بازار املاک / روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

بازار جهانی مسکن برای عبور از تورم با یک تله روبه‌رو است که آسیب‌پذیرترین خریداران مصرفی را تهدید می‌کند. «اکونومیست» با بررسی تصمیمات احتمالی سیاستگذاران پولی در کشورهایی که دچار رشد تند قیمت مسکن شده‌اند، هشدار داد.


دو مسیر مقابل تصمیم‌گیران قرار دارد که انتخاب هر کدام بر سرنوشت قیمت مسکن، دسترسی به مسکن و متقاضیان تاثیر دارد.افزایش قابل توجه قیمت مسکن در عمده کشورهای جهان، سیاستگذاران این حوزه را بر سر دو‌راهی «چگونگی مهار تورم ملک» قرار داده است. یک راه، جلوی چشم همه دولت‌ها قرار دارد که همان «محدودسازی روند پرداخت وام خرید مسکن» است اما راه دیگر که درباره «غفلت از آن» هشدار داده شده است، «تنظیم قیمت با مالیات» است.

کارشناسان راه اول را تله سیاستی و راه دوم را ترفند سیاستی برای تنظیم بازار مسکن عنوان می‌­کنند. بسیاری از بانک‌های مرکزی در کشورهای پیشرفته به ویژه کشورهای «سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه» موسوم به OECD در تلاش برای محدود کردن محدودیت وام‌دهی خود برای مسکن هستند با وجود این «اکونومیست» در یادداشتی استدلال کرده که بسیار بعید است این سیاست سبب ارزان‌تر شدن خانه به میزان مورد انتظار شود. 

قیمت مسکن در جهانِ ثروتمند، با شتاب بسیاری در این ۳۰ سال افزایش پیدا کرده است. بنا بر آخرین اصلاعاتی که در ۲۸ سپتامبر منتشر شده است، قیمت مسکن و مستغلات با افزایشی ۷/ ۱۹درصدی از ابتدای سال تا ماه جولای، رکورد جدیدی زده است. در کشورهای عضو «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» قیمت مسکن نسبت به درآمد بالاتر از میانگین بلندمدت آن در میان سه‌چهارم از اعضای این سازمان است. سیاستگذاران در همه کشورها برای تنظیم و عرضه‌ مسکن مقرون به صرفه تحت فشار زیادی هستند.

افزایش نرخ بهره، قیمت مسکن را نسبت به درآمد کاهش می‌دهد، چرا که وام‌های رهنی گران‌تر و تقاضای مسکن تعدیل می‌شود اما این افزایش نرخ بهره برای سامان دادن به بازار ملک، سبب به خطر افتادن بهبود اقتصادِ آسیب‌دیده از قرنطینه می‌شود. از منظری امیدوارکننده‌تر، می‌توان با محدودساختن ابزارهای «سیاست‌های احتیاطی کلان» که در اختیار بانک‌های مرکزی و تنظیم‌گران مالی قرار دارد، وام‌های رهنی پرریسک را محدود کرد.

۲۳ سپتامبر بانک مرکزی نیوزیلند برای سومین بار در امسال، سیاست‌های احتیاطی کلان خود را در حوزه مسکن تشدید و اعلام کرد سیاست‌های پیشین کارآیی لازم را برای مقابله با قیمت‌های ناپایدار مسکن نداشته است. قوانین در چند کشور دیگر همچون فرانسه نیز در امسال سختگیرانه‌تر شده است. گرچه این ابزارها برای مهار وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان و همچنین مهار رشد بدهی طراحی شدند اما استفاده از آنها برای کنترل قیمت مسکن، ضعیف بوده است.

استفاده از سیاست‌های احتیاطی کلان، سابقه‌ای طولانی دارد و طیف وسیعی از اهرم‌ها همچون سرمایه و کنترل‌های مستقیم بر نرخ و میزان وام را در برمی‌گیرد. از این دست سیاست‌ها که در بازار مسکن مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به محدود کردن میزان وام‌دهی بانک‌ها بر اساس نسبت وام به ارزش (LTV) یا وام به درآمد اشاره کرد. در این میان بازی کردن با شاخص (LTV) رایج‌تر است. در اروپا بیش از ۲۰ کشور از این ابزار استفاده می‌کنند و بهره‌گیری از آن در زمان بحران مالی جهان در سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ افزایش قابل توجهی پیدا کرده بود.

این کنترل‌ها همراه با محدود شدن رشد اعتبار، یکی از عمده دلایلی است که مانع از بدل شدن رکود اقتصادی ناشی از شیوع کووید در سال گذشته به یک بحران مالی تمام‌عیار شده است. از آنجاکه رشد وام گرفتن و رشد قیمت مسکن از یکدیگر تغذیه می‌کنند، سیاستگذار وسوسه می‌شود که با کنترل وام‌ها، در راستای بهبود وضعیت مسکن مقرون به صرفه گام بردارد اما در این میان سه دلیل برای اثبات برخطا بودن این سیاست وجود دارد.

نخست آنکه، تحقیقات نشان می‌دهد تاثیرات این ابزار بر قیمت آنقدر بزرگ نیست که تفاوت فاحشی در مقرون به صرفه شدن ملک ایجاد کند. یکی از نمونه‌های جالب، تحقیقی است که توسط استیون لاوفر از موسسه بروکدیل و نیتزن تزور و سپس دانشگاه نورث وسترن بر روی سیاست‌های وام نسبت به ارزش ltv در سال ۲۰۱۰ انجام شده است. در کشور مورد بررسی بانک مرکزی در مواجهه با تورم شدید قیمت خانه، به وام‌دهندگان اعلام کرد که وام ۶۰درصدی را تنها برای خانه‌هایی که ارزشی بیش از ۲۲۰هزار دلار دارند، اعطا خواهد کرد. اجرای این سیاست این فرصت را فراهم کرد تا پژوهشگران بتوانند رشد قیمت خانه را با سایر بازار مقایسه کنند. در نهایت این سیاست تنها سبب‌ساز کاهشی ۶/ ۰درصدی در قیمت خانه شد.

دوم آنکه، کنترل وام به‌طور معمول با سهمیه‌بندی اعتبارها، مسبب گران‌تر شدن وام مسکن برای وام‌گیرندگان می‌شود. در نتیجه حتی اگر قیمت‌ها کمی پایین بیاید، ممکن است به معنای در دسترس بودن خانه‌های مقرون به صرفه نباشد. به عنوان مثال، مطالعات انجام شده روی کشورهای اروپایی نشان می‌دهد میانگین نرخ وام با سخت‌تر شدن سیاست‌های وام ltv افزایش می‌یابد.

سومین دلیلی که سیاست‌های احتیاطی کلان را برای بهبود قیمت، نامناسب می‌سازد، این است که کنترل‌های وام بر ارزش (ltv) ممکن است خانوارهای محروم را به شکلی نامتناسب تحت تاثیر قرار دهد. مطالعات انجام شده در یک کشور نشان داد که بیشترین تاثیرات منفی بر قیمت مسکن در مناطق کمتر مطلوب در شهرهای گران رخ داده است

چرا که خانواده‌هایی که اعتبار محدودی دارند در آن مناطق خرید می‌کنند. مطالعه نیتزن تزور به این نتیجه رسیده است که وام‌گیرندگان آسیب‌پذیر در مناطق مسکونی به دلیل سیاست‌های ltv ناگزیر هستند به‌طور متوسط ۴ تا ۷ کیلومتر دورتر از محل کار خود، ساکن شوند و روزانه با یک ساعت رفت و آمد اضافی روبه‌رو هستند. اگر هدف نهایی برای اتخاذ چنین سیاست‌هایی رسیدن به یک سیستم مالی مقاوم‌تر باشد می‌‌توان عوارض ایجاد شده را توجیه کرد اما اگر این سیاست‌ها تنها برای کاهش قیمت مسکن برای کمک به خانواده‌های کم‌درآمد باشد، نمی‌تواند اثرات گسترده‌ای داشته باشد.

طی یک دهه گذشته، سیاست‌های احتیاطی کلان، از جمله ابزارهای مسکن، نقش زیادی در کاهش رشد وام در برخی از کشورها ایفا کرده و سیستم مالی را ایمن‌تر کرده است. اما این ابزارها هرگز برای بهبود قیمت مسکن طراحی نشدند و برای این کار نیز مناسب نیستند. 

افرادی که از افزایش چشمگیر قیمت مسکن ناامیدند، بهتر است دولت‌ها را تحت فشار قرار دهند تا نهادهای نظارتی مالی، این مشکل را حل و فصل کنند. راه تنظیم، تقویت و فراگیر کردن مالیات سالانه بر املاک است. این مالیات درحال‌حاضر در کشورهای مختلف جهان با نرخ میانگین حول و حوش یک درصد دریافت می­‌شود و بعضا تا نزدیک ۲ درصد (در برخی ایالت­‌های آمریکا) نیز می­‌رسد. مالیات سالانه بر دارایی ملکی سبب می­‌شود ریسک خریدهای سرمایه‌­ای یا خریدهای دوم و سوم ملک برای افراد افزایش پیدا کند و درصد کمتری از خانوارها نسبت به خرید بیش از یک واحد مسکونی اقدام کنند.

  • افتتاح ۵۵۰۰ واحد مسکن مهر در کشور

    افتتاح ۵۵۰۰ واحد مسکن مهر در کشور

    امروز ۵ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی از تعاونی‌های مسکن مهر در ۱۳ استان افتتاح شد. امروز ۲۲ اسفند, ۵ هزار و ۵۰۰ واحد از تعاونی‌های مسکن مهر در ۱۳ استان با حضور رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی و حجت الله عبدالملکی وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی در وزارت راه و شهرسازی به صورت برخط (انلاین) افتتاح شد.

  • قیمت میلگرد

    قیمت میلگرد

    قیمت میلگرد ظفربناب از جمله پر بازدیدترین محصولات شهرآهن بوده که قیمت لحظه ای آن مورد توجه قرار گرفته است. میلگرد از پر مصرف ترین صنایع فولادی است که در انواع گوناگونی تولید می شود و کاربرد گسترده ای دارد. از این جهت اطلاع از قیمت این محصولات حائز اهمیت است. کارخانه های میلگرد سازی بسیاری در کشور وجود دارد که با کیفیت ترین محصولات را تولید و نیاز کشور را برطرف می کنند.

  • واحد های خالی در ایلام مشمول مالیات شد

    واحد های خالی در ایلام مشمول مالیات شد

    مدیرکل امور مالیاتی ایلام گفت: مطابق آمارها، یک هزار و ۴۱۵ احد مسکونی خالی در ایلام مشمول پرداخت مالیات شده است. سعید کریمی اظهار داشت: بر اساس آمار اعلام شده از طرف وزارت راه و شهرسازی این واحدهای مسکونی در استان ایلام شناسایی شده و مطالبه مالیات آن‌ها در دست اقدام است.

  •  هزینه مسکن تبدیل به ابرهزینه

    هزینه مسکن تبدیل به ابرهزینه

    در سال 90 شهروندان تهرانی قدرت خرید 4 مترمربع از یک خانه را داشتند اما اکنون توانایی خرید حداکثر ۲ متر مربع را دارند. راهکار فرار از فقر مسکن کدام است؟ شاخص اصلی برای بررسی رفاه خانوارها با درآمد سرانه مشخص می‌شود. آمارهای به دست آمده در دهه اخیر حاکی از جایگزینی فقر ملکی به جای رفاه متعارف در زندگی ایرانی‌ها است.

  • وعده جدید وزیر راه

    وعده جدید وزیر راه

    در نهضت ملی مسکن برای ساکنان شهر تهران، ایوانکی استان سمنان که مراکز صنایع است برنامه‌ریزی شده، اراضی به شکل ویلایی واگذار می‌شود. وزیر راه و شهرسازی از واگذاری زمین نهضت ملی مسکن به‌صورت ویلایی در برخی شهرهای جدید کشور خبر داد.

  • پول ساخت مسکن را دولت از چه کسی می‌گیرد

    پول ساخت مسکن را دولت از چه کسی می‌گیرد

    با مصوبه مجلس، رقم کل تسهیلات پرداختی از سوی بانک‌ ها برای ساخت یک‌ میلیون واحد مسکونی در سال آینده افزایش یافت. به گزارش زنهار، در جریان تصویب لایحه بودجه ۱۴۰۱ در مجلس، مصوب شد بانک‌ها برای سال آینده دست‌کم ۴۰۰‌هزار میلیارد تومان برای ساخت یک‌میلیون واحد مسکونی در راستای اجرای قانون جهش تولید مسکن، پرداخت کنند.

  • خبر مهم برای مستاجران

    خبر مهم برای مستاجران

    افزایش سقف تسهیلات کمک ودیعه مسکن به ۷۰ میلیون تومان، تشکیل نظام اجاره‌داری حرفه‌ای در همراهی با شرکت‌های خصوصی و همچنین اجرای مالیات بر خانه‌های خالی، سه راهکار وزارت راه و شهرسازی برای ساماندهی بازار اجاره عنوان شده است.

  • تخریب ویلاهای مجلل حاشیه رودخانه ها

    تخریب ویلاهای مجلل حاشیه رودخانه ها

    ویلاهای مجلل حاشیه رودخانه ها را تخریب می کنید؛ چرا به کسانی که مجوز ساخت اینها را داده اند کار ندارید؟ یکی از این بناها که پریروز تخریب شد، ویلای بسیار مجللی بود که به گفته یک مسئول قضایی حاضر در محل، ساختمان اولیه آن در سال ۵۴ ساخته شده است و طی سال های گذشته، بازسازی و به طور غیرقانونی با تخلفات ساختمانی، بخش‌هایی به آن اضافه شده است.

  • بالا رفتن آمار اجاره نشینی

    بالا رفتن آمار اجاره نشینی

    آمار‌ها نشان می‌دهد در سال ۹۰ حدود ۲۶ درصد خانوار کشور اجاره‌نشین بودند. اما تا پایان سال ۹۹ تعداد خانوار مستاجر به بیش از ۳۸ درصد رسیده است. اطلاعات مراکز آماری نشان می‌دهد بیشترین رشد اجاره‌نشینی مربوط به ۴ سال گذشته است. در سال ۹۵، بر اساس سرشماری نفوس و مسکن، از ٢٣ میلیون و ٥٨٠ هزار و ٢٢١ خانوار در واحد‌های مسکونی کشور، ۶۰،۵ درصد از خانوار‌ها مالک و ۳۰، ۷ درصد خانوار‌ها اجاره‌نشین بودند. اما در پایان سال ۹۹ این عدد با رشد ۸ درصدی به بیش از ۳۸ درصد رسیده است.

  • روند کار پروژه کارخانه سیمان

    روند کار پروژه کارخانه سیمان

    فرماندار ویژه دهلران گفت: به تازگی به همت دولت و پیگیری مجموعه‌های نظارتی و دستگاه قضایی روند کار تسریع شده است و سرمایه گذار پای کار آمده اما از روند کار راضی نیستیم. لطیف صادقی فرماندار ویژه دهلران صبح امروز در گفت‌وگو گفت: اشتغال، ارزآوری و کاهش قیمت سه دستاورد مهم کارخانه سیمان دهلران است؛ این کارخانه با سرمایه گذاری بخش خصوصی در حال انجام است و با توجه به مشکلات سرمایه گذار شاهد تعلل در تکمیل پروژه هستیم.

  • احداث بیش از ۲۷۰۰۰ واحد مسکونی برای اقشار کم درآمد

    احداث بیش از ۲۷۰۰۰ واحد مسکونی برای...

    مدیر نظارت پروژه های هلدینگ ساختمانی تدبیر مطرح کرد اشتغال زایی برای ۱۳۴۰۰ نفر در ۱۰ استان پیرزاده، مدیر نظارت پروژه های هلدینگ ساختمانی تدبیر به بازار گفت: از ۳۰ هزار واحد مسکونی، تجاری و اداری در دست گروه توسعه ساختمان تدبیر بیش از ۲۷ هزار واحد مربوط به پروژه مسکن ملی است.

  • قیمت خانه‌های ارزان و گران تهران

    قیمت خانه‌های ارزان و گران تهران

    این خانه متری ۱۴۰ میلیون تومان قیمت دارد قیمت آپارتمان در تهران با عمر بنای بین یک تا ۲۵ سال را می‌توانید در این گزارش مشاهده کنید.

  •  ساخت مسکن اجاره‌ای کلید خورد اجاره نشینان دولت

    ساخت مسکن اجاره‌ای کلید خورد اجاره...

    معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: شرکت‌هایی در قالب اجاره داری حرفه‌ای در کنار بازارهای سنتی راه انداری می‌شوند تا از این طریق بتوانیم قیمت‌ها را در بازار اجاره کنترل کنیم. در طرح اجاره‌داری حرفه‌ای، سرمایه‌گذاران می‌توانند در اراضی دولتی اقدام به ساخت‌وساز کنند و سپس واحدهای ساخته‌ شده را با تعرفه‌های در نظر گرفته‌ شده از سوی وزارت راه و شهرسازی، به اقشار بدون مسکن، خانه اولی‌ها، زوج‌های جوان و… برای مدت معلوم واگذار کنند.

  • خسارت زلزله 4.2 ریشتری  در پارسیان

    خسارت زلزله 4.2 ریشتری در پارسیان

    فرماندار پارسیان گفت: زلزله 4.2 ریشتری روز گذشته در بندرمقام، سبب خسارت به 3 منزل مسکونی مردم در بخش مرکزی این شهرستان شده است. خسارت زلزله 4.2 ریشتری به 3 منزل مسکونی در پارسیان فرهنگ سالمی فرماندار پارسیان صبح امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در پارسیان اظهار کرد: دنبال وقوع زلزله 4.2 ریشتری روز گذشته در بندرمقام، گزارش خسارت در روستاهای دمتیر شمالی و جنوبی دریافت شد که بازدیدی از این دو روستا داشتم.

  • نوسازی بافت‌های فرسوده در تهران کلید خورد

    نوسازی بافت‌های فرسوده در تهران کلید...

    شهردار تهران گفت: نوسازی بافت‌های فرسوده در ۱۳۰ هزار واحد مسکونی شهر تهران کلید خورد. نوسازی بافت‌های فرسوده در شهر تهران کلید خورد زاکانی گفت: نیار تهران به ساخت وساز بالا است و باید در این بخش توجه ویژه‌ای به آن شود‌.

  • مالیات بر خانه‌های خالی به 60 نفر نرسید!

    مالیات بر خانه‌های خالی به 60 نفر...

    تعداد پرداخت‌کننده‌های مالیات بر خانه‌های خالی به 60 نفر نرسید! اعتماد نوشت:به نظر می‌رسد مالیات بر خانه‌های خالی به بن‌بست رسیده باشد؛ این را می‌توان از پرداخت مالیات تنها 60 نفر از دارندگان ملک خالی فهمید.براساس گفته‌های جهانگیر رحیمی، مدیرکل دفتر طراحی و تحلیل فرآیندهای مالیاتی سازمان مالیات «از ۵۶۸ هزار واحد مسکونی خالی شناسایی شده از سوی وزارت راه و شهرسازی، بین ۵۰ تا ۶۰ مالک مالیات خود را پرداخت کرده‌اند.»

  • محاسبه مالیات خانه‌های خالی

    محاسبه مالیات خانه‌های خالی

    سرپرست تحلیل فرآیندهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی درخصوص نحوه محاسبه مالیات بر خانه‌های خالی توضیحاتی ارائه داد. مالیات خانه‌های خالی چگونه محاسبه می شود؟ سرپرست تحلیل فرآیندهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی درخصوص نحوه محاسبه مالیات خانه‌های خالی توضیحاتی ارائه داد.

  • ۳ وام بدون ضامن مسکن

    ۳ وام بدون ضامن مسکن

    در حال حاضر سه نوع وام بدون ضامن در بانک مسکن پرداخت می شود که البته سقف این وام ها ۸۰ میلیون تومان است. پریسا شاکری؛ در حال حاضر سه نوع وام بدون ضامن در بانک مسکن پرداخت می شود. اولین مدل وامی که در بانک مسکن پرداخت می شود وام جعاله یا تعمیرات مسکن است که تا سقف ۸۰ میلیون تومان پرداخت می شود.

  • عرصه‌های ملی کشور سند کاداستری شدند

    عرصه‌های ملی کشور سند کاداستری شدند

    رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور از صدور اسناد کاداستری به اراضی کشاورزی و مسکونی خبر داد حسن بابایی، معاون رئیس قوه قضائیه و رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در تبریز با اشاره به برنامه‌ریزی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در تعمیم صدور اسناد کاداستری به اراضی کشاورزی و مسکونی اظهار کرد:

  • باید شهردار تهران درباره مسکن به شورای شهر پاسخگو باشد

    باید شهردار تهران درباره مسکن به شورای...

    عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران گفت: یکی از راه حل‌های سریع و عاجل برای حل مشکل بافت‌های فرسوده در تهران همکاری تنگاتنگ و ویژه دولت و شهرداری تهران برای استفاده از ظرفیت بافت‌های فرسوده در طرح مسکن ملی است.

  •  مشمولان مالیات خانه‌های خالی

    مشمولان مالیات خانه‌های خالی

    در شرایطی که براساس اعلام سازمان امور مالیاتی، صاحبان خانه‌های خالی فقط یک روز دیگر برای پرداخت مالیات متعلقه فرصت دارند، آن دسته از مشمولان که نسبت به مشمولیت خود به دلیل خالی نبودن واحد مسکونی مورد نظر، ثبت نکردن اطلاعات سکونتی در سامانه املاک و اسکان و ... اعتراض دارند، می‌توانند پرداخت این مالیات را با ذکر توضیح قبول نکنند.