بازار املاک / منابع بانکی برای بخش خدمات و بازرگانی هست اما برای ساخت مسکن نه

منابع بانکی برای بخش خدمات و بازرگانی هست اما برای ساخت مسکن نه

منابع بانکی برای بخش خدمات و بازرگانی هست اما برای ساخت مسکن نه

در حالی که برخی مخالفان قانون جهش تولدی مسکن پرداخت تسهیلات به بخش مسکن برای ساخت 2 میلیون واحدمسکونی در سال را تورم‌زا می‌دانند، هر سال صدها هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخش خدمات و بازرگانی پرداخت می‌شود اما نسبت به آثار تورمی آن نقدی مطرح نمی‌شود.

مسکن یکی از اساسی‌ترین‌ نیازهای خانوار است که در سال‌های اخیر زمینه آسیب گسترده به اقشار کم درآمد راه فراهم کرده است. در این راستا مادامی که ندانیم، از هر 1 میلیون تومان هزینه خانوار دهک متوسط در پایتخت، بیشتر از 500 هزار تومان صرف تامین سرپناه می‌شود، نمی‌توانیم درک کنیم، این کالای غیر قابل واردات و صادرات تا چه اندازه بر زندگی اقشار مختلف مردم تاثیر گذار است.

نابسامانی مقطعی در بازار کالاهایی نظیر مرغ شاید برای مردم قابل تحمل تلقی شود، اما نابسامانی 8 ساله در بازار یک کالای غیر قابل جایگزین نظیر مسکن به هیچ عنوان قابل تحمل نیست و می‌توان زمینه نارضایتی گسترده اجتماعی را فراهم کند.

در طول 7 سال گذشته، یکی از پرتکرارترین اخبار ماهیانه رشد قیمت مسکن به طور مداوم بوده است. همین مسئله سبب شده تا شاهد رشد 800 درصدی قیمت مسکن در طول 4 سال اخیر باشیم. به عبارت دیگر در شرایطی که در سال 1392 با 100 میلیون تومان، زمینه لازم برای خرید 27 متر واحد مسکونی مهیا می‌شود، رشد قیمت در طول 8 سال اخیر سبب شد تا با همان 100 میلیون تومان زمینه خرید یک مسکن 3 متری نیز ایجاد نشود.

*نیاز سالانه به ساخت 1.5 میلیون مسکن در بازار کشور

طبیعی است یکی از موانع خانه‌دار شدن افراد، نبود منابع کافی برای خرید مسکن است. از طرف دیگر ساخت مسکن نیز هزینه‌های قابل توجهی دارد که طبیعتا قشر عظیمی از نیاز جامعه از اقشار کم درآمد توان پرداخت آن را ندارند. لازم به تاکید است، این مشکل منحصر به کشور ایران نیست و در کشورهای دیگر جهان نیز جود دارد. در همین رابطه، راه حلی که در کشورهای توسعه یافته برای این موضوع پیگیری می‌شود اعطای تسهیلات بلندمدت مسکن است. به عبارت دیگر متناسب با شرایط بازار مسکن هر کشور این تسهیلات به خرید یا ساخت مسکن تعلق می‌گیرد.

در ایران، نگاهی به نیاز به مسکن در آخرین نسخه طرح جامع مسکن که در سال 96 توسط وزارت راه و شهرسازی تهیه شده است، مشخص می‌کند، از سال 1396 تا سال 1405، با احتساب تزریق 1.4 میلیون واحد مسکونی به موجب قانون مالیات بر خانه‌های خالی، 10 میلیون و 500 هزار واحد مسکونی نیاز است تا شاهد پاسخ به تقاضای مسکن کشور باشیم.

در صورتی که بر اساس آمارها و برآوردها طی دوره چهار ساله، از سال 1396 تا انتهای سال 1399، به صورت میانگین سالانه حدودا 350 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی تولید شده باشد. در طول سال‌های 1396 تا 1399 تنها 1.4 میلیون واحد مسکونی از نیاز 10.5 میلیونی به مسکن پاسخ داده شده است.

در چنین شرایطی ساخت سالانه 1.5 میلیون واحد مسکونی از سال 1400 تا سال 1405 مورد نیاز است تا بر اساس طرح جامع مسکن شاهد عرضه متناسب با تقاضا در بازار مسکن باشیم.

بر این اساس مطابق قانون جهش تولید مسکن، بانک‌ها باید هر سال 20 درصد از تسهیلات پرداختی خود را به ساخت مسکن اختصاص دهند تا شاهد پاسخ به تقاضای مسکن باشیم. سهمی که براساس اولویت بخش مسکن بر همگان روشن است و بانک مرکزی هم پیش از این باید همواره به بانک‌ها برای پرداخت حداقل 20 درصد از تسهیلات به این بخش تاکید می‌کرد. بر این مبنا، سوال اساسی این است که چرا باوجود اهمیت این بخش، تاکنون سهم بخش مسکن از تسهیلات پرداخت نشده‌ و این تسهیلات به کجا رفته‌است؟

*وظیفه حاکمیت توصیه نیست

همان‌طور که ذکر شد، بانک مرکزی در گذشته همواره به بانک‌ها توصیه می‌کرد بخشی از تسهیلات خود را به بخش‌های مختلف از جمله مسکن اختصاص دهند. این سهم برای بخش مسکن، بین 20 تا 25 درصد از تسهیلات بود.

با این حال بانک‌ها و در راس آن‌ها بانک‌های خصوصی علاقه‌ای به پرداخت تسهیلات به این بخش ندارند. علت این امر هم سود بالاتر پرداخت تسهیلات به بخش‌های غیرمولد و همچنین بلندمدت بودن تسهیلات مسکن است.

در همین راستا، محمد حمیدزاده، کارشناس مسکن گفت:« دولت گذشته تمایلی به ساماندهی بازار مسکن نداشت و بر همین مبنا تنها به توصیه بسنده کرده و طبیعتا همین توصیه‌ها شرایط را دشوارتر کرد.»

*سهم تسهیلات مسکن در جیب دیگران

نگاهی به آمار تسهیلات پرداختی بانک‌ها به بخش‌های مختلف که براساس خوداظهاری بانک‌ها به دست آمده نشان می‌دهد، در دهه 90 سهم تسهیلات مسکن و ساختمان همواره کاهش یافته و از 17 درصد در ابتدای این دهه به حدود 5 درصد رسیده‌است. این کاهش قابل توجه در تسهیلات مسکن در شرایطی رقم خورد که هیچ کارشناس اقتصادی در این بازه زمانی نگرانی از ایجاد رکود کمر شکن در حوزه ساخت مسکن و یک سوم شدن تولید واحدهای مسکونی نداشت.

به همین دلیل تولید ناخالص داخلی بخش مسکن و ساختمان 35 درصد کاهش یافته و این بخش در این سال‌ها دچار رکود بوده و منقبض شده‌است. علاوه بر این، سهم تسهیلات کشاورزی هم 2 درصد کاهش یافته و سهم بخش صنعت و معدن تقریبا ثابت مانده‌است.

در مقابل سهم بخش خدمات و بازرگانی از حدود 43 درصد به 57 درصد رسیده و جایگزین سهم سایر بخش‌ها شده‌است. همچنین هیچ نهاد اقتصادی این افزایش سهم تسهیلات بازرگانی را با هشدار افزایش تورم در کشور همراه نکرد.


سهم تسهیلات پرداختی نظام بانکی به بخش‌های مختلف اقتصادی

 

لازم به ذکر است بخش خدمات خود به زیر فصل‌های مختلفی تفکیک می‌شود که بخش بزرگی از آن مانند خدمات عمومی از مالیاتِ مالیات دهندگان تامین می‌شود و خدمات موسسات پولی و مالی نیاز به تسهیلات ندارد. بنابراین عمده‌ی سهم تسهیلات مسکن و کشاورزی به چند زیربخش خاص در بخش خدمات پرداخت شده‌است.

با توجه به شرایط ذکر شده به نظر می‌رسد، سامان‌دهی بخش مسکن و عمل به مواد قانون اساسی در این باره، نیازمند عزم جدی بانک مرکزی در نظارت بر پرداخت سهم تسهیلات مسکن، متناسب با قانون جهش تولید و بازگرداندن سهم تسهیلات این بخش به مقدار آن در ابتدای دهه 90 است. تنها در این صورت است که وعده‌ی رئیس جمهور در مورد ساخت 4 میلیون مسکن در 4 سال و عمل به مواد مرتبط در قانون اساسی تحقق می‌یابد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس

  • جزئیات وام‌هایی که با تولد فرزند سوم به خانوارها تعلق می‌گیرد

    جزئیات وام‌هایی که با تولد فرزند سوم به...

    مجلس برای خانواده‌های دارای سه فرزند و بیشتر تسهیلات و امتیازات خاصی در نظر گرفته است. از پرداخت تسهیلات ۳۰ میلیون تومانی تا پرداخت ۱۲۰ میلیون تومان وام مازاد خرید خانه در نظر گرفته است.

  • استاندار خراسان شمالی تاکید کرد؛ لزوم اتمام ساخت ۱۴۳ واحد زلزله‌زده خراسان شمالی تا پایان آبان

    استاندار خراسان شمالی تاکید کرد؛ لزوم...

    لزوم اتمام ساخت ۱۴۳ واحد زلزله‌زده خراسان شمالی تا پایان آبان بجنورد- استاندار خراسان شمالی گفت: سکونت در ۱۴۳ واحد مسکونی زلزله زده میسر نیست و اکنون روند بازسازی این واحدها در مرحله سقف زنی قرار دارد که با انسجام بیشتر باید تا پایان آبان تکمیل شود.

  • آِیت الله مدرسی: تامین مسکن مهمترین مطالبه مردم از دولت انقلابی است

    آِیت الله مدرسی: تامین مسکن مهمترین...

    امام جمعه بخش مرکزی یزد با اشاره به وضعیت آشفته بازار اجاره بها در حوزه مسکن و تامین سرپناه مردم گفت: تامین مسکن انتظار جدی مردم مسئولان است.

  • چند نفر در طرح مسکن ملی ثبت نام کردند

    چند نفر در طرح مسکن ملی ثبت نام کردند

    وزارت راه و شهرسازی تازه‌ترین آمار ثبت‌نام در سامانه نهضت ملی مسکن را اعلام کرد که بر اساس آن ۷۵۱ هزار و ۳۸۵ نفر تا کنون در سامانه ثمن نام نویسی کرده اند.

  • بررسي آرايه‌هاي چوبي با هنر چوتاشي در بيش از 250 بناي آييني و مسکوني شاخص مازندران

    بررسي آرايه‌هاي چوبي با هنر چوتاشي در...

    با سرپرستی عضو هیات علمی دانشگاه مازندران بررسی آرایه‌های چوبی با هنر چوتاشی در بیش از 250 بنای آیینی و مسکونی شاخص مازندران انجام شد. دفترمازندران درشهرستان بابلسر، آرایه‌های چوبی با هنر چوتاشی در بیش از 250 بنای آیینی و مسکونی شاخص مازندران در یک پروژه تحقیقاتی بنیاد ملی نخبگان با سرپرستی دکتر مصطفی رستمی عضو هیات علمی دانشگاه مازندران مورد بررسی فنی و هنری قرار گرفت.

  • افزایش تعهد بیمه نامه مخاطرات طبیعی برای واحدهای مسکونی روستایی

    افزایش تعهد بیمه نامه مخاطرات طبیعی...

    مدیرکل بیمه ایران در گیلان مطرح کرد گیلان مدیرکل بیمه ایران در گیلان، از افزایش حق بیمه تعیین شده در سال جاری خبر داد و بیان کرد: تعهد بیمه ایران در حوزه مخاطرات طبیعی طی امسال ۱۰۰ میلیون تومان شامل ۶۰ میلیون برای ساختمان و ۴۰ میلیون برای اثاثیه است.

  • قیمت مسکن در استرالیا طی ماه اکتبر به بالاترین رقم خود رسید

    قیمت مسکن در استرالیا طی ماه اکتبر به...

    قیمت مسکن در استرالیا طی ماه اکتبر به بالاترین رقم خود رسید و موجب شد فشارها بر بانک مرکزی این کشور برای بالا بردن نرخ بهره افزایش یابد.

  • ریزش برج مسکونی در نیجریه قربانی گرفت/ احتمال افزایش کشته‌شده‌ها

    ریزش برج مسکونی در نیجریه قربانی گرفت/...

    در پی ریزش مرگبار ساختمانی چند طبقه در نیجریه، شش تن جان باخته و بیش از ۱۰۰ تن دیگر نیز مفقود شده اند. رئیس خدمات اورژانس شهر لاگوس نیجریه، پایتخت اقتصادی این کشور امروز (سه شنبه) اعلام کرد که در پی ریزش ساختمان یک برج مسکونی و در حال ساخت در این شهر، دست کم شش تن جان خود را از دست دادند.

  • معاون راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان: ‌زمین برای احداث واحدهای مسکونی طرح جهش مسکن در زاهدان تامین

    معاون راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان:...

    زاهدان- معاون راه و شهرسازی سیستان و بلوچستان گفت: با تدابیر به عمل آمده و پیگیری های استاندار، با الحاق ۱۱۳ هکتار به محدوده شهر زاهدان زمین احداث واحدهای مسکونی طرح جهش مسکن تامین شد.

  • علت رسوب فایل‌های نوساز در بازار مسکن

    علت رسوب فایل‌های نوساز در بازار مسکن

    اگرچه از تعداد آپارتمان‌های نوساز عرضه شده به بازار مسکن طی حداقل دو ماه اخیر کاسته شده است، اما معدود آپارتمان‌های نوساز که همچنان در بازار فروش باقی مانده‌اند، اتفاقا فایل‌های «خوش قیمت» به شمار می‌آیند.

  • نرخ اجاره مسکن در لرستان افزایش ۲ برابری داشته است

    نرخ اجاره مسکن در لرستان افزایش ۲...

    رئیس اتحادیه نمایشگاه اتومبیل و مشاورین املاک لرستان: لرستان- حسینی، رئیس اتحادیه نمایشگاه اتومبیل و مشاورین املاک لرستان گفت: امسال قیمت اجاره مسکن در استان نسبت به سال گذشته بیش از دو برابر افزایش یافته است.

  • مانور امدادی اسکان اضطراری در اهواز برگزار شد

    مانور امدادی اسکان اضطراری در اهواز...

    ایسنا/خوزستان مانور امدادی اسکان اضطراری هلال احمر به مناسبت هفته پدافند غیرعامل در اهواز برگزار شد.

  • چشم انداز بازار مسکن تا پایان سال

    چشم انداز بازار مسکن تا پایان سال

    در حالی که به دلیل کاهش جابه جایی ها و آغاز نام نویسی طرح نهضت ملی مسکن، تعداد خرید و فروش واحدهای مسکونی کاهش یافته، برخی فروشندگان نیز قیمت ها را به شدت کاهش داده اند. بررسی‌های میدانی حاکی از بازگشت رکود سنگین به بازار خرید و فروش مسکن در روزهای اخیر است. به نظر می‌رسد یکی از دلایل آن، آغاز نام نویسی نهضت ملی مسکن است.

  • بنیاد برکت ۵۴ مدرسه و ۴۰۰ خانه زلزله‌زده «اندیکا» را بازسازی می‌کند

    بنیاد برکت ۵۴ مدرسه و ۴۰۰ خانه...

    مدیرعامل بنیاد برکت ستاد اجرایی فرمان امام از تعمیر و بازسازی ۵۴ مدرسه و ۴۰۰ واحد مسکونی آسیب‌دیده در زلزله اندیکا خبر داد.

  • بیش از ۵۳۴ هزار مسکن ملی در سراسر کشور در حال اجرا است

    بیش از ۵۳۴ هزار مسکن ملی در سراسر کشور...

    معاونت مسکن و ساختمان در گزارشی با اعلام این مطلب که بیش از ۵۳۴ هزار واحد مسکن ملی در سراسر کشور در حال اجراست از تکمیل و تحویل ۲ میلیون و ۶۱ هزار واحد مسکونی مهر از ابتدای اجرای طرح تاکنون خبر داد و تعداد واحدهای نیمه‌تمام را ۱۴۳ هزار واحد برشمرد.

  • ۱۵۰۰۰ واحد مسکونی طرح اقدام ملی مسکن در استان یزد کلنگ زنی می شود

    ۱۵۰۰۰ واحد مسکونی طرح اقدام ملی مسکن در...

    معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار یزد از تحویل خانه های طرح اقدام ملی مسکن در یزد و مهریز در چند هفته آینده و برنامه ریزی کلنگ زنی حدود ۱۵۰۰۰ واحد مسکونی نهضت ملی مسکن در استان در آینده نزدیک خبر داد.

  •  بانک‌ها مسکن را دوست دارند

    بانک‌ها مسکن را دوست دارند

    از یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد مسکونی خالی که وزارت راه و شهرسازی شناسایی کرده بخش قابل توجهی از آنها متعلق به بانکها است که تعداد دقیق آن اعلام نشده اما گفته می‌شود برای کسب سود خریداری یا ساخته شده است. مسئولان وزارت راه و شهرسازی می‌گویند بخش قابل توجهی از یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد خالی شناسایی شده مربوط به شرکتهای حقوقی اعم از دستگاههای دولتی و بانکها است.

  • اعلام شرط انبوه‌سازی چینی‌ها در ایران

    اعلام شرط انبوه‌سازی چینی‌ها در ایران

    مجتبی یوسفی، عضو هیئت رئیسه مجلس با اعلام شرط ورود شرکت‌های چینی در طرح نهضت ملی مسکن، گفت: توقف طرح مسکن مهر قیمت مسکن را چند ۱۰۰ درصد افزایش داد.

  • قیمت‌ها در بازار مسکن شکسته می‌شوند

    قیمت‌ها در بازار مسکن شکسته می‌شوند

    دولت سعی کرده با طرح‌های مسکنی که در دستور کار خود قرار داده بار دیگر گامی در جهت رونق مسکن بردارد که امیدوار هستیم بتواند با همکاری تمامی بخش‌ها این بازار جان دوباره گیرد.

  • چه راهکارهایی برای پیشگیری از سرقت انباری‌ها

    چه راهکارهایی برای پیشگیری از سرقت...

    رئیس پلیس پیشگیری تهران بزرگ گفت: شهروندان نباید اجناس قیمتی خود را داخل انباری‌ها قرار دهند.

  • ۱۲ کشور اروپایی شهرک سازی های جدید صهیونیست ها را محکوم کردند

    ۱۲ کشور اروپایی شهرک سازی های جدید...

    وزارت خارجه آلمان و ۱۱ کشور اروپایی دیگر در بیانیه ای مشترک خواستار توقف اجرای طرح شهرک سازی های جدید رژیم صهیونیستی در کرانه باختری شدند. سخنگویان وزارت خارجه ۱۲ کشور اروپایی در بیانیه ای مشترک از رژیم صهیونیستی خواستند تا از طرح ساخت هزاران واحد مسکونی جدید در کرانه باختری صرف نظر کند.