بازار املاک / منابع بانکی برای بخش خدمات و بازرگانی هست اما برای ساخت مسکن نه

منابع بانکی برای بخش خدمات و بازرگانی هست اما برای ساخت مسکن نه

منابع بانکی برای بخش خدمات و بازرگانی هست اما برای ساخت مسکن نه

در حالی که برخی مخالفان قانون جهش تولدی مسکن پرداخت تسهیلات به بخش مسکن برای ساخت 2 میلیون واحدمسکونی در سال را تورم‌زا می‌دانند، هر سال صدها هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخش خدمات و بازرگانی پرداخت می‌شود اما نسبت به آثار تورمی آن نقدی مطرح نمی‌شود.

مسکن یکی از اساسی‌ترین‌ نیازهای خانوار است که در سال‌های اخیر زمینه آسیب گسترده به اقشار کم درآمد راه فراهم کرده است. در این راستا مادامی که ندانیم، از هر 1 میلیون تومان هزینه خانوار دهک متوسط در پایتخت، بیشتر از 500 هزار تومان صرف تامین سرپناه می‌شود، نمی‌توانیم درک کنیم، این کالای غیر قابل واردات و صادرات تا چه اندازه بر زندگی اقشار مختلف مردم تاثیر گذار است.

نابسامانی مقطعی در بازار کالاهایی نظیر مرغ شاید برای مردم قابل تحمل تلقی شود، اما نابسامانی 8 ساله در بازار یک کالای غیر قابل جایگزین نظیر مسکن به هیچ عنوان قابل تحمل نیست و می‌توان زمینه نارضایتی گسترده اجتماعی را فراهم کند.

در طول 7 سال گذشته، یکی از پرتکرارترین اخبار ماهیانه رشد قیمت مسکن به طور مداوم بوده است. همین مسئله سبب شده تا شاهد رشد 800 درصدی قیمت مسکن در طول 4 سال اخیر باشیم. به عبارت دیگر در شرایطی که در سال 1392 با 100 میلیون تومان، زمینه لازم برای خرید 27 متر واحد مسکونی مهیا می‌شود، رشد قیمت در طول 8 سال اخیر سبب شد تا با همان 100 میلیون تومان زمینه خرید یک مسکن 3 متری نیز ایجاد نشود.

*نیاز سالانه به ساخت 1.5 میلیون مسکن در بازار کشور

طبیعی است یکی از موانع خانه‌دار شدن افراد، نبود منابع کافی برای خرید مسکن است. از طرف دیگر ساخت مسکن نیز هزینه‌های قابل توجهی دارد که طبیعتا قشر عظیمی از نیاز جامعه از اقشار کم درآمد توان پرداخت آن را ندارند. لازم به تاکید است، این مشکل منحصر به کشور ایران نیست و در کشورهای دیگر جهان نیز جود دارد. در همین رابطه، راه حلی که در کشورهای توسعه یافته برای این موضوع پیگیری می‌شود اعطای تسهیلات بلندمدت مسکن است. به عبارت دیگر متناسب با شرایط بازار مسکن هر کشور این تسهیلات به خرید یا ساخت مسکن تعلق می‌گیرد.

در ایران، نگاهی به نیاز به مسکن در آخرین نسخه طرح جامع مسکن که در سال 96 توسط وزارت راه و شهرسازی تهیه شده است، مشخص می‌کند، از سال 1396 تا سال 1405، با احتساب تزریق 1.4 میلیون واحد مسکونی به موجب قانون مالیات بر خانه‌های خالی، 10 میلیون و 500 هزار واحد مسکونی نیاز است تا شاهد پاسخ به تقاضای مسکن کشور باشیم.

در صورتی که بر اساس آمارها و برآوردها طی دوره چهار ساله، از سال 1396 تا انتهای سال 1399، به صورت میانگین سالانه حدودا 350 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی تولید شده باشد. در طول سال‌های 1396 تا 1399 تنها 1.4 میلیون واحد مسکونی از نیاز 10.5 میلیونی به مسکن پاسخ داده شده است.

در چنین شرایطی ساخت سالانه 1.5 میلیون واحد مسکونی از سال 1400 تا سال 1405 مورد نیاز است تا بر اساس طرح جامع مسکن شاهد عرضه متناسب با تقاضا در بازار مسکن باشیم.

بر این اساس مطابق قانون جهش تولید مسکن، بانک‌ها باید هر سال 20 درصد از تسهیلات پرداختی خود را به ساخت مسکن اختصاص دهند تا شاهد پاسخ به تقاضای مسکن باشیم. سهمی که براساس اولویت بخش مسکن بر همگان روشن است و بانک مرکزی هم پیش از این باید همواره به بانک‌ها برای پرداخت حداقل 20 درصد از تسهیلات به این بخش تاکید می‌کرد. بر این مبنا، سوال اساسی این است که چرا باوجود اهمیت این بخش، تاکنون سهم بخش مسکن از تسهیلات پرداخت نشده‌ و این تسهیلات به کجا رفته‌است؟

*وظیفه حاکمیت توصیه نیست

همان‌طور که ذکر شد، بانک مرکزی در گذشته همواره به بانک‌ها توصیه می‌کرد بخشی از تسهیلات خود را به بخش‌های مختلف از جمله مسکن اختصاص دهند. این سهم برای بخش مسکن، بین 20 تا 25 درصد از تسهیلات بود.

با این حال بانک‌ها و در راس آن‌ها بانک‌های خصوصی علاقه‌ای به پرداخت تسهیلات به این بخش ندارند. علت این امر هم سود بالاتر پرداخت تسهیلات به بخش‌های غیرمولد و همچنین بلندمدت بودن تسهیلات مسکن است.

در همین راستا، محمد حمیدزاده، کارشناس مسکن گفت:« دولت گذشته تمایلی به ساماندهی بازار مسکن نداشت و بر همین مبنا تنها به توصیه بسنده کرده و طبیعتا همین توصیه‌ها شرایط را دشوارتر کرد.»

*سهم تسهیلات مسکن در جیب دیگران

نگاهی به آمار تسهیلات پرداختی بانک‌ها به بخش‌های مختلف که براساس خوداظهاری بانک‌ها به دست آمده نشان می‌دهد، در دهه 90 سهم تسهیلات مسکن و ساختمان همواره کاهش یافته و از 17 درصد در ابتدای این دهه به حدود 5 درصد رسیده‌است. این کاهش قابل توجه در تسهیلات مسکن در شرایطی رقم خورد که هیچ کارشناس اقتصادی در این بازه زمانی نگرانی از ایجاد رکود کمر شکن در حوزه ساخت مسکن و یک سوم شدن تولید واحدهای مسکونی نداشت.

به همین دلیل تولید ناخالص داخلی بخش مسکن و ساختمان 35 درصد کاهش یافته و این بخش در این سال‌ها دچار رکود بوده و منقبض شده‌است. علاوه بر این، سهم تسهیلات کشاورزی هم 2 درصد کاهش یافته و سهم بخش صنعت و معدن تقریبا ثابت مانده‌است.

در مقابل سهم بخش خدمات و بازرگانی از حدود 43 درصد به 57 درصد رسیده و جایگزین سهم سایر بخش‌ها شده‌است. همچنین هیچ نهاد اقتصادی این افزایش سهم تسهیلات بازرگانی را با هشدار افزایش تورم در کشور همراه نکرد.


سهم تسهیلات پرداختی نظام بانکی به بخش‌های مختلف اقتصادی

 

لازم به ذکر است بخش خدمات خود به زیر فصل‌های مختلفی تفکیک می‌شود که بخش بزرگی از آن مانند خدمات عمومی از مالیاتِ مالیات دهندگان تامین می‌شود و خدمات موسسات پولی و مالی نیاز به تسهیلات ندارد. بنابراین عمده‌ی سهم تسهیلات مسکن و کشاورزی به چند زیربخش خاص در بخش خدمات پرداخت شده‌است.

با توجه به شرایط ذکر شده به نظر می‌رسد، سامان‌دهی بخش مسکن و عمل به مواد قانون اساسی در این باره، نیازمند عزم جدی بانک مرکزی در نظارت بر پرداخت سهم تسهیلات مسکن، متناسب با قانون جهش تولید و بازگرداندن سهم تسهیلات این بخش به مقدار آن در ابتدای دهه 90 است. تنها در این صورت است که وعده‌ی رئیس جمهور در مورد ساخت 4 میلیون مسکن در 4 سال و عمل به مواد مرتبط در قانون اساسی تحقق می‌یابد.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس

  • استقبال از انعقاد تفاهم‌نامه تسهیل صدور پروانه ساخت

    استقبال از انعقاد تفاهم‌نامه تسهیل صدور...

    رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور(حمزه شکیب) گفت: از پیشنهاد انعقاد تفاهم نامه بین عوامل ذی مدخل در حوزه ساخت وساز، با هدف تسهیل فرآیندها و کاهش زمان صدور پروانه ساخت قویا استقبال می کنیم.

  • شرط عجیب خرید ملک در تهران

    شرط عجیب خرید ملک در تهران

    پس از افزایش تورم و رشد بی حد و مرز قیمت ها در بازارها شاهد اتفاقات جالب و البته عجیب و غریب بودیم. همانند سایر بازارها، بازار مسکن نیز از قافله گرانی ها عقب نماند و با رشد سرسام آور قیمت واحد های مسکونی حسابی دل مردم را به درد آورد.

  • با ۱.۵ میلیارد تومان کجای تهران می توان خانه خرید؟

    با ۱.۵ میلیارد تومان کجای تهران می توان...

    قیمت آپارتمان‌ های کوچک یا به قول معروف نقلی در تهران از حدود ۱.۵ میلیارد تومان تا بیش از ۴ میلیارد

  • آغاز اجرای عملیات ساخت ۴۸۶ واحد مسکونی در ساری

    آغاز اجرای عملیات ساخت ۴۸۶ واحد مسکونی...

    عملیات اجرایی ساخت ۴۸۶ واحد مسکونی در قالب اجرای طرح جهش ملی مسکن روز چهارشنبه با حضور استاندار مازندران، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و شماری دیگر مسوولان دستگاه های اجرایی در منطقه "گله دون" از توابع شهرستان ساری آغاز شد.

  • وام جدید مسکن به کار چه کسانی می‌آید؟

    وام جدید مسکن به کار چه کسانی می‌آید؟

    سقف وام مسکن در تهران برای زوجین با احتساب جعاله به ۹۶۰ میلیون تومان رسیده است اما همچنان تکافوی لازم برای خرید مسکن توسط خانه اولی‌ها را ندارد.

  • ساختمان‌ها، بزرگترین منابع اتلاف انرژی

    ساختمان‌ها، بزرگترین منابع اتلاف انرژی

    رئیس هیات مدیره انجمن بهینه سازی مصرف انرژی با اشاره به اینکه ساختمان ها یکی از عوامل اتلاف انرژی هستند در عین حال بکارگیری فناوری های نوین را از جمله مکانیزمهای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمانها ارزیابی کرد.

  • بخش مسکن نیازمند نگاه راهبردی و برنامه‌‌ریزی جامع است

    بخش مسکن نیازمند نگاه راهبردی و...

    رییس انجمن انبوه سازان استان تهران ضمن تاکید بر لزوم پرهیز از نگاه تک بعدی به حوزه مسکن، خواستار ایجاد تعامل بین وزارتخانه های مربوطه در حوزه مسکن و تبعیت از طرح های جامع و راهبردی شد و گفت: غفلت از طرح آمایش سرزمینی، سبب شکل گیری پدیده مهاجرت مردمی و به دنبال آن تعمیق مشکلات مسکن در شهرهای بزرگ شده است.

  • سختی خدمت رسانی به واحدهای مسکن مهر

    سختی خدمت رسانی به واحدهای مسکن مهر

    اخیرا یک مقام مسوول وزارت راه ضمن تاکید بر لزوم پرهیز از ساخت و ساز در بیابانها در عین حال تاکید کرد که به جای آن بهتر است دولت به احیای بافتهای فرسوده که خدمات رسانی به آنها آسان تر است اقدام کند.

  • رونق انبوه‌سازی در جنوب غربی پایتخت

    رونق انبوه‌سازی در جنوب غربی پایتخت

    شهردار منطقه ۱۸ با اشاره به اینکه بعد از چهار دهه مشکل شن چاله ها در این منطقه حل شد تاکید کرد: با توجه به ظرفیتی که در منطقه ۱۸ برای ساخت و ساز وجود دارد پیش بینی می شود که اتفاقات خوبی در بخش مسکن در این منطقه به زودی رخ دهد.

  • ممنوعیت خدمات‌رسانی به خانه باغ‌ها به صورت مشروط برداشته شود

    ممنوعیت خدمات‌رسانی به خانه باغ‌ها به...

    نماینده مجلس خواستار انعطاف دولت در برخورد با ساخت و سازهای غیرمجاز در خانه باغ‌ها و نیز سکونت گاه های غیررسمی شد و گفت: با توجه به اینکه برخی از ساخت و سازها در باغ ها، به محل اسکان مردم فاقد مسکن تبدیل شده است، بنابراین دستگاه های خدمات رسان به صورت مشروط نسبت به خدمات رسانی به این خانه باغ ها اقدام کند.

  • فارس بیش از ۶۰ هزار مسکن فرسوده دارد

    فارس بیش از ۶۰ هزار مسکن فرسوده دارد

    شیراز - مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان فارس از شناسایی ۶۰ هزار واحد مسکونی فرسوده در استان فارس خبر داد.

  • قیمت وام مسکن تغییر کرد!

    قیمت وام مسکن تغییر کرد!

    درحالی که مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار از افزایش وام مسکن تا ۹۶۰ میلیون تومان حکایت دارد، متاهل‌های ساکن تهران برای اخذ این وام باید بیش از ۱۶۷ میلیون تومان پرداخت کنند.

  • مستاجران تهرانی به‌کدام مناطق پناه می‌برند؟

    مستاجران تهرانی به‌کدام مناطق پناه...

    مالک یک خانه دوخوابه و معمولی در مرکز تهران ۲۰۰ میلیون پول پیش می‌گیرد و رقم اجاره را ماهی ۱۰ میلیون تعیین کرده است. با نصف این بودجه در جنوب تهران گزینه‌های بهتری وجود دارد

  • تسهیل‌گری شهرداری در بخش خصوصی مسکن

    تسهیل‌گری شهرداری در بخش خصوصی مسکن

    رئیس مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران با بیان اینکه شهرداری تهران در ساخت مسکن نقش تسهیل گر دارد در خصوص زمان بندی اتمام پروژه های مسکونی شهرداری تهران اظهار داشت: در مورد پیشرفت فیزیکی و زمان اتمام پروژه های مسکونی مرتبط با شهرداری باید از نهادهای متولی پرس و جو کرد.

  • کاهش قیمت مسکن در برخی از نقاط پایتخت

    کاهش قیمت مسکن در برخی از نقاط پایتخت

    طی روزهای اخیر در حالی برخی از رسانه ها بر ریزش قیمت برخی واحدهای مسکونی در بازار مسکن تاکید کرده اند که بررسی حاکی از آن است که این ریزش محدود قیمتها بیش از هر چیز ریشه در کاهش قدرت خرید متقاضیان مسکن که سبب رکود معاملات شده است دارد.

  • صنعتی‌سازی راهکار حل مشکلات مسکن است

    صنعتی‌سازی راهکار حل مشکلات مسکن است

    دبیر انجمن تولیدکنندگان و فن آوران صنعتی ساختمان با یادآوری این موضوع که صنعتی سازی راهکار برون رفت از مشکلات بخش مسکن است در عین حال بر لزوم الگوبرداری از کشور ترکیه برای احیای بافتهای ناکارآمد شهری تاکید کرد و گفت: این انجمن نشست مشترکی با متصدیان حوزه ساخت و ساز در کشور ترکیه انجام و قرار شده است که در توانمند سازی بافتهای فرسوده شهر استانبول همکاری داشته باشد.

  • کاهش یک میلیارد تومانی مسکن در پردیس

    کاهش یک میلیارد تومانی مسکن در پردیس

    درحالی اوایل امسال قیمت یک واحد مسکن مهر در شهر پردیس به مرز ۴ میلیارد تومان رسیده بود که قیمت پیشنهادی همین واحد در زمان حاضر کمتر از ۳ میلیارد تومان است.

  • نباید کیفیت در پروژه‌های مسکن، فدای سرعت بهره‌برداری شود

    نباید کیفیت در پروژه‌های مسکن، فدای...

    سخنگوی شورای شهر تهران با اشاره به اینکه دقت و کیفت در پروژه های شهرداری تهران نباید فدای سرعت شود تاکید کرد: با توجه به مشکلات مربوط به حوزه مسکن، ورود شهرداری تهران به ساخت مسکن ضروری بوده است، اما کیفیت ساخت نباید فدای بهره برداری از پروژه های عمرانی شود.

  • تنها راه رفع بحران مسکن، اصلاح ساختارهای معیوب است

    تنها راه رفع بحران مسکن، اصلاح...

    طی روزهای اخیر در حالی برخی از نمایندگان مجلس و فعالان حوزه مسکن، با اتکاء به "طرح کنترل و ساماندهی اجاره بها املاک مسکونی" بر فراهم شدن زمینه مهار قیمت ها در بازار مسکن تاکید دارند که بر خلاف آنچه که عنوان می شود تا زمانی که رویه های معیوب این بازار اصلاح نشود به هیچ وجه نمی توان به ساماندهی این بازار دلخوش بود.

  • سرعت فرآیند ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن لاک‌پشتی است

    سرعت فرآیند ایمن‌سازی ساختمان‌های...

    نائب رئیس شورای شهر تهران با اشاره به اینکه حرکت ایمن سازی ساختمانهای ناایمن لاک پشتی است تاکید کرد: در شورای شهر تهران موضوع تعامل با قوه قضائیه در حال پیگیری است تا به فرآیند موثر و صحیحی دست پیدا کنیم.

  • قیمت تمام شده مسکن ملی مقطوع نخواهد بود

    قیمت تمام شده مسکن ملی مقطوع نخواهد بود

    مدیر کل راه و شهرسازی استان تهران از اعلام نهایی قیمت تمام شده مسکن ملی در استان تهران تا ۴۸ ساعت آینده خبر داد و در عین حال تاکید کرد که این قیمت کاملا کارشناسی و بر اساس جمع بندی اعضای حاضر در جلسه شورای مسکن استان تهران تعیین شده است.