بازار املاک / مستأجر و موجر در فشار تورم

مستأجر و موجر در فشار تورم

مستأجر و موجر در فشار تورم

تورم در بازار اجاره به آمارهای رسمی هم رسیده است. طبق برآورد مرکز آمار تورم اجاره در کل کشور برابر با دو درصد بوده که در قیاس با فروردین‌ماه سال‌های گذشته بالاترین رکورد به شمار می‌آید.روزنو:«صاحب‌خانه مبلغ اجاره‌بهای سه میلیون تومانی را به شش میلیون تومان افزایش داده

 این در حالی است که حقوق بنده فقط شش میلیون و 500هزار تومان است»، «مبلغ پیش‌پرداخت خانه‌ای که اجاره کرده‌ام 50میلیون تومان افزایش‌یافته»، «هفت میلیون تومان حقوق می‌گیرم و مبلغ اجاره‌بهای خانه‌ام به 9میلیون تومان رسیده»، «اجاره‌بهای چهارمیلیونی خانه من به هشت میلیون تومان افزایش‌یافته و مبلغ پیش‌پرداخت نیز که در سال گذشته فقط 45میلیون تومان بود به 200 میلیون تومان رسیده است.» این‌ها تنها چند نمونه از روایت مستأجران از وضعیت بازار اجاره‌بها در ماه‌های منتهی به فصل جابه‌جایی است.

 قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در تهران با رسیدن به 33میلیون تومان که در اجاره‌بها نیز تأثیر قابل‌توجهی داشته، حالا دیگر بسیاری را نگران روزهای آینده کرده. فعالان بازار مسکن می‌گویند در پایتخت دیگر نمی‌توان با کمتر از سه میلیون تومان اجاره ماهیانه ملک مناسبی را پیدا کرد. 

در همین زمینه یک مشاور املاک در منطقه غرب پایتخت به «همدلی» می‌گوید: «در تهران در پایین‌ترین نقطه مبلغ اجاره به سه میلیون تومان رسیده؛ در مناطق معمولی پایتخت هم به پنج میلیون تا 9میلیون تومان؛ در مناطق شمالی‌تر شهر نیز مبلغ اجاره از 10میلیون تومان فراتر رفته و حتی در برخی مناطق به 40میلیون تومان یا بیشتر هم رسیده است.» 

این صحبت‌ها از سوی مستأجران در حالی است که صاحب‌خانه‌ها هم صحبت‌های قابل‌توجهی در این زمینه ارائه می‌دهند؛ بسیاری از آن‌ها از افزایش قیمت مصالح ساختمانی و تجهیزات برای تعمیر مسکن خود گله دارند و می‌گویند چاره‌ای جز افزایش قیمت‌ها ندارند. 

جدای از این‌ها اما به نظر می‌رسد اوضاع مستأجرها خوب نیست و اجاره‌بها سر به فلک کشیده؛ اجاره‌ای که افزایش‌یافته اما هیچ سامانی در بازار نیست و تقریباً می‌توان گفت شرایط در وضعیت اسفبار است. آمار دقیقی از تعداد مستأجران در پایتخت در دسترس نیست، اما آن‌طور که برخی برآوردها نشان می‌دهد نزدیک به 50درصد ساکنان پایتخت مستأجر هستند و این فشار وحشتناک روی تقریباً نصف جمعیت کلان‌شهری مانند تهران باعث شروع خیلی اتفاقات ناخوش است. 

اتفاقاتی که در بهترین حالت آن می‌توان شاهد مهاجرات نیروهای کار به شهرهای اطراف یا حتی روستاهایی شد که از امکانات زندگی چندان خوبی برخوردار نیستند. با چنین اوصافی به نظر می‌رسد ملک دیگر به‌صراحت از کالای مصرفی به سرمایه‌ای تبدیل‌شده است. 

به گفته فعالان بازار مسکن، قیمت یک واحد معمولی با متراژ متوسط در پایتخت از سه میلیارد تومان عبور کرده است. به گفته یک فعال بازار «یک‌خانه سه‌میلیاردی به مبلغ 15میلیون تومان برای اجاره واگذارشده است.» تحت چنین شرایطی برخی فعالان بازار هم حرف‌های قابل‌توجهی می‌زنند؛ «داستان اجاره خانه به‌جایی رسیده که دیگر اجاره مسکن نه برای موجر صرف دارد و نه مستأجر؛ ازیک‌طرف هزینه اجاره بخش زیادی از درآمد مستأجران را می‌بلعد و از طرفی دیگر هم بسیاری از بازنشسته‌ها با همین درآمد اجاره آپارتمانی که طی 30سال خدمت به دست آورده‌اند.

 هزینه مایحتاج زندگی خود را تأمین می‌کنند.» یک موجر در این زمینه به «همدلی» می‌گوید: «ما صاحب‌خانه‌ها هم چاره‌ای جز افزایش قیمت اجاره‌بها نداریم؛ در واقع همه تحت‌فشار هستیم؛ اگر مبنای محاسبه اجاره را با قیمت‌های سال گذشته در نظر بگیرم، از پس اقساط بانکی تسهیلاتی که برای خرید مسکن استفاده کرده بودم، برنمی‌آیم.» البته پربی‌راه هم نمی‌گویند؛ وقتی در کشوری تورم در همه بخش‌ها رسوب می‌کند، نمی‌توان فقط یک بخش خاص را با سیاست‌های دستوری از تورم جاری معاف کرد.

رکورد اجاره
تورم در بازار اجاره به آمارهای رسمی هم رسیده است. طبق برآورد مرکز آمار تورم اجاره در کل کشور برابر با دو درصد بوده که در قیاس با فروردین‌ماه سال‌های گذشته بالاترین رکورد به شمار می‌آید. گفته می‌شود تورم مسکن و اجاره در گروه‌های مختلف در شهرها و روستاها رکورد بالایی را به ثبت رسانده است. 

بررسی روند شاخص افزایش قیمت‌ها نشان می‌دهد تورم مسکن و اجاره در فروردین بالاتر از این متغیر در مقاطع مشابه خود در سال‌های اخیر بوده است. بیشترین میزان رشد قیمت نیز به بخش خدمات و تعمیرات تعلق داشته است. این تورم به گواه آمارهای رسمی در اولین ماه سال جاری در کل کشور برابر با 2.1درصد به ثبت رسید. 

مقایسه این تورم با فروردین سال‌های گذشته نشان می‌دهد هیچ‌گاه تورم این ماه در یک دهه اخیر به این اندازه بالا نبوده است. این در حالی است که در فروردین همواره جهش قیمتی رخ‌داده و با اینکه تعداد معاملات در مسکن کاهشی بوده اما با رشد تورم در این بخش مواجه بوده‌ایم؛ اما گویا این رشد در فروردین‌ماه امسال بیشتر از سال‌های گذشته ثبت‌شده است. تعمیم این بررسی به شهرها و روستاها نیز نشان می‌دهد تورم ماهانه فروردین در این مناطق نیز رکوردزنی داشته است. 

طبق داده‌های مرکز آمار تورم ماهانه مسکن در شهرها و روستاهای ایران نیز برابر با دو درصد بوده که در سال‌های اخیر سابقه نداشته است. در کنار بخش مسکن تورم اجاره نیز از سوی مرکز آمار محاسبه‌شده که در این ماه به رکورد بی‌سابقه‌ای رسیده است. در همین رابطه طبق برآورد مرکز آمار تورم اجاره در کل کشور برابر با دو درصد بوده که در قیاس با فروردین‌ماه سال‌های گذشته بالاترین رکورد به شمار می‌آید. این تورم در نقاط شهری و روستایی نیز معادل با همین رقم بوده و رکوردی مشابه را به ثبت رسانده است.

رکوردزنی بخش خدمات مسکونی در 1401

افزایش هزینه تعمیر و نگهداری از مسکن نه‌فقط از سوی مالکان که در گزارش‌های رسمی هم دیده می‌شود. در همین رابطه بررسی‌های این مرکز نشان می‌دهد تورم خدمات در کشور روندی صعودی را در سال گذشته داشته و در 1401 دومین رکورد را به ثبت رسانده است. به‌طورکلی این شاخص دلالت بر رشد قیمت تعمیرات مسکن در هرماه دارد که در فروردین‌ماه امسال در کل کشور برابر با 6.5درصد به ثبت رسیده است. این دومین رکورد تورم اجاره در فروردین‌ماه در قیاس با سال‌های گذشته بوده است. این رقم در سال 1400 برابر با 9درصد ثبت‌شده که بالاترین حد را داشته است.


مسکن و دولت

در حالی فاصله کمی تا آغاز فصل نقل‌وانتقال در بازار اجاره مسکن باقیمانده که خبر می‌رسد به‌زودی سقف افزایش نرخ اجاره‌بها در سال ۱۴۰۱ اعلام می‌شود. به گفته آگاهان اقتصادی بخش مسکن ازجمله زیربخش‌های اقتصاد کلان است که تابع تغییر و تحولات اقتصادی کشور بوده و مجزا از کل اقتصاد قابل‌بررسی و مطالعه نیست. بدیهی است در شرایط بروز تورم دورقمی تمامی زیربخش‌های اقتصاد کشور تحت تأثیر قرارگرفته و نمی‌توان انتظار کاهش یا ثبات قیمت در یک بخش از اقتصاد را داشت.

 با توجه به اینکه اجاره‌بهای مسکن هزینه فرصت و بازدهی سرمایه انباشت در مسکن و به عبارتی یک نوع خدمت در مجموعه اقتصاد کلان محسوب می‌شود، لذا بدیهی است که همگام با سایر خدمات عرضه‌شده در مجموعه اقتصاد و در شرایط تورمی، بازار اجاره مسکن نیز با افزایش قیمت مواجه شود. به‌علاوه اجاره‌بهای دریافتی نسبتی از قیمت ملک مورد اجاره است و اثر افزایش قیمت مسکن به‌عنوان یک دارایی روی اجاره‌بها با وقفه ظاهر خواهد شد. 

به گفته کارشناسان، به‌طورکلی مهم‌ترین عوامل مؤثر بر اجاره‌بهای مسکن مشتمل بر موارد زیر است؛ نقدینگی و تورم عمومی؛ با وجود افزایش نرخ رشد نقدینگی بیش از 40درصدی در سال 1400، تأثیر آن بر تورم عمومی و اثرگذاری با وقفه آن روی اجاره‌بهای مسکن، بدیهی است که اجاره‌بها مستعد افزایش بوده و از متغیر‌های اقتصاد کلان تأثیر می‌پذیرد.

قدرت خرید خانوار، کشش‌پذیری اجاره‌بها، تأثیر عوامل روانی و انتظارات بر بازار اجاره: قدرت خرید خانوار که به‌واسطه کاهش سطح درآمد خانوار‌ها محدودشده، عامل بازدارنده در افزایش اجاره‌بها بوده و کشش‌پذیری اجاره را کاهش داده است.


ساختار جمعیتی، کاهش قدرت مالکیت خانوار‌های جوان، کمبود واحد‌های مسکونی اجاره‌ای متناسب با تمکن مالی دهک‌های متوسط و پایین جامعه، افزایش مهاجرت و در پی آن افزایش میزان تقاضا برای مسکن اجاره‌ای: افزایش تعداد خانوار‌های تک نفره و کاهش تولید و عرضه مسکن در سال‌های گذشته، عرضه مسکن اجاره‌ای به بازار متناسب با تقاضا را کاهش داده و زمینه افزایش اجاره‌بها را فراهم آورده است.

نرخ سود سپرده‌های بانکی و تأثیرگذاری نرخ سود بر ترکیب میزان رهن و اجاره مسکن: نرخ سود سپرده‌های بانکی از دیگر عواملی است که بر ترکیب رقم رهن و اجاره ماهانه تأثیر می‌گذارد، به عبارتی در شرایطی که نرخ سود سپرده بالا باشد، موجرین تمایل به دریافت رهن بیشتر و در زمان کاهش نرخ سود تمایل به افزایش رقم اجاره‌بها دارند.

با وجود همه‌ این موارد وزارت راه و شهرسازی اقدامات متعددی در راستای کنترل بازار اجاره و کمک به مستأجران انجام داده از آن جمله می‌توان به تدوین لایحه اجاره‌داری حرفه‌ای با هدف ساماندهی بازار اجاره و حمایت از مستأجران که جهت تصویب و ابلاغ به دولت ارسال شده، اشاره کرد.

همچنین طی سال‌های 99 و 1400 تسهیلات کمک ودیعه مسکن با نرخ سود پایین به مستأجران پرداخت می‌شد که در قالب این طرح بیش از 450هزار خانوار از تسهیلات کمک ودیعه مسکن استفاده کردند. همچنین محدودیت افزایش سقف اجاره‌بها در سال‌های 99 و 1400 اجرایی شده که برابر گزارش‌های واصله تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای در جلوگیری از افزایش بی‌رویه رقم افزایش تمدید قرارداد‌های اجاره داشته شده است.

برنامه تعیین سقف افزایش اجاره‌بها برای قرارداد‌های تمدیدی سال 1401 در دستور کار قرار گرفته و پیشنهاد اولیه آن به دولت ارائه‌شده است. به‌علاوه پرداخت تسهیلات کمک ودیعه مسکن به مستأجران برای شهر تهران، مراکز استان‌ها و سایر نقاط شهری 60، 45 و 35میلیون تومان برای سال 1401 در شورای پول و اعتبار مصوب شده که اجرای آن به‌زودی به شبکه بانکی کشور ابلاغ خواهد شد. 

علاوه بر این تولید و عرضه مسکن در قالب طرح‌های حمایتی و کمک به کسب‌وکار بخش خصوصی در قالب قانون جهش تولید مسکن با جدیت در حال انجام است. این اقدام منجر به افزایش موجودی مسکن در کشور و به‌تبع کنترل بهای مسکن و کنترل نرخ رشد اجاره‌بهای مسکن خواهد.

  • فرمول تعیین قیمت مسکن اعلام شد

    فرمول تعیین قیمت مسکن اعلام شد

    نایب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک تهران گفت: با بیان اینکه عوامل بسیار زیادی بر تعیین قیمت مسکن در مناطق مختلف تهران اثر دارد گفت: محل قرارگیری ساختمان و دسترسی آن به نقاط مختلف و مراکز اصلی شهر تاثیر بسیار زیادی بر تعیین قیمت مسکن دارد به طوری که اگر دسترسی واحد‌ها به مناطق مرکز شهر و خطوط ارتباطی مترو و بی آرتی مناسب و سریع باشد زمینه ساز افزایش قیمت‌ها خواهد بود.

  • پیام بازار مصالح به بازار مسکن

    پیام بازار مصالح به بازار مسکن

    تورم تولید مسکن در پایتخت طی سال گذشته با دو تغییر معنادار برای بازار ساخت‌وساز همراه شد. نرخ رشد هزینه ساخت‌وساز از محل قیمت مصالح‌ساختمانی و خدمات مرتبط، از ۴۰درصد در بهار سال گذشته –تغییرات نقطه‌ای- به ۲۳درصد در فصل آخر کاهش پیدا کرد.

  • سامانه برآورد منطقه‌ای قیمت مسکن ایجاد می‌شود

    سامانه برآورد منطقه‌ای قیمت مسکن ایجاد...

    برای جلوگیری از قیمت‌سازی کاذب در بازار مسکن، طبق قانون قرار شد سامانه‌ای برای برآورد قیمت به صورت منطقه‌ای ایجاد شود و دیگر قیمت سازی توسط مشاوران املاک یا دلالان نخواهد بود.

  • تعیین سقف قیمت اجاره مسکن

    تعیین سقف قیمت اجاره مسکن

    تعیین سقف قیمت اجاره مسکن در استان‌های با نرخ تورم ۳۰ درصد در دستور کار قرار گرفته است.

  • پیشگویی بازار اجاره مسکن کار ناپسندی است

    پیشگویی بازار اجاره مسکن کار ناپسندی...

    نایب رئیس اتحادیه مشاور املاک با بیان اینکه " پیشگویی بازار اجاره مسکن کار ناپسندی است" گفت: آثار مثبت تصمیمات دولت در سال قبل در حوزه مسکن، احتمالا امسال نمایان می‌شود.

  • خرداد ماه و آغاز مصايب مسکن اجاره‌ای

    خرداد ماه و آغاز مصايب مسکن اجاره‌ای

    هر سال با نزدیک شدن به خرداد ماه، معضلی با عنوان مسکن اجاره‌ای، زندگی بیش از نیمی از خانواده‌های ایرانی را درگیر خود می‌كند.

  • سامانه خودنویس، قیمت‌های اجاره را کاهش می‌دهد

    سامانه خودنویس، قیمت‌های اجاره را کاهش...

    کارشناس بازار مسکن گفت: با اجرایی شدن سامانه خودنویس از سال گذشته، قیمت‌های اجاره در فصل جابه‌جایی کاهش یافته است.

  • فرمول جدید تعیین سقف اجاره‌بها

    فرمول جدید تعیین سقف اجاره‌بها

    طرح ساماندهی بازار مسکن و اجاره با تایید شورای نگهبان به قانون تبدل شد و به‌زودی ابلاغ می‌شود. این قانون حوزه‌های مختلف بازار مسکن را در برمی‌گیرد و هدف نهایی آن، نظارت بر اجرای قوانین بالادستی برای ساماندهی بازار و جلوگیری از التهاب این بازار تحت تأثیر عوامل داخلی و یا خارجی بازار مسکن است و فعالان بازار مسکن معتقد هستند این قانون بخشی از مشکلاتی را که هم‌اکنون در بازار اجاره، زمین و مسکن وجود دارد، رفع می‌کند.

  • شرایط دریافت وام مسکن یک میلیارد تومانی برای مستاجران

    شرایط دریافت وام مسکن یک میلیارد تومانی...

    وام مسکن برای افراد که از مسکن محروم هستند مهم است. رقم جدید وام مسکن بدستور دولت رئیسی در نیمه دوم سال اوج گرفت. وام مسکن از سود کارمزد مناسبی برخوردار است

  • گلایه مردم از اقساط سنگین وام خرید خانه

    گلایه مردم از اقساط سنگین وام خرید خانه

    سخنگوی کمیسیون عمران مجلس با اشاره به گلایه مردم از اقساط سنگین تسهیلات مسکن گفت: بانک ها به دلایل مختلف اقتصادی تمایل چندانی به پرداخت تسهیلات با بازپرداخت طولانی مدت ندارند و ترجیح می دهند در بخش های مختلف زودبازده سرمایه گذاری کنند.

  • پیش‌بینی جدید  از قیمت مسکن در ماه‌های آینده

    پیش‌بینی جدید از قیمت مسکن در ماه‌های...

    رکود در بازار مسکن همچنان حکمفرماست‌ و شرایط به‌گونه‌ای که حتی مشاوران املاک می‌گویند تا حدی خرید و فروش ملک متوقف شده است. این در شرایطی است که مشاوران املاک معتقدند که قیمت‌های پیشنهادی آپارتمان در تهران نسبت به اسفند حدود ۱۰ درصد تغییر کرده، ولی با این حال به دلیل نبود مشتری، قیمت‌ها هنوز به قطعیت نرسیده‌اند.

  • نحوه دریافت وام اجاره بدون وثیقه

    نحوه دریافت وام اجاره بدون وثیقه

    مبلغ وام در نظر گرفته شده توسط دولت بسته به شهر متفاوت است، به عنوان مثال برای تهران مبلغ وام و سپرده مسکن 200 میلیون تومان، برای شهرهای بزرگ 150 میلیون تومان، برای شهرها 100 میلیون تومان و برای شهرهای کوچک است. و روستاها 40 میلیون تومان.

  • چرا نصف متقاضیان خرید مسکن ملی، منصرف شدند؟

    چرا نصف متقاضیان خرید مسکن ملی، منصرف...

    این افراد همان خانوارهایی هستند که بعد از اتمام ثبت‌نام‌های مسکن مهر از حدود یک دهه قبل، به‌رغم آنکه متقاضی خرید مسکن بوده‌اند اما به دلیل ضعف قدرت خرید و جهش‌های مکرر قیمتی، موفق به خرید مسکن مطابق با سازوکارهای بازار نشده‌اند.

  • دست‌های آلوده بانک‌ها در گرانی‌های نجومی مسکن؟

    دست‌های آلوده بانک‌ها در گرانی‌های...

    یک کارشناس بازار مسکن می‌گوید: این رها شدن قیمت‌ها و وضعیت مسکن می‌تواند بحران‌های اجتماعی و اقتصادی بزرگی را با خود در پی داشته باشد و همه این شرایط و اتفاقاتی که در حال رخ دادن است نشان از ضعف عملکردی دولت و مجلس در همه ادوار گذشته دارد. باید جلوی این اقدامات نیز گرفته شود و اکنون نیز ما بازاری، وحشی‌تر از بازار مسکن در کشور نداریم.

  •  بازار مسکن خالی از فروشنده است

    بازار مسکن خالی از فروشنده است

    طی دو هفته اخیر خریدار ملک وجود داشته اما حالا فروشندگان هستند که به دلیل نوسانات بازار عقب نشینی کرده اند .

  • ارزش ودیعه مستاجران

    ارزش ودیعه مستاجران

    در ۳۰ سال گذشته قیمت مسکن بیش از ۱۵۰۰ برابر شده است. این ناشی ازیک رهاشدگی است و یک شکاف جدی بین کاهش ارزش ودیعه مستاجران و افزایش قیمت مسکن ایجاد می‌کند. این موضوع باید با وام‌های بانکی پر شود، اما وام‌های بانکی هم عموما هزینه‌های سنگین مالی به خانواده‌های مستاجر تحمیل می‌کند.

  • خریدوفروش غیرقانونی امتیاز نهضت ملی مسکن با قیمت نجومی

    خریدوفروش غیرقانونی امتیاز نهضت ملی...

    درحالی خرید و فروش امتیاز واحدهای نهضت ملی مسکن غیرقانونی است که در شهرهای پردیس و پرند این کار با قیمت‌های نسبتا بالا در حال انجام است.

  • چشم‌انداز اجاره مسکن: آغاز عصر جدید برای اجاره‌نشین‌ها

    چشم‌انداز اجاره مسکن: آغاز عصر جدید...

    اجاره‌بهای مسکن در سال۱۴۰۲ با «صعود تاریخی» در شهر‌ها مواجه شد. بررسی‌ها با استناد به داده‌های رسمی از نبض اجاره نشان می‌دهد رشد ۳۹.۶درصدی اجاره کشوری و ۵۲درصدی اجاره تهران در یک‌سال، «عصر جدیدی در بازار اجاره‌نشین‌ها» رقم زده که مشخصه اصلی آن، «امکان جبران رشد هزینه‌های زندگی موجر از محل اجاره‌داری» است.

  • با این روش منتظر ریزش نرخ اجاره باشید

    با این روش منتظر ریزش نرخ اجاره باشید

    نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک درباره وضعیت قیمت اجاره در سال ۱۴۰۳، عنوان کرد: انشااله که سال خوبی خواهد بود. هر سالی که سال خوبی برای مستاجران بوده، سالی بوده که تعداد آپارتمان‌های ساخته و تولید و عرضه شده یک مقدار زیاد بوده است.

  • عیدانه دولت برای کمک به مستاجران پرداخت وام ۵۵۰ میلیونی برای این افراد

    عیدانه دولت برای کمک به مستاجران پرداخت...

    با توجه به آنکه اجاره‌بها بخش قابل توجهی از درآمد اقشار پایین را به خود اختصاص می‌دهد، دولت هفت برنامه را برای کنترل‌بخشی به بازار مسکن و اجاره بها در دستور کار قرار داده است

  • وام ودیعه مسکن مخصوص کارگران افزایش می یابد

    وام ودیعه مسکن مخصوص کارگران افزایش می...

    با توجه به افزایش اجاره بها، یکی از طرح های حمایتی دولت از مستاجران، اعطای وام دیعه مسکن است که در کلانشهرها و سایر شهرهای کشور با مبالغ متغیر پرداخت می شود.