بازار املاک / بالا رفتن آمار اجاره نشینی

بالا رفتن آمار اجاره نشینی

بالا رفتن آمار اجاره نشینی

آمار‌ها نشان می‌دهد در سال ۹۰ حدود ۲۶ درصد خانوار کشور اجاره‌نشین بودند. اما تا پایان سال ۹۹ تعداد خانوار مستاجر به بیش از ۳۸ درصد رسیده است. اطلاعات مراکز آماری نشان می‌دهد بیشترین رشد اجاره‌نشینی مربوط به ۴ سال گذشته است. در سال ۹۵، بر اساس سرشماری نفوس و مسکن، از ٢٣ میلیون و ٥٨٠ هزار و ٢٢١ خانوار در واحد‌های مسکونی کشور، ۶۰،۵ درصد از خانوار‌ها مالک و ۳۰، ۷ درصد خانوار‌ها اجاره‌نشین بودند. اما در پایان سال ۹۹ این عدد با رشد ۸ درصدی به بیش از ۳۸ درصد رسیده است.

رشد قیمت، کاهش ساخت و ساز

جهش قیمت مسکن، مهم‌ترین عامل در افزایش تعداد اجاره‌نشینان است. 
قیمت مسکن بویژه از سال ۹۷ تا تابستان ۱۴۰۰ جهش‌های متعددی را داشته است.
 متوسط یک ساله قیمت مسکن در تهران در سال ۹۷ معادل ۸ میلیون و ۲۳۰ هزار تومان شد که در مقایسه با متوسط قیمت در سال ۹۶ برابر ۷۰ درصد افزایش داشت.
 در سال‌های ۹۸ و ۹۹ نیز قیمت مسکن هر ماه نسبت به ماه پیش از آن افزایش داشت.
 افزایش مداوم قیمت مسکن قدرت خرید خانوار را بشدت کاهش داد.
 رشد قیمت مسکن، به طور مثال در شهر تهران، از متوسط هر متر ۴ میلیون تومان در سال ۹۲ به ۲۳ میلیون تومان در سال ۹۹ رسید که نشان می‌دهد.
قیمت مسکن در شهر تهران در این سال‌ها ۴۷۵ درصد افزایش پیدا کرده است. 
نکته مهم این است که همزمان با افزایش قیمت، ساخت و ساز نیز در همین سال‌ها به کمترین میزان در دهه اخیر رسید. 
موضوعی که بر رشد قیمت‌ها هم در خرید و هم در اجاره تأثیر زیادی گذاشت و دست متقاضیان مسکن را برای دسترسی به مسکن کوتاه گذاشت. 
از یک سو قیمت مسکن در حال جهش و از سوی دیگر ساخت واحد مسکونی در حال کاهش بود که این دو عامل با کاستن از بنیه مالی مردم، موجب شد آن‌ها به جای خرید خانه به اجاره‌نشینی روی بیاورند.

مقایسه صدور پروانه ساختمانی در شهر تهران در بهار سال ۹۲ نسبت به بهار امسال کاهش ۸۰ درصدی و مقایسه صدور پروانه ساختمانی در بهار سال ۹۲ نسبت به بهار امسال در کل کشور، کاهش ۳۲ درصدی صدور پروانه ساختمانی را نشان می‌دهد. 
کاهش صدور پروانه ساختمانی، منجر به افت ساخت و عرضه مسکن شده است. 
میانگین ساخت مسکن در ۸ سال گذشته به طور متوسط ۳۰۰ هزار واحد در سال است درحالی که این عدد در ۸ سال پیش از آن به طور متوسط ۶۰۰ هزار واحد در سال است.
 وزارت راه و شهرسازی نیز اخیراً در گزارشی رسمی اعلام کرد:

 «با توجه به ارتباط قیمت مسکن و نرخ اجاره‌بها و رهن، کاهش عرضه مسکن در سال‌های اخیر دلیل اصلی افزایش نرخ مسکن و پیرو آن افزایش اجاره‌بها است.»
 آخرین آمار تعداد مستأجران را رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده است. به گفته او تخمین زده می‌شود در حال حاضر ۸ میلیون خانوار کشور اجاره‌نشین باشند. 
اگر تعداد افراد خانوار را ۳ نفر در نظر بگیریم تعداد جمعیت اجاره‌نشین کشور به‌طور متوسط ۲۴ میلیون نفر و اگر تعداد خانوار را ۴ نفر فرض کنیم در حال حاضر حدود ۳۲ میلیون نفر از جمعیت کشور اجاره‌نشین هستند.

هزینه اجاره


اطلاعات رسمی مرکز آمار نشان می‌دهد که در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ متوسط سهم مسکن از هزینه خانوار ۴۴ درصد بوده .
 این عدد در سال‌های ۹۹ و بهار و تابستان امسال بین ۵۵ تا ۶۰ درصد از هزینه خانوار را به خود اختصاص داد و به گفته رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی، اکنون به‌طور متوسط ۶۰ تا ۷۰ درصد هزینه خانوار خرج هزینه مسکن می‌شود.

: ۴۸ درصد درآمد خانوار در شهر‌های کوچک و ۷۰ درصد درآمد خانوار در شهر‌های بزرگ صرف اجاره مسکن می‌شود.
 وزیر راه و شهرسازی هزینه مسکن را برای خانوار «بحرانی» توصیف کرده که اگر برای آن چاره‌ای نشود همچنان قیمت مسکن رشد خواهد داشت.

در سال‌های اخیر اجاره مسکن برای آنان که اجاره‌نامه خود را تمدید کرده‌اند نیز افزایش یافته است. 
بر اساس اطلاعات مرکز آمار متوسط افزایش قیمت اجاره این افراد در سال ۹۷ معادل ۲۵، ۴ درصد است که در تابستان امسال به ۴۶، ۹ درصد افزایش یافته است. 
اما قیمت اجاره بها در بهمن امسال نسبت به ماه‌های گذشته کاهش داشته است. 
رشد نرخ رسمی اجاره بر اساس گزارش بانک مرکزی در بهمن ماه در شهر تهران ۴۸ درصد است در حالی که این نرخ در آذرماه ۵۱ و در دی‌ماه ۵۰ درصد بود. در کل کشور رشد اجاره بها در آذرماه معادل ۵۴، ۲ درصد بود. 
با اینکه نرخ رشد قیمت اجاره کاهشی شده است، اما افزایش بیش از ۵۱ درصد آن در ماه‌های گذشته بیشترین فشار هزینه‌ای را به اجاره‌نشینان وارد کرده است.

بر اساس گزارش مرکز آمار، قیمت اجاره‌بها در بهار امسال در مقایسه با همین فصل در سال ۱۳۹۹ افزایش ۶۳،۷ درصدی داشته است.
 این رشد قیمت در مقایسه با زمستان ۱۳۹۹ حدود ۲۳ درصد اعلام شده است، این نرخ بالاترین جهش تورم اجاره بهای مسکن از سال ۱۳۶۲ تاکنون است. 
آمار ‎بانک مرکزی و مرکز آمار ایران نشان می‌دهد هرچند از سال ۱۳۶۲ تا پایان ۱۳۹۵ بالاترین نرخ تورم مربوط به سال ۱۳۷۵ با ۳۶،۴ درصد و سال ۱۳۷۶ با تورم ۲۸،۹ درصد بوده است.
 اما دولت قبل رکورددار جهش اجاره مسکن در ۳۸ سال اخیر است.

تورم اجاره بها از سال ۹۶ تا تابستان امسال نزدیک به ۲۳ درصد افزایش را نشان می‌دهد. در تابستان ۹۶ تورم اجاره بها ۴ درصد است که در تابستان امسال به بیش از ۲۷ درصد افزایش یافته است.

ساخت خانه برای مستأجران

افزایش قیمت مسکن و اجاره بها در ۴ سال گذشته قدرت خانه‌دار شدن را از مستأجران گرفت. 
با اینکه برنامه‌هایی مانند ساخت مسکن برای حمایت از اجاره‌نشینان یا اجاره داری حرفه‌ای در این سال‌ها مطرح شد، اما به اجرا نرسید.
 اکنون محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی از ساخت ۳۰۰ هزار واحد برای عرضه به بازار اجاره خبر داده است. 
او در این خصوص اعلام کرده که «شرکت‌هایی در قالب اجاره داری حرفه‌ای در کنار بازار‌های سنتی راه‌اندازی می‌شوند تا از این طریق بتوانیم قیمت‌ها را در بازار اجاره کنترل کنیم.
 حوزه اجاره داری حرفه‌ای مجوزات لازم را دریافت کرده و آیین‌نامه آن در مراحل تصویب نهایی است. بزودی شرکت‌هایی برای اجاره داری حرفه‌ای در کنار بازار‌های سنتی راه‌اندازی می‌شوند تا بتوانند بازار اجاره را در کنار بازار سنتی ساماندهی کنند.»

به گفته معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی این اقدام یک نهادسازی جدید در قالب اجاره‌داری حرفه‌ای است و هدف گذاری که برای کنترل این بازار قرار گرفته شده همان ۳۰۰ هزار واحد است..
در صورتی که تقاضای بیشتری هم وجود داشته باشد ساخته می‌شود.
 در طرح اجاره‌داری حرفه‌ای، سرمایه‌گذاران می‌توانند در اراضی دولتی اقدام به ساخت‌وساز کنند و سپس واحد‌های ساخته شده را با تعرفه‌های در نظر گرفته‌شده از سوی وزارت راه و شهرسازی، به اقشار بدون مسکن، خانه اولی‌ها، زوج‌های جوان و... برای مدت معلوم واگذار کنند.

در برنامه‌ای دیگر برای حمایت مالی از مستأجران در برابر رشد قیمت اجاره، در بودجه سال آینده ۴۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای پرداخت به مستأجران در نظر گرفته شده است. دولت از زمان شیوع کرونا برای حمایت از مستأجران به آنان وام ودیعه پرداخت می‌کند.

براساس تصمیم دولت کسانی که حقوق ثابت دارند یا تحت پوشش نهاد‌های حمایتی هستند، می‌توانند در تهران ۵۰ میلیون تومان با نرخ بهره ۱۳ درصد از بانک تسهیلات بگیرند که این رقم در شهر‌های بزرگ ۳۰ و در شهر‌های کوچک‌تر ۱۵ میلیون تومان خواهد بود. اما با اینکه تعداد متقاضیان دریافت وام ودیعه زیاد است، اما این وام به همه متقاضیان پرداخت نشده است که شبکه بانکی کمبود اعتبار را دلیل آن عنوان می‌کند. با این حال وزیر راه و شهرسازی اظهار امیدواری کرده سال آینده تعداد بیشتری از مستأجران وام ودیعه دریافت کنند.

جهش تولید

با توجه به اینکه یکی از دلایل افزایش قیمت مسکن در ایران کمبود عرضه است.
تولید فعلی مسکن در کشور متناسب با نیاز بازار نیست. از این رو دولت برای جبران کاهش ساخت مسکن در ۸ سال گذشته، برنامه تولید یک میلیون مسکن در سال را در دستور کار قرار داده است.
 این برنامه توانسته تورم در بازار اجاره و معاملات مسکن را به حداقل برساند.

بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی از وضعیت بازار مسکن شهر تهران در بهمن امسال، متوسط قیمت مسکن از ۳۳ میلیون تومان در هر متر مربع عبور کرد و رشد ۴ دهم درصدی نسبت به ماه قبل از آن (دی ۱۴۰۰) داشت.
 این رقم نسبت به ماه مشابه سال قبل معادل ۱۶، ۴ درصد افزایش داشته که در مقایسه با رشد نقطه به نقطه بهمن ماه سال ۱۳۹۹ (معادل ۹۷، ۲ درصد) به مراتب کمتر بوده و مبین کند شدن آهنگ رشد قیمت مسکن در سال جاری است و جلوی رشد ماهانه قیمت مسکن گرفته شده است. 
در این ماه شاخص کرایه مسکن در شهر تهران و در کل مناطق شهری نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب معادل ۴۸، ۴ و ۵۲، ۲ درصد رشد نشان می‌دهد .
 هر دو عدد نسبت به ماه قبل نزدیک به دو درصد کاهش را نشان می‌دهد.

اما با توجه به تقاضای انباشته شده برای مسکن و افت ساخت و ساز در چند سال گذشته، نیاز به تولید و عرضه مسکن در بازار دیده شده است و بر همین اساس دولت ساخت ۴ میلیون مسکن در ۴ سال را در حال اجرا دارد.
 با اجرای چند برنامه مانند ساخت مسکن برای اجاره داری حرفه‌ای و همچنین ساخت ۴ میلیون مسکن برای اقشار کم درآمد و از سوی دیگر تأثیر مسائل سیاسی بر اقتصاد و کاهش نرخ تورم عمومی، انتظار می‌رود در سال‌های پیش رو بازار مسکن به ثبات و آرامش نسبی برسد.

  • شرط عجیب خرید ملک در تهران

    شرط عجیب خرید ملک در تهران

    پس از افزایش تورم و رشد بی حد و مرز قیمت ها در بازارها شاهد اتفاقات جالب و البته عجیب و غریب بودیم. همانند سایر بازارها، بازار مسکن نیز از قافله گرانی ها عقب نماند و با رشد سرسام آور قیمت واحد های مسکونی حسابی دل مردم را به درد آورد.

  • با ۱.۵ میلیارد تومان کجای تهران می توان خانه خرید؟

    با ۱.۵ میلیارد تومان کجای تهران می توان...

    قیمت آپارتمان‌ های کوچک یا به قول معروف نقلی در تهران از حدود ۱.۵ میلیارد تومان تا بیش از ۴ میلیارد

  • آغاز اجرای عملیات ساخت ۴۸۶ واحد مسکونی در ساری

    آغاز اجرای عملیات ساخت ۴۸۶ واحد مسکونی...

    عملیات اجرایی ساخت ۴۸۶ واحد مسکونی در قالب اجرای طرح جهش ملی مسکن روز چهارشنبه با حضور استاندار مازندران، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و شماری دیگر مسوولان دستگاه های اجرایی در منطقه "گله دون" از توابع شهرستان ساری آغاز شد.

  • وام جدید مسکن به کار چه کسانی می‌آید؟

    وام جدید مسکن به کار چه کسانی می‌آید؟

    سقف وام مسکن در تهران برای زوجین با احتساب جعاله به ۹۶۰ میلیون تومان رسیده است اما همچنان تکافوی لازم برای خرید مسکن توسط خانه اولی‌ها را ندارد.

  • ساختمان‌ها، بزرگترین منابع اتلاف انرژی

    ساختمان‌ها، بزرگترین منابع اتلاف انرژی

    رئیس هیات مدیره انجمن بهینه سازی مصرف انرژی با اشاره به اینکه ساختمان ها یکی از عوامل اتلاف انرژی هستند در عین حال بکارگیری فناوری های نوین را از جمله مکانیزمهای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمانها ارزیابی کرد.

  • بخش مسکن نیازمند نگاه راهبردی و برنامه‌‌ریزی جامع است

    بخش مسکن نیازمند نگاه راهبردی و...

    رییس انجمن انبوه سازان استان تهران ضمن تاکید بر لزوم پرهیز از نگاه تک بعدی به حوزه مسکن، خواستار ایجاد تعامل بین وزارتخانه های مربوطه در حوزه مسکن و تبعیت از طرح های جامع و راهبردی شد و گفت: غفلت از طرح آمایش سرزمینی، سبب شکل گیری پدیده مهاجرت مردمی و به دنبال آن تعمیق مشکلات مسکن در شهرهای بزرگ شده است.

  • سختی خدمت رسانی به واحدهای مسکن مهر

    سختی خدمت رسانی به واحدهای مسکن مهر

    اخیرا یک مقام مسوول وزارت راه ضمن تاکید بر لزوم پرهیز از ساخت و ساز در بیابانها در عین حال تاکید کرد که به جای آن بهتر است دولت به احیای بافتهای فرسوده که خدمات رسانی به آنها آسان تر است اقدام کند.

  • رونق انبوه‌سازی در جنوب غربی پایتخت

    رونق انبوه‌سازی در جنوب غربی پایتخت

    شهردار منطقه ۱۸ با اشاره به اینکه بعد از چهار دهه مشکل شن چاله ها در این منطقه حل شد تاکید کرد: با توجه به ظرفیتی که در منطقه ۱۸ برای ساخت و ساز وجود دارد پیش بینی می شود که اتفاقات خوبی در بخش مسکن در این منطقه به زودی رخ دهد.

  • ممنوعیت خدمات‌رسانی به خانه باغ‌ها به صورت مشروط برداشته شود

    ممنوعیت خدمات‌رسانی به خانه باغ‌ها به...

    نماینده مجلس خواستار انعطاف دولت در برخورد با ساخت و سازهای غیرمجاز در خانه باغ‌ها و نیز سکونت گاه های غیررسمی شد و گفت: با توجه به اینکه برخی از ساخت و سازها در باغ ها، به محل اسکان مردم فاقد مسکن تبدیل شده است، بنابراین دستگاه های خدمات رسان به صورت مشروط نسبت به خدمات رسانی به این خانه باغ ها اقدام کند.

  • فارس بیش از ۶۰ هزار مسکن فرسوده دارد

    فارس بیش از ۶۰ هزار مسکن فرسوده دارد

    شیراز - مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان فارس از شناسایی ۶۰ هزار واحد مسکونی فرسوده در استان فارس خبر داد.

  • قیمت وام مسکن تغییر کرد!

    قیمت وام مسکن تغییر کرد!

    درحالی که مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار از افزایش وام مسکن تا ۹۶۰ میلیون تومان حکایت دارد، متاهل‌های ساکن تهران برای اخذ این وام باید بیش از ۱۶۷ میلیون تومان پرداخت کنند.

  • مستاجران تهرانی به‌کدام مناطق پناه می‌برند؟

    مستاجران تهرانی به‌کدام مناطق پناه...

    مالک یک خانه دوخوابه و معمولی در مرکز تهران ۲۰۰ میلیون پول پیش می‌گیرد و رقم اجاره را ماهی ۱۰ میلیون تعیین کرده است. با نصف این بودجه در جنوب تهران گزینه‌های بهتری وجود دارد

  • تسهیل‌گری شهرداری در بخش خصوصی مسکن

    تسهیل‌گری شهرداری در بخش خصوصی مسکن

    رئیس مرکز ارتباطات و امور بین الملل شهرداری تهران با بیان اینکه شهرداری تهران در ساخت مسکن نقش تسهیل گر دارد در خصوص زمان بندی اتمام پروژه های مسکونی شهرداری تهران اظهار داشت: در مورد پیشرفت فیزیکی و زمان اتمام پروژه های مسکونی مرتبط با شهرداری باید از نهادهای متولی پرس و جو کرد.

  • کاهش قیمت مسکن در برخی از نقاط پایتخت

    کاهش قیمت مسکن در برخی از نقاط پایتخت

    طی روزهای اخیر در حالی برخی از رسانه ها بر ریزش قیمت برخی واحدهای مسکونی در بازار مسکن تاکید کرده اند که بررسی حاکی از آن است که این ریزش محدود قیمتها بیش از هر چیز ریشه در کاهش قدرت خرید متقاضیان مسکن که سبب رکود معاملات شده است دارد.

  • صنعتی‌سازی راهکار حل مشکلات مسکن است

    صنعتی‌سازی راهکار حل مشکلات مسکن است

    دبیر انجمن تولیدکنندگان و فن آوران صنعتی ساختمان با یادآوری این موضوع که صنعتی سازی راهکار برون رفت از مشکلات بخش مسکن است در عین حال بر لزوم الگوبرداری از کشور ترکیه برای احیای بافتهای ناکارآمد شهری تاکید کرد و گفت: این انجمن نشست مشترکی با متصدیان حوزه ساخت و ساز در کشور ترکیه انجام و قرار شده است که در توانمند سازی بافتهای فرسوده شهر استانبول همکاری داشته باشد.

  • کاهش یک میلیارد تومانی مسکن در پردیس

    کاهش یک میلیارد تومانی مسکن در پردیس

    درحالی اوایل امسال قیمت یک واحد مسکن مهر در شهر پردیس به مرز ۴ میلیارد تومان رسیده بود که قیمت پیشنهادی همین واحد در زمان حاضر کمتر از ۳ میلیارد تومان است.

  • نباید کیفیت در پروژه‌های مسکن، فدای سرعت بهره‌برداری شود

    نباید کیفیت در پروژه‌های مسکن، فدای...

    سخنگوی شورای شهر تهران با اشاره به اینکه دقت و کیفت در پروژه های شهرداری تهران نباید فدای سرعت شود تاکید کرد: با توجه به مشکلات مربوط به حوزه مسکن، ورود شهرداری تهران به ساخت مسکن ضروری بوده است، اما کیفیت ساخت نباید فدای بهره برداری از پروژه های عمرانی شود.

  • تنها راه رفع بحران مسکن، اصلاح ساختارهای معیوب است

    تنها راه رفع بحران مسکن، اصلاح...

    طی روزهای اخیر در حالی برخی از نمایندگان مجلس و فعالان حوزه مسکن، با اتکاء به "طرح کنترل و ساماندهی اجاره بها املاک مسکونی" بر فراهم شدن زمینه مهار قیمت ها در بازار مسکن تاکید دارند که بر خلاف آنچه که عنوان می شود تا زمانی که رویه های معیوب این بازار اصلاح نشود به هیچ وجه نمی توان به ساماندهی این بازار دلخوش بود.

  • سرعت فرآیند ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن لاک‌پشتی است

    سرعت فرآیند ایمن‌سازی ساختمان‌های...

    نائب رئیس شورای شهر تهران با اشاره به اینکه حرکت ایمن سازی ساختمانهای ناایمن لاک پشتی است تاکید کرد: در شورای شهر تهران موضوع تعامل با قوه قضائیه در حال پیگیری است تا به فرآیند موثر و صحیحی دست پیدا کنیم.

  • قیمت تمام شده مسکن ملی مقطوع نخواهد بود

    قیمت تمام شده مسکن ملی مقطوع نخواهد بود

    مدیر کل راه و شهرسازی استان تهران از اعلام نهایی قیمت تمام شده مسکن ملی در استان تهران تا ۴۸ ساعت آینده خبر داد و در عین حال تاکید کرد که این قیمت کاملا کارشناسی و بر اساس جمع بندی اعضای حاضر در جلسه شورای مسکن استان تهران تعیین شده است.

  • تا زمانی‌که بافتهای فرسوده وجود دارند نیازی نیست در بیابان خانه بسازیم

    تا زمانی‌که بافتهای فرسوده وجود دارند...

    مدیر عامل شرکت بازآفرینی شهری با اشاره به اینکه آمارهای عنوان شده از سوی رسانه ها در خصوص کاهش ساخت وساز در بافت فرسوده صحت ندارد تاکید کرد: با وجود بافتهای فرسوده نیازی نیست در بیابان خانه بسازیم.