بازار املاک / خرداد ماه و آغاز مصايب مسکن اجاره‌ای

خرداد ماه و آغاز مصايب مسکن اجاره‌ای

خرداد ماه و آغاز مصايب مسکن اجاره‌ای

هر سال با نزدیک شدن به خرداد ماه، معضلی با عنوان مسکن اجاره‌ای، زندگی بیش از نیمی از خانواده‌های ایرانی را درگیر خود می‌كند.

معضلی با عنوان مسکن اجاره‌ای 

هر سال با نزدیک شدن به خرداد ماه، معضلی با عنوان مسکن اجاره‌ای، زندگی بیش از نیمی از خانواده‌های ایرانی را درگیر خود می‌كند. کافی است سری به بنگاه‌های معاملات ملکی بزنید یا اپلیکیشن‌های اجاره مسکن را رصد کنید تا متوجه شوید خانواده‌های ایرانی هر سال چه التهاب، نگرانی و استرسی را برای داشتن یک مسکن حداقلی اجاره‌ای تحمل می‌کنند.

 التهابی که هر سال تکرار شده و امنیت اقتصادی و روانی را از خانواده ایرانی سلب می‌کند. افزایش افسارگسیخته نرخ اجاره‌بها در هر سال و فقدان عرضه مناسب مسکن باعث شده تا فشار مضاعفی متوجه مستاجران ایرانی شود. در کنار همه این معضلات، ماجرای ورود تبعه‌های سایر کشورها (افغانستان، برخی کشورهای عربی و...) و افزایش تقاضای این مهاجران در بخش مسکن، هم وجود دارد، موضوعاتی که باعث گرفتاری‌ها و معضلات بسیاری برای خانواده‌های ایرانی شده است، اما در بررسی و تحلیل روند تولید مسکن ایران متناسب با جامعه ایرانی، رشد جمعیت ایرانیان، گروه‌های سنی، متاهلان نیازمند مسکن و مجردان نیازمند مسکن و... ناچاریم از روش‌های کلی مرسوم در تئوری‌های مرتبط بهره ببریم. 

یک‌بیستم خانواده‌های نیازمند مسکن در هر جامعه‌ای، افراد مجرد و باقی متقاضیان را افراد متاهل تشکیل می‌دهند. فرض کنید بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار خانوار جدید در هر سال تشکیل می‌شود. اگر سن ازدواج بالا برود، باید ۲۰درصد تک خانوار (مجردها) را نیز به این تعداد متقاضی مسکن افزود. در عین حال ۴۰ تا ۵۰ هزار تقاضا را نیز باید از این لیست کنار گذاشت که برآمده از مرگ و میرهای موجود در جامعه است. این ضرب و تقسیم‌ها، عددی را نمایان می‌کند. در ادامه ضریب استهلاک خانه‌ها باید محاسبه شود. فرض کنید ۲۵میلیون واحد مسکونی در کشور وجود دارد، اگر عمر مفید این واحدها در حالت خوشبینانه ۵۰ سال درنظر گرفته شود (وزارت راه و شهرسازی این عمر را ۲۹ سال اعلام کرده است) عدد ۲درصد به دست می‌آید. به عبارت روشن‌تر، ایران هر سال باید ۵۰۰ هزار واحد مسکونی به اعداد و ارقام قبلی اضافه کند تا بتواند واحدهای فعلی خود را حفظ کند. در کنار این موارد، ضریب تخریب (نشست زمین، سیل، زلزله و...) ساختمان‌های ایرانی هم بالاست. مثلا یک ساختمان ۴ واحدی تخریب می‌شود و ۵ طبقه ۲ واحدی در آن ساخته می‌شود. آن ۴ واحدی تخریب شده قبلی از اعداد کلی مسکن‌های موجود کم شده است که اغلب در محاسبه‌ها به آنها توجه نمی‌شود. یک ضریب مهم دیگر در شکل‌دهی به مشکلات مسکن، ضریب خانه‌های خالی است. در هر شهری ۵درصد و در شهرهای توریستی بین ۸ تا ۱۰درصد ضریب خانه‌های خالی وجود دارند. این اعداد و ارقام تصویری از نیازهای کلی ایرانیان به مسکن را نشان می‌دهد. این محاسبات نیازهای ایران را نمایان می‌کند، محاسباتی که نشان می‌دهد ایران در هر سال به يك میلیون و ۲۰۰ تا يك میلیون و ۳۰۰ هزار واحد مسکونی نیاز دارد. با این عدد و رقم، شما به من بگويید کدام دولتی در ایران توانسته چنین نیازی در ایران را پاسخ دهد؟ به ‌طور میانگین طی ۲۰ سال اخیر، هر سال حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار واحد مسکونی در ایران ساخته شده‌اند. این آمار از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم کاهش شدیدی پیدا کرده است. 


گروه‌های مهاجری هم وارد کشور می‌شوند که اعداد و ارقام قابل‌توجهی را شامل می‌شوند. براساس برخی آمارهای رسمی بین ۳ تا ۵ میلیون افغانی در ایران وجود دارند. این خانواده‌ها تقاضای مسکن اجاره‌ای را در شهرها و حاشیه شهرها افزایش می‌دهند. اگر در ادامه مهاجران بیشتری از کشورهای همسایه هم قصد ورود به ایران و راه‌اندازی کسب و کار داشته باشند، این تقاضا افزایش هم پیدا می‌کند. در چنین فضایی، فصل پایان قراردادهای مسکن اجاره‌ای از راه می‌رسد. باتوجه به اینکه حدود نیمی از ایرانیان مستاجر هستند و نمی‌توانند خانه خریداری کنند، ناچار به تهیه مسکن اجاره‌ای می‌شوند. تقاضای مسکن اجاره‌ای بالا می‌رود و متعاقب آن قیمت‌ها هم افزایش پیدا می‌کند، اما این پایان کار نیست، به دلیل گرانی مسکن بسیاری از خانواده‌هایی که در سال قبل در شهرها ساکن بودند، ناچار به کوچ منفی و معکوس به سمت حاشیه شهرها و شهرهای اقماری می‌شوند. این روند تنها ابعاد اقتصادی ندارد و باعث افزایش آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی و رفتاری هم می‌شود، ضمن اینکه نباید فراموش کرد در حاشیه شهرها و مناطق اقماری امکانات قابل توجه آموزشی، انتظامی، خدماتی، حمل و نقل عمومی، تفریحی و... وجود ندارد که خانواده‌ها بتوانند از آن استفاده کنند.  


مجموعه این گزاره‌ها باعث می‌شود خانواده‌هاي ایرانی با انبوهی از مشکلات برآمده از کمبود و گرانی مسکن اجاره‌ای روبه‌رو شوند. این روند از یک طرف بر حجم آسیب‌های اجتماعی، فرهنگی و رفتاری می‌افزاید، از سوی دیگر نارضایتی‌های عمومی را گسترش می‌دهد، ضمن اینکه باعث رخت بر بستن امنیت روانی از زندگی خانواده‌های ایرانی نیز می‌شود. برای همه این فقدان‌ها باید نگران بود و تلاش کرد برنامه‌های مدونی تدارک دید...








  • پیش بینی بازار مسکن در زمستان 1404 و سال آینده

    پیش بینی بازار مسکن در زمستان 1404 و...

    احتمالاً میزان افزایش اجاره‌بها نسبت به رشد قیمت مسکن بیشتر خواهد بود.

  • رشد ۶ درصدی قیمت مسکن

    رشد ۶ درصدی قیمت مسکن

    نوروز امسال عامل تعیین‌کننده در بازار مسکن نخواهد بود؛

  • مسکن در یک ماه گذشته ۶ درصد رشد قیمت داشته است

    مسکن در یک ماه گذشته ۶ درصد رشد قیمت...

    جاماندگان بازار ارز به مسکن پناه بردند رکود ادامه دارد.

  • پایان رکود مسکن نزدیک است

    پایان رکود مسکن نزدیک است

    بازار مسکن پس از ماه‌ها رکود، نشانه‌های جدی از تحرک و افزایش تقاضا نشان می‌دهد.

  • نسل Z صاحبخانه می‌شود؟

    نسل Z صاحبخانه می‌شود؟

    بازار مسکن آن‌قدر دور از دسترس نسل زد شده که بسیاری از جوانان دیگر حتی برای خانه‌دار شدن تلاش نمی‌کنند

  • پیش بینی بازار مسکن در سال ۱۴۰۵

    پیش بینی بازار مسکن در سال ۱۴۰۵

    احتمالاً میزان افزایش اجاره‌بها نسبت به رشد قیمت مسکن بیشتر خواهد بود.

  • زمان خرید مسکن رسید

    زمان خرید مسکن رسید

    بازار مسکن ایران در ماه‌های اخیر بیش از هر چیز با دو نشانه متناقض شناخته می‌شود: رکود عمیق در معاملات و تداوم فشار قیمتی.

  • تحلیل اقتصاددان از آینده بازار مسکن در ایران

    تحلیل اقتصاددان از آینده بازار مسکن در...

    قیمت مسکن طی سه هفته گذشته، براساس سطح میانگین، کمتر از یک‌درصد، نسبت به متوسط قیمت آبان، افزایش پیدا کرده، اما معاملات به شکل محسوسی بیشتر شده است.

  • کارمندان صاحب‌خانه می‌شوند؟

    کارمندان صاحب‌خانه می‌شوند؟

    توجه دولت به نیازهای اساسی کارمندان، به‌ویژه در حوزه مسکن، به یکی از مهم‌ترین موضوعات رفاهی و اجتماعی تبدیل شده است؛ اقدامی که می‌تواند نه‌تنها کیفیت زندگی کارکنان را ارتقا دهد، بلکه اعتماد عمومی به سیاست‌های حمایتی دولت را نیز تقویت کند.

  • نقش بی‌اثر وام مسکن در خانه‌دار شدن

    نقش بی‌اثر وام مسکن در خانه‌دار شدن

    اقساط سنگین و بی‌تعهدی بانک‌ها در حوزه مسکن، دوره انتظار خانه‌دار شدن مردم را به حدود ۱۰۰ سال رسانده است.

  • وجود ۲.۶ میلیون واحد مسکونی فرسوده در کشور

    وجود ۲.۶ میلیون واحد مسکونی فرسوده در...

    نوسازی و مقاوم‌سازی این واحد‌ها انتخاب نیست، بلکه یک الزام است، چرا که حدود ۷ میلیون نفر در این بافت‌ها زندگی می‌کنند و در برابر زلزله‌های پنج و شش ریشتری آسیب‌پذیر هستند.

  • زمان ثبت‌نام مسکن استیجاری اعلام شد

    زمان ثبت‌نام مسکن استیجاری اعلام شد

    معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان این‌که منابع خرید 10 هزار مسکن استیجاری از طریق فروش یا تهاتر املاک لوکس وزارت راه و شهرسازی تامین می‌شود،

  • وام خرید مسکن توهمی بزرگ

    وام خرید مسکن توهمی بزرگ

    رکود در بازار مسکن با قیمت بالا، تورم و وام‌های ناکافی، ساخت و ساز را متوقف کرده است.

  • عقب‏‏‏‏‌نشینی قیمت مسکن

    عقب‏‏‏‏‌نشینی قیمت مسکن

    هفته‌‌‌‌‌ای که گذشت، قیمت مسکن نه‌تنها از «ثبات نسبی» برخوردار بود که در مقایسه با هفته قبل از آن، سطح قیمت میانگین «فایل‌‌‌‌‌های عرضه‌‌‌‌‌شده به بازار» در تهران ۲‌درصد افت کرد.

  • ۳ عامل اصلی گرانی مسکن در ایران

    ۳ عامل اصلی گرانی مسکن در ایران

    بازار مسکن در پایتخت و کلان‌شهرها همچنان در مسیر افزایش بی‌وقفه قیمت‌ها حرکت می‌کند؛ به‌گونه‌ای که قدرت خرید خانوارهای متوسط با فاصله‌ای چشمگیر از رشد قیمت‌ها عقب مانده و بسیاری از خانواده‌ها ناچارند بیش از نیمی از درآمد ماهانه خود را صرف اجاره یا خرید مسکن کنند.

  • جهش 200 درصدی قیمت مسکن

    جهش 200 درصدی قیمت مسکن

    بر پایه داده های ثبت شده از فایل های مسکونی در چند محله غرب تهران، مقایسه قیمت مسکن در سال های 1400 و 1404 نشان می دهد که نرخ هر متر واحدهای مشابه در این مناطق طی چهار سال با افزایشی بین 170 تا 230 درصد همراه بوده است.

  • وقت خرید خانه است؟

    وقت خرید خانه است؟

    یکی از مشکلات اصلی در بازار مسکن، مربوط به عدم انتشار آمارهای واقعی است. چندین ماه است که دولت از انتشار آمارهای دقیق مسکن خودداری کرده و می‌داند که اگر این آمارها منتشر شوند، قیمت‌ها بسیار کمتر از آنچه که اکنون در بازار وجود دارد خواهد بود.

  • خرید و فروش ملک تقریبا متوقف شد

    خرید و فروش ملک تقریبا متوقف شد

    به دلیل نبود مشتری و رکود بازار، سازندگان بعضا از سود خودشان می‌زنند تا واحدها متناسب با توان متقاضیان به فروش برسد.

  • بانک‌ها جای مردم خانه خریدند

    بانک‌ها جای مردم خانه خریدند

    سهم پرداخت تسهیلات مسکن از سوی بانک‌ها در سال جاری به سه درصد رسیده است درحالی که دارایی‌های ملکی بانک‌ها نزدیک به ۵۰ درصد است.

  • تعرفه معاملات مسکن در بازار مسکن

    تعرفه معاملات مسکن در بازار مسکن

    به فاصله دو ماه از ابلاغ آیین‌نامه اجرایی قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، به نظر می‌رسد مشاوران املاک در حال حذف از فرآیند خرید و فروش مسکن شده و حق‌الزحمه بنگاههای ملکی به جیب دفاتر اسناد رسمی می‌رود؛

  • بانک‌ها بازار مسکن را به شدت بر هم زدند

    بانک‌ها بازار مسکن را به شدت بر هم زدند

    انباشت ۳۷ میلیون مترمربع املاک در تملک بانک‌ها تعادل بازار را بر هم زده و اگر مدیریت انتظارات و آرام‌سازی بازارهای موازی انجام نشود، جهش‌های کاذب قیمت تداوم دارد.