بازار املاک / مسکن ایران در کما

مسکن ایران در کما

مسکن ایران در کما

بازار مسکن ایران وارد بحرانی شده که بسیاری از کارشناسان آن را «کم‌سابقه» و برخی «بی‌سابقه در ۵۰ سال گذشته» توصیف می‌کنند. رکودی که … آرمان امروز: بازار مسکن ایران وارد بحرانی شده که بسیاری از کارشناسان آن را «کم‌سابقه» و برخی «بی‌سابقه در ۵۰ سال گذشته» توصیف می‌کنند.

بازار مسکن ایران

بازار مسکن ایران وارد بحرانی شده که بسیاری از کارشناسان آن را «کم‌سابقه» و برخی «بی‌سابقه در ۵۰ سال گذشته» توصیف می‌کنند. رکودی که نه‌تنها خریدار را از بازار رانده، بلکه عملاً عرضه را نیز به صفر رسانده است. 

آپارتمان‌هایی که ساخته شده‌اند بدون مشتری مانده‌اند، و خانواده‌هایی که رویای خانه‌دار شدن را در سر داشتند، با واقعیت تلخ افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها و ناتوانی در خرید روبه‌رو هستند.

خشایار باقرپور، رئیس اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران، در اظهارنظری صریح عنوان کرده که «بازار مسکن در ۵۰ سال گذشته چنین رکودی را تجربه نکرده است. 

اکنون عملاً خریدار اولی در بازار وجود ندارد». به گفته او، دیگر صحبت از رکود عمیق کافی نیست، بلکه بازار به نوعی فلج شده است؛ رکودی که هم سمت عرضه را به توقف کشانده و هم تقاضا را از میدان به در کرده است. 

در شرایط فعلی، سازندگان به دلیل کاهش بازدهی، از ساخت‌وساز فاصله گرفته‌اند. از سوی دیگر، با کاهش توان خرید مردم، تقاضای مؤثر از بازار حذف شده است. 

در این میان، مستأجران و خانه‌اولی‌ها به مهم‌ترین قربانیان این بحران تبدیل شده‌اند؛ نسلی که امید به مالکیت خانه را از دست داده است.


ریشه‌های بحران

۱. کاهش توان خرید مردم

در یک دهه اخیر، قدرت خرید خانوارها به‌شدت کاهش یافته است. افزایش نرخ تورم، جهش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی باعث شده که قیمت مسکن به‌صورت تصاعدی بالا برود، درحالی‌که درآمدها افزایش متناسبی نداشته‌اند. 

درنتیجه، فاصله بین قیمت مسکن و درآمد خانوارها به حدی رسیده که دیگر حتی تسهیلات بانکی هم توان پر کردن این شکاف را ندارند.

۲. افزایش قیمت زمین و مصالح

گرانی زمین، مصالح ساختمانی و هزینه‌های صدور مجوز، عملاً قیمت تمام‌شده ساخت را بالا برده است. این موضوع به کاهش انگیزه سازندگان برای ورود به پروژه‌های جدید منجر شده است. دولت نیز نتوانسته با سیاست‌گذاری مؤثر، هزینه‌های جانبی ساخت را کاهش دهد.

۳. نبود برنامه جامع ملی

یکی از مهم‌ترین مشکلات بازار مسکن در ایران، نبود یک نقشه راه ملی و پایدار است. طرح‌هایی مانند «مسکن مهر» و «نهضت ملی مسکن» با همه اهداف مثبتی که داشتند، به دلیل مشکلات اجرایی، ضعف زیرساخت و کم‌توجهی به بازار واقعی، موفق به ساماندهی تقاضا نشدند. 

در بسیاری از موارد، مسکن‌های ساخته‌شده بدون امکانات لازم یا در مناطق غیرجذاب ساخته شدند.

۴. سوداگری و تبدیل مسکن به کالای سرمایه‌ای

سال‌هاست که مسکن از یک کالای مصرفی به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است. بسیاری از خریداران، نه برای سکونت، بلکه برای حفظ ارزش دارایی خود وارد بازار شده‌اند.

 این وضعیت، قیمت‌ها را به‌صورت مصنوعی بالا برد و در نهایت با کاهش بازدهی، خروج این سرمایه‌گذاران از بازار، موجی از رکود را پدید آورد.

۵. نبود ابزارهای مالی مؤثر

در کشورهای توسعه‌یافته، ابزارهایی مانند «وام رهنی بلندمدت»، «لیرزینگ مسکن» یا «صندوق‌های سرمایه‌گذاری در املاک» توانسته‌اند تقاضای مؤثر را افزایش دهند. 

اما در ایران، نه‌تنها این ابزارها توسعه نیافته‌اند، بلکه محدودیت‌های بانکی و نرخ سود بالا، استفاده از وام مسکن را نیز سخت کرده است.

پیامدهای اقتصادی رکود مسکن
بازار مسکن در اقتصاد ایران همواره یکی از موتورهای رشد بوده است. رکود در این بخش به‌طور مستقیم بر رشد اقتصادی، اشتغال، و رونق صنایع وابسته تأثیر منفی گذاشته است.

 طبق آمارهای رسمی، بیش از ۱۲۰ شغل به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم با ساخت‌وساز در ارتباط هستند. توقف ساخت‌وساز به معنای تعطیلی زنجیره‌ای از فعالیت‌های اقتصادی است. 

همچنین رکود بازار مسکن باعث افزایش فشار بر بازار اجاره شده است. افزایش تقاضا برای اجاره و نبود عرضه متناسب، منجر به افزایش شدید نرخ اجاره‌بها در شهرهای بزرگ شده که فشار مضاعفی بر مستأجران وارد می‌کند.

چشم‌انداز آینده
در کوتاه‌مدت، چشم‌انداز بازار مسکن چندان روشن نیست. پیش‌بینی‌ها حاکی از ادامه رکود در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ و حتی سال ۱۴۰۴ است. 

مگر آن‌که تحولی در سطح کلان اقتصاد رخ دهد، نرخ تورم مهار شود و سیاست‌های حمایتی واقعی از سمت دولت اعمال شود. در این میان، کارشناسان نسبت به تشدید بحران هشدار می‌دهند.

 اگر دولت نتواند راه‌حلی برای تحریک تقاضای مؤثر و تسهیل در ساخت‌وساز ارائه دهد، رکود ممکن است به سال‌های آینده نیز تسری یابد.

اصلاح اقتصاد پیش نیاز حل مساله مسکن
دکتر افشین خاندوزی، کارشناس اقتصاد شهری و بازار مسکن، تأکید می‌کند که «اصلاح بازار مسکن بدون اصلاح اقتصاد کلان ممکن نیست».

به گفته او، «وقتی تورم بالا و نرخ بهره غیرواقعی است، تسهیلات مسکن اثربخشی ندارد. قدرت خرید مردم دائماً در حال کاهش است. 

در چنین شرایطی، طرح‌هایی مانند نهضت ملی مسکن هم اگر موفق شوند، نهایتاً عرضه را افزایش می‌دهند اما تقاضا همچنان در رکود می‌ماند.»

او معتقد است باید به‌جای تمرکز بر ساخت مسکن دولتی، بسته‌های حمایتی هدفمند برای خانه‌اولی‌ها، تسهیلات ارزان‌قیمت و افزایش شفافیت بازار زمین و املاک در دستور کار قرار گیرد.

راهکارهای خروج از بحران
با توجه به پیچیدگی و عمق رکود، راهکارهای خروج از این وضعیت نیز باید چندلایه و هماهنگ باشند:

۱. کنترل تورم و تثبیت اقتصادی

اولین و مهم‌ترین گام، مهار تورم و ایجاد ثبات در اقتصاد کلان است. بدون ثبات اقتصادی، هیچ برنامه‌ای در بخش مسکن به نتیجه نمی‌رسد. دولت باید با اصلاح سیاست‌های مالی و پولی، جلوی کاهش بیشتر قدرت خرید مردم را بگیرد.

۲. ارائه تسهیلات هوشمند و قابل دسترس

وام‌های مسکن باید با نرخ سود مناسب و بازپرداخت بلندمدت در اختیار خانه‌اولی‌ها قرار گیرد. بانک‌ها باید از مدل‌های روز دنیا مانند وام رهنی با پشتوانه ملک استفاده کنند تا شرایط پرداخت برای خانوارها قابل‌تحمل باشد.

۳. اصلاح ساختار عرضه و تشویق بخش خصوصی

بخش خصوصی باید با مشوق‌های مالیاتی، اعطای زمین رایگان یا ارزان، و تضمین خرید از سوی دولت، به ساخت‌وساز بازگردد. همچنین دولت می‌تواند با حمایت از تعاونی‌های مسکن، روند ساخت را تسریع کند.
۴. راه‌اندازی بازار اجاره حرفه‌ای

توسعه بازار اجاره با قراردادهای بلندمدت، تعیین سقف اجاره‌بها و حمایت از موجر و مستأجر می‌تواند بخشی از فشار تقاضا برای خرید مسکن را کاهش دهد

۵. ایجاد پایگاه اطلاعاتی شفاف

شفاف‌سازی اطلاعات بازار املاک، قیمت‌ها، معاملات و ساخت‌وسازها می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از سوداگری و افزایش بهره‌وری سرمایه‌گذاری ایفا کند.

نتیجه‌گیری
رکود کم‌سابقه در بازار مسکن، بازتابی از بحران‌های عمیق‌تر در اقتصاد ایران است. این رکود فقط نشانه‌ای از ضعف یک بازار خاص نیست، بلکه علامتی هشداردهنده درباره کاهش شدید توان اقتصادی جامعه است. 

راهکارهای رفع این بحران تنها در حد پروژه‌های ساخت‌وساز باقی نخواهد ماند، مگر آن‌که با اصلاحات کلان اقتصادی، احیای اعتماد عمومی و سیاست‌گذاری بلندمدت همراه شود.

  • قیمت‌ها در بازار مسکن نامتعارف هستند

    قیمت‌ها در بازار مسکن نامتعارف هستند

    رئیس اتحادیه مشاوران املاک با توصیه به مالکان برای پایین آوردن قیمت مسکن گفت: بازار نه فقط ظرفیت پرش قیمت ندارد بلکه بسیاری از نرخ‌های فعلی هم نامتعارف است و نمی‌شود که هرکس هر قیمتی دلش خواست برای آپارتمان خود تعیین کند؛ نرخ‌های موجود در سامانه‌های ملکی باید توسط دستگاه‌های ناظر رسیدگی شود.

  • خانه های مسکن ملی کجا ساخته می‌شوند

    خانه های مسکن ملی کجا ساخته می‌شوند

    اسامی شهرهایی که قرار است در آنها واحدهای مسکونی طرح جدید دولت سیزدهم احداث شوند، اعلام شد.

  • پیش‌بینی رییس اتحادیه املاک از قیمت مسکن

    پیش‌بینی رییس اتحادیه املاک از قیمت...

    عجیب است که مالکان در سایت ها قیمت های ۱۵۰ میلیون تومان در هر متر مربع تعیین می‌کنند. این رویه در سامانه‌های ملکی باید توسط دستگاه‌های ناظر رسیدگی شود.

  • عملیات آغاز ساخت ۴۰۱ واحد مسکونی محرومان در مانه و سملقان

    عملیات آغاز ساخت ۴۰۱ واحد مسکونی...

    عملیات آغاز ساخت ۴۰۱ واحد مسکونی محرومان در مانه و سملقان با حضور نماینده ولی فقیه در استان آغاز شد.

  • کدام گروه از مجردها می‌توانند در طرح «نهضت ملی مسکن» ثبت‌نام کنند

    کدام گروه از مجردها می‌توانند در طرح...

    قصد دولت سیزدهم بر این است که با ساخت چهار میلیون واحد مسکونی، کسری مسکن در کشور را جبران کند. بر اساس تصمیم اولین جلسه شورای عالی مسکن، کار با ساخت دو میلیون مسکن شده است. کدام گروه از مجردها می‌توانند در طرح «نهضت ملی مسکن» ثبت‌نام کنند؟

  • نامه بذرپاش به رئیس کل بانک مرکزی درباره وام مسکن

    نامه بذرپاش به رئیس کل بانک مرکزی...

    رئیس‌کل دیوان محاسبات کشور در نامه‌ای به رئیس‌کل بانک مرکزی با تاکید بر لزوم اهتمام بیش از پیش بانک مرکزی به ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت زمین و مسکن، توجه ویژه نظام بانکی برای ساخت یا خرید حداقل ۱۵۰ هزار واحد مسکونی جهت اقشار مستضعف را خواستار شد.

  • آیا خرید خانه قولنامه‌ای معتبر است؟

    آیا خرید خانه قولنامه‌ای معتبر است؟

    حتما تا حالا در مورد قولنامه و معاملاتی که به‌صورت قولنامه انجام می‌شود، زیاد شنیده‌اید. احتمالا خودتان هم معامله قولنامه‌ای انجام دادید.

  •  کلنگ زنی ساخت 48 واحد مسکن مددجویان سروآبادی

    کلنگ زنی ساخت 48 واحد مسکن مددجویان...

    کردستان مدیر کل کمیته امداد کردستان از کلنگ‌زنی ساخت 48 واحد مسکن مددجویان سروآباد خبر دارد.

  • به دنبال افزایش قدرت خرید مردم هستیم

    به دنبال افزایش قدرت خرید مردم هستیم

    قالیباف: با همکاری دولت به دنبال افزایش قدرت خرید مردم هستیم رییس مجلس شورای اسلامی گفت که با همکاری دولت تلاش داریم افزایش ماهانه نقدینگی را کنترل کنیم تا بالا نرود که همین امر باعث افزایش قدرت خرید می شود.

  • شاخص کرایه مسکن در یک سال اخیر چقدر رشد داشته است

    شاخص کرایه مسکن در یک سال اخیر چقدر رشد...

    بر اساس اطلاعات بانک مرکزی، شاخص کرایه مسکن در شهریورماه سال ۱۴۰۰ نسبت به سال گذشته ۴۵.۷ درصد افزایش داشته که بیانگر وضعیت نامناسب بازار مسکن اجاره‌ای است.

  • شرایط خرید مسکن رئیسی اعلام شد

    شرایط خرید مسکن رئیسی اعلام شد

    متقاضیان طرح جهش تولید مسکن از ساعت ۱۲ ظهر امروز می‌توانند با مراجعه به سامانه ثمن اقدام به ثبت نام در بزرگ ترین طرح عمرانی کشور کنند.

  • دو ماهنامه “معمار”، شماره ۱۲۹، مهر و آبان ۱۴۰۰

    دو ماهنامه “معمار”، شماره ۱۲۹، مهر و...

    دو ماهنامه معمار شماره ۱۲۹ مهر و آبان ۱۴۰۰ قیمت: ۵۰/۰۰۰ تومان

  • آغاز ثبت‌نام سهمیه ۱۵ هزار واحدی زنجان در طرح جهش تولید مسکن

    آغاز ثبت‌نام سهمیه ۱۵ هزار واحدی زنجان...

    زنجان معاون مسکن و ساختمان اداره‌کل راه و شهرسازی استان زنجان گفت: در طرح جهش تولید مسکن، ساخت سالانه ۱۵ هزار واحد مسکونی در سال پیش‌بینی شده است.

  • تجمع مالباختگان مجتمع آفتاب ری مقابل دادسرای شهرری

    تجمع مالباختگان مجتمع آفتاب ری مقابل...

    صبح امروز تعدادی از مالباختگان پروژه مسکونی آفتاب ری که فروش واحدهای آن در سال ۹۵ به صورت پیش فروش کلید خورد و خریداران آن در سال ۹۸ متوجه کلاهبرداری شدند در مقابل دادسرای شهرری تجمع کردند.

  • وضعیت بازار مسکن در منطقه ۶ پایتخت

    وضعیت بازار مسکن در منطقه ۶ پایتخت

    بررسی فایل‌های فروش آپارتمان‌های مسکونی منطقه شش تهران در یک ماه گذشته که در یکی از استارت‌آپ‌های جست‌و‌جوی املاک ثبت شده، نشان می‌دهد با وجود کم بودن فایل‌های نوساز، همچنان تب فروش بالاست و هر چند از شدت فایل شدن آپارتمان‌ها -که از ابتدای مهر اوج گرفته بود- کاسته شده، اما عمده فروشندگان کماکان قیمت‌هایی متعادل و حتی کمتر از میانگین محله پیشنهاد می‌دهند.

  •  «سامانه املاک و اسکان» همچنان مورد بی اعتنایی وزیر راه و شهرسازی

    «سامانه املاک و اسکان» همچنان مورد بی...

    با اراده قوی دولت، ساخت بیش از یک میلیون واحد مسکونی امکان پذیر است عضو سابق شورای عالی مسکن، توجه ویژه به سامانه املاک و اسکان را از اولویت‌های نخست وزارت راه راه و شهرسازی دانست و پیرامون این مسئله خاطر نشان کرد: وظیفه اصلی وزارت راه و شهرسازی، مدیریت و کنترل بازار است و نه ساخت و ساز مسکن.

  • مددجویان پشت نوبت «مسکن» تا ۴ سال آینده خانه‌ دار می‌شوند

    مددجویان پشت نوبت «مسکن» تا ۴ سال آینده...

    معاون امور مشارکت‌های مردمی سازمان بهزیستی کشور اعلام کرد که ۱۶۰ هزار مددجوی پشت نوبت دریافت مسکن در قالب طرح «ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی» دولت، صاحب مسکن می‌شوند.

  • کنترل بازار اجاره مسکن نیازمند قانون است

    کنترل بازار اجاره مسکن نیازمند قانون...

    معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه تصویب آیین نامه اجاره داری در هیئت دولت، تحول بزرگی در بازار اجاره بها ایجاد خواهد کرد، گفـت: کنترل بازار اجاره مسکن نیازمند قانون است.

  • مسکن ترکیه در ۲ سناریوخریدهای ایرانی در بازار مسکن ترکیه

    مسکن ترکیه در ۲ سناریوخریدهای ایرانی در...

    داده‌های مرکز آمار اقتصادی ترکیه نشان می‌دهد ایرانی‌ها در سپتامبر ۲۰۲۱، بیش از یک‌هزار و ۳۰۰ خانه در این کشور خریداری کردند که حدود ۵/ ۲برابر میانگین حجم خرید ماهانه همین گروه طی ۵ سال گذشته بوده است.

  • رشد قیمت مسکن در جنوب تهران شکسته شد

    رشد قیمت مسکن در جنوب تهران شکسته شد

    در آخرین ماه تابستان منطقه ۱۸، ۱۳ و یک بیشترین رشد قیمت را نسبت به مرداد ماه داشتند.

  • قیمت اوراق مسکن در استان‌ها چقدر است؟

    قیمت اوراق مسکن در استان‌ها چقدر است؟

    سقف تسهیلات خرید مسکن برای مراکز استان و شهرهای با جمعیت بیش از ۲۰۰ هزار نفر برای مجردها به ۱۶۰ و برای زوجین به ۳۲۰ میلیون تومان رسیده است اوراق مسکن