بازار املاک / تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره معمولی

تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره معمولی

وقتی قیمت مسکن بالا می‌رود، کارشناسان تلاش می‌کنند طرح تازه‌ای پیش بکشند تا شاید زهر بازار را بگیرند. ایده اجاره به شرط تملیک فقط یکی از این موارد است.

اجاره به شرط تملیک
پیش از این کشورهای مختلفی «اجاره به شرط تملیک» را امتحان کرده‌اند و بعضی‌هایشان جواب گرفته‌اند. 

این روش از نظر فنی مدلی است میان اجاره و خرید و برای اجرا به کمک نظام بانکی نیاز دارد. برای شک و تردید در اجرایی بودن طرح همین مسئله کافی به نظر می‌رسد اما ساختار خود بازار مسکن هم در ایران کاملا متفاوت از اروپاست.

 پس چرا هنوز گروهی از کارشناسان معتقدند می‌توان به کمک طرح اجاره به شرط تملیک گره کور بازار مسکن و قیمت آپارتمان را باز کرد؟ 

اجاره به شرط تملیک روشی است که در آن مستأجر ابتدا ملک را اجاره می‌کند اما با پرداخت تدریجی اجاره‌بها و انجام تعهدات مشخص، در پایان دوره قرارداد مالک آن خانه می‌شود.

این روش در واقع نوعی ترکیب میان اجاره و خرید اقساطی است.

 یعنی شخص هم از ملک استفاده می‌کند (مثل مستأجر معمولی) و هم به تدریج اقساط مالکیت را می‌پردازد (مثل خریدار اقساطی). 

در پایان قرارداد هم اگر تمام اقساط پرداخت شده باشد، مالکیت رسمی ملک به نام مستأجر منتقل می‌شود.

مکانیزم اجاره به شرط تملیک معمولاً در قالب یک قرارداد بین سه‌ طرف جلو می‌رود؛ اول مالک یا شرکت سازنده که ملک را عرضه می‌کند. دوم مستأجر یا متقاضی خرید خانه و سوم نهاد حمایتی یا بانک که وظیفه تأمین مالی طرح را بر عهده دارد.

کل فرآیند را می‌توان به روش ساده توضیح داد. ابتدا بانک یا مؤسسه مالی، خانه‌ای را خریداری و به نام خود ثبت می‌کند. سپس آن را با قرارداد اجاره به شرط تملیک در اختیار متقاضی قرار می‌دهد.

متقاضی ماهانه مبلغی را به عنوان اجاره‌بها به اضافه قسط تملیک می‌پردازد و در پایان یک دوره مثلاً پنج تا ۱۰ ساله، مالکیت کامل به او منتقل می‌شود.

 در طول مدت قرارداد اگرچه مالک رسمی «بانک» است اما مستأجر حق استفاده و سکونت در آن را دارد. پس از پایان اقساط و عمل به تعهدات، بانک سند را به نام مستأجر می‌زند.

بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه پیش از این طرح اجاره به شرط تملیک را با نام‌ها و قالب‌های متفاوت به کار گرفته‌اند.

 به‌عنوان مثال این روش در انگلستان به اسم Hire-Purchase ، در آمریکا و کانادا با عنوان Leasing یا Rent-to-Own و در فرانسه به اسم Credit-Bail شناخته می‌شود. در بعضی کشورهای عربی نیز به آن «شراء مؤاجره» می‌گویند.

در آمریکای شمالی و به‌ویژه کانادا، این روش به مستأجرانی که امتیاز اعتباری پایین یا نقدینگی کافی برای پیش‌پرداخت سنتی ندارند، فرصت می‌دهد در طول زمان برای خرید خانه آماده شوند.

در آمریکا این روش به شکلی پرحاشیه اجرا می‌شود. گزارش‌های متعددی وجود دارد مبنی بر اینکه به دلیل ضعف قوانین حمایت از مصرف‌کننده، اگر مستأجری در نهایت قادر به خرید خانه نبود، تمام سرمایه‌‌اش را از دست می‌دهد!

این قراردادها در برخی کشورهای اروپایی مانند ایتالیا، در قالب مسکن اجتماعی توسط دولت‌ها اجرا می‌شود.

 یعنی دولت خانه‌های ارزان‌قیمت را برای دوره‌ای مشخص (مثلاً هشت سال) به افراد کم‌درآمد اجاره می‌دهد تا در نهایت خودشان برای مالکیت این خانه‌ها بجنگند. 

این رویکرد باعث می‌شود برعکس آمریکا با یک ابزار حمایتی و اجتماعی برای خانه‌دار کردن اقشار کم‌درآمد روبرو باشیم.

در کشورهای اسلامی جنوب شرق آسیا، مانند مالزی و اندونزی، نیز شاهد اجرای طرح اجاره به شرط تملیک هستیم. 

بانک‌های اسلامی این کشورها با رعایت اصول شرعی، خانه را خریداری کرده و در قالب قرارداد اجاره به شرط تملیک به متقاضی واگذار می‌کنند. نتیجه این مدل، افزایش دسترسی اقشار متوسط به مسکن بدون نیاز به وام ربوی بوده است.

قیمت مسکن خرید آپارتمان مستاجر اسباب‌کشی [کلیک و کشیدن برای جابجایی] بزرگ‌ترین چالش اجرای طرح اجاره به شرط تملیک در ایران، وجود تورم لجام‌گسیخته و نوسانات شدید قیمت مسکن است

اجاره به شرط تملیک با بازار مسکن ایران سازگار است؟
بازار مسکن ایران در سال‌های اخیر با افزایش شدید قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید و نرخ بالای اجاره روبه‌رو بوده است. بعضی کارشناسان اعتقاد دارند در چنین شرایطی، اجاره به شرط تملیک می‌تواند یک میان‌بر برای خانه‌دار شدن اقشار متوسط و جوانان باشد.

اجاره به شرط تملیک از نظر فقهی و حقوقی در ایران شناخته شده است و در قانون عملیات بانکی بدون ربا (مصوب ۱۳۶۲) به‌عنوان یکی از شیوه‌های اعطای تسهیلات بانکی پذیرفته شده است.

 با این حال، استفاده از آن در بخش خصوصی و بازار مسکن عادی کشور با چالش‌هایی روبروست.

اجازه بدهید موضوع را به طور خلاصه مطرح کنیم؛ این روش فقط زمانی کارآیی دارد که نظام مالی کشور از قراردادهای بلندمدت حمایت کند. ثبات نسبی بازار مسکن، یک شرط دیگر است.

نرخ سود بانکی نیز باید قابل پیش‌بینی و کنترل‌شده باشد. غیاب این سه شرط ممکن است باعث افزایش بدهی خانوارها یا ایجاد ریسک برای بانک‌ شود.

بزرگ‌ترین چالش اجرای طرح در ایران، وجود تورم لجام‌گسیخته و نوسانات شدید قیمت مسکن است. اگر قیمت نهایی ملک را ارزش آن در ابتدای قرارداد در نظر بگیریم، مالک در پایان به‌شدت متضرر خواهد شد. 

از طرف دیگر چنانچه قیمت را به روز محاسبه کنیم، مستأجر (خریدار) تضمینی برای حفظ توانایی و قدرت خرید خود در آینده ندارد، چون ممکن است قیمت آپارتمان چند برابر شود.

۱۱۰ هزار معلول «خانه» ندارند/درخواستی...

مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق معلولان ایران اعلام کرد که بیش از ۱۱۰ هزار معلول در کشور فاقد مسکن هستند.

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

بازار جهانی مسکن برای عبور از تورم با یک تله روبه‌رو است که آسیب‌پذیرترین خریداران مصرفی را تهدید می‌کند. «اکونومیست» با بررسی تصمیمات احتمالی سیاستگذاران پولی در کشورهایی که دچار رشد تند قیمت مسکن شده‌اند، هشدار داد.

85 خانواده زلزله‌زده کوهرنگی در چادرهای...

فرماندار شهرستان کوهرنگ از اسکان موقت 85 خانواده در چادرهای هلال‌احمر در پی زلزله و پس‌لرزه‌های اخیر در این شهرستان خبر داد.

ثبت بیشترین افزایش قیمت مسکن انگلیس در...

متوسط قیمت خانه در انگلیس به بالای ۲۴۲ هزار پوند رسیده است.

تهیه مسکن کارگری از اولویت‌های جامعه...

یزد سرپرست تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان یزد با بیان این که بخش قابل توجهی از حقوق و دستمزد کارگران برای اجاره بها صرف می‌شود، تهیه مسکن کارگری را از اولویت های جامعه کارفرمایان استان خواند.

خرید و فروش امتیاز واحدهای مسکن ملی غیر...

معاون مسکن و بازآفرینی شهری راه و شهرسازی کردستان گفت: فروش امتیاز واحدهای مسکن ملی غیر قانونی است و مشکلات حقوقی بسیاری را برای خریدار و فروشنده ایجاد خواهد کرد.

ابلاغ مصوبه پرداخت تسهیلات بانکی به...

از سوی معاون اول رئیس‌جمهور؛ ابلاغ مصوبه پرداخت تسهیلات بانکی به استان کهگیلویه و بویراحمد

جذب ۳برایر اعتبارات استانی از محل...

ساخت ۵۴۴ واحد مسکونی برای روستاییان سمنان سمنان مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان سمنان از جذب سه برایر اعتبارات استانی از محل اعتبارات ملی از سوی این نهاد خبر داد.

افزایش ۴۷ درصدی تورم قراردادهای تمدیدی...

افزایش 47 درصدی تورم قراردادهای تمدیدی اجاره‌بهای مسکنمرکز آمار ایران از افزایش ۴۷ درصدی تورم قراردادهای تمدیدی اجاره‌بهای مسکن در تابستان امسال نسبت به فصل مشابه سال گذشته خبر داد.

تخریب ۸۰ درصدی واحدهای مسکونی در ۲۵...

مدیرکل بنیاد مسکن خوزستان گفت: ارزیابی‌های انجام شده در ۲۵ روستا نشان می‌دهد حدود ۸۰ درصد واحدهای مسکونی در زلزله اخیر به‌طور کامل تخریب‌شده که احداثی تشخیص داده شده است.اتمام ارزیابی‌ها طی دو روز آینده

جزئیات زلزله خوزستان_ تخریب ۱۰۰ درصدی...

بامداد امروز (۱۷ مهر) زلزله‌ای به بزرگی ۵ ریشتر استان خوزستان، حوالی قلعه خواجه، را لرزاند و ساعت ۹:۳۵ نیز پس‌لرزه‌ای به قدرت ۴.۶ ریشتر رخ داد. این زلزله باعث تخریب برخی منازل مسکونی و مصدومیت ۳ نفر تاکنون شده است.

معرفی تولید کنندگان برتر میلگرد ایران

لیست تولید کنندگان میلگرد ایران را قرار داده شده است تا شناخت مناسبی نسبت به آن ها پیدا کنید. همچنین در انتها یک روش مطمئن برای خرید میلگرد از کارخانه های فولادی مشهور ایران معرفی خواهد شد.

مسکن در نیمه اول ۱۴۰۰ چطور گران شد؟

برآیند تغییرات قیمتی نشان می‌دهد که در نیمه اول سال ۱۴۰۰، رشد ۴.۷ درصدی قیمت مسکن اتفاق افتاده است.

افزایش قیمت اوراق مسکن

قیمت این اوراق در تیر و مرداد و شهریور سال جاری نیز به ترتیب ۷۳ هزار و ۱۰۰، ۷۳ هزار و ۴۰۰ و ۷۴ هزار و ۳۰۰تومان است و این گزارش بر اساس قیمت شهریور ماه نوشته شده است.

خسارت 60 درصدی به واحد های مسکونی...

زلزله 30 تا 60 درصد به واحد های مسکونی،مراکز خدماتی و تاسیسات در شهرستان کوهرنگ خسارت وارد کرد.

کدام دسته از خبرنگاران و اصحاب هنر...

معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: اگر خبرنگار و هنرمندی قبل‌تر از امکانات دولتی برای خانه‌دار شدن استفاده کرده باشد و یا مالک خصوصی باشد نمی‌تواند مشمول تفاهمنامه ساخت مسکن بین وزارت راه و وزارت ارشاد شود.

زلزله به ۲۰۰ منزل مسکونی در ایذه خسارت...

سرپرست فرمانداری ایذه گفت: زلزله ۵.۷ ریشتری صبح روز دوشنبه، به ۲۰۰ واحد مسکونی در شهرستان ایذه خسارت وارد کرد.

بهره‌برداری از 147 واحد مسکونی روستایی...

مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی گفت: به مناسبت روز روستا 147 واحد مسکونی در روستاهای استان آماده بهره برداری است.

فعلا منتظر کاهش تورم در دولت رئیسی...

افزایش تورم و گرانی فزاینده قیمتها منتشر می شود نوشت:تورم مانند تب، نشانه بیماری و پیامد آن است و نه خود بیماری.

سقف جدید تسهیلات خرید و ساخت خانه به...

بانک عامل بخش مسکن از ابلاغ مصوبه شورای پول و اعتبار درباره افزایش سقف تسهیلات خرید و ساخت مسکن از محل اوراق به تمامی شعب بانک در سراسر کشور خبر داد.

خانه » اخبار » قیمت خانه در محدوده...

هر متر مربع یک دستگاه واحد مسکونی ۱۳۵ متری، با عمر بنای ۱۵ سال، واقع در منطقه قیطریه تهران، نبش اتوبان صدر به مبلغ ۶۵ میلیون تومان در بازار به فروش می‌رسد