بازار املاک / عمیق‌تر شدن فقر مسکن

عمیق‌تر شدن فقر مسکن

عمیق‌تر شدن فقر مسکن

نیک نفس با اشاره به سخنان اخیر رئیس‌جمهور در شورای عالی مسکن، بیان کرد: با شناختی که از ساختار وزارت مسکن دارم، بعید می‌دانم که مقامی در این نهاد حضورداشته باشد که مانع تحقق محوری‌ترین وعده رئیس‌جمهور شود و آقای رئیسی توان برکناری او را نداشته باشد. رئیس‌جمهور در سومین جلسه شورای عالی مسکن در خصوص وعده ساخت ۴ میلیون مسکن در طول 4 سال

 ‌بار دیگر توپ را به زمین یک مانع ناشناس به نام «بانیان وضع موجود» انداخت و گفت: 

«آن‌های که خدای نکرده نمی‌خواهند این طرح اجرا شود، کنار گذاشته شوند.» 

در این ارتباط محسن نیک نفس پژوهشگر حوزه اقتصاد مسکن و کارشناس انبوه‌سازی و استاد دانشگاه گفت: 

«دولت با واقعیت‌ موجود آشنا شده و بهانه‌جویی می‌کند، چون رویش نمی‌شود، بگویید وعده داده که شدنی نبوده است.»
 بنا به گزارش بانک مرکزی افزایش 50 درصدی قیمت اجاره‌بها در ماه فرودین امسال رخ داد.
ستاد تنظیم بازار در مصوبه اخیر با بررسی بسته سیاستی وزارت راه و شهرسازی در حوزه مسکن 
سقف اجاره‌بهای مسکن نسبت به اجاره‌بهای سال ۱۴۰۰ در تهران را حداکثر ۲۵ درصد و کلان‌شهرهای بالای یک‌میلیون نفر جمعیت را ۲۰ درصد و سایر شهرها را ۱۵ درصد تعیین کرد. 
اما همچنان مستأجران با افزایش نرخ اجاره‌بها مواجه هستند. 
به گفته عضو هیئت‌مدیره اتحادیه مشاوران املاک مستأجران با پول رهن امسال، سه سال پیش (1398) خانه‌دار می‌شدند. 

از سوی دیگر مهدی سلطان‌محمدی، کارشناس بازار مسکن می‌گوید: 

«بخشی از دریافتی‌های اجاره‌بها از کانال غیررسمی و ثبت‌نشده انجام می‌شود و سرمایه‌گذاران بازار اجاره به دلیل کنترل دولت از این بازار خارج خواهند شد.» 
مشکل مسکن و اجاره‌بها در ایران این است که قیمت مسکن و اجاره‌بها در سال‌های گذشته به صورت تصاعدی و غیرواقعی افزایش‌یافته است.
 دلایل افزایش قیمت مسکن سو مدیریت، فشار تحریم‌ها بر اقتصاد کشور و کاهش ارزش پول ملی بوده است. در 9 ماه نخست دولت سیزدهم قیمت اجاره‌بها افزایش چشمگیری داشته است. 
این در حالی است که در دولت یازدهم قیمت زمین و مسکن روند نزولی داشت. گزارش پیشرو به این موضوع پرداخته است.

دولت رویش نمی‌شود بگویید بلوف زده!

نیک نفس با اشاره به سخنان اخیر رئیس‌جمهور در شورای عالی مسکن، بیان کرد:

 با شناختی که از ساختار وزارت مسکن دارم، بعید می‌دانم که مقامی در این نهاد حضورداشته باشد که مانع تحقق محوری‌ترین وعده رئیس‌جمهور شود و آقای رئیسی توان برکناری او را نداشته باشد. 
درواقع به نظر، دولت با واقعیت‌های موجود آشنا شده و بهانه‌جویی می‌کند، چون رویش نمی‌شود، بگویید بلوف زده و اشتباه کرده است.

محسن نیک نفس پژوهشگر حوزه اقتصاد مسکن و کارشناس انبوه‌سازی دراین‌باره به آفتاب نیوز گفت: 

شاید بتوان محوری‌ترین شعار انتخاباتی آقای رئیسی را ساخت قطعی ۴ میلیون مسکن در دولت خود عنوان کرد. 
بر این اساس و با پیشنهاد دولت در همان ابتدای کار، قانون جهش تولید مسکن نیز در مجلس تصویب شد. در این قانون نیز صراحتاً برساخت سالانه حداقل یک‌میلیون مسکن تأکید شده است.


 پس از روی کار آمدن دولت و استقرار به اصطلاح فرایند من‌من‌ها شروع شد. 
وزیر محترم مسکن در اظهاراتی عجیب فرمودند که وعده ساخت ۴ میلیون مسکن سر جای خود قرار دارد، اما این به این معنی نیست که دولت سالانه ۱ میلیون مسکن بسازد.
 این در حالی است که طول عمر دولت ۴ سال است بر اساس بدیهیات علم ریاضی جمع هرساله ساخت ۱ میلیون مسکن می‌شود ۴ میلیون و درواقع اظهارات آقای رستمی، به‌نوعی ناقض قوانین علم ریاضی است. 

رحمت‌الله فیروزی پور بادی عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص به آفتاب نیوز گفت: 

ساخت ۱ میلیون مسکن به زمین احتیاج دارد، همچنین با توجه به افزایش تورم و افزایش قیمت نرخ مصالح ساختمانی، باید به این پرسش پاسخ داده شود 
که چگونه می‌توان این حجم عظیم از مصالح را با نرخ مناسب تهیه کرد
 علاوه بر این وقتی بانک‌ها خودشان مشکل مالی دارند
 چگونه می‌توانند به پشتیبان مالی چنین طرحی تبدیل شوند. 

همچنین در ادامه آخرین تحولات مسکن، سردار رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی از طرح اعطای وام ۷۰۰ میلیونی مسکن خبر داد. 
اقساط این وام ۱۱.۶ میلیون تومان خواهد بود و دریافت‌کننده باید علاوه بر بازگرداندن اصل وام، مبلغ ۹۷۸ میلیون تومان سود نیز پرداخت کند.
 که مجموع اصل و سود را بدون لحاظ کردن دیرکرد و کارمزد را به یک میلیارد و ۶۷۸ میلیون تومان خواهد رساند. 
رقمی که با حقوق ۵ تا ۲۰ میلیون تومانی خانوار‌های ضعیف و متوسط همخوان به نظر نمی‌رسد.
این در حالی است که به گفته کارشناسان، بر اساس داده‌های بانک مرکزی متوسط نرخ یک واحد مسکونی ۵۰ متری در تهران بالغ بر ۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان است 
 در کارسازی این وام نیز علی‌رغم سود هنگفت و مافیایی آن، تردید‌های جدی وجود دارد.

تبعات سیاست منفی کنترل نرخ اجاره

مهدی سلطان‌محمدی، کارشناس بازار مسکن در گفت‌وگو باخبر آنلاین در خصوص سیاست تعیین سقف برای اجاره‌بها برای کنترل بازار می‌گوید: 

موضوع تعیین سقف برای اجاره موضوعی است که در دنیا مطرح بوده و سابقه چند ده‌ساله دارد. مطالعات علمی زیادی نیز روی نتایج این سیاست‌ها انجام‌شده است. 
جمع‌بندی مطالعات نشان می‌دهد که در مجموع این روش‌ها به بازار اجاره و مستأجران در کوتاه مدت کمک نمی‌کند. 
البته برای مستأجرانی که فعلاً در یک خانه نشسته‌اند
 کمکی خواهد بود اما به محض این‌که جابه‌جایی‌ای انجام شود یا موجر
 مستأجر جدیدی بخواهد بگیرد، دشواری‌های بیشتری به وجود خواهد آمد.

این کارشناس بازار مسکن توضیح می‌دهد: 

فشاری که دولت می‌آورد، باعث می‌شود بخشی از دریافتی‌ها از کانال غیررسمی و ثبت‌نشده انجام شود. این یک اثر منفی سیاست دولت است. 
از سوی دیگر، میزان عرضه واحدهای اجاری در درازمدت کم می‌شود
 زیرا مالکان با شرایطی مواجه می‌شوند که اختیاری درباره تصمیمات اقتصادی خانه‌شان داشته باشند. درعین‌حال، سرمایه‌گذاران بازار اجاره از این بازار خارج خواهند شد.

سلطان‌محمدی تصریح می‌کند: 

در درازمدت با اجرای این سیاست، بازار سیاه ایجاد خواهد شد و خیلی از پرداخت‌ها در کانال‌های غیررسمی می‌رود.
مالکان اجاره‌های شفاف نمی‌دهند و پول‌های دیگری برای تضمین کار خود می‌خواهند تا بتوانند با وجود تهدیدها، خود را محفوظ نگه‌دارند.
 تجربه نشان می‌دهد که تعیین سقف برای اجاره، کیفیت واحدهای اجاری را کاهش می‌دهد و مالک سعی می‌کند هزینه‌های خود را به حداقل برساند.
سلطان‌محمدی بابیان این‌که ریسک اجاره دادن بیشتر خواهد شد، تأکید می‌کند: در مجموع تبعات این سیاست منفی خواهد بود و کمکی به مستأجران نخواهد کرد.

افزایش اجاره‌بهای حاشیه‌نشین‌ها به دلیل رشد تقاضا

عضو اتحادیه مشاوران املاک بابیان اینکه افزایش تقاضا در حاشیه تهران باعث افزایش اجاره‌بهای حاشیه‌نشین‌ها شده، گفت:

 در این شرایط دولت پیشنهاد وام 100 میلیون تومانی برای ودیعه را مطرح کرده و نه‌تنها که این مبلغ امروز کفاف پول رهن را نمی‌دهد 
بلکه اساساً مستأجران دسترسی به این وام ندارند و در سال گذشته کمتر از 10 درصد مستأجران موفق به دریافت وام ودیعه شدند.

سعید لطفی در گفت‌وگو با ایلنا با اشاره به افزایش غیرمنطقی اجاره‌بها در تهران اظهار داشت: 

امروز شاهد جابه‌جایی و نزول منطقه سکونت خانوار هستیم به‌طوری که خانواری که در شمال تهران سکونت داشتند 
به مرکز شهر و خانواری که در مرکز شهر مستأجر بودند به جنوب تهران و خانوار ساکن در جنوب تهران به حاشیه و حومه تهران منتقل‌شده‌اند
 دقیقه افزایش قیمت اجاره در شهر تهران به‌طور مستقیم بر روی نرخ کرایه واحدهای حاشیه تهران هم اثرگذار است و حاشیه‌نشین‌ها هم با معضل افزایش اجاره مواجه‌اند.

 خط فقر بالاتر آمده و خانوار بیشتری زیر خط فقر قرار گرفتند. 
بخش عمده از درآمد خانوار صرف هزینه‌های مسکن می‌شود به‌طور خانوار با مبلغ رهن امسال، سه سال پیش می‌توانستند صاحب‌خانه شوند. 
این در حالی است که درامد خانوار در حد افزایش هزینه‌ها بالا نرفته و خط فقر عمیق‌تر شده است.

وی بابیان اینکه افزایش تقاضا در حاشیه تهران باعث افزایش اجاره‌بهای حاشیه‌نشین‌ها شده، گفت:

در این شرایط دولت پیشنهاد وام 100 میلیون تومانی برای ودیعه را مطرح کرده و نه‌تنها که این مبلغ امروز کفاف پول رهن را نمی‌دهد بلکه اساساً مستأجران دسترسی به این وام را ندارند 
 در سال گذشته کمتر از 10 درصد مستأجران موفق به دریافت وام ودیعه شدند.

  • سه نشانه جدید از افزایش قیمت مسکن

    سه نشانه جدید از افزایش قیمت مسکن

    سرعت افزایش قیمت مصالح‌ساختمانی در بازار ساختمانی تهران در تابستان به‌رغم «افزایش ریسک‌های تورم‌ساز»، کاهش پیدا کرد.

  • چهار تهدید جدی برای مستاجران

    چهار تهدید جدی برای مستاجران

    سیاستگذاران به کاهش نسبی تورم اجاره دلخوش هستند؛ اما نتایج یک مطالعه درباره زیرپوست بازار اجاره‌نشین‌ها از «ناتوانی دهک‌های پایین و قدرت شکننده دهک‌های میانی در پرداخت ارقام فعلی اجاره‌خانه» حکایت دارد.

  • پیش‌بینی حیاتی از قیمت مسکن تا پایان سال

    پیش‌بینی حیاتی از قیمت مسکن تا پایان...

    متوسط هزینه ساخت هر مترمربع مسکن در تهران به حدود ۳۰ میلیون تومان رسیده و این رقم با توجه به تورم موجود در قیمت مصالح هر ۱۵ روز به‌روزرسانی می‌شود.

  • مسکن همچنان روی موج گرانی

    مسکن همچنان روی موج گرانی

    بازار مسکن ایران در فشار بی‌سابقه؛ کارشناسان هشدار می‌دهند که کمبود عرضه و توقف ارائه زمین به متقاضیان، روند افزایش قیمت‌ها را تشدید کرده و بسیاری از خانوارها را در معرض بحران تأمین مسکن قرار داده است.

  • بازار مسکونی دبی به دلیل فروش پیش‌فروش

    بازار مسکونی دبی به دلیل فروش پیش‌فروش

    در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۵، بازار املاک مسکونی در دبی روند صعودی خود را حفظ کرد و فروش پیش‌فروش به عنوان محرک اصلی رشد ظاهر شد. جدیدترین تحلیل بازار کاوندیش مکسول بیان می‌کند که تقاضا ناشی از اعتماد سرمایه‌گذاران و گسترش جمعیت بوده است که منجر به افزایش ۱۷.۱ درصدی کل معاملات مسکونی نسبت به سال گذشته به ۵۵۳۰۰ قرارداد شده است.

  • طرح نجات بخش دولت برای مستاجران

    طرح نجات بخش دولت برای مستاجران

    دولت قصد دارد تا پایان سال با اجرای ساخت ۱۰ هزار واحد مسکن استیجاری در کلان شهر‌ها به کمک بازار اجاره آید.

  • خریداران از بازار مسکن فرار کردند

    خریداران از بازار مسکن فرار کردند

    در حال حاضر نه تنها حباب بازار مسکن تخلیه شده بلکه واحدها بر روی دست سازندگان مانده و فروش نمی‌رود. به طوریکه دیگر ساخت و تولید دوباره مسکن برای همان سازندگان به صرفه نیست.

  • اقتصاد مسکن در آستانه فروپاشی

    اقتصاد مسکن در آستانه فروپاشی

    رکود بی‌سابقه در بخش ساختمان؛ محیط کسب‌وکار در بدترین شرایط 7 سال اخیر

  • تأثیر بحران بی‌آبی بر قیمت‌های بازار مسکن

    تأثیر بحران بی‌آبی بر قیمت‌های بازار...

    در هفته‌های گذشته، زنگ خطرهای مربوط به بحران کم‌آبی بیش از پیش در کانون توجه قرار گرفته است. اعلامیه مسعود پزشکیان درباره کاهش بارش‌های پاییزی خبر از آینده‌ای چالش‌برانگیز می‌دهد. وی هشدار داد اگر تا پایان آبان‌ماه بارندگی مطلوبی رخ ندهد، ممکن است جیره‌بندی آب در شهرهای بزرگ اجرایی شود.

  • افزایش قیمت مسکن قطعی شد

    افزایش قیمت مسکن قطعی شد

    بازار مسکن ایران همواره در تقابل با تحولات بین‌المللی قرار داشته و ابزارهایی مانند تحریم‌های سازمان ملل یا مکانیسم ماشه اثرات عمیقی بر آن گذاشته‌اند.

  • بازار مسکن از خواب بیدار شد؟

    بازار مسکن از خواب بیدار شد؟

    نوسانات قیمت ارز و طلا در هفته‌های اخیر تاثیری بر قیمت مسکن در مناطق شمالی نداشته و نرخ‌ها ثابت است؛ دلیل آن هم به رکود کاری برمی‌گردد.

  • موج جدید حاشیه‌نشینی در راه است

    موج جدید حاشیه‌نشینی در راه است

    با وجود خروج گسترده متقاضیان واقعی، قیمت‌ها در مهرماه باز هم ۳ درصد جهش ماهانه را تجربه کرد؛ پدیده‌ای که شکاف میان «انتظار گران فروختن» و «توان صفر خریدار» را به مرز انفجار رسانده است

  •  گرفتن وام مسکن بدون دردسر

    گرفتن وام مسکن بدون دردسر

    در حالی قیمت هر برگه گواهی حق تقدم تسهیلات در معاملات فرابورس به ۱۳۷ هزار تومان رسیده که زوجین تهرانی برای دریافت وام ۱.۲ میلیارد تومانی باید ۳۵۷ میلیون تومان هزینه کنند.

  • بازار مسکن در انتظار تصمیم فروشندگان

    بازار مسکن در انتظار تصمیم فروشندگان

    یک کارشناس بازار مسکن گفته است که مراجعه متقاضیان خرید و فروش مسکن به دفاتر مشاوران املاک اندکی افزایش یافته اما فروشندگان نیز همچنان مردد هستند و اقدامی جدی برای فروش ملک خود نکرده‌اند. او معتقد است که تعداد فایل‌های موثر، مناسب و قابل اعتماد ملکی در مناطق مختلف، اندک است.

  • هفت استعلام حیاتی قبل از معامله ملک

    هفت استعلام حیاتی قبل از معامله ملک

    برای جلوگیری از ضرر و زیان، با چند استعلام ساده پیش از پرداخت وجه بیعانه، در مراحل اولیه معامله ملک، استعلامات ضروری را انجام دهید

  •  تلاقی رکود و تورم

    تلاقی رکود و تورم

    این سکوت بازار، آرامشی پیش از طوفان نیست، بلکه نقطه‌ای است که در آن قیمت‌ها در سطح بالا تثبیت شده‌اند.

  • تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره معمولی

    تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره...

    وقتی قیمت مسکن بالا می‌رود، کارشناسان تلاش می‌کنند طرح تازه‌ای پیش بکشند تا شاید زهر بازار را بگیرند. ایده اجاره به شرط تملیک فقط یکی از این موارد است.

  • متوسط قیمت دلاری مسکن مشخص شد

    متوسط قیمت دلاری مسکن مشخص شد

    با ثبات ارز و طلا، تقاضای سرمایه‌ای به مسکن رفته اما به‌دلیل ضعف قدرت خرید و رشد دوبرابر قیمت نسبت حقوق، رکود بازار ادامه‌دار است.

  • جهش شدید قیمت مسکن در راه است؟

    جهش شدید قیمت مسکن در راه است؟

    برخی کارشناسان و فعالان بازار ملک انتظار دارند این فاصله جبران شود. اما بعید است در کوتاه مدت و دست کم تا پنج ماه آینده جهش قابل توجهی در بازار ملک رخ دهد.

  • انقلاب بزرگ در بازار مسکن ایران

    انقلاب بزرگ در بازار مسکن ایران

    ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی به تقریبا ۲۰ میلیارد دلار منابع مالی نیاز دارد. با توجه به وضعیت کنونی نظام بانکی، تورم بالا، نرخ بهره سنگین و محدودیت درآمدی خانوارها که امکان پرداخت اقساط کلان را ندارند، تأمین این حجم سرمایه تقریباً غیرممکن به نظر می‌رسد.

  • راهکار دولت برای تحرک بازار مسکن

    راهکار دولت برای تحرک بازار مسکن

    دولت طرحی با عنوان «مسکن توکنی» را به‌عنوان یک نظام جدید تامین مالی برای تحرک بازار مسکن مطرح کرده است.