بازار املاک / لوکوموتیو مسکن، قطار اقتصاد را می‌کِشد؟

لوکوموتیو مسکن، قطار اقتصاد را می‌کِشد؟

لوکوموتیو مسکن، قطار اقتصاد را می‌کِشد؟

بخش مسکن به عنوان یک حوزه پیشران که با دست کم ۱۳۴ بخش اقتصادی ارتباط دارد، سال ۱۴۰۰ را در شرایطی به پایان می‌رساند که با کمبود منابع مالی، رکود ساخت و ساز، رکود معاملات، جهش قیمت‌ها در بخش فروش و اجاره دست و پنجه نرم کرد اما اخبار امیدوارکننده‌ای برای رونق تولید از طریق طرح ساخت یک میلیون واحد در سال و تزریق ۴۴۰ هزار میلیارد تومان به وزارت راه و شهرسازی شنیده می‌شود.

بازار مسکن پس از یک دوره سه سال رشد متوالی قیمت،‌ سال ۱۴۰۰ به ثبات نسبی رسید.
این ثبات پس از آن رخ داد که سال ۱۳۹۹ قیمت مسکن در شهر تهران به عنوان معیاری برای بازار مسکن کل کشور، پرش ۹۴ درصدی قیمت را در اسفندماه به ثبت رسانده بود. 
بهمن ماه امسال تورم نقطه به نقطه مسکن شهر تهران به ۱۶ درصد کاهش یافت؛ در حالی که تورم عمومی ۴۱ درصد را ثبت کرد.

تثبیت قیمت‌ها در بخش مسکن اما به دلیل همزمانی با متغیرهای منفی مثل کاهش تا ۵۰ درصدی ساخت و ساز نسبت به اوایل دهه ۱۳۹۰ که حدود ۹۰۰ هزار واحد ساخته می‌شد.
 افت شدید توان متقاضیان مصرفی به دلیل رشد ۶۵۰ درصدی قیمت از آذرماه سال ۱۳۹۶ تا کنون، شرایط ایده‌آلی را در بخش مسکن ایجاد نکرد.
 البته وزارت راه و شهرسازی دولت سیزدهم اعلام کرده که سال ۱۴۰۰ تولید مسکن از ۵۲۰ هزار واحد گذشته و وعده داده از اوایل سال ۱۴۰۱ نهضت بزرگی در بخش ساخت و ساز ایجاد شود.

تصویب ۴۴۰ هزار میلیارد تومان برای بخش مسکن

آنطور که رستم قاسمی ـ وزیر راه و شهرسازی ـ اعلام کرده است.
مجلس برای  سال آینده ۴۰۰ هزار میلیارد تومان منابع برای بخش مسکن مصوب کرده و ۴۰ هزار میلیارد تومان نیز منابع ودیعه خواهد بود.
هم‌چنین صندوق ملی مسکن ابزار مناسبی در اختیار وزارت راه و شهرسازی است. 
اتکای قاسمی احتمالا به ۳۶۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات مصوب سالیانه‌ای است که قانون جهش تولید و تامین مسکن بر عهده‌ی بانک‌ها قرار داده.
 اما تجربه نشان داده بانک‌ها منابع به این بزرگی در اختیار ندارند و تمایلی برای پرداخت تسهیلات بلندمدت ۲۰ ساله این طرح نشان نمی‌دهند. 
تا اواسط بهمن ماه ۱۴۰۰ فقط ۹۴۸ میلیارد تومان به پروژه نهضت ملی مسکن از سوی بانک مسکن پرداخت شده و سایر بانک‌ها گزارشی در این زمینه ارایه نداده‌اند.

درخصوص تامین زمین اما مشکل چندانی وجود ندارد. بنا به گفته رستم قاسمی در وزرات راه و شهرسازی اراضی مناسبی در کشور داریم که آنها همه ثروت هستند .
برنامه‌ریزی شده تا در جهت نهضت ملی مسکن مورد استفاده قرار گیرد. او هم‌چنین از تامین زمین برای ۱.۵ میلیون واحد و آغاز عملیات اجرایی ۸۶۰ هزار واحد تا کنون خبر داد.
 دولت سیزدهم قصد دارد در قالب طرح جهش تولید و تامین مسکن (نهضت ملی مسکن) ظرف چهار سال،‌ چهار میلیون واحد مسکونی احداث کند.

بازار اجاره، تورم را درنوردید

از آن طرف در بازار مسکن اوضاع چندان مناسب نیست. 
کارشناسان می‌گویند به دلیل کسری عرضه در سال‌های اخیر با فشار تقاضا در بازار مواجه شده‌ایم و با این‌که قیمت‌ها در بخش فروش به ثبات رسیده، در بازار اجاره ظرفیت ایجاد التهاب وجود دارد. بهمن ماه ۱۴۰۰ نرخ رشد سالیانه اجاره بها در تهران ۴۸ درصد و کل کشور ۵۲ درصد گزارش شد که بیش از ۱۰ درصد بالاتر از رشد تورم عمومی است.
 به دلیل عقب‌ماندگی سرعت افزایش قیمت‌ها در بازار اجاره نسبت به قیمت مسکن، مقداری از این فاصله در سال ۱۴۰۰ جبران شد و به گفته کارشناسان احتمال ادامه این وضعیت در سال ۱۴۰۱ وجود دارد.

افزایش قیمت‌ها در بازار اجاره دولت را بر آن داشت تا در دی ماه ۱۴۰۰ تدوین بسته‌ای برای حمایت از اجاره‌نشینان را در دستور کار قرار دهد .
مقرر شد ستاد هماهنگی اقتصادی دولت با هدف کنترل رشد اجاره‌بها سیاستی را در این زمینه تدوین کند. 
پیش از آن هم دولت دوازدهم در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ راهکارهایی را به منظور کنترل بازار اجاره در پیش گرفته بود.
 از جمله این برنامه‌ها می‌توان به تعیین سقف مجاز برای افزایش اجاره بها تا سقف ۲۵  درصد  در تهران، ۲۰ درصد در دیگر کلانشهرها و ۱۵ درصد در سایر شهرهای کشور و هم‌چنین پرداخت تسهیلات کمک ودیعه تا سقف ۷۰ میلیون تومان اشاره کرد.
سیاست‌هایی که آمار، بی‌تاثیری آن را به اثبات می‌رساند.

سازندگان مردد پای کار می‌آیند؟

از آن طرف در بخش ساخت و ساز بخش خصوص اوضاع بر وفق مراد نیست. 
طبق بررسی‌ها هم‌اکنون می‌توان در بسیاری از شهرهای کشور با نرخ‌هایی به مراتب پایین‌تر از هزینه‌های ساخت، واحد مسکونی خریداری کرد.
 به همین دلیل رغبت برای ساخت و ساز کاهش یافته یافته است. با این حال دولت قصد دارد از طریق طرح نهضت ملی مسکن، بخش خصوصی را فعال کند.

اما اختلاف نظرهایی بین بخش خصوصی با دولت دیده می‌شود. 
به طور مثال سازندگان، هزینه‌های ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن، منهای قیمت زمین، طراحی و پروانه هم‌اکنون متری ۵.۵ میلیون تومان ارزیابی می‌کنند .
حتی برخی از فعالان صنعت ساختمان این عدد را بیش از ۷ میلیون تومان تخمین می‌زنند ؛‌ در حالی که پیشنهاد دولت بر اساس نظام فنی اجرایی متری ۴.۵ میلیون تومان است.

دولت برای آن‌که هزینه‌های واحدهای نهضت ملی مسکن را برای متقاضیان کاهش دهد و تکنولوژی ساخت را به‌روز کند مذاکراتی را با برخی شرکت‌های خارجی از چین و ترکیه انجام داد.
 رایزنی‌هایی که هنوز به نتیجه نرسیده اما روز گذشته یک فعال صنعت ساختمان گفت که با یک شرکت بزرگ ترکیه‌ای برای ارتقای سطح تکنولوژی ساخت مذاکره کرده‌اند.

ارتباط مسکن با ۱۳۴ بخش اقتصادی

با توجه به پیشران بودن بخش مسکن که ۳۳ درصد از حجم  اقتصاد کشور را در بر می‌گیرد، ۱۲ درصد اشتغال مستقیم ایجاد می‌کند .
با دست کم ۱۳۴ بخش اقتصادی دارای رابطه پیشین و پسین است، تحرک بازار مسکن می‌تواند به رونق اقتصاد کمک به‌سزایی کند.

اهمیت بخش مسکن از این جهت بیشتر جلوه می‌کند که بیش از ۸ میلیون خانوار مستاجر در کشور وجود دارد و نرخ اجاره‌نشینی در شهر تهران که تا دو سال قبل ۴۲ درصد اعلام شده بود.
 هم‌اکنون بر اساس آخرین تخمین‌های کارشناسی به بالای ۵۰ درصد رسیده است.
 در واقع بیش از نیمی از مردم تهران مستاجر هستند. اجاره‌نشینی شهری در کل کشور از ۱۸ درصد در سال ۱۳۶۵ به ۳۸ درصد در سال ۱۳۹۵ رسیده است.

سهم تا ۶۰ درصدی مسکن در سبد خانوار

در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ سهم مسکن از هزینه خانوار ۴۴ درصد اعلام شد، در سال ۱۳۹۷ به ۴۶.۸ درصد رسید و سال ۱۳۹۸ برابر با ۴۹.۹ درصد بود. 
طبق بررسی‌های صورت گرفته و تحلیل داده‌های بدست آمده از سامانه‌های ملکی تخمین زده می‌شود .
 این عدد در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ نیز افزایش چشم‌گیری داشته به گونه‌ای که در حال حاضر احتمالا بین ۵۵ تا ۶۰ درصد از هزینه خانوار خرج هزینه مسکن می‌شود.

با این حال تزریق ۴۴۰ هزار میلیارد تومان منابع به بخش مسکن می‌تواند تحرکی را در این بخش به وجود بیاورد. 
بودجه هیچ حوزه‌ای در سال آینده تا این اندازه رشد نکرده است. 
همین مساله می‌تواند عاملی برای ایجاد آرامش نسبی در بازار مسکن شود.

علی صادقین ـ کارشناس بازار مسکن ـ با اشاره به این‌که امسال بخش مسکن رشد اقتصادی منفی ۱۶ درصد را تجربه کرده است، گفت: 

شاید طرح نهضت ملی مسکن بتواند تا حدودی بخش مسکن را ریکاوری کند.
 اوضاع حوزه خدمات خوب است و به نظر من بالاترین بازدهی را در اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۱ با وقوع توافق هسته‌ای و بدون توافق هسته‌ای خواهد داشت.
 بنابراین انتظار داریم بخش خدمات، صنعت و ساختمان در سال آینده اوضاع بهتری داشته باشند.

  • انقلاب بزرگ در بازار مسکن ایران

    انقلاب بزرگ در بازار مسکن ایران

    ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی به تقریبا ۲۰ میلیارد دلار منابع مالی نیاز دارد. با توجه به وضعیت کنونی نظام بانکی، تورم بالا، نرخ بهره سنگین و محدودیت درآمدی خانوارها که امکان پرداخت اقساط کلان را ندارند، تأمین این حجم سرمایه تقریباً غیرممکن به نظر می‌رسد.

  • راهکار دولت برای تحرک بازار مسکن

    راهکار دولت برای تحرک بازار مسکن

    دولت طرحی با عنوان «مسکن توکنی» را به‌عنوان یک نظام جدید تامین مالی برای تحرک بازار مسکن مطرح کرده است.

  • وام مسکن ۲ برابر شد

    وام مسکن ۲ برابر شد

    بانک مسکن در اقدامی مهم و حمایتی، سقف تسهیلات خرید و تعمیر مسکن را در سال ۱۴۰۴ به‌طور رسمی افزایش داد.

  • تحرکِ شکننده در بازار مسکن

    تحرکِ شکننده در بازار مسکن

    بازار پس از ماه‌ها سکون، دوباره در حال حرکت صعودی است؛ با این حال، مشکلات سامانه‌های ثبت قرارداد همچنان یکی از موانع اصلی در مسیر رونق معاملات محسوب می‌شود.

  • دروغی بزرگ به نام کاهش قیمت مسکن

    دروغی بزرگ به نام کاهش قیمت مسکن

    هیچ کاهش قیمتی در بازار مسکن ثبت نشده و تمامی آمار‌هایی که پیش از این برای کاهش قیمت مطرح شده بود، غیرکارشناسی و بدون آمار بود

  • ترفند جدید دلال‌ها برای جیب خریداران مسکن

    ترفند جدید دلال‌ها برای جیب خریداران...

    نبود آمارهای رسمی از قیمت مسکن در تهران سبب شده تا فضای خریدوفروش به نفع واسطه‌ها باشد.

  • طرح مسکن استیجاری به کجا می‌رسد؟

    طرح مسکن استیجاری به کجا می‌رسد؟

    وعده ساخت مسکن استیجاری به‌عنوان یکی از طرح‌های حمایتی دولت هنوز از مرحله کاغذ فراتر نرفته است.

  • شایعه ریزش قیمت مسکن چقدر حقیقت دارد؟

    شایعه ریزش قیمت مسکن چقدر حقیقت دارد؟

    برخی کارشناسان بازار مسکن معتقدند که پس از جنگ ۱۲ روزه، قیمت مسکن با ریزش قابل توجهی مواجه شده و در برخی مناطق، کاهش قیمت‌ها به بیش از ۳۰ درصد رسیده است. این در حالی است که گزارش‌های رسمی از افزایش متوسط قیمت مسکن در سطح پایتخت حکایت دارد.

  • بازار مسکن در رکود بی‌سابقه

    بازار مسکن در رکود بی‌سابقه

    برخی گزارش‌ها از کاهش شدید قیمت‌ها خبر می‌دهند، اما کارشناسان بازار این شایعات را رد می‌کنند و می‌گویند شرایط رکودی فعلی ناشی از کمبود خریدار و افزایش هزینه‌های ساخت است

  • منتظر جهش دوباره قیمت مسکن در بازار باشیم؟

    منتظر جهش دوباره قیمت مسکن در بازار...

    برای بازگشت رونق به بازار مسکن، باید قدرت خرید مردم تقویت شود، نظام قیمت‌گذاری منطقه‌ای و شفاف برقرار گردد و نظارت مؤثری بر جریان سرمایه‌ها صورت گیرد.

  • رکود سنگین بازار مسکن ادامه دارد

    رکود سنگین بازار مسکن ادامه دارد

    در حالی بازار مسکن کشور با کم‌ترین معاملات دو سال اخیر مواجه است که شهرهای جدید اطراف تهران با قیمت مناسب‌تر و انتخاب بیشتر هنوز فعال هستند.

  •  خرید طلا و سکه سودآورتر است یا مسکن؟

    خرید طلا و سکه سودآورتر است یا مسکن؟

    بازارهای طلا و ارز به دلیل نقدشوندگی فعلا رونق دارند و مسکن در رکود به سر می‌برد.

  • بازار اجاره مسکن از کنترل خارج شد

    بازار اجاره مسکن از کنترل خارج شد

    یافته‌های جدید از بازار اجاره تهران حاکی از پدیده‌ای شگفت‌انگیز است، رهن کامل آپارتمان نوساز در شهرری، با وجود امکانات کمتر و کیفیت هوای پایین‌تر، از تهرانپارس پیشی گرفته و معادله منطقی قیمت‌گذاری در پایتخت را برهم زده است.

  • زلزله قیمتی در مسکن نیمه دوم ۱۴۰۴

    زلزله قیمتی در مسکن نیمه دوم ۱۴۰۴

    بازار مسکن در نیمه دوم سال ۱۴۰۴ با نوساناتی مواجه است که خریداران و سرمایه‌گذاران را به دو راهی سخت می‌کشاند. کارشناسان توصیه می‌کنند قبل از تصمیم‌گیری، وضعیت قیمت‌ها و روند معاملات را به دقت بررسی کنید.

  • شناسایی واحدهای مسکن استیجاری آغاز شد

    شناسایی واحدهای مسکن استیجاری آغاز شد

    روند شناسایی این واحدهای مسکونی در قالب طرح مسکن استیجاری آغاز شده و مدیران کل بازدیدهای خود را شروع کرده اند.

  • باید منتظر گران شدن قیمت مسکن باشیم؟

    باید منتظر گران شدن قیمت مسکن باشیم؟

    اثر تحریم‌ها روی بازار مسکن چگونه است؟ آیا تحریم‌ها می‌تواند جهشی در قیمت‌ها ایجاد کنند؟

  • دستور مهم پزشکیان برای مستاجران

    دستور مهم پزشکیان برای مستاجران

    پزشکیاندستوری صادر کرد که می‌تواند برای مستاجران نویدبخش باشد؛ دستوری که با افتتاح هزاران واحد مسکونی حمایتی و طرح‌های گسترده شهری و حمل و نقل، فصل تازه‌ای از دسترسی آسان‌تر به مسکن و خدمات شهری را در سراسر کشور آغاز می‌کند.

  • وام ودیعه مسکن به خط پایان رسید

    وام ودیعه مسکن به خط پایان رسید

    یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها، میزان ناکافی وام نسبت به رشد اجاره‌بها است. در حالی که قیمت رهن و اجاره در بسیاری از شهرها جهش‌های چندبرابری داشته، مبالغ وام ودیعه معمولاً تناسبی با نیاز واقعی مستأجران ندارد و تنها بخش کوچکی از مشکل را حل می‌کند.

  • پرداخت وام ویژه به متقاضیان مسکن ملی

    پرداخت وام ویژه به متقاضیان مسکن ملی

    پرداخت وام به متقاضیان مسکن ملی از ضروری‌ترین پیش‌شرط‌های موفقیت این طرح به شمار می‌رود. در شرایطی که قیمت زمین و مصالح ساختمانی روزبه‌روز افزایش می‌یابد، بخش بزرگی از جامعه توان مالی کافی برای ورود به پروژه‌های مسکن را ندارد.

  • میانگین واقعی قیمت مسکن اعلام شد

    میانگین واقعی قیمت مسکن اعلام شد

    بازار در شرایطی قرار گرفته که نوسانات، نبود معاملات مستمر و عدم تناسب هزینه‌ها و درآمدها، موجب شده هم فعالان این حوزه و هم متقاضیان با مشکلات جدی مواجه باشند.

  • کاهش تورم اجاره بها به حدود ۳۴ درصد

    کاهش تورم اجاره بها به حدود ۳۴ درصد

    نرخ تورم اجاره بها از حدود ۴۳ درصد در تابستان سال گذشته به حدود ۳۴ درصد رسیده و نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته نزدیک به ۱۰ واحد درصد کاهش یافته است.