بازار املاک / مسکن در سال 1402

مسکن در سال 1402

طبق داده‌های منتشر شده و اعلام تورم حداقل 50 درصدی توسط برخی مسئولان، در سال جدید نیز باید انتظار افزایش قیمت مسکن را داشت، چراکه کسری بودجه و تورم عمومی و به تبع آن افزایش نرخ ارز تاثیر مستقیم خود را بر بازار مسکن خواهد گذاشت علی مختار، کارشناس: مسکن یکی از ضروریات و وظایف بدیهی هر دولتی محسوب می‌شود که این مهم طی سال‌های اخیر بدون رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده فقط در مرحله وعده و شعار باقی می‌ماند

بازار مسکن در روزهای پایانی سال گذشته

 برخلاف سالیان قبل وضعیت بی‌رونقی را سپری کرد و البته دولت نیز فقط نظاره‌گر این ماجرا بود این در حالی است
 که مسکن در بودجه سال 1402 از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده و اعتباری برای صندوق ملی مسکن اختصاص نیافته 
به این ترتیب چشم انداز روشنی در این زمینه ترسیم نشده است.

 از طرف دیگر افزایش قیمت‌ها خانه‌دار شدن را برای مردم تبدیل به رویایی دست نیافتنی در میان دغدغه‌های عینی تامین مایحتاج اولیه کرده است. 
دراین میان کارشناسان معتقدند تهیه مسکن برای اقشار کم درآمد از سوی دولت وظیفه‌ای است 

که از سوی دولتمردان فقط در حد شعار باقی مانده و فرصتی برای عملیاتی شدن نیافته است.
 بنابراین به گفته کارشناسان رونق ساخت و ساز، بستر مناسبی برای تحقق شعار مهار تورم و رشد تولید فراهم می‌کند .

وعده‌های شعاری


مسکن یکی از ضروریات و وظایف بدیهی هر دولتی محسوب می‌شود از این رو هر دولتی در دوره حکمفرمایی خود اقدام به ارائه طرح‌های مختلفی می‌کند 
که البته این مهم طی سال‌های اخیر بدون رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده فقط در مرحله وعده و شعار باقی می‌ماند

 از این رو لازم است که برنامه‌ریزی‌های واقع‌بینانه‌تری در این زمینه اندیشیده شود
 تا با نگاهی به سیاست‌ها و شرایط حاکم بر جامعه در مسیر عملیاتی شدن برنامه ریزی‌های گام برداریم .

سیاست‌های موجود در کشور برای تامین مسکن به ویژه برای اقشار کم‌درآمد دارای استمرار و نگاه جامع نبوده است 
از سویی حتی اقدامات در نظر گرفته شده نیز در راستای برنامه‌ها و وعده‌های داده شده حرکت نمی‌کند
 در نتیجه فقط با انباشتی از وعده‌ها در این زمینه مواجه هستیم که گویی هیچکس مسئولیتی درباره تحقق آنها در کشور ندارد.



تامین اجاره‌بها جایگزین خانه‌دار شدن


 حضور دولت برای ساخت مسکن جهت اقشار کم‌درآمد پس از انقلاب پررنگ‌تر شد و در قالب مسکن مهر، مسکن ملی از جمله بارزترین اقدامات صورت گرفته در این زمینه بوده است که تاکنون طی شش برنامه توسعه تدوین شده درصدد عملیاتی ساختن آن در کشور از طرق مختلف در حال اجراست.

 اما اجرای برخی از طرح‌ها بدون توجه به درآمد اقشار کم درآمد و بالابودن قیمت واحدهای مسکونی و تسهیلات گران قیمت دولت‌ها عملا راه را برای خانه‌دار شدن مردم بسته است. 
مختار اضافه کرد: افزایش گرانی‌ها در تمام حوزه‌ها به‌قدری شدید است که گروه بزرگی از اقشار کم‌درآمد

 صاحبخانه شدن را به بوته فراموشی سپرده‌اند و در تکاپوی تامین اعتبار مالی برای پول پیش و اجاره‌بها مسکن در سال پیش‌رو هستند
 این چالش به ویژه در سال جاری با توجه به اینکه اعتبارات در نظر گرفته شده در بودجه مطلوب نیست بیشتر تنش‌زا خواهد شد. 

نمونه بارز و قابل اشاره چالش‌برانگیز شدن مسکن در سال 1402، عدم تامین اعتبار ویژه‌ای برای صندوق ملی مسکن است
 این در حالی است که به گفته اکثر کارشناسان و صاحب نظران ساخت و ساز به شکل فزاینده‌ای به رونق اقتصاد، اشتغالزایی و به گردش درآمد چرخ رونق اقتصادی کمک خواهد کرد.


حلقه‌های ناکارآمد چرخه تامین مسکن


بر اساس خبرهای اعلامی مقرر بود که بانک‌ها در قانون جهش تولید مسکن حدود 360 هزار میلیارد تومان در سال اول به صورت پلکانی و فزاینده متناسب با نرخ تورم تسهیلاتی را به حوزه مسکن تخصیص دهند که به دلیل عدم همکاری بانک‌ها این امر محقق نشد از طرفی الزام دولت برای سازمان‌ها جهت واگذاری زمین برای ساخت مسکن دولتی و موردنیاز اقشار کم درآمد نیز ره به جایی نبرده است و هنوز هیچ اقدام جدی در این زمینه عملیاتی نشده است.

 با توجه به پایین بودن درآمد این اقشار و بالا بودن قیمت واحدهای مسکونی، متوسط شاخص دسترسی به مسکن برای این اقشار به بیش از ۵۰ سال رسیده است که نیاز است با استفاده از روش‌های متنوع توجه ویژه‌ای به این اقشار شود.

 از این رو لازم است تا با نگاهی به نتایج ناخواسته برنامه‌های پیشین در حوزه مسکن اقشار کم درآمد و تمامی ظرفیت‌های اقتصادی تلاش شود تا مجموعه سیاست‌ها و اهدافی برای این بخش متناسب با شرایط بحرانی بخش مسکن به طور واقع‌بینانه تدوین شود به گونه‌ای که با اقدامات در حال اجرای دولت همخوانی داشته و امکان تحقق بخشیدن به آن وجود داشته باشد. 

راه‌هایی همچون پلکانی نمودن اقساط تسهیلات و مشارکت با بخش‌های خصوصی عمومی برای ساخت مسکن مشارکتی از جمله اقداماتی است که می‌توان برای تامین مسکن این اقشار در نظر گرفت و سالیانه متناسب با ظرفیت‌های اقتصادی عرضه مطلوبی به بازار انجام داد.


پیش‌بینی قیمت مسکن در سال 1402


در بخش اجاره و  خرید و فروش در سال 1401 به شدت بحرانی شد و دلیل بالارفتن قیمت مسکن نیز به عامل مهم تورم و نرخ ارز باز می‌گردد. 
تجربه سال‌های گذشته نشان داده که قیمت مسکن ارتباط مستقیمی با نرخ دلار دارد


 هر زمان دلار و ارز در کشور بالا می‌رود قیمت مسکن به سرعت به این فاکتور واکنش نشان می‌دهد 
 قیمت مسکن نیز بدون توجه به وعده وعیدهای دولت زنجیر پاره کرد و مانند ماه‌ها و سال‌های قبل، شد آنچه که باید می‌شد.

مقایسه روند افزایش نرخ دلار و قیمت مسکن قابل توجه است
 به طوری که قیمت دلار در ابتدای سال 1401 حدود 26 هزار تومان بود و در پایان سال تقریبا به حول و حوش 50 هزار تومان رسیده 

 در مقطعی نیز سقف قیمتی 60 هزار تومان را نیز تجربه کرد که تقریبا رشدی معادل 100 درصد است 
قیمت هر مترمربع مسکن به طور میانگین اکنون به حدود 55 میلیون تومان رسیده است در حالی که در ابتدای سال این نرخ حدود 34 میلیون تومان بود 

 رشدی حدودا 60 درصدی را نشان می‌دهد همچنین گزارش مرکز آمار ایران نشان داد


 که تورم ماهانه مسکن دی ماه نسبت به آذرماه سال 1401 رشد تقریبا 10 درصدی داشته 
در حالی که تورم عمومی کشور در آن ماه 4.1 درصد بود که یعنی مسکن فقط طی دی ماه حدود 10 درصد افزایش یافت. 

همچنین طبق آمارها شاخص قیمت نقطه به نقطه اجاره مسکن در بهمن ماه 1401 حدود 41.6 درصد بوده 
در حالی که ماه قبل این شاخص 39.4 درصد بود یعنی تورم اجاره مسکن نیز در بهمن ماه با افزایش روبه‌رو شده است. 

در سال 1401 قیمت مسکن نزدیک 5 بار با افزایش قیمت مواجه شد که مهمترین دلیل این افزایش تورم انتظاری است 
که در واقع انتظارات فروشندگان ملک از افزایش تورم در ماه‌های پیش‌رو منجر به این شد که از فروش ملک خود منصرف شوند
 چرا که آنها انتظار افزایش نرخ دلار را داشتند و البته این انتظار نیز محقق شد.


پیش‌بینی بازار مسکن در سال 1402


طبق داده‌های منتشر شده و اعلام تورم حداقل 50 درصدی توسط برخی مسئولان، در سال جدید نیز باید انتظار افزایش قیمت مسکن را داشت
 چراکه کسری بودجه و تورم عمومی و به تبع آن افزایش نرخ ارز تاثیر مستقیم خود را بر بازار مسکن خواهد گذاشت.

در حال حاضر بسیاری از فروشندگان از فروش املاک خود صرف نظر کرده و طبق گفته بسیاری از مشاوران املاک این فروشندگان انتظار افزایش 20 تا 30 درصدی قیمت مسکن در سال 1402 را دارند.
 به همین دلیل حجم معاملات در ماه‌های بهمن و اسفند کاهش یافت

 چراکه ملکی در بازار برای خرید و فروش وجود نداشت و یا در صورت وجود تعداد آنها بسیار محدود بود که با توجه به شرایط کنونی کشور طبیعی است 
که فروشندگان از فروش املاک خود در بازار صرف‌نظر کنند، چرا که فروش ملک و تورم انتظاری سرمایه آنها را به خطر خواهد انداخت. 

طبق آمارهای موجود اکنون یک واحد 100 متری در محله انقلاب تهران برچسب قیمتی حول و حوش 6 میلیارد تومان را خورده است 
یعنی به طور میانگین متری 60 میلیون تومان؛ این در حالیست که نرخ میانگین هر متربع مسکن حدود 55 میلیون تومان اعلام شده
که این موضوع نشان می‌دهد قیمت‌ها بالاتر از آمارهای رسمی جابه‌جا می‌شوند.


کفه نامتعادل اعتبارات مالی و وعده‌های دولتی


مسکن مهر بعد از گذشت حدود 15 سال هنوز هم تکمیل نشده در حالی که خود این پروژه‌های مسکن مهر با طرح اقدام ملی در سال 1398 
 نهضت ملی مسکن در سال 1400 متصل شد. وقتی دولت‌ها بعد از 15 سال نتوانستند مسکن مهر را نهایی کنند
 اینکه بتوانند طرح ساخت چهار میلیون واحد مسکن در حومه شهرها را اجرایی کنند کمی محل تردید است.

چراکه این پروژه نیاز به منابع مالی هنگفتی دارد که در توان شبکه بانکی زیان‌ده کنونی نیست 
مگر اینکه دولت به صورت دستوری از طریق ایجاد یک خط اعتباری از طریق بانک مرکزی و همچنین یارانه سود بانکی این کار را انجام دهد
 که این نیز خود تبعات سنگینی را بر پیکر اقتصاد وارد خواهد کرد. 

ضمن اینکه بهای ساخت هر واحد در زمان اعلام این طرح در دولت جدید حدود 4.5 میلیون تومان بود
 اما اکنون ارقامی حول و حوش 8 میلیون تومان اعلام می‌شود این در حالی است که مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران نیز اعلام کرده
 قیمت تمام شده ساخت مسکن در تهران بدون احتساب زمین متری 15 میلیون تومان است

 آن هم نه یک بنای خیلی باکیفیت همچنین طبق گفته فعالان بازار مسکن قیمت مصالح ساختمانی 
در سال 1401 با افزایش 100 درصدی مواجه شده و به عنوان مثال هرکیلوگرم میلگرد
 در ابتدای سال با قیمت 12 هزار تومان خریداری می‌شد اکنون به حدود 24 هزار تومان و بیشتر رسیده است.



چرا حال بازار مسکن خوب نمی‌شود؟


 بخشی از ساختار اقتصادی است و وقتی ساختار اقتصادی معیوب باشد نمی‌توان انتظار بهبود یک بخش را داشت و بازار مسکن در صورتی به سمت بهبود خواهد رفت 
که کل اقتصاد کشور بهبود یابد یعنی تحریم‌ها در مسیر لغو باشند، تجارت خارجی افزایش یابد


گشایش‌های سیاسی اتفاق بیفتد، ثبات نرخ ارز وجود داشته باشد، نرخ سرمایه‌گذاری به وضعیت نرمال برسد
کشور رشد اقتصادی پایدار تجربه کند و نرخ بیکاری کاهش یابد که خود بخش مسکن سهم حدودا 30 % در کل نقدینگی کشور دارد 


 سهم 13 % از تولید ناخالص داخلی و این در حالیست که حدود 40 % سهم تشکیل سرمایه کل کشور متعلق به بخش مسکن و ساختمان است 
 این نشان می‌دهد که رونق این بخش می‌تواند تاثیر مهمی روی اقتصاد کشور و حتی بخش اشتغال داشته باشد 

اگر تورم و افزایش نرخ ارز همچنان ادامه‌دار باشند که این احتمال نیز دور از دسترس نیست
 قیمت مسکن نیز به موازات آن افزایش خواهد یافت و در صورتی که دولت بتواند نرخ تورم را کنترل و وضعیت

کاهش نرخ اجاره خانه‌های کلنگی

نایب رئیس اول اتحادیه املاک گفت: در پی خروج گسترده اتباع، عرضه خانه‌های کلنگی افزایش یافته و نرخ اجاره در این بخش کاهش پیدا کرده است، اما سامانه‌های ثبت قرارداد همچنان با مشکل مواجه‌اند.

اجاره مسکن از حقوق ماهانه پیشی گرفت

بسیاری از اجاره‌نشین‌ها با این دغدغه روبه‌رو هستند که آیا توان پرداخت مبلغ بالاتر اجاره را خواهند داشت یا نه، و این موضوع نگرانی‌هایی درباره تأمین هزینه‌های روزمره زندگی‌شان ایجاد می‌کند.

افزایش چراغ خاموش اجاره بهای مسکن

این روزها همزمان با نزدیک شدن به فصل اجاره مسکن بررسی ها و آمارها حاکی از آن است که قیمت ها روز به روز در حال افزایش است و این در حالیست که حدود دو ماه پیش وعده تعیین سقف اجاره مسکن و کنترل این بازار از طریق ابزارهای نظارتی داده شده بود.

افغانستانی ها دولت را شوکه کردند

حضور فزاینده و بی‌ضابطه اتباع خارجی، به‌ویژه مهاجران افغان، که نقش تأثیرگذاری در تشدید فشار بر بازار مسکن ایفا کرده‌اند.

صاحب‌خانه‌های منصف پاداش می گیرند

موجرانی که ملک خود را طبق ضوابط قانونی به بازار عرضه کنند، امکان استفاده از تسهیلات جعاله مسکن با سقف ۲۸۰ میلیون تومان را خواهند داشت.

پیش بینی قیمت مسکن در سال ۱۴۰۴

بازار مسکن در سال ۱۴۰۴ تاکنون بدون نوسان، ثابت و بدون تغییر باقی مانده است

پیامک عجیب وزارت مسکن

در حالی‌که بسیاری از مستأجران در تأمین هزینه‌های اجاره درمانده‌اند، وزارت راه و شهرسازی با ارسال پیامکی از آنها خواسته طی دو هفته، ۱۲۰ میلیون تومان برای پروژه‌های نهضت ملی مسکن واریز کنند

رشد ۴۰ درصدی هزینه‌‌های اجاره

وزارت راه و شهرسازی با انتشار گزارشی از وضعیت بازار مسکن اعلام کرد که تورم سالانه اجاره‌بهای مسکن در کشور طی یک سال منتهی به اردیبهشت ۱۴۰۴ به ۳۹.۵ درصد رسیده است.

وام مسکن روستایی ۱۴۰۴ چقدر است؟

وام مسکن به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی حمایت مالی برای خرید یا ساخت خانه، نقش مهمی در تحقق رویای خانه‌دار شدن ایفا می‌کند. این تسهیلات که توسط بانک‌ها و نهادهای دولتی ارائه می‌شود، بسته به نوع وام، محل سکونت، و توان مالی متقاضی، می‌تواند بخشی از هزینه‌های خرید یا ساخت مسکن را پوشش دهد.

بازار مسکن را از این باتلاق خارج کنید

بازار معاملات مسکن در ماه های اخیر زیر تازیانه تورم قیمت مصالح ساختمانی با رکودی بی سابقه روبرو شده و اکنون قیمت تمام شده محصول نهایی از توان خرید مصرف کنندگان کاملاً خارج است.

دلایل ریزش مسکن چیست؟

کمبود و گرانی زمین مستعد ساخت و ساز، بروکراسی بی حد و حصر در مسیر دریافت مجوز از دستگاه های متولی، کُندی روند پرداخت تسهیلات بانکی به همراه رشد بی وقفه قیمت فولاد، سیمان، تجهیزات پلاستیکی و دستمزد نیروی کار، هرگونه توجیه اقتصادی برای سرمایه گذاری در تولید مسکن را از بین برده و به همین دلیل آمار ساخت و ساز در کشور رو به کاهش است.

مشاوران املاک حسابی گیج شدند

نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک استان تهران گفت: با وجود اینکه فصل اجاره آغاز شده اما تا این لحظه شورای عالی مسکن نرخ سقف اجاره بهای تهران را اعلام نکرده است و برای تهران سقفی جهت تعیین اجاره وجود ندارد.

رشد قیمت مسکن متوقف شد

وضعیت فعلی بازار مسکن بیش از آنکه ناشی از تغییر دولت یا وزارت‌خانه‌ها باشد، متأثر از سیاست‌های بانک مرکزی است. در واقع، کنترل رشد نقدینگی که از دولت سیزدهم آغاز شد و مورد تأیید مقام معظم رهبری نیز قرار گرفت، در دولت چهاردهم نیز ادامه یافته است.

ثبت نام زمین رایگان دولتی ۱۴۰۴

بر اساس اعلام قبلی وزارت راه و شهرسازی، متقاضیانی که مدارک خود را تکمیل کرده و احراز صلاحیت می شوند، می توانند یک قطعه زمین ۲۰۰ ، ۲۵۰ متری یا یک واحد مسکونی در مناطق روستایی یا شهری زیر ۵۰۰ هزار نفر جمعیت دریافت کنند

بازار اجاره مسکن ۳۰ درصد افزایش قیمت...

همزمان با نزدیک شدن به فصل اجاره و جابه جایی مستاجران شاهد آن هستیم که بازار مسکن به سمت افزایش تعداد قرارداد‌ها و معاملات مسکن می‌رود این در حالیست که پیش از این برای بازار اجاره مسکن وعده و وعید‌های بسیار زیادی داده بودند که شرایط را برای مستاجران کمی بهبود میداد، اما در حال حاضر بازار اجاره مسکن به گونه‌ای است که هر مالکی برای خود یک نرخ اجاره تعیین می‌کند و همین امر خود باعث شده که نرخ‌های اجاره رشد چشم گیری پیدا کند.

تورم بازار ملک کاهش یافت

بازار مسکن در مدت فعالیت دولت چهاردهم به ثبات نسبی رسیده است. آمار رسمی از آخرین وضعیت بازار مسکن در دسترس نیست اما داده‌های غیررسمی حاکی از رشد ۲۴ درصدی قیمت مسکن شهر تهران در یک سال منتهی به اسفند ۱۴۰۳ حکایت دارد.

راه‌حل کاهش و کنترل قیمت مسکن است

واگذاری زمین‌های مرغوب و نزدیک به محدوده شهری می‌تواند نقش کلیدی در کاهش قیمت و کنترل بازار مسکن ایفا کند.

بازار سیاه امتیاز نهضت ملی مسکن

بازار خرید و فروش امتیاز پروژه‌های نهضت ملی مسکن پیش از تحویل واحدها، به‌شدت داغ شده و حالا شباهت زیادی به معاملات غیررسمی دوران مسکن مهر پیدا کرده است. امتیازهایی که قرار بود صرف خانه‌دار شدن اقشار فاقد مسکن شود، حالا در قالب وکالت‌نامه و صلح‌نامه، تا ۱۰ برابر قیمت اولیه در بازار غیررسمی معامله می‌شوند؛ آن هم بدون تضمین انتقال قطعی سند

مستاجران در انتظار دو خبر خوش

سامانه‌های ثبت قراردادهای اجاره، گامی بزرگ به‌سوی شفافیت بازار مسکن؛ با راه‌اندازی سامانه‌هایی نظیر «سادانا»، رصد معاملات، کنترل رشد غیرمنطقی اجاره‌بها، و جلوگیری از فرار مالیاتی در دستور کار قرار گرفته است.

وام مسکن ۱۴۰۴ به شرط دریافت

از جمله جزئیات و شرایط دریافت تسهیلات ودیعه مسکن برای مستأجران عادی و افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی، شرایط وام خرید و ساخت مسکن، مبالغ اختصاص‌یافته، مدارک و ضامن‌های مورد نیاز، نحوه ثبت‌نام در سامانه جامع طرح‌های حمایتی مسکن، و بانک‌های عامل پرداخت‌کننده این وام‌ها.

پیش‌بینی مهم یک کارشناس درباره بازار...

یک کارشناس بازار مسکن گفت: امسال نیز با رکود تورمی در بازار مسکن مواجه خواهیم بود و اگر تغییری در سیاست‌های اقتصادی ایجاد نشود، شرایط در اواخر بهار و اوایل تابستان بدتر خواهد شد.