بازار املاک / ظرفیتِ بحرانِ مسکن

ظرفیتِ بحرانِ مسکن

بازدید از صفحه اول نسخه چاپی ارسال به دوستان ذخیره فایلالفالف هشداری جدی در رابطه با آینده وضعیت سکونت شهروندان مستند به آمارهای رسمی‌ منتشر شده در رابطه با «زمان انتظار برای خرید مسکن» برای تهران، طی سال‌های 1398، 1399 و 1400 به ترتیب 28 سال، 66 سال و 109 سال بوده است. این زمان برای کشور طی سال‌های 1398 و 1399 اعداد 23 سال و 49 سال را نشان می‌دهد.

آمارهای رسمی‌ و همچنین توجه به نظریات مسکن 


برنامه‌ریزی مسکن بیان‌گر این واقعیت نامبارک است که در صورت عدم چاره‌اندیشی جامع 
جدی و فوری دولت برای بحران مسکن در سال‌های پیشرو شاهد تشدید و تعمیق این بحران خواهیم بود
 بحرانی که علاوه بر وارد نمودن صدمات گران و جدی به نهاد خانواده، سبب م‌ شود مسکن از بحرانی اقتصادی – اجتماعی به بحرانی سیاسی – امنیتی تغییر ماهیت دهد.

بحران مسکن زمانی شکل می‌گیرد و شدت می‌یابد


 که به دلیل عدم سیاست‌گذاری و نظارت صحیح نهادهای متولی، میزان افزایش قیمت مسکن بیش از افزایش درآمد جامعه باشد
 به مرور زمان امکان خرید مسکن از بخش قابل توجهی از مردم سلب شود و بخش عمده سبد هزینه‌ی خانوار (برای خانوارهای مستاجر) مربوط به هزینه اجاره‌نشینی و تامین سرپناه شود.

بررسی آمارهای مربوط به دو شاخص «زمان انتظار برای خرید مسکن» و «سهم اجاره‌بهای مسکن در سبد خانوار»
 طی سال‌های 1398 تا 1400 و رجوع به آمار «سهم هزینه مسکن در سبد خانوار شهری ایران» در بهار سال 1400، علاوه بر اینکه تشریحی مستند و روشن از بحران مسکن در وضع موجود است
آمارها مورد اشاره در ارائه تصویری واقع‌بینانه از آینده بحران مسکن در ایران نقش موثری خواهند داشت.


مستند به آمارهای رسمی‌ منتشر شده در رابطه با «زمان انتظار برای خرید مسکن» برای تهران، طی سال‌های 1398، 1399 و 1400 به ترتیب 28 سال
66 سال و 109 سال بوده است، این زمان برای کشور طی سال‌های 1398 و 1399 اعداد 23 سال و 49 سال را نشان می‌دهد.

در ارتباط با «سهم اجاره‌بهای مسکن در سبد خانوار» برای واحد مسکونی 75 متر مربعی در تهران طی سال‌های 1398 و 1399
 اعداد ارائه شده در مستندات مرکز آمار به ترتیب 56 درصد و 58 درصد است که همین آمارها در رابطه با کشور در سال‌های 1398 و 1399 شامل 37 درصد و 28 درصد است.

بابک نگهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس 


در «همایش الزامات و سازوکارهای فنی، اجتماعی و اقتصادی تحقق نهضت ملی مسکن» که در 13 تیرماه 1401 برگزار شد 
«سهم هزینه مسکن در سبد خانوارهای شهری ایران» را بین 60 تا 70 درصد اعلام کرد. 
بی‌شک این اعداد سندی محکم بر وجود بحران مسکن در وضع موجود است.

به دلایل سیاسی، تحریم‌ها و تعدد تصمیمات غیرکارشناسی در حوزه مسکن در سال‌های گذشته و پیش‌بینی ادامه چنین روندی برای سال‌های آینده
 ترسیم تصویری واقع‌بینانه از آینده مسکن و قیمت مسکن براساس مدل‌های پیش‌بینی مرسوم چندان نمی‌ تواند مفید و مثمرثمر باشد
 لذا بهره‌گیری از تکنیک سناریوسازی می‌ تواند نتایج بهتری از آینده بحران مسکن به همگان ارائه دهد.

«عرضه مسکن» یکی از متغیرهای تعیین کننده قیمت مسکن است 


که تغییر در سه نهاده عمده (زمین، مصالح ساختمانی و نیروی کار) به همراه چشم‌انداز آینده سیاسی و اقتصادی کشور بیشترین تاثیرگذاری را در ایجاد نوسان در ساخت و ساز مسکن (عرضه مسکن) دارند.
براساس مطالعات طرح جامع مسکن با در نظر گرفتن نیازهای انباشه و نیازهای جدید در حوزه مسکن سالانه باید 900 هزار واحد مسکونی در کشور ساخته می‌‌شد 
ساخت 560 هزار واحد مسکونی نیز به عنوان کف ضروری تولید مسکن جدید اعلام شده بود.

براساس آمارهای مستند، روند ساخت مسکن در کشور از سال 1393 تا 1400 نشان می‌‌دهد ساخت‌وسازها حدود دو سوم کف نیاز ضروری به تولید مسکن در هر سال بوده است.
براساس آمارهای مرکز آمار ایران، تعداد پروانه‌های احداث ساختمان توسط شهرداری‌های کشور در سال 1400 نسبت به سال 1399 حدود 7/26 درصد کاهش داشته است و در مجموع در سال 1400، 395 هزار واحد مسکونی در کشور ساخته شد و این در حالی است که براساس نسخه به روزشده طرح مسکن در این سال می‌‌باید یک میلیون واحد مسکونی در کشور ساخته می‌شد.

وضعیت صدور پروانه احداث ساختمان در فصل اول سال جاری نسبت به بهار 1400 حکایت از تداوم و تشدید رکود در بخش مسکن دارد.
 چرا که براساس اطلاعات رسمی‌ منتشر شده به عنوان مثال در تهران تولید مسکن در سه‌ماهه اول سال جاری به کم‌ترین میزان در 18 سال اخیر رسیده
جملگی این آمارها نشان دهنده این است که از سال 1393 تا کنون در هیچ سالی به اندازه 560 هزار واحد مسکونی که به عنوان کف ضروری تولید مسکن تعیین شده بود، مسکن در کشور ساخته نشده است.

دلایل متعددی برای تداوم رکود هشت‌ساله مسکن و تشدید این رکود در دو سال اخیر می‌‌توان برشمرد در یک دسته‌بندی کلان و مختصر مهم‌ترین این علل شامل: 

نبود سیاست‌های تشویقی، رشد خیره کننده هزینه‌های تولید مسکن، سقوط قدرت خرید مردم 
سردرگمی‌ و نداشتن هیچ چشم‌انداز و تصویری نسبت به آینده اقتصادی کشور تحت تاثیر بلاتکلیفی مسئله هسته‌ای از سوی سازندگان، می‌ باشد.
مطالعات صورت گرفته در رابطه با نحوه تاثیرگذاری تحریم‌ها بر بازار مسکن نشان می‌‌دهد که تحریم‌ها به سبب تاثیر بر تورم عمومی‌ و نرخ ارز بر هر دو سوی بازار مسکن (سمت عرضه – سمت تقاضا) تاثیر منفی می‌‌گذارد.
 که نتیجه این اثرگذاری شامل افزایش قیمت مسکن و تشدید رکود ساخت‌وساز است.

بررسی تورم مسکن طی سه دهه گذشته نشان می‌‌دهد دو عامل بیشترین تاثیر را بر تورم مسکن داشته‌اند که این عوامل عبارتند :


از تورم عمومی‌ و شوک ارزی، دو نیروی بیرونی موثر بر مسکن که بیشترین تاثیر را از تحریم‌ها می‌‌پذیرند.
نقش افزایش حجم نقدینگی به عنوان یکی دیگر از دلایل رشد قیمت در بازار مسکن و بازار سایر دارایی‌ها (طلا، ارز، خودرو و...) بر کسی پوشیده نیست. 

براساس آمارهای بانک مرکزی از ابتدای شهریور 1400 که دولت سیزدهم مستقر شده، تا مرداد 1401 که آخرین آمار نقدینگی منتشر شده، 1400 هزار میلیارد تومان
 به رقم نقدینگی کشور اضافه شده که این رقم معادل 35 درصد کل نقدینگی کشور در ابتدای دولت سیزدهم است. 
لازم به ذکر است که رشد بالای 35 درصد نقدینگی طی یک سال گذشته منجر به افزایش 49 درصدی شاخص قیمت مصرف‌کننده، افزایش 40 درصدی قیمت مسکن و ...شده است.


مهم‌ترین متغیرهای درون‌زا و برون‌زای تاثیرگذار بر بازار مسکن عبارتند از «نقدینگی»، «انتظارات تورمی»، «رکود عرضه خانه»، « بازار ارز»، «هزینه‌های ساخت»، «تورم عمومی» و «ریسک‌های سیاسی». 
بررسی تاثیر تحریم‌ها بر شش متغیر اول بیانگر این موضوع است که سناریوهای آینده بحران مسکن در ایران را براساس دو شرط حصول توافق هسته‌ای و عدم توافق هسته‌ای می‌‌باید طرح‌ریزی نمود.

در صورت عدم توافق هسته‌ای و رفع نشدن تحریم‌ها نظر به وضعیت بازارهای دارایی 


متغیرهای کلان اقتصادی بعد از خروج ترامپ از توافق برجام می‌ توان انتظار داشت بازارها با شوک دیگری مواجه شوند 
در این صورت هزینه ساخت مسکن بالاتر خواهد رفت، موتور انتظارات تورمی‌ روشن می‌شود 
و در چنین شرایطی بازار مسکن دچار رکود تورمی‌ عمیقی خواهد شد و کاهش تیراژ ساخت مسکن را می‌توان پیش‌بینی کرد. 

با توجه به نوع رفتار سازندگان در سال‌های اخیر، چندان دور از انتظار نخواهد بود اگر سازندگان برای ادامه فعالیت به کشورهای همسایه مهاجرت کنند. 
با نوسان انتظارات تورمی‌ تحت تاثیر عدم حصول توافق هسته‌ای باید انتظار افزایش تقاضای سرمایه‌ای در بازار مسکن را داشت
که نتیجه این تحریک تقاضای سرمایه‌ای به حاشیه رانده شدن تقاضای مصرفی در بازار است.

در رابطه با وضعیت اجاره‌بهای مسکن در صورت عدم توافق هسته‌ای، از آن‌جا که بازار اجاره مسکن تحت تاثیر دو عامل
 قیمت مسکن و تورم عمومی‌ کشور است (بیشتر از عوامل موثر دیگر) با توجه به تاثیر تحریم‌ها بر این دو نیرو شاهد تشدید هر چه بیشتر بحران اجاره‌بها نیز خواهیم بود.

سناریوی دوم در رابطه با آینده بحران مسکن در صورت احیای برجام مطرح می‌‌شود
 در چنین شرایطی و با توجه به کاهش تحریم‌ها، تسهیل در تجارت خارجی و
 آزادسازی پول‌های بلوکه شده بی‌شک کاهش و تثبیت نرخ قیمت‌های پایین‌تر از نرخ‌های فعلی دور از انتظار نیست. 

با تثبیت نرخ ارز، کاهش انتظارات تورمی‌ و کاهش هزینه‌های ساخت مسکن، سازندگان ترغیب می‌‌شوند
 که برای ساخت‌وساز و توسعه فعالیت اقدام نمایند و لذا با توجه به افزایش ساخت مسکن کاهش قیمت مسکن را شاهد خواهیم بود.

برای مدیریت بحران مسکن چه باید کرد؟


می‌‌توان لیستی بلند از راه‌کارهای خرد و کلان برای مدیریت بحران مسکن در حال و آینده ارائه کرد اما واقع مطلب آن است 
که بررسی عملکرد دولت‌های مختلف در چهار دهه گذشته در سیاست‌گذاری حوزه مسکن و تاثیر آن بر بازار مسکن بیان‌گر این است 

که بحران مسکن نه با تکیه بر سیاست تولید انبوه مسکن در بیابان‌های اطراف شهرها مدیریت می‌شود 
و نه با تعیین نرخ‌های دستوری اجاره‌بها. چرا که در چهار دهه گذشته مستند به مطالعات علمی‌ صورت گرفته تورم عمومی‌ و شوک ارزی به عنوان دو نیروی بیرونی
بیشترین تاثیر را بر تورم مسکن داشته‌اند، دو نیرویی که تحت تاثیر مستقیم تحریم‌ها و شدت تحریم‌ها هستند.

نگارنده به عنوان یک شهروند 

 البته مطلع به وضعیت مسکن این هشدار جدی، صریح و روشن را به مسئولان می‌‌دهد که اگر چاره‌ای جامع و فوری برای بحران مسکن اندیشیده نشود
 در سال‌های آینده بحران مسکن چنان پیچیده و هزینه‌ساز خواهد شد که آثار آن را در تشدید سرخوردگی عمومی

 افزایش فقر، تعمیق و گسترش احساس فقر، زایش و انباشت خشم در جامعه و اضمحلال بنیان خانواده و حتی بحران‌های امنیتی می‌توان شاهد بود.
لازم به تذکر است مراد نگارنده از چاره‌اندیشی جامع و فوری

 اجرای طرح‌های نمایشی و ناکارآمدی چون تولید انبوه مسکن در بیابان‌های اطراف شهرها و کلان‌شهرها نیست 
چرا که چاره این درد در رفع ریسک‌های غیراقتصادی جهت کنترل و مدیریت دو نیروی بیرونی موثر بر بازار مسکن(تورم عمومی‌ و شوک ارزی) می‌‌باشد.

پرداخت اقساط مسکن با ۳ فرمول

آن‌طور که مسئولان وزارت مسکن می‌گویند میزان اقساط پرداختی متقاضیان بعد از تحویل‌گیری واحد‌ها قریب به ۵۰ درصد اعدادی است که قبلا به‌عنوان سود تسهیلات ۱۸ درصدی اعلام شده بود.

نرخ حق الزحمه تنظیم قراردادهای املاک...

با افزایش چشمگیر قیمت مسکن و رشد فزاینده اجاره بهاء واحدهای مسکونی؛ سازمان منطقه آزاد کیش از ابلاغ نرخ حق الزحمه املاک استیجاری خبر داد.

وعده ساخت مسکن استیجاری در جزیره کیش

سرپرست سازمان منطقه آزاد کیش از برنامه ساخت مسکن استیجاری در زمینی به مساحت ۲۰ هکتار در ۴ فاز ۵ هکتاری خبر داد. محمدرضا لواسانی با بیان این‌که مؤلفه‌های بسیاری در افزایش قیمت مسکن تاثیرگذار است، اظهار کرد: طرح احداث مسکن های استیجاری برای اقشار مختلف مردم جزیره در دستور کار سازمان قرار گرفته است.

جوان نوشت: ۳۰ میلیارد تومان رهن یکساله...

روزنامه جوان در مطلبی با عنوان «ترویج بیگانگی و بی‌رحمی در فاصله طبقاتی برج‌ها!» این گونه آورده است: سال‌های نه‌چندان دور، خانه‌هایی با رهن کامل گزینه مناسبی برای کارگران و کارمندان به حساب می‌آمد، اما در سال‌های اخیر، جهش قیمت مسکن به ویژه در کلانشهر‌ها سبب شده تا رهن خانه‌ها قیمت‌های سرسام‌آوری پیدا کند و شرایط برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه هر روز بدتر از قبل شود. در چنین شرایطی هستند کسانی که هزینه‌های چند میلیارد تومانی بابت رهن خانه‌های لاکچری تهران پرداخت می‌کنند،

در ۲سال آینده با همکاری کمیته امداد و...

ساخت۴۰هزار واحد مسکونی برای نیازمندان در مناطق روستایی کشور کمیته امداد و بسیج، در ۲سال آینده ۴۰هزار واحد مسکونی برای نیازمندان در مناطق روستایی کشور خواهد ساخت.

قیمت عجیب ویلا‌های لاکچری در مازندران

جهش قیمت مسکن در ۱.۵ سال اخیر سبب شده تا قیمت ویلا در شهر‌های شمالی و به ویژه استان مازندران نرخ‌ها چند برابر شود.

ضرورت مقاوم سازی ۱۰ هزار واحد مسکونی در...

معاون امور بازسازی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان البرز گفت: از مجموع ۱۰۳ هزارو ۵۰۰ واحد مسکونی در مناطق روستایی و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت استان ، حدود ۱۰ هزار واحد آنها نیازمند مقاوم سازی و بهسازی هستند.

چگونگی خرید آپارتمان در تهران با مشوق...

با وام ۴۸۰ میلیون تومانی اوراق مسکن که حالا پس از مشوق جدید سیستم بانکی درخصوص نصف شدن هزینه خرید تسهیلات احتمالا تقاضا برای دریافت این وام افزایش می‌یابد، می‌توان حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد هزینه یک آپارتمان کوچک را در محله‌های ارزان قیمت تهران پوشش داد.

مگر سطح رفاه در ایران و آمریکا برابر...

هیچ یک از شبه‌سلبریتی‌های ایرانی، هنوز نظری درباره عوامل وقوع این تراژدی بزرگ در آمریکا منتشر نکرده‌اند! کیهان نوشت: رسانه‌ها تصاویری تکان‌دهنده از ویرانی ایالت کنتاکی آمریکا در اثر طوفان منتشر کرده‌اند

بهترین خبر ممکن درباره وام مسکن

عضو هیئت مدیره بانک عامل بخش مسکن از کاهش ۵۰ درصدی هزینه دریافت وام مسکن از محل اوراق گواهی حق تقدم تسهیلات خبر داد. در دو هفته اخیر قیمت اوراق تسهیلات مسکن در پی ورود دلالان و سفته بازان به این بازار، به قیمت‌ های نجومی ۱۱۳ هزار تومان رسیده است که سبب شده بود تا هزینه دریافت وام ۴۸۰ میلیون تومانی خرید مسکن زوجین تهرانی به ۱۰۸ میلیون تومان برسد.

افزایش چشم‌گیر هزینه وام مسکن

قیمت هر برگ اوراق مسکن از ۱۰۰ هزار تومان گذشت! هر برگ از اوراق تسهیلات مسکن بانک مسکن تیرماه سال گذشته با قیمت ۱۰۷ هزار و ۲۰۰ تومان، مردادماه سال گذشته با قیمت ۱۰۷ هزار و ۴۰۰ تومان و شهریورماه سال گذشته نیز با قیمت ۱۰۷ هزار تومان داد و ستد می‌شود.

بیضایی: جای تدوین و اجرای قوانین مالیات...

در گفتگو مطرح شد مالیات مسکن روی کلیت دارایی‌ها کارکرد داردکارشناس بازار مسکن گفت: اگر دولت به دنبال فعال سازی مالیات حوزه‌ی مسکن است بهتر است دارایی‌ها را مشمول مالیات کند و برای دارایی‌ها بسته‌های خاص مالیاتی ارائه کند.

افزایش چشم‌گیر هزینه وام مسکن

جزئیات قیمت اوراق مسکن در تهران و سایر استان‌ها قیمت اوراق تسهیلات مسکن در روزهای اخیر افزایش چشمگیری داشته است و هر برگه گواهی ۵۰۰ هزار تومان تسهیلات مسکن به بیش از ۱۰۰ هزار تومان رسیده است. این در حالیست که اگر زوجین تهرانی بخواهند از تسهصیلات ۴۸۰ میلیون تومانی استفاده کنند باید حدود ۱۰۰ میلیون اوراق بخرند.

پنت‌هاوس الهیه، گران‌تر از خانه ایلان‌...

در بازار ملک چند روزی است که کاشف به عمل آمده یک پنت‌هاوس در منطقه الهیه تهران به قیمتی معادل ۱۵ میلیون دلار آمریکا قیمت‌گذاری شده است و تشتک بسیاری را پرانده است.

نرخ سود وام مسکن مهر در چه صورت ۱۸ درصد...

بر اساس جزو ۴ بند الف تبصره ۱۱ لایحه بودجه ۱۴۰۱، مالکان واحدهای تکمیل شده مسکن مهر که دارای خدمات زیربنایی هستند موظفند تا پایان خرداد ۱۴۰۱ برای دریافت دفترچه اقساط مسکن مهر و تبدیل به فروش اقساطی کردن

اقساط تسهیلات ساخت طرح نهضت ملی مسکن...

محمدحسن علمداری عضو هیات‌مدیره بانک مسکن جزییاتی از نحوه بازپرداخت تسهیلات ساخت طرح نهضت ملی مسکن را با تسهیلات ابلاغی جدید از سوی بانک مرکزی، اعلام کرد.

نقشه مصوب و مکمل مجلس برای دلالان مسکن...

مصوبه اخیر مجلس (الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول) که برای بار دوم از سوی شورای نگهبان برگشت خورده، مشاوران املاک را از تنظیم سند عادی (مبایعه‌نامه) منع و نوع جدیدی از قراردادهای ملکی را تعریف کرده است.

قالیباف قانون «جهش تولید مسکن» را ابلاغ...

رییس مجلس شورای اسلامی‌ در نامه‌ای به رییس‌جمهور، قانون جهش تولید مسکن را ابلاغ کرد.

چگونه وام تعمیرات مسکن بگیریم؟

وام جعاله یا وام تعمیرات مسکن در اغلب بانک‌های ایران پرداخت می‌شود و البته در هر بانک ارقام متفاوتی دارد. برخلاف وام خرید مسکن که توسط معدود بانک‌های کشور پرداخت می‌شود، اغلب بانک‌ها وام جعاله یا همان وام تعمیرات مسکن را پرداخت می‌کنند. وام جعاله بانک مسکن درحال‌حاضر حداکثر ۸۰ میلیون تومان است که با سود ۱۸ درصد پرداخت می‌شود و افراد به دو روش سپرده‌گذاری در بانک مسکن یا خرید اوراق تسهیلات وام مسکن، این تسهیلات را از این بانک دریافت کنند.

دستگاههای دولتی؛ مالکان بزرگ خانه‌های...

از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد مسکونی خالی که تا کنون شناسایی شده ۹۰۰ هزار واحد مربوط به اشخاص حقوقی است که باید مشمول مالیات می‌شد اما ماههاست که تحقق این موضوع معطل ایجاد یک سامانه رابط بین وزارت راه و سازمان امور مالیاتی است که باید توسط وزارت ارتباطات ایجاد شود اما بنا به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی هنوز این ارتباط برقرار نشده است.

قیمت آپارتمان در منطقه یک تهران

خریداران خانه در منطقه یک عموما از قشری هستند که محدودیت بودجه برای آن‌ها به اندازه متقاضیان مسکن در سایر مناطق مطرح نیست و در نتیجه هنگام خرید ملک ترجیح می‌دهند خانه نوساز یا تازه ساز دو سه سال ساخت خریداری کنند.