بازار املاک / تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره معمولی

تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره معمولی

وقتی قیمت مسکن بالا می‌رود، کارشناسان تلاش می‌کنند طرح تازه‌ای پیش بکشند تا شاید زهر بازار را بگیرند. ایده اجاره به شرط تملیک فقط یکی از این موارد است.

اجاره به شرط تملیک
پیش از این کشورهای مختلفی «اجاره به شرط تملیک» را امتحان کرده‌اند و بعضی‌هایشان جواب گرفته‌اند. 

این روش از نظر فنی مدلی است میان اجاره و خرید و برای اجرا به کمک نظام بانکی نیاز دارد. برای شک و تردید در اجرایی بودن طرح همین مسئله کافی به نظر می‌رسد اما ساختار خود بازار مسکن هم در ایران کاملا متفاوت از اروپاست.

 پس چرا هنوز گروهی از کارشناسان معتقدند می‌توان به کمک طرح اجاره به شرط تملیک گره کور بازار مسکن و قیمت آپارتمان را باز کرد؟ 

اجاره به شرط تملیک روشی است که در آن مستأجر ابتدا ملک را اجاره می‌کند اما با پرداخت تدریجی اجاره‌بها و انجام تعهدات مشخص، در پایان دوره قرارداد مالک آن خانه می‌شود.

این روش در واقع نوعی ترکیب میان اجاره و خرید اقساطی است.

 یعنی شخص هم از ملک استفاده می‌کند (مثل مستأجر معمولی) و هم به تدریج اقساط مالکیت را می‌پردازد (مثل خریدار اقساطی). 

در پایان قرارداد هم اگر تمام اقساط پرداخت شده باشد، مالکیت رسمی ملک به نام مستأجر منتقل می‌شود.

مکانیزم اجاره به شرط تملیک معمولاً در قالب یک قرارداد بین سه‌ طرف جلو می‌رود؛ اول مالک یا شرکت سازنده که ملک را عرضه می‌کند. دوم مستأجر یا متقاضی خرید خانه و سوم نهاد حمایتی یا بانک که وظیفه تأمین مالی طرح را بر عهده دارد.

کل فرآیند را می‌توان به روش ساده توضیح داد. ابتدا بانک یا مؤسسه مالی، خانه‌ای را خریداری و به نام خود ثبت می‌کند. سپس آن را با قرارداد اجاره به شرط تملیک در اختیار متقاضی قرار می‌دهد.

متقاضی ماهانه مبلغی را به عنوان اجاره‌بها به اضافه قسط تملیک می‌پردازد و در پایان یک دوره مثلاً پنج تا ۱۰ ساله، مالکیت کامل به او منتقل می‌شود.

 در طول مدت قرارداد اگرچه مالک رسمی «بانک» است اما مستأجر حق استفاده و سکونت در آن را دارد. پس از پایان اقساط و عمل به تعهدات، بانک سند را به نام مستأجر می‌زند.

بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه پیش از این طرح اجاره به شرط تملیک را با نام‌ها و قالب‌های متفاوت به کار گرفته‌اند.

 به‌عنوان مثال این روش در انگلستان به اسم Hire-Purchase ، در آمریکا و کانادا با عنوان Leasing یا Rent-to-Own و در فرانسه به اسم Credit-Bail شناخته می‌شود. در بعضی کشورهای عربی نیز به آن «شراء مؤاجره» می‌گویند.

در آمریکای شمالی و به‌ویژه کانادا، این روش به مستأجرانی که امتیاز اعتباری پایین یا نقدینگی کافی برای پیش‌پرداخت سنتی ندارند، فرصت می‌دهد در طول زمان برای خرید خانه آماده شوند.

در آمریکا این روش به شکلی پرحاشیه اجرا می‌شود. گزارش‌های متعددی وجود دارد مبنی بر اینکه به دلیل ضعف قوانین حمایت از مصرف‌کننده، اگر مستأجری در نهایت قادر به خرید خانه نبود، تمام سرمایه‌‌اش را از دست می‌دهد!

این قراردادها در برخی کشورهای اروپایی مانند ایتالیا، در قالب مسکن اجتماعی توسط دولت‌ها اجرا می‌شود.

 یعنی دولت خانه‌های ارزان‌قیمت را برای دوره‌ای مشخص (مثلاً هشت سال) به افراد کم‌درآمد اجاره می‌دهد تا در نهایت خودشان برای مالکیت این خانه‌ها بجنگند. 

این رویکرد باعث می‌شود برعکس آمریکا با یک ابزار حمایتی و اجتماعی برای خانه‌دار کردن اقشار کم‌درآمد روبرو باشیم.

در کشورهای اسلامی جنوب شرق آسیا، مانند مالزی و اندونزی، نیز شاهد اجرای طرح اجاره به شرط تملیک هستیم. 

بانک‌های اسلامی این کشورها با رعایت اصول شرعی، خانه را خریداری کرده و در قالب قرارداد اجاره به شرط تملیک به متقاضی واگذار می‌کنند. نتیجه این مدل، افزایش دسترسی اقشار متوسط به مسکن بدون نیاز به وام ربوی بوده است.

قیمت مسکن خرید آپارتمان مستاجر اسباب‌کشی [کلیک و کشیدن برای جابجایی] بزرگ‌ترین چالش اجرای طرح اجاره به شرط تملیک در ایران، وجود تورم لجام‌گسیخته و نوسانات شدید قیمت مسکن است

اجاره به شرط تملیک با بازار مسکن ایران سازگار است؟
بازار مسکن ایران در سال‌های اخیر با افزایش شدید قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید و نرخ بالای اجاره روبه‌رو بوده است. بعضی کارشناسان اعتقاد دارند در چنین شرایطی، اجاره به شرط تملیک می‌تواند یک میان‌بر برای خانه‌دار شدن اقشار متوسط و جوانان باشد.

اجاره به شرط تملیک از نظر فقهی و حقوقی در ایران شناخته شده است و در قانون عملیات بانکی بدون ربا (مصوب ۱۳۶۲) به‌عنوان یکی از شیوه‌های اعطای تسهیلات بانکی پذیرفته شده است.

 با این حال، استفاده از آن در بخش خصوصی و بازار مسکن عادی کشور با چالش‌هایی روبروست.

اجازه بدهید موضوع را به طور خلاصه مطرح کنیم؛ این روش فقط زمانی کارآیی دارد که نظام مالی کشور از قراردادهای بلندمدت حمایت کند. ثبات نسبی بازار مسکن، یک شرط دیگر است.

نرخ سود بانکی نیز باید قابل پیش‌بینی و کنترل‌شده باشد. غیاب این سه شرط ممکن است باعث افزایش بدهی خانوارها یا ایجاد ریسک برای بانک‌ شود.

بزرگ‌ترین چالش اجرای طرح در ایران، وجود تورم لجام‌گسیخته و نوسانات شدید قیمت مسکن است. اگر قیمت نهایی ملک را ارزش آن در ابتدای قرارداد در نظر بگیریم، مالک در پایان به‌شدت متضرر خواهد شد. 

از طرف دیگر چنانچه قیمت را به روز محاسبه کنیم، مستأجر (خریدار) تضمینی برای حفظ توانایی و قدرت خرید خود در آینده ندارد، چون ممکن است قیمت آپارتمان چند برابر شود.

مسکن ۹۹ درصد گران شد!

رئیس اتحادیه مشاوران املاک گفت : خرداد سال ۹۹ بانک مرکزی از افزایش ۴۸ درصدی قیمت مسکن خبر داد و انتشار این خبر در شرایطی بود که کف بازار افزایش ۸ تا ۱۲ درصدی را نشان می‌داد اما این خبر منجر به افزایش ۹۹ درصدی قیمت مسکن شد.«مصطفی قلی خسروی» با انتقاد از سیاست‌های دولت گذشته در حوزه مسکن، اظهار داشت: خرداد سال ۹۹ بانک مرکزی از افزایش ۴۸ درصدی قیمت مسکن خبر داد و انتشار این خبر در شرایطی بود که کف بازار افزایش ۸ تا ۱۲ درصدی را نشان می‌داد اما این خبر منجر به افزایش ۹۹ درصدی قیمت مسکن شد.

ممکن است ساخت ۴ میلیون مسکن ملی!

شروطی که برای ساخت‌وساز ضروری است .برخی کارشناسان ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی را ممکن و برخی دیگر غیرممکن می‌دانند.از همان ابتدای شروع کار خود اعلام کرد که برنامه ویژه‌ای برای بخش مسکن دارد. آنطور که گفته شد، قرار است ۴ میلیون واحد مسکونی طی ۴ سال ساخته شود تا بازار مسکن قدری رونق بگیرد و متقاضیان بیشتری خانه‌دار شوند.اما در طول بیشتر از ۶ ماهی که از فعالیت دولت سیزدهم می‌گذرد، خبر دقیق و گزارش شفافی از این طرح که با عنوان نهضت ملی مسکن شناخته می‌شود به میان نیامد.

چهار دیواریهای نجومی

یکی از مهم ترین دل مشغولی های کنونی بسیاری از خانواده های کشورمان موضوع مسکن است، به طوری که اغلب با موضوع قیمت های نجومی برای خرید یا اجاره بهای سرسام آور روبه رو هستند و موضوع مسکن را به یک معضلی جدی تبدیل کرده است.نبود ثبات در قیمت مسکن همه اقشار را آسیب پذیر کرده است.م _ افراسیاب مشاور املاک در ارومیه ضمن ابراز تاسف از اینکه تعداد زیادی از خانوارهای ایرانی زیر خط فقر مسکن به سر می‌برند، ادامه داد: خانواده‌هایی که بخش عمده درآمد ماهانه یا سالانه خود را صرف اجاره بها و هزینه‌های مرتبط با تهیه

هزینه ساخت یک واحد مسکونی سال ۱۴۰۱

در حالی که اسفند سال قبل هزینه های ساخت و ساز برای سال جاری اعلام شده بود نظام مهندسی مجددا فهرستی از هزینه ساخت را منتشر کرده است. هزینه ساخت یک واحد مسکونی در ایران در سال ۱۴۰۱ چقدر است؟ بر اساس مباحث ۲ مقررات ملی، سازمان نظام مهندسی وظیفه دارد ابتدای هر سال میانگین قیمت ساخت را اعلام کند و بر اساس آن تعرفه خدمات مهندسی تعیین شود. رئیس سازمان نظم مهندسی می گوید: این کار حدود ۲۵ سال یا انجام نمی شده یا بسیار دیر صورت می گرفته است.

رابطه مستقیم قیمت دلار و مسکن

نائب رئیس اتحادیه مشاورین املاک کرج گفت: در شرایط کنونی جاذبه سرمایه‌گذاری در مسکن کاهش یافته است. فریدون کردلو در گفت : با توجه به اینکه قیمت مصالح ساختمانی از قیمت دلار تاثیر زیادی می‌پذیرد، قیمت مسکن در ایران ارتباط مستقیمی به قیمت دلار دارد . اگر توافقی صورت بگیرد بدون استثنا قیمت ملک شیب نزولی خواهد داشت. زیرا هم از لحاظ روانی در بازار مسکن موثر است هم به کاهش قیمت مصالح کمک می‌کند.

با 2 تا 3 میلیارد کجا خانه رهن کنم

در حالی که بسیاری از افراد جامعه توان پرداخت ودیعه‌های چند صد میلیونی و اجاره‌های چند میلیونی برای تهیه سرپناه خود وخانواده‌شان را ندارند، در پایتخت آپارتمان‌هایی با ودیعه‌های میلیاردی رهن داده می‌شوند.بررسی فایل‌های اجاره نشان می‌دهد رهن آپارتمان 170 تا 305 متری در محله‌های اعیان نشین پایتخت با رقمی بین 2 تا 3 میلیارد تومان امکان‌پذیر است.

نهضت ملی مسکن

طرح "نهضت ملی مسکن" راهی برای آرامش بازار مسکن در لرستان؛ دستگاه‌های اجرایی استان برای تامین زمین همکاری کنند.راهی برای آرامش بازار مسکن در لرستان؛ دستگاه‌های اجرایی استان برای تامین زمین همکاری کنندگروه استان‌ها- مدیرکل راه و شهرسازی لرستان با بیان اینکه با اجرای "طرح نهضت ملی مسکن" دراستان شاهد کنترل افزایش قیمت مسکن و اجاره‌بها خواهیم بود گفت: دستگاه‌های اجرایی استان درتامین زمین همکاری و طبق قانون زمین‌هایی که در اختیار دارند معرفی کنند.

اجاره خانه در خواجه عبدالله تهران

یک دستگاه واحد مسکونی ۱۷۰ متری با عمر بنای ۱۵ سال واقع در منطقه خواجه عبدالله، با ۷۰۰ میلیون تومان ودیعه و ۷ میلیون تومان اجاره معامله می‌شود. هزینه اجاره خانه در منطقه خواجه عبدالله تهران

کرایه خانه نیمه اول سال

در شرایطی که معمولا بازار اجاره در نیمه دوم سال افت می‌کند، بررسی‌ها از رشد محسوس اجاره بها نسبت به نیمه اول امسال حکایت دارد؛ این در حالی است که دی ماه امسال تورم سالیانه اجاره ۳۰ درصد بالاتر از تورم خرید و فروش مسکن بود.بازار اجاره مسکن در سال جاری مسیری متفاوت از بازار خرید و فروش در پیش گرفت؛ به طوری که نرخ رشد آن در شهر تهران ۳۰ درصد بالاتر از نرخ افزایش سالیانه قیمت مسکن بوده است.

هزینه ساخت خانه ویلای در مسکن رئیسی

وعده وزیر راه و شهرسازی مبنی بر ساخت واحدهای مسکونی یک طبقه در نهضت ملی مسکن مزایای بسیاری از جمله کاهش هزینه ساخت را به همراه دارد.به گزارش صبحانه، وزیر راه و شهرسازی چندی پیش در یک برنامه تلویزیونی از برنامه دولت برای ساخت واحدهای مسکونی یک طبقه ویلایی در قالب برنامه نهضت ملی مسکن سخن به میان آورد.رستم قاسمی ضمن تاکید بر ساخت واحدهای مسکونی ویلایی در نهضت ملی مسکن

کاهش قیمت خانه های کلنگی

عرضه‌‌کنندگان واحدهای مسکونی کلنگی به بازار مسکن شهر تهران طی روزهای اخیر اقدام به اعمال انعطاف در قیمت‌‌های پیشنهادی خود برای فروش این واحدها به متقاضیان کرده‌‌اند. خانه های کلنگی .بررسی‌‌های میدانی از آخرین و‌ضعیت بازار معاملات خرید‌ و فروش خانه های کلنگی (واحدهای مسکونی با عمربنای بیش از ۲۰ سال) نشان می‌دهد، در روزهای اخیر نوعی انعطاف قیمتی در بازار این واحدها از سوی مالکان اعمال شده است.

۴۷ هکتار اراضی بنیاد برای ساخت مسکن...

رئیس بنیاد مستضعفان با بیان اینکه ۹٠٠ هکتار از زمین‌های بنیاد مستضعفان در سراسر کشور به صورت رایگان برای ساخت مسکن به دولت واگذار شده است، گفت: ۳۰۰ بلوک ۲٠ واحدی در منطقه دولت آباد کرمانشاه در ۴۷ هکتار از زمین‌های بنیاد مستضعفان ساخته می‌شود.

سبد هزینه خانوار‌های شهری ۴۸ درصد...

وزیر راه و شهرسازی گفت: ۴۸ درصد از سبد هزینه خانوار‌های شهری مربوط به مسکن است و در شهر‌های بزرگ این رقم به ۶۰ درصد سبد خانوار می‌رسد. قاسمی امروز یکشنبه در مراسم گلنگ زنی ساخت واحد‌های مسکونی نهضت ملی مسکن در کرمانشاه از وجود ۹ میلیون جوان ازدواج نکرده در کشور خبر داد : مشکل بخش قابل توجهی از این جوانان برای ازدواج، موانع اقتصادی بویژه نداشتن مسکن است که ما در این راستا ثبت‌نام مجرد‌ها در طرح نهضت ملی مسکن را پیش‌بینی کردیم.

دومین مراسم کلنگ‌زنی احداث مسکن رهبر...

رهبر این کشور در دومین مراسم کلنگ‌زنی برای ساخت 10 هزار دستگاه واحد مسکونی در پیونگ‌یانگ شرکت کرد و این پروژه را "آرزوی دیرینه" این کشور خواند.کره شمالی روز شنبه در دومین بخش از پروژه احداث مسکن، مراسم کلنگ‌زنی را در منطقه "هواسونگ" برگزار و کیم جونگ اون، رهبر این کشور در آن سخنرانی کرد.کیم جونگ اون گفت:‌ ساخت 10 هزار واحد مسکونی در منطقه هواسونگ که یکی از وظایف اصلی بخش ساخت و ساز در سال جاری میلادی محسوب می‌شود.

مسائل مستاجری

داشتن سرپناه از نیازهای اساسی هر فرد است که تامین آن گاه می‌تواند به یکی از دردسرهای اصلی خانوارها تبدیل شود، به ویژه آنکه در چند سال اخیر و با توجه به تحولات بازار و تورم افسارگسیخته، قیمت مسکن نیز از این بازار تأثیر گرفته و شاهد افزایش غیرمتعارف اجاره بهای مسکن بوده‌ایم.علاوه بر افزایش افسارگسیخته قیمت مسکن در سالهای اخیر، اجاره‌بهای آن نیز رشد غیرقابل‌ تصوری داشته است و مستاجران نا امید و ناتوان از تامین سرپناه به دلیل کاهش قدرت خرید، زیربار گرانی اجاره خانه کمر خم کرده اند.

مُسکنی برای مَسکن

آذربایجان غربی یکی از مهم ترین دل مشغولی های کنونی بسیاری از خانواده های کشورمان موضوع مسکن است، به طوری که اغلب با موضوع قیمت های نجومی برای خرید یا اجاره بهای سرسام آور روبه رو هستند.در این بین قشر کم درآمد بیشترین آسیب را از تورم موجود در مسکن می بینند.

وام اجاره نمی‌دهیم بودجه نداریم

با وجود آنکه هنوز مهلت پرداخت وام ودیعه مسکن به پایان نرسیده، بانکها به بهانه نداشتن بودجه از پرداخت این نوع تسهیلات خودداری می‌کنند. برخی متقاضیان می‌گویند که بانک مرکزی در این بین حامی بانکها شده و در پاسخ به اینکه وام اجاره مصوبه دولت است و وزارت راه و شهرسازی گفته باید پرداخت شود جواب می‌دهد «وزارت راه و شهرسازی برای خودش گفته است!»

خبر ویژه و مهم برای کارگران صاحبخانه...

معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به برنامه ساخت مسکن کارگری، می گوید: براساس توافق این وزارتخانه و وزارت راه و شهرسازی ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی برای کارگران هدف‌گذاری شده است. با توافق میان وزارت کار و وزارت راه و شهرسازی، ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی برای کارگران هدف‌گذاری شده است که انتظار می رود با تصویب و ابلاغ هرچه سریع تر آیین نامه تعاونی های مسکن کارگری در دولت، آرزوی دیرینه خانه دار شدن کارگران کشور محقق شود.

مذاکرات برجامی اثر آن بر روی بازار مسکن...

متوسط قیمت‌های پیشنهادی در منطقه ۲ نیز ۴.۳ درصد کاهش یافته و از متری ۶۲.۶ میلیون تومان به ۵۹.۹ میلیون تومان رسیده است. مذاکرات برجامی این اثر را روی بازار مسکن گذاشت/ قیمت‌ها کاهش یافت

قیمت دلار در خانه جدید

عده‌ای از تحلیلگران و کارشناسان بازار آزاد ارز تهران در رابطه با بازگشت قیمت دلار از سطح ۲۶ هزار و ۴۰۰ تومان به نرخ میانگین هفته یعنی ۲۶ هزار و ۶۰۰ تومان، احتمال برخورد دلار به هسته سخت دوم خود را مطرح کردند. دلار در خانه جدید در ابتدای زمستان نرخ دلار در کانال ۳۰ هزار تومانی معامله می‌شد، اما در نیمه دوم زمستان، این نرخ تا کانال ۲۶ هزار تومان افت کرده است. به نظر می‌رسد افزایش درآمد‌های نفتی ایران در ماه‌های اخیر و اخبار مثبت سیاسی در این عقب‌نشینی قیمت نقش اساسی را ایفا خواهد کرد.

رشد شکاف عرضه و تقاضا با افزایش عوارض...

کارشناس حوزه مسکن طرح کرد: بازار مسکن گرگان ملتهب تر می شود گرگان- زهتابیان، کارشناس حوزه مسکن با اشاره به افزایش عوارض شهری در گرگان، گفت: این امر سبب التهاب بازار مسکن شده و شکاف بین عرضه و تقاضا را عمیق تر می کند.