بازار املاک / تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره معمولی

تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره معمولی

تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره معمولی

وقتی قیمت مسکن بالا می‌رود، کارشناسان تلاش می‌کنند طرح تازه‌ای پیش بکشند تا شاید زهر بازار را بگیرند. ایده اجاره به شرط تملیک فقط یکی از این موارد است.

اجاره به شرط تملیک
پیش از این کشورهای مختلفی «اجاره به شرط تملیک» را امتحان کرده‌اند و بعضی‌هایشان جواب گرفته‌اند. 

این روش از نظر فنی مدلی است میان اجاره و خرید و برای اجرا به کمک نظام بانکی نیاز دارد. برای شک و تردید در اجرایی بودن طرح همین مسئله کافی به نظر می‌رسد اما ساختار خود بازار مسکن هم در ایران کاملا متفاوت از اروپاست.

 پس چرا هنوز گروهی از کارشناسان معتقدند می‌توان به کمک طرح اجاره به شرط تملیک گره کور بازار مسکن و قیمت آپارتمان را باز کرد؟ 

اجاره به شرط تملیک روشی است که در آن مستأجر ابتدا ملک را اجاره می‌کند اما با پرداخت تدریجی اجاره‌بها و انجام تعهدات مشخص، در پایان دوره قرارداد مالک آن خانه می‌شود.

این روش در واقع نوعی ترکیب میان اجاره و خرید اقساطی است.

 یعنی شخص هم از ملک استفاده می‌کند (مثل مستأجر معمولی) و هم به تدریج اقساط مالکیت را می‌پردازد (مثل خریدار اقساطی). 

در پایان قرارداد هم اگر تمام اقساط پرداخت شده باشد، مالکیت رسمی ملک به نام مستأجر منتقل می‌شود.

مکانیزم اجاره به شرط تملیک معمولاً در قالب یک قرارداد بین سه‌ طرف جلو می‌رود؛ اول مالک یا شرکت سازنده که ملک را عرضه می‌کند. دوم مستأجر یا متقاضی خرید خانه و سوم نهاد حمایتی یا بانک که وظیفه تأمین مالی طرح را بر عهده دارد.

کل فرآیند را می‌توان به روش ساده توضیح داد. ابتدا بانک یا مؤسسه مالی، خانه‌ای را خریداری و به نام خود ثبت می‌کند. سپس آن را با قرارداد اجاره به شرط تملیک در اختیار متقاضی قرار می‌دهد.

متقاضی ماهانه مبلغی را به عنوان اجاره‌بها به اضافه قسط تملیک می‌پردازد و در پایان یک دوره مثلاً پنج تا ۱۰ ساله، مالکیت کامل به او منتقل می‌شود.

 در طول مدت قرارداد اگرچه مالک رسمی «بانک» است اما مستأجر حق استفاده و سکونت در آن را دارد. پس از پایان اقساط و عمل به تعهدات، بانک سند را به نام مستأجر می‌زند.

بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه پیش از این طرح اجاره به شرط تملیک را با نام‌ها و قالب‌های متفاوت به کار گرفته‌اند.

 به‌عنوان مثال این روش در انگلستان به اسم Hire-Purchase ، در آمریکا و کانادا با عنوان Leasing یا Rent-to-Own و در فرانسه به اسم Credit-Bail شناخته می‌شود. در بعضی کشورهای عربی نیز به آن «شراء مؤاجره» می‌گویند.

در آمریکای شمالی و به‌ویژه کانادا، این روش به مستأجرانی که امتیاز اعتباری پایین یا نقدینگی کافی برای پیش‌پرداخت سنتی ندارند، فرصت می‌دهد در طول زمان برای خرید خانه آماده شوند.

در آمریکا این روش به شکلی پرحاشیه اجرا می‌شود. گزارش‌های متعددی وجود دارد مبنی بر اینکه به دلیل ضعف قوانین حمایت از مصرف‌کننده، اگر مستأجری در نهایت قادر به خرید خانه نبود، تمام سرمایه‌‌اش را از دست می‌دهد!

این قراردادها در برخی کشورهای اروپایی مانند ایتالیا، در قالب مسکن اجتماعی توسط دولت‌ها اجرا می‌شود.

 یعنی دولت خانه‌های ارزان‌قیمت را برای دوره‌ای مشخص (مثلاً هشت سال) به افراد کم‌درآمد اجاره می‌دهد تا در نهایت خودشان برای مالکیت این خانه‌ها بجنگند. 

این رویکرد باعث می‌شود برعکس آمریکا با یک ابزار حمایتی و اجتماعی برای خانه‌دار کردن اقشار کم‌درآمد روبرو باشیم.

در کشورهای اسلامی جنوب شرق آسیا، مانند مالزی و اندونزی، نیز شاهد اجرای طرح اجاره به شرط تملیک هستیم. 

بانک‌های اسلامی این کشورها با رعایت اصول شرعی، خانه را خریداری کرده و در قالب قرارداد اجاره به شرط تملیک به متقاضی واگذار می‌کنند. نتیجه این مدل، افزایش دسترسی اقشار متوسط به مسکن بدون نیاز به وام ربوی بوده است.

قیمت مسکن خرید آپارتمان مستاجر اسباب‌کشی [کلیک و کشیدن برای جابجایی] بزرگ‌ترین چالش اجرای طرح اجاره به شرط تملیک در ایران، وجود تورم لجام‌گسیخته و نوسانات شدید قیمت مسکن است

اجاره به شرط تملیک با بازار مسکن ایران سازگار است؟
بازار مسکن ایران در سال‌های اخیر با افزایش شدید قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید و نرخ بالای اجاره روبه‌رو بوده است. بعضی کارشناسان اعتقاد دارند در چنین شرایطی، اجاره به شرط تملیک می‌تواند یک میان‌بر برای خانه‌دار شدن اقشار متوسط و جوانان باشد.

اجاره به شرط تملیک از نظر فقهی و حقوقی در ایران شناخته شده است و در قانون عملیات بانکی بدون ربا (مصوب ۱۳۶۲) به‌عنوان یکی از شیوه‌های اعطای تسهیلات بانکی پذیرفته شده است.

 با این حال، استفاده از آن در بخش خصوصی و بازار مسکن عادی کشور با چالش‌هایی روبروست.

اجازه بدهید موضوع را به طور خلاصه مطرح کنیم؛ این روش فقط زمانی کارآیی دارد که نظام مالی کشور از قراردادهای بلندمدت حمایت کند. ثبات نسبی بازار مسکن، یک شرط دیگر است.

نرخ سود بانکی نیز باید قابل پیش‌بینی و کنترل‌شده باشد. غیاب این سه شرط ممکن است باعث افزایش بدهی خانوارها یا ایجاد ریسک برای بانک‌ شود.

بزرگ‌ترین چالش اجرای طرح در ایران، وجود تورم لجام‌گسیخته و نوسانات شدید قیمت مسکن است. اگر قیمت نهایی ملک را ارزش آن در ابتدای قرارداد در نظر بگیریم، مالک در پایان به‌شدت متضرر خواهد شد. 

از طرف دیگر چنانچه قیمت را به روز محاسبه کنیم، مستأجر (خریدار) تضمینی برای حفظ توانایی و قدرت خرید خود در آینده ندارد، چون ممکن است قیمت آپارتمان چند برابر شود.

  • خسارت زلزله 4.2 ریشتری  در پارسیان

    خسارت زلزله 4.2 ریشتری در پارسیان

    فرماندار پارسیان گفت: زلزله 4.2 ریشتری روز گذشته در بندرمقام، سبب خسارت به 3 منزل مسکونی مردم در بخش مرکزی این شهرستان شده است. خسارت زلزله 4.2 ریشتری به 3 منزل مسکونی در پارسیان فرهنگ سالمی فرماندار پارسیان صبح امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در پارسیان اظهار کرد: دنبال وقوع زلزله 4.2 ریشتری روز گذشته در بندرمقام، گزارش خسارت در روستاهای دمتیر شمالی و جنوبی دریافت شد که بازدیدی از این دو روستا داشتم.

  • نوسازی بافت‌های فرسوده در تهران کلید خورد

    نوسازی بافت‌های فرسوده در تهران کلید...

    شهردار تهران گفت: نوسازی بافت‌های فرسوده در ۱۳۰ هزار واحد مسکونی شهر تهران کلید خورد. نوسازی بافت‌های فرسوده در شهر تهران کلید خورد زاکانی گفت: نیار تهران به ساخت وساز بالا است و باید در این بخش توجه ویژه‌ای به آن شود‌.

  • مالیات بر خانه‌های خالی به 60 نفر نرسید!

    مالیات بر خانه‌های خالی به 60 نفر...

    تعداد پرداخت‌کننده‌های مالیات بر خانه‌های خالی به 60 نفر نرسید! اعتماد نوشت:به نظر می‌رسد مالیات بر خانه‌های خالی به بن‌بست رسیده باشد؛ این را می‌توان از پرداخت مالیات تنها 60 نفر از دارندگان ملک خالی فهمید.براساس گفته‌های جهانگیر رحیمی، مدیرکل دفتر طراحی و تحلیل فرآیندهای مالیاتی سازمان مالیات «از ۵۶۸ هزار واحد مسکونی خالی شناسایی شده از سوی وزارت راه و شهرسازی، بین ۵۰ تا ۶۰ مالک مالیات خود را پرداخت کرده‌اند.»

  • محاسبه مالیات خانه‌های خالی

    محاسبه مالیات خانه‌های خالی

    سرپرست تحلیل فرآیندهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی درخصوص نحوه محاسبه مالیات بر خانه‌های خالی توضیحاتی ارائه داد. مالیات خانه‌های خالی چگونه محاسبه می شود؟ سرپرست تحلیل فرآیندهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی درخصوص نحوه محاسبه مالیات خانه‌های خالی توضیحاتی ارائه داد.

  • ۳ وام بدون ضامن مسکن

    ۳ وام بدون ضامن مسکن

    در حال حاضر سه نوع وام بدون ضامن در بانک مسکن پرداخت می شود که البته سقف این وام ها ۸۰ میلیون تومان است. پریسا شاکری؛ در حال حاضر سه نوع وام بدون ضامن در بانک مسکن پرداخت می شود. اولین مدل وامی که در بانک مسکن پرداخت می شود وام جعاله یا تعمیرات مسکن است که تا سقف ۸۰ میلیون تومان پرداخت می شود.

  • عرصه‌های ملی کشور سند کاداستری شدند

    عرصه‌های ملی کشور سند کاداستری شدند

    رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از صدور اسناد کاداستری به اراضی کشاورزی و مسکونی خبر داد حسن بابایی، معاون رئیس قوه قضائیه و رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در تبریز با اشاره به برنامه‌ریزی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در تعمیم صدور اسناد کاداستری به اراضی کشاورزی و مسکونی اظهار کرد:

  • باید شهردار تهران درباره مسکن به شورای شهر پاسخگو باشد

    باید شهردار تهران درباره مسکن به شورای...

    عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران گفت: یکی از راه حل‌های سریع و عاجل برای حل مشکل بافت‌های فرسوده در تهران همکاری تنگاتنگ و ویژه دولت و شهرداری تهران برای استفاده از ظرفیت بافت‌های فرسوده در طرح مسکن ملی است.

  •  مشمولان مالیات خانه‌های خالی

    مشمولان مالیات خانه‌های خالی

    در شرایطی که براساس اعلام سازمان امور مالیاتی، صاحبان خانه‌های خالی فقط یک روز دیگر برای پرداخت مالیات متعلقه فرصت دارند، آن دسته از مشمولان که نسبت به مشمولیت خود به دلیل خالی نبودن واحد مسکونی مورد نظر، ثبت نکردن اطلاعات سکونتی در سامانه املاک و اسکان و ... اعتراض دارند، می‌توانند پرداخت این مالیات را با ذکر توضیح قبول نکنند.

  • مشارکت خیرین برای احداث مسکن به نیازمندان

    مشارکت خیرین برای احداث مسکن به...

    ساخت ۱۵۰ واحد مسکونی برای محرومان ماکو امسال برای ۱۵۰ خانوار شهری و روستایی در قالب طرح مسکن محرومان، اماکن مسکونی احداث می‌شود

  •  میلگرد در بازار آهن ایران

    میلگرد در بازار آهن ایران

    کارخانه‌هایی که با یک جستجوی ساده می‌توانید به میزان اعتبار آن‌ها پی ببرید.ملاک شما برای انتخاب میلگرد مناسب چیست؟ برخی بر اساس توصیه همکاران و دوستان متخصص میلگرد می‌خرند، برخی بر اساس توصیه فروشنده و برخی هم بر اساس تحقیق و جستجوی شخصی. اگر جزء دسته سوم هستید، ممکن است در تحقیقات شما بسیار کارآمد باشد. اگر هم جزء دسته اول و دوم هستید، شاید نظر شما را در مورد روش انتخاب میلگرد، عوض کند.

  • تحولات منطقه در قیمت مسکن

    تحولات منطقه در قیمت مسکن

    پیش بینی بازار مسکن در سال آینده معاملات مسکن درحال‌حاضر به دو سوم وضعیت نرمال خود رسیده است، اما با اتفاقات سیاسی و اقتصادی مهمی که اقتصاد ایران در شرف آن است تحرکات بازار مسکن در سال آینده چگونه پیش‌بینی می‌شود؟ تحولات منطقه چه تاثیری در قیمت مسکن خواهد داشت؟

  • شهردار کرمانشاه : تخفیف ٢۵ درصدی برای پرداخت جرائم ماده 100

    شهردار کرمانشاه : تخفیف ٢۵ درصدی برای...

    کرمانشاه شهردار کرمانشاه گفت: مالکین واحدهای مسکونی که جرائم ماده 100 خود را تا پایان سال پرداخت کنند، از تخفیف ٢۵ درصدی برخوردار خواهند شد. نادر نوروزی اظهار داشت: براساس مصوبه شورای اسلامی شهر کرمانشاه، برای پرونده جرائم ماده 100 مالکین واحدهای مسکونی(غیر دولتی)، تخفیفاتی در نظر گرفته شده است.

  •  اجاره خانه در منطقه افسریه

    اجاره خانه در منطقه افسریه

    اجاره خانه در منطقه افسریه چقدر است؟ یک دستگاه واحد مسکونی حدود ۷۰ متر، واقع در منطقه افسریه با عمر بنای ۱۱ سال، با مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان ودیعه و ۳ میلیون تومان اجاره داده می‌شود. فهرست رهن و اجاره آپارتمان در منطقه افسریه تهران به شرح زیر است؛

  • فروش خانه برای خرید حلقه!

    فروش خانه برای خرید حلقه!

    یکی از مهم ترین و گران قیمت ترین وسایلی که باید برای عروسی با فرد مورد علاقه تان تهیه کنید، انگشتر یا حلقه ازدواج می باشد. اما به چه قیمتی؟! یکی از بزرگترین و اصلی ترین آرزوهای هر یک از ما ازدواج با شخص مورد علاقه مان و تشکیل زندگی جداگانه با او می باشد تا بتوانیم زندگی جدید و جذابی را با شریکی جدید آغاز کنیم. اما شاید همیشه همه چیز اونجوری که تصور می کنیم، پیش نرود و با برخی کلمات و جملات شوکه شویم که شاید ساعت های طولانی ما را درگیر خود کند.

  • بهای گاز و برق مشترکان  مشخص شد

    بهای گاز و برق مشترکان مشخص شد

    نمایندگان مجلس در جلسه امروز خود میزان بهای گاز و برق مشترکان واحد‌های مسکونی، تجاری و روستایی را برای سال ۱۴۰۱ تعیین کردند. نمایندگان مجلس شورای اسلامی، میزان بهای گاز و برق مشترکان واحد‌های مسکونی، تجاری و روستایی را برای سال آینده تعیین کردند. نمایندگان در جلسه علنی امروز (چهارشنبه ۴ اسفند ماه) مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور، با بند (ه) تبصره ۶ لایحه بودجه ۱۴۰۱ موافقت کردند.

  •  اوراق تسه مسکن سقوط قیمت کرد

    اوراق تسه مسکن سقوط قیمت کرد

    حمیدرضا جیهانی گفت: با توجه به افزایش عرضه، قیمت اوراق کاهش خواهد یافت و احتمالاً بازگشت قیمت‌ها به محدوده ۷۰هزار تومان در بهار یا تابستان رخ خواهد داد. افزایش قیمت اوراق تسه کارشناس بازار سرمایه درخصوص عوامل افزایش قیمت اوراق تسه مسکن گفت: اوراق تسهیلات مسکن در حقیقت برای تسهیل روند دریافت وام مسکن کسانی است که قصد خرید مسکن دارند اما سپرده‌گذاری قبلی نداشتند.

  •  پیش‌بینی جذاب قیمت مسکن

    پیش‌بینی جذاب قیمت مسکن

    پیش‌بینی جذاب از قیمت مسکن بعد از احیای برجام توافق برجامی، حباب قیمت مسکن را می‌ترکاند دستیابی به توافق‌های بین‌المللی در قیمت مسکن مؤثر است و نرخ‌ها را به قیمت واقعی آن برمی‌گرداند.

  • وام های قرض الحسنه  بانک سینا

    وام های قرض الحسنه بانک سینا

    وام های قرض الحسنه پرداختی بانک سینا در سال 1400 به 11 هزار میلیارد ریال رسید. بانک سینا در راستای ایفای مسئولیت های اجتماعی و کمک به اقشار آسیب پذیر جامعه با اجرای طرح‌های متعدد قرض‌الحسنه حدود 11 هزار میلیارد ریال وام قرض الحسنه از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا پایان بهمن ماه جاری پرداخت کرده است.

  •  تسهیلات ساخت مسکن قیمت مصالح ساختمانی کاهش داد

    تسهیلات ساخت مسکن قیمت مصالح ساختمانی...

    نائب رئیس اول کمیسیون عمران مجلس به بیان توضیحاتی درباره میزان راهگشا بودن تسهیلات اعطایی بانک ها برای ساخت و ساز و خرید مسکن پرداخت.اسماعیل حسین زهی نائب رئیس اول کمیسیون عمران مجلس درباره تسهیلات اعطایی مسکن از سوی بانک ها گفت: قانون جهش تولید ملی مسکن مصوب مجلس در جهت رونق ساخت و ساز مسکن داشته ایم که تسهیلات مسکن نیز یکی از مسائلی است که در آن در نظر گرفته شده است.

  • سال آینده بازار مسکن  راکد می‌شود

    سال آینده بازار مسکن راکد می‌شود

    یک کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه سال ۱۴۰۱ رشد قیمت مسکن نهایتا به اندازه افزایش نرخ مصالح ساختمانی خواهد بود بیان کرد: احتمالا با وقوع توافق هسته‌ای، تثبیت نسبی نرخ ارز، کنترل روند کسری بودجه و فروش نفت بیشتر، تورم تا حدودی کنترل می‌شود؛ بازار مسکن نیز با رکود ساخت و ساز و معاملات مواجه خواهد شد.فردین یزدانی اظهار کرد: در حال حاضر اگر توافقی صورت گیرد که ظاهرا دارد صورت می‌گیرد، بازار مسکن دچار رکود تورمی خواهد شد. کما اینکه امسال هم دچار رکود تورمی بود

  • خرید ارزان‌ترین خانه در  تهران

    خرید ارزان‌ترین خانه در تهران

    قیمت مسکن در مناطق ۲۲گانه تهران را منتشر کرد. قیمت آپارتمان در مناطق ۲۲ گانه تهران را می‌توانید در این گزارش مشاهده کنید.