بازار املاک / تزریق وام مسکن؛ سوخت تازه برای تورم

تزریق وام مسکن؛ سوخت تازه برای تورم

تزریق وام مسکن؛ سوخت تازه برای تورم

افزایش سقف وام مسکن به ۷۸۰ میلیون تومان که اخیر در دستور کار بانک مسکن قرار گرفته در نگاه اول یک سازوکار حمایتی برای خرید مسکن ارزیابی می‌شود.

نبود تعادل بازار

اما واقعیت اینکه این تصمیم، بدون مهار قیمت‌ها و افزایش عرضه مسکن، نتیجه‌ای معکوس دارد. تجربه‌های پیشین در اقتصاد ایران نشان داده که در نبود تعادل بازار، رشد مبلغ وام نه تنها کمکی به خانه‌دار شدن نمی‌کند، بلکه با تحریک قیمت‌ها، قدرت خرید متقاضیان را کاهش می‌دهد.

دوشنبه ۱۵ اردیبهشت‌ماه، بانک مسکن سقف وام خرید، ساخت و جعاله تعمیر مسکن را مجددا افزایش داده است. رقم وام جدید ۷۸۰ میلیون تومان است. پیش از این سقف تسهیلات انفرادی خرید و ساخت و تسهیلات جعاله تعمیرات مسکن ۵۶۰ میلیون تومان بود.

۵ روز پیش بانک مسکن، به عنوان عرضه‌کننده اوراق حق تقدم مسکن برای دریافت وام خرید، ‌ساخت و جعاله تعمیر مسکن، در نامه‌ای به فرابورس ایران سقف خرید اوراق تسه بانک مسکن را اعلام کرد. اما تأثیر این سیاست بر بازار مسکن همواره مورد بحث بوده است.

کارشناسان این حوزه معتقدند؛ افزایش سقف وام مسکن باعث می‌شود افرادی که قبلا توان مالی خرید مسکن را نداشتند، به جمع متقاضیان واقعی بپیوندند و این افزایش تقاضا در شرایطی که عرضه مسکن محدود است، می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌ها شود.

کارشناسان این حوزه معتقدندافزایش سقف وام مسکن باعث می‌شود افرادی که قبلا توان مالی خرید مسکن را نداشتند، به جمع متقاضیان واقعی بپیوندند و این افزایش تقاضا در شرایطی که عرضه مسکن محدود است، می‌تواند منجر به افزایش قیمت‌ها شود.

با وجود افزایش مبلغ اسمی وام، قدرت خرید واقعی به دلیل تورم بالا و رشد سریع قیمت مسکن کاهش یافته است. به عنوان مثال؛ در حالی که وام مسکن در تهران به ۷۸۰میلیون تومان افزایش یافته است،

 این مبلغ تنها حدود ۴-۵ متر مربع از یک واحد مسکونی در تهران را پوشش می‌دهد و این موضوع نشان می‌دهد که افزایش وام نتوانسته است با رشد قیمت‌ها همگام شود.

همچنین اعلام افزایش وام مسکن اغلب باعث ایجاد انتظارات تورمی در بازار می‌شود. فروشندگان با این تصور که قدرت خرید متقاضیان افزایش یافته است، قیمت‌های خود را بالا می‌برند که این پدیده در سال‌های اخیر بارها مشاهده شده است.

افزایش انگیزه برای ساخت و ساز
از طرف دیگر، افزایش وام مسکن ممکن است انگیزه سازندگان را برای تولید بیشتر کند، اما در عمل به دلیل مشکلاتی مانند افزایش هزینه‌های ساخت (ناشی از تورم مصالح ساختمانی و نهاده‌های وارداتی) این تأثیر محدود است و آمارها نشان می‌دهد صدور پروانه‌های ساختمانی در سال‌های اخیر روند نزولی داشته است.

برخی کارشناسان و مسوولان بر این باورند که افزایش وام مسکن ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است، چرا که با رشد قیمت‌ها، قدرت خرید وام به‌شدت کاهش یافته است. آنها می‌گویند که در بسیاری از کشورها، وام مسکن تا ۷۰‌درصد قیمت ملک را پوشش می‌دهد در حالی که در ایران این نسبت به زیر ۱۰درصد رسیده است.

اما گروه دیگری از کارشناسان معتقدند افزایش وام بدون توجه به عرضه مسکن و کنترل تورم، تنها به افزایش بیشتر قیمت‌ها منجر می‌شود. تجربه سال‌های گذشته نشان داده که مدت کوتاهی پس از افزایش وام، قیمت مسکن رشد کرده و قدرت خرید وام مجددا کاهش یافته است .

عدم تعادل پایدار بین عرضه و تقاضا
بازار مسکن ایران با مشکل ساختاری عدم تعادل بین عرضه و تقاضا مواجه است. افزایش جمعیت، رشد شهرنشینی و محدودیت‌های ساخت و ساز باعث شده است تقاضا همواره از عرضه پیشی بگیرد که در چنین شرایطی، افزایش وام تنها به افزایش قیمت‌ها دامن می‌زند.

عواملی مانند نرخ تورم عمومی، نوسانات نرخ ارز و سیاست‌های پولی تأثیرمستقیمی بر قیمت مسکن دارند. در سال‌های اخیر، افزایش قیمت مصالح ساختمانی به دلیل نوسانات ارزی یکی از عوامل اصلی رشد قیمت مسکن بوده است.

چالش مسکن یک مثلث سه ضلعی است
مجید گودرزی، کارشناس بازارمسکن در واکنش به تاثیر افزایش وام مسکن بر قیمت ملک معتقد است؛ مشکل مسکن یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین چالش‌های کشور است که یک مثلث سه‌ضلعی محسوب می‌شود که یک ضلع آن مربوط به کمبود عمدی عرضه زمین است که متاسفانه از سوی دولت هدایت می‌شود.

او در ادامه به «اعتماد» گفت: موضوع دیگر به قانونگذاری برمی‌گردد که متاسفانه کمترین قانونگذاری‌ها در این حوزه انجام شده است و شاید بتوانیم بگوییم که قانونگذاری در حوزه مسکن با یک ترک فعل بیش از یک قرنی مواجه است.

گودرزی تصریح کرد: ولی موضوع مهم‌تر و ضلع سوم به نظام بانکی برمی‌گردد چرا که متاسفانه بانک‌های ما بخش بزرگی از سرمایه‌های مردم را در بخش مسکن برای احتکار آن هزینه کرده‌اند و گفته می‌شود این میزان به بیش از ۱۱۴ هزار میلیارد تومان رسیده است.

شکست طرح نهضت ملی مسکن
او ادامه داد: از سوی دیگرعدم پرداخت تسهیلات تکلیفی است، به خصوص در دولت سیزدهم که در قالب طرح جهش تولید ملی نیز مطرح شد اما در مجموع پرداختی ۱۸ بانک صفر شد و مجموع پرداختی‌ها از ۲۰‌درصدی که مصوب شده بود در سقف ۲ درصد باقی ماند و باعث شکست طرح نهضت ملی مسکن شد.

گودرزی گفت: از سوی دیگر یک چالش دیگری که بانک‌ها ایجاد کرده‌اند تسهیلاتی است که در دنیا نمونه ندارد و متاسفانه بانک‌های ما تسهیلاتی که می‌پردازند در هیچ جای دنیا مرسوم نیست و ما حتی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین هم ندیدیم که صهیونیست‌ها وام‌هایی را به فلسطینی‌ها پرداخت کنند که با سود ۲۲ یا ۲۳ درصد باشد یا اینکه یک چهارم وام را پرداخت نکنند.

به روزرسانی‌ها عموما از طریق وام‌های بانکی انجام می‌شود
او تصریح کرد: متاسفانه هر چند بانک‌ها تسهیلاتی را تصویب می‌کنند، اما در نهایت پرداخت نمی‌کنند ولی اثراتش را بر روی بخش مسکن می‌گذارد و مستاجر ایرانی باید برای کاهش ارزش پول ملی اقدام به روزرسانی کند و این به روزرسانی عموما از طریق وام‌های بانکی انجام می‌شود که این وام‌ها متاسفانه سود بسیار بالایی دارند و به اجاره‌های کمرشکن اضافه می‌شوند.

گودرزی گفت: متاسفانه همه این عوامل باعث بحران مسکن در کشور شده است و ما نیازمند این هستیم که بخش مسکن واقعا ساماندهی و باز‌طراحی و مهندسی شود به دلیل اینکه متاسفانه هم عرف در این بازارغلط است و هم ما به‌شدت با فقر قانونی در این بازار مواجه هستیم و شاید اغراق نباشد اگر بگوییم مشاوران املاک از نمایندگان مجلس ما بیشتر در حوزه مسکن قانونگذاری کرده‌اند و این موضوع باعث بحران‌آفرینی شده است.

نیازمند بررسی میدانی در این بخش هستیم
عباس اکبرپور، کارشناس بازار مسکن نیز بر این باور است که هر چند افزایش وام مسکن مثبت است اما مشکل این است که میزانی را که به اصطلاح وام می‌دهند با نسبت‌های جهانی بسیار متفاوت است.

او ادامه داد: درعرف جهانی مانند؛ کشورهای امریکا و کانادا و امثالهم شرایط پرداخت وام به این شکل نیست هر چند بسیاری از فرآیندها درمعاملات ملکی از این کشورها اقتباس شده است اما این فرآیند در این ایران بسیار فرق دارد این در حالی است که معمولا در سایر کشورها تا ۹۵ درصد ارزش ملک را بانک‌ها وام می‌دهند و خریدار تنها ۵ درصد از قیمت ملک را پرداخت می‌کند منتهی باید میزان درآمد خریدار به گونه‌ای باشد که توان پرداخت اقساط را داشته باشد.

اکبرپور افزود: دوم اینکه نرخ بهره بالاست و قاعدتا بابت اهدای این وام‌ها به ۲۵ تا ۳۰ درصد نیز می‌رسد و این اصلا با عرف جهانی همخوانی ندارد.

او گفت: تا زمانی که این موضوع به صورت عمقی بررسی نشود و تحقیق میدانی در این زمینه صورت نگیرد متاسفانه نتیجه مطلوبی نخواهد داشت.

الزام بر بازسازی بافت‌های فرسوده
این کارشناس حوزه مسکن با اشاره به تلاش دولت برای حل معضل مسکن در کشور گفت: تجربه نشان داده که ساخت مسکن مهر یا مسکن اجتماعی و امثالهم برای قشرهای کوچکی است که عموما می‌خواهند از روستاها به حاشیه شهرها مهاجرت کنند و متاسفانه به جای اینکه مشکل خانه‌دار شدن حل شود این مساله پیچیده ترهم شده است.

این کارشناس حوزه مسکن با اشاره به بازسازی بافت‌های فرسوده گفت: با اعطای وام‌های بدون بهره مردم می‌توانند این مناطق را بازسازی کنند و بنده امیدوارم که این مذاکرات در حال انجام به سرانجام برسد و تحریم‌ها برداشته شود و ایران نیز به سیستم بین‌المللی دنیا بپیوندد.

او گفت: متاسفانه بانک‌ها به امری که نباید می‌پردازند و برخلاف اساسنامه‌شان به سرمایه‌گذاری در ساخت و ساز اشتغال دارند که این خود یکی از عوامل بزرگ در بنگاه‌داری آنهاست این در حالی است که این سپرده‌ها و اعتبارات را باید به افرادی که در بافت‌های فرسوده هستند بدهند تا این مناطق هم بازسازی شود.

  • روزنامه‌های اقتصادی امروز در یک نگاه؛ ‌مسیر گمشده رشد اقتصادی

    روزنامه‌های اقتصادی امروز در یک نگاه؛...

    روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه نخست امروز خود با تیتر «متهم نامرئی گرانی مسکن‌» به بررسی مشکلات مسکن در بازار پرداخت و نوشت: رصد بازار مسکن ایران از دوربین جهانی، ضمن تصویر نمای دیگری از ابعاد «فقر مسکن»، هویت متهم نامرئی و عامل ساختگی «گرانی مسکن» را برای سیاست‌گذار مشخص کرد.

  • بورس‌های جهانی نگران از افزایش قیمت مسکن

    بورس‌های جهانی نگران از افزایش قیمت...

    افزایش سریع قیمت مسکن در آمریکا و انگلیس باعث ریزش بیشتر شاخص های مهم بورسی در جهان شد. افزایش سریع قیمت ها به ویژه در بخش مسکن باعث نگرانی سیاست گذاران و فعالان بازارهای مالی شده است. پس از انتشار خبر رکوردشکنی قیمت مسکن در انگلیس، حالا در آمریکا نیز میشل بومان- مدیر بانک مرکزی این کشور- با ابراز نگرانی نسبت به افزایش مداوم قیمت مسکن گفته است با پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه در بخش مسکن، تورم می تواند سرکش تر و مهار آن سخت تر شود.

  • نگرانی مدیر بانک مرکزی آمریکا از قیمت مسکن

    نگرانی مدیر بانک مرکزی آمریکا از قیمت...

    مدیر ارشد فدرال رزرو هشدار داد با بالا باقی ماندن قیمت مسکن، کار این نهاد برای مهار تورم دشوار خواهد شد. به نقل از اسپوتنیک، میشل بومان با ابراز نگرانی نسبت به افزایش مداوم قیمت مسکن در آمریکا گفته است با پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه در بخش مسکن، تورم می تواند سرکش تر و مهار آن سخت تر شود. وی با بیان اینکه شاهد اختلالات کم سابقه ای در بخش مسکن هستیم افزود: در کوتاه مدت انتظار دارم روند قیمت ها کماکان صعودی باشد.

  • قیمت‌‌ها در مسکن مهر رشت میلیاردی شد

    قیمت‌‌ها در مسکن مهر رشت میلیاردی شد

    مسکن مهر رشت کاربری ویلا پیدا کرده و حالا نه تنها گران‌تر از مسکن مهر تهران خرید و فروش می‌شود که با بهای برخی از این واحدها می‌توان در شهر تهران صاحب خانه شد.

  • دفاتر املاک متخلف با همکاری پلیس پلمب می‌شوند

    دفاتر املاک متخلف با همکاری پلیس پلمب...

    رییس اتحادیه مشاوران املاک گفت: برخی دفاتر املاک که تخلفاتی مثل عدم ارایه کد رهگیری، اضافه دریافت یا دریافت بیعانه را مرتکب می‌شوند در همکاری بازرسان اتحادیه و نیروی انتظامی با آنها برخورد می‌شود که اخیرا ۶۹۳ مورد تذکر به این واحدها داده شده است.

  • دومین فراخوان نام نویسی جهت شرکت در آزمون تخصصی دفاتر مشاور املاک کیش

    دومین فراخوان نام نویسی جهت شرکت در...

    طبق دستور دبیر شورای عالی مناطق آزاد کشور در خصوص تسهیل شرایط شرکت در آزمون تخصصی مشاوران املاک و اصلاح شیوه نامه مربوطه، سازمان منطقه آزاد کیش در نظر دارد بر اساس شرایط جدید آزمون تخصصی برگزار کند.

  • معادلات بازار مسکن تغییر پیدا کرده است

    معادلات بازار مسکن تغییر پیدا کرده است

    پس از کاهش ۰.۲ درصدی قیمتهای قطعی مسکن در مهرماه، بررسی آخرین وضعیت بازار مسکن شهر تهران در آبان ماه از کاهش ۱.۳ درصدی قیمتهای پیشنهادی، افت ۳.۲ درصدی نرخ اجاره و افزایش ۱۲ درصدی تمایل برای فروش حکایت دارد.بازار مسکن شهر تهران در ۳۰ روز منتهی به ۱۵ آبان ماه ۱۴۰۰ با کاهش ۱.۳ درصدی قیمتهای پیشنهادی مواجه شده است. پس از افزایش نسبی نرخهای پیشنهادی در سه ماهه تابستان، قیمتهای قطعی در مهرماه ۰.۲ درصد کاهش پیدا کرد. آخرین وضعیت بازار در نیمه آبان ماه نیز گویای آن است که قیمت آگهی‌ها طی یک ماه اخیر ۱

  • منابع بانک‌ها برای رونق بازار مسکن اندک است

    منابع بانک‌ها برای رونق بازار مسکن اندک...

    حسین‌زاده :چند پیشنهاد برای رونق بازار مسکن رئیس سابق بانک ملی گفت: منابع مالی بانک‌ها در خصوص ارائه تسهیلات مالی به بخش مسکن به‌شدت محدود است.

  • واگذاری خانه‌های خالی به افراد نیازمند

    واگذاری خانه‌های خالی به افراد نیازمند

    یک کارشناس بازار مسکن گفت: باید توجه داشت که کشور با ۲.۵ میلیون واحد مسکونی خالی از سکنه و با میانگین هر واحد ۱۰۰ متر مربع و قیمت هر متر مربع ۱۰ میلیون تومان ، سرمایه ای حدود ۲۵۰۰ تریلیون تومان را بلا استفاده گذاشته است و به دنبال هزینه مجدد به همین میزان و حتی بیشتر در این زمینه است.

  • درس چینی برای بخش مسکن/ راز ورشکستگی احتمالی اورگرند در عدم پیش فروش مسکن بود

    درس چینی برای بخش مسکن/ راز ورشکستگی...

    همه مردم نمی‌توانند مسکن مورد نیاز را خریداری یا اجاره کنند. با وجود بازار رهن (بازار خرید اعتباری بلندمدت مسکن در قبال توثیق مسکن) بزرگ، برای بسیاری از مردم، خرید مسکن، مثل ایران، در استطاعت نیست.

  • غیر قانونی بودن خرید و فروش امتیاز مسکن اقدام ملی

    غیر قانونی بودن خرید و فروش امتیاز مسکن...

    مدیرعامل شرکت عمران پردیس گفت: خرید و فروش امتیاز مسکن اقدام ملی غیر قانونی است.

  • چهارمین شهر گران دنیا در مسکن

    چهارمین شهر گران دنیا در مسکن

    مقایسه قیمت مسکن در ۴۸۶ شهر دنیا نشان می‌دهد، تهران با شاخص ۴۸٫۴ چهارمین شهر جهان با کمترین قدرت خرید خانوارها را دارد.

  • در شش ماهه نخست سال جاری عملیات عمرانی بیش از 3 هزار واحد مسکونی مددجویان کمیته امداد در اصفهان

    در شش ماهه نخست سال جاری عملیات عمرانی...

    مدیر تامین مسکن و امور مهندسی ساختمان کمیته امداد امام خمینی(ره) استان اصفهان عملیات عمرانی بیش از 3هزار واحد مسکونی مددجویان کمیته امداد در اصفهان خبر داد.

  • رستم قاسمی: آورده مردم در قانون جهش تولید مسکن اندک است

    رستم قاسمی: آورده مردم در قانون جهش...

    وزیر راه و شهرسازی با اشاره به توافق وزارتخانه‌های راه و صمت برای پیش‌خرید مصالح ساختمانی، گفت: با اجرای نهضت ملی مسکن، کشور را به کارگاه ساختمان تبدیل می‌کنیم.

  • 80 واحد مسکونی و تجاری بابلسر دچار خسارت آبگرفتگی شد

    80 واحد مسکونی و تجاری بابلسر دچار...

    بخشدار بهنمیر شهرستان بابلسر از خسارت سیل به 50 واحد مسکونی و تجاری حوزه شهری و 30 واحد مسکونی روستایی در این بخش خبر داد.

  • ابرتورم در کمین

    ابرتورم در کمین

    در میان افزایش قیمت کالاهای اساسی، بالا رفتن قیمت مسکن اما همچنان خبرسازترین است و بسیاری از اقشار ضعیف را از تهران راهی شهرستان کرده.

  • جزئیات وام‌هایی که با تولد فرزند سوم به خانوارها تعلق می‌گیرد

    جزئیات وام‌هایی که با تولد فرزند سوم به...

    مجلس برای خانواده‌های دارای سه فرزند و بیشتر تسهیلات و امتیازات خاصی در نظر گرفته است. از پرداخت تسهیلات ۳۰ میلیون تومانی تا پرداخت ۱۲۰ میلیون تومان وام مازاد خرید خانه در نظر گرفته است.

  • استاندار خراسان شمالی تاکید کرد؛ لزوم اتمام ساخت ۱۴۳ واحد زلزله‌زده خراسان شمالی تا پایان آبان

    استاندار خراسان شمالی تاکید کرد؛ لزوم...

    لزوم اتمام ساخت ۱۴۳ واحد زلزله‌زده خراسان شمالی تا پایان آبان بجنورد- استاندار خراسان شمالی گفت: سکونت در ۱۴۳ واحد مسکونی زلزله زده میسر نیست و اکنون روند بازسازی این واحدها در مرحله سقف زنی قرار دارد که با انسجام بیشتر باید تا پایان آبان تکمیل شود.

  • آِیت الله مدرسی: تامین مسکن مهمترین مطالبه مردم از دولت انقلابی است

    آِیت الله مدرسی: تامین مسکن مهمترین...

    امام جمعه بخش مرکزی یزد با اشاره به وضعیت آشفته بازار اجاره بها در حوزه مسکن و تامین سرپناه مردم گفت: تامین مسکن انتظار جدی مردم مسئولان است.

  • چند نفر در طرح مسکن ملی ثبت نام کردند

    چند نفر در طرح مسکن ملی ثبت نام کردند

    وزارت راه و شهرسازی تازه‌ترین آمار ثبت‌نام در سامانه نهضت ملی مسکن را اعلام کرد که بر اساس آن ۷۵۱ هزار و ۳۸۵ نفر تا کنون در سامانه ثمن نام نویسی کرده اند.

  • بررسي آرايه‌هاي چوبي با هنر چوتاشي در بيش از 250 بناي آييني و مسکوني شاخص مازندران

    بررسي آرايه‌هاي چوبي با هنر چوتاشي در...

    با سرپرستی عضو هیات علمی دانشگاه مازندران بررسی آرایه‌های چوبی با هنر چوتاشی در بیش از 250 بنای آیینی و مسکونی شاخص مازندران انجام شد. دفترمازندران درشهرستان بابلسر، آرایه‌های چوبی با هنر چوتاشی در بیش از 250 بنای آیینی و مسکونی شاخص مازندران در یک پروژه تحقیقاتی بنیاد ملی نخبگان با سرپرستی دکتر مصطفی رستمی عضو هیات علمی دانشگاه مازندران مورد بررسی فنی و هنری قرار گرفت.