متوسط تولید سالانه مسکن در حدود ۸۰۰ هزار تا یک‌میلیون واحد بوده که اکنون به حدود ۳۰۰ هزار واحد کاهش‌یافته است و حالا دولت سیزدهم در نظر دارد تا با اجرای طرح ساخت مسکن چهار میلیون واحدی عقب‌ماندگی بخش مسکن را جبران کند.

به‌منظور واکاوی پیرامون این موضوع با محمود پژوم رئیس هیئت‌مدیره انجمن انبوه‌سازان خراسان ساعتی را به بحث و گفت‌وگو نشستیم که در ذیل می‌خوانید.

* آیا تحقق دستور رئیس‌جمهور مبنی برساخت ۴ میلیون مسکن امکان‌پذیر است؟

ساخت این چهار میلیون برای چهار سال گزارش داده‌شده است و درواقع باید سالی یک‌میلیون واحد ساخته شود.اگر متوسط متراژ این خانه‌ها را ۱۰۰ متر حساب کنیم، عددی سنگین خواهد شد، ولی به نظر من این کار شدنی است .

* ساخت این چهار میلیون واحد چه تبعاتی در بازار ایجاد خواهد کرد؟

اعتقاد من بر این است که طی یک سال اگر این‌ یک میلیون واحد ساخته شود شاهد تورمی غیرقابل‌پیش‌بینی در حوزه مصالح ساختمانی و مسکن خواهیم بود.

بایدها و نبایدهای ساخت ۴ میلیون واحد مسکن | اقشار کم‌درآمد چقدر توانایی خرید این واحد ها را دارند

به‌طور غیرطبیعی مصالح ساختمانی‌ و هم‌چنین دستمزدها افزایش خواهد یافت و لذا امکان دارد حتی تأثیر منفی در ساخت‌وساز واحدها و بخش خصوصی بگذارد زیرا طبق آمار طی سال‌های گذشته و به‌طور متوسط هرسال حدود ۴۰۰ هزار واحدتوسط انبوه‌سازان ، مردم و سایر تشکل‌های دیگر ساخته می‌شود.

ساخت این‌یک میلیون واحد به این معنا است که ۶۰۰ هزار واحد دیگر به این ۴۰۰ هزار واحد که هرسال ساخته می‌شده است، اضافه می‌شود از طرفی تجربه‌های تلخ و شیرین در مسکن مهر داشتیم که با توجه به محدودتر بودن تعداد واحدها اما بازهم به بازار شوک وارد شد.

* آیا پیشنهادی برای جلوگیری از این مشکل‌دارید؟

در حقیقت و از نظر ما احداث سالی ۷۰۰ تا ۷۵۰ هزار واحد متعادل‌تر و منطقی‌تر است در این صورت هم از تورم پیشگیری خواهد شد و از طرفی تأثیر منفی بر روی ساخت‌وساز بخش خصوصی نخواهد داشت.

مسکن مهر با کمک همکاران و اعضای انبوه‌ساز انجام‌شده است و باکیفیت مناسب نیز تحویل داده‌شده است و تجربه‌ای است که باعث می‌شود من به نکات منفی و مثبت این سؤال اشاره‌کنم.

* برای دستیابی به این هدف بزرگ به نظر شما چه پیش‌نیازهایی لازم است؟

عمده‌ترین پیش‌نیاز در این موضوع بحث تأمین زمین مناسب است.اراضی که برای ساخت‌وسازها تعلق می‌گیرد باید برای زیرساخت‌ها دارای موقعیت مناسبی باشد و در ابتدا دارای تأسیسات مناسب زیر بنایی ازجمله تأمین آب ،برق ،فاضلاب ،گاز و جاده‌های قابل‌دسترسی باشد و از مشکلات مسکن مهر درس گرفت.

در قدم‌های بعدی باید حتماً بحث‌های خدمات آموزشی ،بهداشتی ،امنیتی و سایر موارد که جوامع شهری به آن نیاز دارند تعبیه و برای آن برنامه‌ریزی شود.

* در حال حاضر احداث یک مترمربع آپارتمان چقدر هزینه دربر دارد؟

احداث یک مترمربع از هر واحد حدوداً ۶ میلیون تومان  است اما با توجه به این‌که در شهرستان باشد یا در مشهد و غیره قیمت آن متغیر خواهد بود و البته قیمتی که به دست مصرف‌کننده می‌رسد بیشتر است.

بایدها و نبایدهای ساخت ۴ میلیون واحد مسکن | اقشار کم‌درآمد چقدر توانایی خرید این واحد ها را دارند

* با توجه به تورم موجود آیا فکر می‌کنید اقشار بی‌بضاعت واقعاً توان خرید این واحدها را پیدا می‌کنند؟

در حقیقت خانواده‌ای که ماهانه ۵۰ میلیون ریال درآمد دارد با توجه به سهم هر یک از اقلام در سبد خرید این دهک، سهم خرید مسکن ۳۰ درصد است لذا برای خرید یک واحد مسکونی ۷۵ تا ۱۰۰ متری با احتساب متری ۱۰ میلیون تومان هم که محاسبه شود رقمی معادل یک میلیارد تومان می‌شود لذا این خانواده تنها قادر به تأمین ۳۰ درصد از هزینه خرید خانه مزبور به میزان ۳۳۰ میلیون تومان  خواهد بود و باقی این مبلغ باید از سوی دولت در قالب تسهیلات تأمین شود.

* چه باید کرد؟

نکته بسیار مهم در اجرای این طرح همین نکته و تخصیص تسهیلات مناسب با توجه به دهک‌های یک تا پنج و یا پنج به هفت و هشت و به بالا است.در حقیقت این دهک‌ها باید از هم تفکیک شوند و برای هرکدام از آن‌ها بر اساس توانی که این دهک‌ها دارند به همان میزان  تسهیلات پرداخت شود.

از همه مهم‌تر زمان بازپرداخت تسهیلات است که به نظر این‌جانب نباید کمتر از ٣٠ سال باشد و نرخ سود بانکی آن الزاماً بیش از ۵ یا ۶ درصد بیشتر امکان استرداد ندارد.در غیر این صورت با توجه به طویل بودن زمان بازپرداخت اقساط به‌طورقطع، اعداد، بسیار سنگین خواهد شد و برای دهک‌ها وضعیت مناسبی را به دنبال نخواهد داشت .

اگر قیمت تمام‌شده یک واحد ٧۵ متری ۵٠٠ تا ٧٠٠ میلیون تومان باشد دهک‌های پائین جامعه بعید است از ١٠٠ میلیون تومان منابع بیشتری داشته باشند لذا به این معنا است که بانک‌های مسکن و غیره باید حدود ۵٠٠ میلیون وام با سود پایین و بازپرداخت طولانی‌مدت به این‌ افراد تخصیص دهند

به‌عنوان‌مثال اگر قیمت تمام‌شده یک واحد ٧۵ متری ۵٠٠ تا ٧٠٠ میلیون تومان باشد این دهک‌ها بعید است از ١٠٠ میلیون تومان بیشتر داشته باشند. پس به این معنا است که بانک‌های مسکن و غیره باید حدود ۵٠٠ میلیون وام با سود پایین و بازپرداخت طولانی‌مدت به این‌ها تخصیص دهند.

* انبوه‌سازان خراسان چه سهمی در راستای اجرای دستور رئیس‌جمهور می‌توانند ایفا کنند؟

شکی در سهم انبوه‌سازان خراسان و تلاش برای تحقق این اراده در راستای اجرای دستور رئیس‌جمهور نیست و لذا ما آمادگی خود را در این راستا اعلام کردیم .

اما گلایه‌ای که در اینجا محفوظ است آن‌گونه که باید از تجربیات تشکل‌های ساخت مسکن و انبوه‌سازان استفاده‌نشده و دولتمردان با تجارب دولتی تصمیماتی را گرفته‌اند که جای تأسف است که شعار بخش خصوصی داده می‌شود ولی در عمل از تجربیات ارزنده انبوه‌سازان در استان‌های مختلف که به شکل رایگان در اختیار قرار می‌دهند، استفاده نمی‌شود.

بااین‌حال ما با شورای شهر و سازمان راه و شهرسازی جلساتی داشتیم که در شورای مسکن طرح موضوع کردیم و آمادگی خودمان در این امر مهم را اعلام کرده‌ایم.