بازار املاک / منابع بانکی برای بخش خدمات و بازرگانی هست اما برای ساخت مسکن نه

منابع بانکی برای بخش خدمات و بازرگانی هست اما برای ساخت مسکن نه

در حالی که برخی مخالفان قانون جهش تولدی مسکن پرداخت تسهیلات به بخش مسکن برای ساخت 2 میلیون واحدمسکونی در سال را تورم‌زا می‌دانند، هر سال صدها هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخش خدمات و بازرگانی پرداخت می‌شود اما نسبت به آثار تورمی آن نقدی مطرح نمی‌شود.

مسکن یکی از اساسی‌ترین‌ نیازهای خانوار است که در سال‌های اخیر زمینه آسیب گسترده به اقشار کم درآمد راه فراهم کرده است. در این راستا مادامی که ندانیم، از هر 1 میلیون تومان هزینه خانوار دهک متوسط در پایتخت، بیشتر از 500 هزار تومان صرف تامین سرپناه می‌شود، نمی‌توانیم درک کنیم، این کالای غیر قابل واردات و صادرات تا چه اندازه بر زندگی اقشار مختلف مردم تاثیر گذار است.

نابسامانی مقطعی در بازار کالاهایی نظیر مرغ شاید برای مردم قابل تحمل تلقی شود، اما نابسامانی 8 ساله در بازار یک کالای غیر قابل جایگزین نظیر مسکن به هیچ عنوان قابل تحمل نیست و می‌توان زمینه نارضایتی گسترده اجتماعی را فراهم کند.

در طول 7 سال گذشته، یکی از پرتکرارترین اخبار ماهیانه رشد قیمت مسکن به طور مداوم بوده است. همین مسئله سبب شده تا شاهد رشد 800 درصدی قیمت مسکن در طول 4 سال اخیر باشیم. به عبارت دیگر در شرایطی که در سال 1392 با 100 میلیون تومان، زمینه لازم برای خرید 27 متر واحد مسکونی مهیا می‌شود، رشد قیمت در طول 8 سال اخیر سبب شد تا با همان 100 میلیون تومان زمینه خرید یک مسکن 3 متری نیز ایجاد نشود.

*نیاز سالانه به ساخت 1.5 میلیون مسکن در بازار کشور

طبیعی است یکی از موانع خانه‌دار شدن افراد، نبود منابع کافی برای خرید مسکن است. از طرف دیگر ساخت مسکن نیز هزینه‌های قابل توجهی دارد که طبیعتا قشر عظیمی از نیاز جامعه از اقشار کم درآمد توان پرداخت آن را ندارند. لازم به تاکید است، این مشکل منحصر به کشور ایران نیست و در کشورهای دیگر جهان نیز جود دارد. در همین رابطه، راه حلی که در کشورهای توسعه یافته برای این موضوع پیگیری می‌شود اعطای تسهیلات بلندمدت مسکن است. به عبارت دیگر متناسب با شرایط بازار مسکن هر کشور این تسهیلات به خرید یا ساخت مسکن تعلق می‌گیرد.

در ایران، نگاهی به نیاز به مسکن در آخرین نسخه طرح جامع مسکن که در سال 96 توسط وزارت راه و شهرسازی تهیه شده است، مشخص می‌کند، از سال 1396 تا سال 1405، با احتساب تزریق 1.4 میلیون واحد مسکونی به موجب قانون مالیات بر خانه‌های خالی، 10 میلیون و 500 هزار واحد مسکونی نیاز است تا شاهد پاسخ به تقاضای مسکن کشور باشیم.

در صورتی که بر اساس آمارها و برآوردها طی دوره چهار ساله، از سال 1396 تا انتهای سال 1399، به صورت میانگین سالانه حدودا 350 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی تولید شده باشد. در طول سال‌های 1396 تا 1399 تنها 1.4 میلیون واحد مسکونی از نیاز 10.5 میلیونی به مسکن پاسخ داده شده است.

در چنین شرایطی ساخت سالانه 1.5 میلیون واحد مسکونی از سال 1400 تا سال 1405 مورد نیاز است تا بر اساس طرح جامع مسکن شاهد عرضه متناسب با تقاضا در بازار مسکن باشیم.

بر این اساس مطابق قانون جهش تولید مسکن، بانک‌ها باید هر سال 20 درصد از تسهیلات پرداختی خود را به ساخت مسکن اختصاص دهند تا شاهد پاسخ به تقاضای مسکن باشیم. سهمی که براساس اولویت بخش مسکن بر همگان روشن است و بانک مرکزی هم پیش از این باید همواره به بانک‌ها برای پرداخت حداقل 20 درصد از تسهیلات به این بخش تاکید می‌کرد. بر این مبنا، سوال اساسی این است که چرا باوجود اهمیت این بخش، تاکنون سهم بخش مسکن از تسهیلات پرداخت نشده‌ و این تسهیلات به کجا رفته‌است؟

*وظیفه حاکمیت توصیه نیست

همان‌طور که ذکر شد، بانک مرکزی در گذشته همواره به بانک‌ها توصیه می‌کرد بخشی از تسهیلات خود را به بخش‌های مختلف از جمله مسکن اختصاص دهند. این سهم برای بخش مسکن، بین 20 تا 25 درصد از تسهیلات بود.

با این حال بانک‌ها و در راس آن‌ها بانک‌های خصوصی علاقه‌ای به پرداخت تسهیلات به این بخش ندارند. علت این امر هم سود بالاتر پرداخت تسهیلات به بخش‌های غیرمولد و همچنین بلندمدت بودن تسهیلات مسکن است.

در همین راستا، محمد حمیدزاده، کارشناس مسکن گفت:« دولت گذشته تمایلی به ساماندهی بازار مسکن نداشت و بر همین مبنا تنها به توصیه بسنده کرده و طبیعتا همین توصیه‌ها شرایط را دشوارتر کرد.»

*سهم تسهیلات مسکن در جیب دیگران

نگاهی به آمار تسهیلات پرداختی بانک‌ها به بخش‌های مختلف که براساس خوداظهاری بانک‌ها به دست آمده نشان می‌دهد، در دهه 90 سهم تسهیلات مسکن و ساختمان همواره کاهش یافته و از 17 درصد در ابتدای این دهه به حدود 5 درصد رسیده‌است. این کاهش قابل توجه در تسهیلات مسکن در شرایطی رقم خورد که هیچ کارشناس اقتصادی در این بازه زمانی نگرانی از ایجاد رکود کمر شکن در حوزه ساخت مسکن و یک سوم شدن تولید واحدهای مسکونی نداشت.

به همین دلیل تولید ناخالص داخلی بخش مسکن و ساختمان 35 درصد کاهش یافته و این بخش در این سال‌ها دچار رکود بوده و منقبض شده‌است. علاوه بر این، سهم تسهیلات کشاورزی هم 2 درصد کاهش یافته و سهم بخش صنعت و معدن تقریبا ثابت مانده‌است.

در مقابل سهم بخش خدمات و بازرگانی از حدود 43 درصد به 57 درصد رسیده و جایگزین سهم سایر بخش‌ها شده‌است. همچنین هیچ نهاد اقتصادی این افزایش سهم تسهیلات بازرگانی را با هشدار افزایش تورم در کشور همراه نکرد.


سهم تسهیلات پرداختی نظام بانکی به بخش‌های مختلف اقتصادی

 

لازم به ذکر است بخش خدمات خود به زیر فصل‌های مختلفی تفکیک می‌شود که بخش بزرگی از آن مانند خدمات عمومی از مالیاتِ مالیات دهندگان تامین می‌شود و خدمات موسسات پولی و مالی نیاز به تسهیلات ندارد. بنابراین عمده‌ی سهم تسهیلات مسکن و کشاورزی به چند زیربخش خاص در بخش خدمات پرداخت شده‌است.

با توجه به شرایط ذکر شده به نظر می‌رسد، سامان‌دهی بخش مسکن و عمل به مواد قانون اساسی در این باره، نیازمند عزم جدی بانک مرکزی در نظارت بر پرداخت سهم تسهیلات مسکن، متناسب با قانون جهش تولید و بازگرداندن سهم تسهیلات این بخش به مقدار آن در ابتدای دهه 90 است. تنها در این صورت است که وعده‌ی رئیس جمهور در مورد ساخت 4 میلیون مسکن در 4 سال و عمل به مواد مرتبط در قانون اساسی تحقق می‌یابد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس

مددجویان پشت نوبت «مسکن» تا ۴ سال آینده...

معاون امور مشارکت‌های مردمی سازمان بهزیستی کشور اعلام کرد که ۱۶۰ هزار مددجوی پشت نوبت دریافت مسکن در قالب طرح «ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی» دولت، صاحب مسکن می‌شوند.

کنترل بازار اجاره مسکن نیازمند قانون...

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه تصویب آیین نامه اجاره داری در هیئت دولت، تحول بزرگی در بازار اجاره بها ایجاد خواهد کرد، گفـت: کنترل بازار اجاره مسکن نیازمند قانون است.

مسکن ترکیه در ۲ سناریوخریدهای ایرانی در...

داده‌های مرکز آمار اقتصادی ترکیه نشان می‌دهد ایرانی‌ها در سپتامبر ۲۰۲۱، بیش از یک‌هزار و ۳۰۰ خانه در این کشور خریداری کردند که حدود ۵/ ۲برابر میانگین حجم خرید ماهانه همین گروه طی ۵ سال گذشته بوده است.

رشد قیمت مسکن در جنوب تهران شکسته شد

در آخرین ماه تابستان منطقه ۱۸، ۱۳ و یک بیشترین رشد قیمت را نسبت به مرداد ماه داشتند.

قیمت اوراق مسکن در استان‌ها چقدر است؟

سقف تسهیلات خرید مسکن برای مراکز استان و شهرهای با جمعیت بیش از ۲۰۰ هزار نفر برای مجردها به ۱۶۰ و برای زوجین به ۳۲۰ میلیون تومان رسیده است اوراق مسکن

زندگی در چادر به خاطر گرانی مسکن

سکونت یک پدر و پسر در چادری در جنگل های اطراف ایلام منتشر شد که در آن فرزند خانواده می گوید به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه اجاره مجبور به زندگی در چادر شده اند.

ایرانی‌ها رکورد خرید خانه در ترکیه را...

علت اوج‌گیری خرید مسکن توسط خارجیان از جمله ایرانی‌ها در ترکیه می‌تواند به افت ارزش لیر و تورم مهار شده مسکن در این کشور برگردد. افت ارزش لیر ترکیه فروش مسکن به خارجی‌ها را بیشتر امکان‌پذیر کرده است.

جنجال قصر ۱۸۰۰ متری در لواسان؛ ۲...

تصویری از قیمت اجاره یک خانه ۱۸۰۰ متری در لواسان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد که واکنش‌های زیادی را به همراه داشت.

ایرانی‌ها و عراقی ‌ها بزرگ‌ترین...

استانبول محبوب ترین مقصد خرید خانه برای شهروندان خارجی از جمله ایرانی‌ها در ترکیه است.

چرا بانک مسکن به بازنشستگان وام...

بانک مسکن تکلیف خود مبنی بر پرداخت ۴۰ هزار فقره تسهیلات خرید و ساخت مسکن از محل اقساط بازگشتی مسکن مهر به بازنشستگان را انجام نداد.

مالیات کمرشکن بر لوکس‌ها؛ ۵ میلیون...

پیمانه اقتصادی بورس سقوط کرد؛ وزیر اقتصاد مهمترین حمایت دولت از بازار سرمایه را اعلام کرد/ این سه کسب‌وکار از بند انحصار آزاد شدند

لزوم اتصال شهرهای جنوبی فارس به راه آهن

نماینده مردم لارستان،خنج،گراش و اوز پیش از سفر رئیس جمهور به استان فارس، در گفتگویی با وزیر راه و شهرسازی بر لزوم توجه به پروژه های راه و شهرسازی و مسکن در حوزه انتخابیه خود تأکید کرد.

چینی ها برای ساخت مسکن به ایران می آیند

عضو کمیسیون عمران مجلس ضمن مخالفت با مذاکره وزارت راه با چینی‌ها برای ساخت انبوه‌ مسکن در ایران، گفت:‌انبوه‌سازان ایرانی توان ساخت یک میلیون مسکن را دارند.

۱۱۰ هزار معلول «خانه» ندارند/درخواستی...

مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق معلولان ایران اعلام کرد که بیش از ۱۱۰ هزار معلول در کشور فاقد مسکن هستند.

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

بازار جهانی مسکن برای عبور از تورم با یک تله روبه‌رو است که آسیب‌پذیرترین خریداران مصرفی را تهدید می‌کند. «اکونومیست» با بررسی تصمیمات احتمالی سیاستگذاران پولی در کشورهایی که دچار رشد تند قیمت مسکن شده‌اند، هشدار داد.

85 خانواده زلزله‌زده کوهرنگی در چادرهای...

فرماندار شهرستان کوهرنگ از اسکان موقت 85 خانواده در چادرهای هلال‌احمر در پی زلزله و پس‌لرزه‌های اخیر در این شهرستان خبر داد.

ثبت بیشترین افزایش قیمت مسکن انگلیس در...

متوسط قیمت خانه در انگلیس به بالای ۲۴۲ هزار پوند رسیده است.

تهیه مسکن کارگری از اولویت‌های جامعه...

یزد سرپرست تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان یزد با بیان این که بخش قابل توجهی از حقوق و دستمزد کارگران برای اجاره بها صرف می‌شود، تهیه مسکن کارگری را از اولویت های جامعه کارفرمایان استان خواند.

خرید و فروش امتیاز واحدهای مسکن ملی غیر...

معاون مسکن و بازآفرینی شهری راه و شهرسازی کردستان گفت: فروش امتیاز واحدهای مسکن ملی غیر قانونی است و مشکلات حقوقی بسیاری را برای خریدار و فروشنده ایجاد خواهد کرد.

ابلاغ مصوبه پرداخت تسهیلات بانکی به...

از سوی معاون اول رئیس‌جمهور؛ ابلاغ مصوبه پرداخت تسهیلات بانکی به استان کهگیلویه و بویراحمد

جذب ۳برایر اعتبارات استانی از محل...

ساخت ۵۴۴ واحد مسکونی برای روستاییان سمنان سمنان مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان سمنان از جذب سه برایر اعتبارات استانی از محل اعتبارات ملی از سوی این نهاد خبر داد.