولاد

اکسین خوزستان نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۴۶ درصد افزایش یافت احمد صادقیان مدیر عامل شرکت فولاد اکسین خوزستان درخصوص درآمد عملیاتی کارخانه در شش ماهه اول سال جاری گفت: بر اساس بودجه پیش بینی شده شرکت و شرایط بازار نسبت به خرید مواد اولیه مورد نیاز و همچنین فروش محصولات فولادی برنامه ریزی های لازم صورت گرفت که علی رغم کاهش جهانی قیمت محصولات فولادی، قطعی برق کارخانه در تابستان و کاهش ساعت تولید

اوراق ارزی، مسکن موقتی است؟

پیش‌بینی تازه از آینده قیمت دلار امکان کنترل نرخ ارز با تورم ۴۰ درصدی وجود دارد؟ ​از نگاه کارشناسان، ابزار جدید بانک مرکزی برای مهار بازار ارز و انتشار اوراق ارزی، تنها جنبه مسکنی برای بازار ارز دارد و به طور موقت می‌تواند جلوی رشد قیمت دلار را بگیرد این برای دومین بار در کمتر از ۱۰ روز است که بانک مرکزی با رونمایی از ابزار و سیاست جدیدی، در جهت مهار و کنترل نرخ قیمتی در بازارها برمی‌آید.

طرح نهضت ملی مسکن البرز

استان مهاجر پذیر البرز با گستره ای حدود پنج هزارو ۸۰۰ کیلومتر مربع سالانه بین ۱۰۰ هزار تا ۲۰۰ هزار نفر به جمعیت آن افزوده می شود که به همین دلیل در کنار توسعه زیر ساخت ها ، تامین سرپناه یکی از مهمترین دغدغه های مردم و مسوولان در این استان است. عدم تناسب رشد جمعیت و واحد های مسکونی در پرتراکم ترین استان کشور یعنی البرز سبب شده تا طرح مسکن مهر دولت های نهم و دهم و اقدام ملی دولت های یازدهم و دوازدهم نتواند پاسخگوی جمعیت متقاضی مسکن در البرز باشد، طرح هایی که تکمیل بخشی از بناها و زیر ساخت های

کیفیت در برنامه‌های خانه‌های هلال احمر

زنجان-نماینده دبیر کل جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران گفت: به دنبال ارتقای کیفیت در برنامه‌های خانه‌های هلال هستیم تا آموزش‌ها را توسعه داده و مهارت آموزی مردم محقق شود. حسن فراهانی شامگاه دوشنبه در حاشیه اجرای مانور زلزله تخلیه و اسکان اضطراری در مجتمع مسکونی رضوان به مناسبت سالروز زلزله کرمانشاه با محوریت خانه هلال طی سال جاری به دنبال ارتقای کیفیت در برنامه‌های خانه‌های هلال هستیم تا آموزش‌ها افزایش یابد.

قیمت آپارتمان در محله اکباتان تهران

قیمت های متنوع خانه ها در محله اکباتان چقدر است؟ می گفتند روزانه ۶ تا ۷ هزار تماس برای تغییر نام اکباتان به کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران شده اما مردم این شهرک هم به نام شهرک خود علاقمند هستند و هم به مکان زندگی شان . عمر سکونت در این شهرک بالاست و معمولا کم تر ساکنان این شهرک به نقاط دیگر تهران کوچ می کنند .یکی از دلایل آن امکانات این شهرک است و معمولا ساکنان آن برای رفع نیازهای روزمره ، تفریحی، آموزشی و درمانی و... نیازی به خروج از شهرک ندارند ، آپارتمان های آن مقاوم هستند و فضای سب

رکود بیش از 900 واحد مسکن مهر

مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان‌غربی: بیش از 900 واحد مسکن مهر در آذربایجان‌غربی راکد مانده است ۶۰۰ واحد مسکن مهر آذربایجان‌غربی به دلیل مشکل حقوقی و ۳۷۸ واحد نیز به دلیل عدم تمایل شرکت مجری به اتمام طرح، راکد مانده است.

بازار سیاه خرید مسکن

تاریخ در حال تکرار شدن است و نهضت ملی مسکن که قرار بود جایگزین بهینه‌ای برای طرح مسکن مهر باشد، در همین ابتدای مسیر با چالش‌های متعددی روبه‌رو شده است.کمبود زمین و پول، کار را به‌جایی رسانده که مدتی است متقاضیان اولیه نهضت ملی مسکن دنبال فرصتی برای خروج از این طرح هستند و چه بهتر که بتوانند در مسیر فرار از این مخمصه سودی هم ببرند.

آواربرداری واحدهای مسکونی سیل‌زده

تعدادی از واحدهای مسکونی سیل‌زده روستای بارده چهارمحال و بختیاری آواربرداری شد اگر چه هنوز تسهیلات مصوب در هیات دولت برای جبران خسارت سیل روستای بارده ابلاغ نشده است. اما با همکاری مردم تعداد ۷۵ واحد مسکونی تاکنون آواربرداری شده است. با توجه به اینکه اعتبارات جبران خسارت سیل در هیات دولت به تازگی مصوب شده است . هنوز اختصاص پیدا نکرده، از همین رو امکان ساخت و ساز واحدهای مسکونی آسیب‌دیده از سیلاب تابستان امسال، فراهم نشد.

قیمت پایین چاهی تاریک برای خریداران

خرید ملک در حالت پیش‌فروش نیازمند بررسی‌های دقیق‌تر در پیش‌فروش املاک، مخصوصا ملک‌هایی که چند شریک دارند، باید اسناد مربوط به آن مثل قرارداد مشارکت بررسی شود. قیمت ملک‌های پیش‌فروش غالبا زیر قیمت بازار است و خریدار باید از تله‌هایی که قیمت کم می‌تواند ایجاد کند، خود را تا حد ممکن دور کند. فرض کنید فردی تمام سرمایه و پس‌انداز خود را برای خرید خانه کنار گذاشته است. خانه‌ای که محل سکونت اوست یا به چشم یک سرمایه به آن نگاه می‌کند.

خطر تخریب منازل ‌جان اهالی

سال‌هاست مردم منطقه "اَمیرده" پل‌سفید با بحران "رانش‌ و لغزش" زمین روبه‌رو شده‌اند به‌نحوی که خطر تخریب منازل مسکونی را تهدید می‌کند و جان اهالی در خطر است. بحران‌ها گاهی بر اثر حوادث غیرمترقبه که عوامل انسانی نقشی در آن ندارند. به وجود می‌آیند اما از سویی نقش انسان در به وجود آمدن بسیاری از بحران‌ها را نیز نمی‌توان نادیده گرفت