بازار املاک / چرا نصف متقاضیان خرید مسکن ملی، منصرف شدند؟

چرا نصف متقاضیان خرید مسکن ملی، منصرف شدند؟

این افراد همان خانوارهایی هستند که بعد از اتمام ثبت‌نام‌های مسکن مهر از حدود یک دهه قبل، به‌رغم آنکه متقاضی خرید مسکن بوده‌اند اما به دلیل ضعف قدرت خرید و جهش‌های مکرر قیمتی، موفق به خرید مسکن مطابق با سازوکارهای بازار نشده‌اند.

 ضعف قدرت خرید

این افراد همان خانوارهایی هستند که بعد از اتمام ثبت‌نام‌های مسکن مهر از حدود یک دهه قبل، به‌رغم آنکه متقاضی خرید مسکن بوده‌اند اما به دلیل ضعف قدرت خرید و جهش‌های مکرر قیمتی، موفق به خرید مسکن مطابق با سازوکارهای بازار نشده‌اند. با فرض اینکه تا اوایل دهه ۹۰ (مقطع زمانی اتمام ثبت‌نام مسکن مهر)، خانه‌ندارهای متقاضی مسکن دولتی در این طرح ثبت‌نام کردند، از زمان اتمام این ثبت‌نام‌ها تاکنون (یک دهه اخیر)، به طور متوسط سالانه حدود ۵۰۰‌هزار تقاضای جدید برای خانه‌دار شدن، موفق به خرید مسکن از بازار نشده‌اند و طی دو سال اخیر همزمان با شروع ثبت‌نام طرح جدید خانه‌سازی دولتی، اقدام به ثبت‌نام در سامانه دولت کرده‌اند.


روند ثبت‌نام در طرح نهضت ملی مسکن

این اولین پیام از آمار خانه‌ندارها بر اساس تعداد ثبت‌نام‌کننده‌های طرح نهضت ملی مسکن است که مالک نبودن آنها برای دولت محرز شده است. نکته‌ معناداری که در این پیام نهفته است آن است که در همین سال‌ها یعنی در یک دهه اخیر-فاصله اتمام ثبت‌نام برای مسکن مهر تا دو سال اخیر که از ثبت‌نام متقاضیان مسکن ملی سپری می‌شود-جمعیت سالانه تشکیل خانوارهای جدید ناشی از ازدواج، به همین میزان-سالانه ۵۰۰‌هزار ازدواج- و حتی کمی بیشتر بوده است. این موضوع نشان می‌دهد عملا از اوایل دهه ۹۰ تاکنون بخش زیادی از خانوارهای جدید امکان خرید مسکن از بازار را نداشته و به محض شروع ثبت‌نام برای طرح نهضت ملی مسکن (ساخت سالانه یک میلیون مسکن)، اقدام به ثبت‌نام کرده‌اند. این موضوع اولین پیام از روند ثبت‌نام در طرح نهضت ملی مسکن است.



ریزش نصف جمعیت خانه‌ندار متقاضی مسکن دولتی


پیام دوم مربوط به ریزش نصف جمعیت خانه‌ندار متقاضی مسکن دولتی، از آمار متقاضیان فعال نهضت ملی مسکن است. در حالی که از ابتدای شروع این طرح-دو سال اخیر- حدود ۵ میلیون متقاضی که مالک نبودن آنها به تایید دولت رسیده است اقدام به ثبت‌نام کردند اما تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد از این تعداد تنها ۲ میلیون و۵۰۰متقاضی (خانوار)، به فهرست متقاضیان فعال وارد شده‌اند. ریزش متقاضی فعال نسبت به جمعیت خانه‌ندار متقاضی در واقع پیام دوم این ثبت‌نام‌هاست. اما ماجرا چیست؟


بررسی‌ها نشان می‌دهد طی دو سال اخیر، معادل نصف خانوارهایی که صاحبخانه نیستند، متقاضی فعال مسکن دولتی شده‌اند. یعنی تنها ۲میلیون و ۵۰۰ هزار خانوار از ۵‌میلیون خانوار متقاضی واجد شرایط اولیه، نسبت به تکمیل فرآیند ثبت‌نام و وارد شدن به مسیر پرداخت آورده نقدی، اقدام کرده‌اند و در فهرست «ثبت‌نام قطعی» تحت عنوان «متقاضی فعال» قرار گرفته‌اند. این ریزش متقاضیان دست کم به دو علت رخ داده است؛ اولین علت می‌تواند به مطلوب نبودن جانمایی‌های تعیین شده برای ساخت این واحدهامربوط باشد. به دلیل محدودیت در تامین زمین، بخش زیادی از واحدهایی که قرار است در قالب این طرح ساخته شوند به‌خصوص در کلان‌شهرها، در حومه این شهرها و مناطقی که در آنها مشکلی برای تامین زمین وجود ندارد، جانمایی شده‌اند. این موضوع برای بخشی از جمعیت متقاضی این طرح، مطلوب نیست و منجر به انصراف آنها از ادامه راه شده است.



شرایط و هزینه‌های مربوط به ادامه پروسه ثبت‌نام



اما، یک علت مهم دیگر مربوط به ناتوانی مالی گروه دیگری از این متقاضیان است که بعد از اطلاع از شرایط و هزینه‌های مربوط به ادامه پروسه ثبت‌نام در طرح خانه‌سازی دولتی، به ناچار از ادامه راه بازمانده‌اند. یک شرط مهم تعیین‌شده در طرح نهضت ملی مسکن، توانایی تامین آورده اولیه ۴۰میلیون تومانی و همچنین توانمندی مالی برای پرداخت اقساط ماهانه وام ۵۵۰ میلیون تومانی است.


با توجه به تازه‌ترین برآوردها از هزینه تمام‌شده خانه‌های دولتی‌ساز در قالب این طرح که اخیرا از سوی بعضی مسوولان نیز اعلام شده است، متقاضیان باید علاوه بر توان بازپرداخت تسهیلات بانکی ۵۵۰ میلیون تومانی، حول و حوش ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان به عنوان سهم آورده متقاضی (به قیمت امروز) پرداخت کنند. این دو پیام از روند ثبت‌نام‌های طرح خانه‌سازی دولتی (ساخت یک میلیون مسکن در سال) که هر دو مربوط به سمت تقاضای این طرح است، از سوی دیگر نشان‌دهنده آسیبی است که روند جهش قیمت مسکن در سال‌های اخیر به تقاضای مصرفی مسکن وارد کرده است و از سوی دیگر ناموازنه بین سطح درآمدها، قدرت پس‌انداز و قدرت خرید خانوارها در یک دهه گذشته را نشان می‌دهد.


علاوه بر دورتر شدن مسیر دسترسی خانوارها به مسکن در سال‌های اخیر به دلیل جهش‌های مکرر قیمت واحدهای مسکونی، عدم‌رشد درآمد واقعی خانوارها متناسب با سطح تورم و رشد قیمت مسکن، عملا بخش زیادی از خانوارها برای خانه‌دار شدن از مسیر بازار، به بن‌بست رسیده‌اند. ۵ میلیون خانوار فاقد مسکن ثبت‌نام‌کننده در طرح نهضت ملی، بخشی از این خانوارها هستند که در نهایت ۲.۵ میلیون خانوار از آنها موفق به ورود به مرحله بعدی به عنوان متقاضی فعال شدند. این موضوع نشان می‌دهد که عوامل و متغیرهای بیرونی بازار مسکن در یک دهه گذشته چگونه دسترسی خانوارها به مسکن را تحت‌تاثیر قرار داده است.


اما موضوع به همین‌جا ختم نمی‌شود. آمارها نشان می‌دهد از این ۲.۵ میلیون خانوار هم تاکنون کمتر از ۸۰۰‌ هزار خانوار دارای قرارداد بانکی و تسهیلاتی هستند. در واقع، تاکنون تنها با حدود یک‌سوم جمعیتی که براساس ارزیابی خود توان پرداخت آورده اولیه ۴۰میلیون تومانی را داشته‌اند، قرارداد بانکی و تسهیلاتی امضا شده است. بخش قابل‌توجهی از این جمعیت تاکنون به طور میانگین بیش از ۴۰ میلیون تومان پرداخت کرده‌اند. میانگین پرداختی همه آنها زیر ۲۰۰میلیون تومان است. این در حالی است که با برآوردهای فعلی مربوط به هزینه ساخت این واحدها به قیمت امروز، هر متقاضی باید دست‌کم حول و حوش ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان به عنوان آورده نقدی پرداخت کند. اختلاف بین این دو رقم نشان‌دهنده شرایط سختی است که در مسیر تامین نیمی از هزینه ساخت این واحدها پیش‌روی متقاضی و دولت قرار دارد.




شاخص کرایه مسکن در یک سال اخیر چقدر رشد...

بر اساس اطلاعات بانک مرکزی، شاخص کرایه مسکن در شهریورماه سال ۱۴۰۰ نسبت به سال گذشته ۴۵.۷ درصد افزایش داشته که بیانگر وضعیت نامناسب بازار مسکن اجاره‌ای است.

شرایط خرید مسکن رئیسی اعلام شد

متقاضیان طرح جهش تولید مسکن از ساعت ۱۲ ظهر امروز می‌توانند با مراجعه به سامانه ثمن اقدام به ثبت نام در بزرگ ترین طرح عمرانی کشور کنند.

دو ماهنامه “معمار”، شماره ۱۲۹، مهر و...

دو ماهنامه معمار شماره ۱۲۹ مهر و آبان ۱۴۰۰ قیمت: ۵۰/۰۰۰ تومان

آغاز ثبت‌نام سهمیه ۱۵ هزار واحدی زنجان...

زنجان معاون مسکن و ساختمان اداره‌کل راه و شهرسازی استان زنجان گفت: در طرح جهش تولید مسکن، ساخت سالانه ۱۵ هزار واحد مسکونی در سال پیش‌بینی شده است.

تجمع مالباختگان مجتمع آفتاب ری مقابل...

صبح امروز تعدادی از مالباختگان پروژه مسکونی آفتاب ری که فروش واحدهای آن در سال ۹۵ به صورت پیش فروش کلید خورد و خریداران آن در سال ۹۸ متوجه کلاهبرداری شدند در مقابل دادسرای شهرری تجمع کردند.

وضعیت بازار مسکن در منطقه ۶ پایتخت

بررسی فایل‌های فروش آپارتمان‌های مسکونی منطقه شش تهران در یک ماه گذشته که در یکی از استارت‌آپ‌های جست‌و‌جوی املاک ثبت شده، نشان می‌دهد با وجود کم بودن فایل‌های نوساز، همچنان تب فروش بالاست و هر چند از شدت فایل شدن آپارتمان‌ها -که از ابتدای مهر اوج گرفته بود- کاسته شده، اما عمده فروشندگان کماکان قیمت‌هایی متعادل و حتی کمتر از میانگین محله پیشنهاد می‌دهند.

«سامانه املاک و اسکان» همچنان مورد بی...

با اراده قوی دولت، ساخت بیش از یک میلیون واحد مسکونی امکان پذیر است عضو سابق شورای عالی مسکن، توجه ویژه به سامانه املاک و اسکان را از اولویت‌های نخست وزارت راه راه و شهرسازی دانست و پیرامون این مسئله خاطر نشان کرد: وظیفه اصلی وزارت راه و شهرسازی، مدیریت و کنترل بازار است و نه ساخت و ساز مسکن.

مددجویان پشت نوبت «مسکن» تا ۴ سال آینده...

معاون امور مشارکت‌های مردمی سازمان بهزیستی کشور اعلام کرد که ۱۶۰ هزار مددجوی پشت نوبت دریافت مسکن در قالب طرح «ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی» دولت، صاحب مسکن می‌شوند.

کنترل بازار اجاره مسکن نیازمند قانون...

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه تصویب آیین نامه اجاره داری در هیئت دولت، تحول بزرگی در بازار اجاره بها ایجاد خواهد کرد، گفـت: کنترل بازار اجاره مسکن نیازمند قانون است.

مسکن ترکیه در ۲ سناریوخریدهای ایرانی در...

داده‌های مرکز آمار اقتصادی ترکیه نشان می‌دهد ایرانی‌ها در سپتامبر ۲۰۲۱، بیش از یک‌هزار و ۳۰۰ خانه در این کشور خریداری کردند که حدود ۵/ ۲برابر میانگین حجم خرید ماهانه همین گروه طی ۵ سال گذشته بوده است.

رشد قیمت مسکن در جنوب تهران شکسته شد

در آخرین ماه تابستان منطقه ۱۸، ۱۳ و یک بیشترین رشد قیمت را نسبت به مرداد ماه داشتند.

قیمت اوراق مسکن در استان‌ها چقدر است؟

سقف تسهیلات خرید مسکن برای مراکز استان و شهرهای با جمعیت بیش از ۲۰۰ هزار نفر برای مجردها به ۱۶۰ و برای زوجین به ۳۲۰ میلیون تومان رسیده است اوراق مسکن

زندگی در چادر به خاطر گرانی مسکن

سکونت یک پدر و پسر در چادری در جنگل های اطراف ایلام منتشر شد که در آن فرزند خانواده می گوید به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه اجاره مجبور به زندگی در چادر شده اند.

ایرانی‌ها رکورد خرید خانه در ترکیه را...

علت اوج‌گیری خرید مسکن توسط خارجیان از جمله ایرانی‌ها در ترکیه می‌تواند به افت ارزش لیر و تورم مهار شده مسکن در این کشور برگردد. افت ارزش لیر ترکیه فروش مسکن به خارجی‌ها را بیشتر امکان‌پذیر کرده است.

جنجال قصر ۱۸۰۰ متری در لواسان؛ ۲...

تصویری از قیمت اجاره یک خانه ۱۸۰۰ متری در لواسان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد که واکنش‌های زیادی را به همراه داشت.

ایرانی‌ها و عراقی ‌ها بزرگ‌ترین...

استانبول محبوب ترین مقصد خرید خانه برای شهروندان خارجی از جمله ایرانی‌ها در ترکیه است.

چرا بانک مسکن به بازنشستگان وام...

بانک مسکن تکلیف خود مبنی بر پرداخت ۴۰ هزار فقره تسهیلات خرید و ساخت مسکن از محل اقساط بازگشتی مسکن مهر به بازنشستگان را انجام نداد.

مالیات کمرشکن بر لوکس‌ها؛ ۵ میلیون...

پیمانه اقتصادی بورس سقوط کرد؛ وزیر اقتصاد مهمترین حمایت دولت از بازار سرمایه را اعلام کرد/ این سه کسب‌وکار از بند انحصار آزاد شدند

لزوم اتصال شهرهای جنوبی فارس به راه آهن

نماینده مردم لارستان،خنج،گراش و اوز پیش از سفر رئیس جمهور به استان فارس، در گفتگویی با وزیر راه و شهرسازی بر لزوم توجه به پروژه های راه و شهرسازی و مسکن در حوزه انتخابیه خود تأکید کرد.

چینی ها برای ساخت مسکن به ایران می آیند

عضو کمیسیون عمران مجلس ضمن مخالفت با مذاکره وزارت راه با چینی‌ها برای ساخت انبوه‌ مسکن در ایران، گفت:‌انبوه‌سازان ایرانی توان ساخت یک میلیون مسکن را دارند.

۱۱۰ هزار معلول «خانه» ندارند/درخواستی...

مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق معلولان ایران اعلام کرد که بیش از ۱۱۰ هزار معلول در کشور فاقد مسکن هستند.