بازار املاک / سقوط تاریخی بازار اجاره

سقوط تاریخی بازار اجاره

در سال ۱۴۰۲، بحران مسکن در ایران وارد مرحله‌ای بی‌سابقه و نگران‌کننده شد؛ مرحله‌ای که نه‌تنها امید بسیاری از خانوارهای مستأجر برای ورود به بازار خرید یا بهره‌مندی از طرح‌های ملی مسکن را به یأس بدل کرد، بلکه شمار زیادی از آنان را به دلیل فشار طاقت‌فرسای اجاره‌بها و هزینه‌های جانبی تأمین سرپناه، به مرز فروپاشی اقتصادی کشاند.

فقر مسکن

افزایش مداوم قیمت‌ها، رکود دستمزدها، و بی‌اثر ماندن سیاست‌های حمایتی، موجب شد که مسکن از یک نیاز اولیه و بدیهی، به کالایی لوکس و دست‌نیافتنی برای بخش بزرگی از جامعه تبدیل شود. 

در چنین شرایطی، موج جدیدی از فقر مسکن شکل گرفت که نه‌تنها رفاه خانوارها را نشانه رفت، بلکه پیامدهای اجتماعی و روانی گسترده‌ای به همراه آورد؛

 از حاشیه‌نشینی اجباری گرفته تا مهاجرت ناخواسته به مناطق کم‌برخوردار و کاهش کیفیت زندگی میلیون‌ها نفر.

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ به بالاترین سطح تاریخی رسیده است.

 این بحران فراتر از ناتوانی مستأجران در خرید خانه یا مشارکت در طرح‌های ملی تأمین مسکن است و هر سال، شمار بیشتری از آن‌ها با فقر دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

برای سنجش دقیق‌تر این وضعیت، شاخص مکملی در کنار روش متداول برآورد نرخ فقر به‌کار رفته است. بر اساس روش متداول، نرخ فقر خانوارهای مستأجر در سال گذشته حدود ۲۷ درصد، معادل ۱.۳۳ میلیون خانوار، برآورد شده است. 

اما روش مکمل که تأثیر مستقیم هزینه تأمین مسکن را لحاظ می‌کند، نشان می‌دهد ۶۵۲ هزار خانوار دیگر نیز صرفاً به دلیل هزینه مسکن به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند و نرخ فقر مستأجران را به ۴۰ درصد افزایش داده‌اند.

به این ترتیب، در مجموع ۱.۹۸ میلیون خانوار، معادل ۷.۶ میلیون نفر، از مستأجران کشور درگیر فقر بوده‌اند:

فقر درآمدی: ۶۷ درصد (۱.۳۳ میلیون خانوار) با درآمد کمتر از خط فقر.

فقر ناشی از هزینه مسکن: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار) با درآمد بالاتر از خط فقر اما درگیر هزینه‌های مسکن.

آمارها حاکی از آن است که ۸۹ درصد این خانوارها در پنج دهک هزینه‌ای اول قرار دارند و نسبت به سال ۱۴۰۱، شمار مستأجران درگیر فقر ۵ درصد، معادل ۷۹ هزار خانوار، افزایش یافته است. 

همچنین یافته‌های شاخص مکمل، ضعف‌های شاخص استطاعت‌ناپذیری مسکن را در دو حوزه «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» آشکار می‌کند؛ نکته‌ای که می‌تواند مبنای اصلاح سیاست‌های مسکن قرار گیرد.

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است؛

رصد وضعیت فقر را می‌توان بر حسب نوع سکونت خانوار انجام داد و وضعیت خانوارهایی را که هزینه تأمین مسکن در سبدشان وجود دارد ــ مستأجران و مالکان دارای وام خرید مسکن ــ به‌طور جداگانه بررسی کرد. 

این روش امکان می‌دهد وضعیت این گروه‌ها به‌صورت اختصاصی بررسی شود و علاوه بر فقر مطلق، فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن نیز برآورد گردد و زمینه برای سیاست‌گذاری شواهد‌محور هموار شود.

طبق روش متداول برآورد نرخ فقر، در سال ۱۴۰۲ نرخ فقر خانوارهای مستأجر ۲۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار) برآورد شده است. اما به‌مدد روش مکمل که خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن (۶۵۲ هزار خانوار) را نیز شناسایی می‌کند، نرخ فقر به ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.

مقایسه نتایج روش متداول و مکمل برآورد نرخ فقر با شاخص سهم هزینه مسکن از کل هزینه‌کرد خانوارها حکایت از آن دارد 

که این شاخص دچار دو معضل «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» از وضعیت خانوارهای مستأجر است و در مجموع نه‌تنها برای بررسی وضعیت خانوارهای مستأجر و مالکان دارای وام خرید مسکن مناسب به شمار نمی‌رود، بلکه در پاره‌ای موارد استفاده از آن منجر به کژفهمی‌های سیاستی می‌شود.

نرخ فقر مستأجران به ۴۰ درصد رسید

طبق برآورد روش متداول و مکمل، خانوارهای مستأجر درگیر فقر را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد:

۱. خانوارهایی که به دلیل درآمد ناکافی درگیر فقر هستند: ۶۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار که شامل ۵٫۵ میلیون نفر می‌شود).

۲. خانوارهایی که درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن، اجاره به همراه هزینه آب، برق و گاز هستند: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار که شامل ۲٫۱ میلیون نفر می‌شود).

در سال ۱۴۰۲، تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر به بالاترین مقدار خود در دو دهه گذشته رسیده است؛ هم از نظر تعداد خانوار درگیر فقر، هم از نظر تعداد افراد و هم از نظر نرخ فقر.

در سال ۱۴۰۲، سهم خانوارهای مستأجر درگیر فقر در مناطق شهری حدود ۹۴ درصد (۱٫۸۷ میلیون خانوار) و سهم مناطق روستایی ۶ درصد (۱۱۳ هزار خانوار) بوده است.

بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲، مربوط به خانوارهای چهار نفره برآورد شده است: ۶۴۹ هزار خانوار (۲٫۶ میلیون نفر). همچنین ۷۲ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، شامل خانوارهای سه، چهار و پنج نفره بوده‌اند (۱٫۴۳ میلیون خانوار معادل ۴٫۵۷ میلیون نفر).

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر مربوط به خانوارهایی بوده که سن سرپرست آن‌ها بین ۳۵ تا ۴۴ سال بوده است: ۶۱۲ هزار خانوار (۲٫۵۵ میلیون نفر). این گروه بیشترین سهم از کل خانوارهای درگیر فقر را دارد (۳۱ درصد).

توزیع خانوارهای درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد ۷۶ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، خانوارهایی هستند که سن سرپرست خانوار کمتر از ۵۵ سال است: ۱٫۴۹ میلیون خانوار (۶ میلیون نفر).

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر در استان تهران برآورد شده است: ۶۲۰ هزار خانوار با نرخ فقر ۴۳ درصد. کمترین تعداد خانوار نیز در استان چهارمحال و بختیاری برآورد شده است: 

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد. از سوی دیگر، بیشترین نرخ فقر در استان آذربایجان غربی (۶۲ درصد) و کمترین نرخ فقر در استان چهارمحال و بختیاری (۱۴ درصد) برآورد شده است.

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر درآمدی (۳۹۰ هزار خانوار؛ سهم ۶۳ درصد) و درگیر فقر ناشی از هزینه تأمین مسکن (۲۳۰ هزار خانوار؛ سهم ۳۷ درصد) در استان تهران برآورد شده است.

در همین سال، بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر درآمدی در استان کرمان گزارش شده است؛ به‌طوری‌که ۸۹ درصد از خانوارهای درگیر فقر این استان (۵۳ هزار خانوار) درگیر فقر درآمدی بوده‌اند. 

همچنین بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن در استان‌های اردبیل و ایلام ثبت شده است.

گرانی زمین مسکونی در کدام استانها

بیشترین رشد قیمت زمین پارسال مربوط بود به استان بوشهر که تورم سالانه بیش از ۱۰۰ درصدی را تجربه کرد. چند روز پیش مرکز آمار ایران گزارش بازار مسکن کشور در پاییز سال گذشته را منتشر کرد. مرکز آمار در بخشی از این گزارش به بررسی بازار زمین مسکونی و کلنگی در استان‌های مختلف کشور پرداخته است.

انبوه سازان در انتظار اصلاح قیمت مسکن

نقش تورمی «شرکت های واسطه» در جهش تولید مسکن نائب رئیس انجمن انبوه سازان گلستان با اشاره ضرورت بازنگری در قیمت پیشنهادی برای طرح جهش مسکن گفت: انبوه سازان در انتظار اصلاح قیمت ها و بهبود شرایط پیشنهادی دولت هستند.

قیمت پیشنهادی راه و شهرسازی

قیمت پیشنهادی راه و شهرسازی نیازمند ۳۵ درصد تعدیل است گرگان- فروتن، عضو انجمن انبوه سازان فارس با اشاره به ضرورت بازنگری در قیمت پیشنهادی وزارت راه و شهرسازی، گفت: نرخ های پیشنهادی جهش تولید مسکن نیازمند ۳۵ درصد تعدیل است.قیمت‌های پیشنهادی حداقلی وزارت راه و شهرسازی سبب شده تا انبوه‌سازان رغبتی به مشارکت در پروژه‌های جهش تولید مسکن نداشته باشند.

واحدهای نقلی در مسکن ملی

بر این اساس مطابق آخرین جزئیات رسیده‌ از صورتجلسه کمیته فنی طرح نهضت ملی مسکن، مقرر شده است که ۷ درصد از واحدهای مسکونی ساخته شده در قالب ساخت یک میلیون مسکن در شهر قم حداکثر ۵۵ متر متراژ داشته باشند.بر اساس اطلاعات به دست آمده از مصوبات معاونت معماری و شهرسازی، تراکم نفر در هکتار در نهضت ملی مسکن برخی استان‌ها تناسبی با گفته‌های رئیس جمهور و وزیر راه و شهرسازی ندارد و ضرورت دارد هر چه سریع‌تر این تصمیمات سلیقه‌ای اصلاح شود.

مسکن در جنوب تهران گرانتر شد؟

تبعات سریال تورم مسکن در مناطق ۲۲گانه شهر تهران، میانه تابستان امسال خود را در شکل خروج دوباره بازار املاک پایتخت از فاز «تنظیم رابطه» نشان داد. بعد از آنکه به دنبال شروع جهش قیمت در بازار مسکن شهر تهران، در سال‌های ۹۷ و ۹۸، تورم مسکن در مناطق نیمه‌شمالی تهران از رشد قیمت مناطق جنوبی پایتخت سبقت گرفت، از انتهای ۹۸ به بعد به‌تدریج و با سبقت تورم مناطق جنوبی از مناطق شمالی، بازار مسکن برای احیای فاصله متعارف بین قیمت مسکن در این دو گروه از مناطق، در فاز بازتنظیم قرار گرفت.

آسمان خراش مسکونی ژاپن

باغ شهر عمودی به بلندترین آسمان خراش مسکونی ژاپن تبدیل شد یک شرکت آلمانی حدود شش سال پس از شروع ساخت، سرانجام کار روی بلندترین آسمان خراش ژاپن را در توکیو به پایان رساند که یک باغ شهر عمودی است. این شرکت دو آسمان خراش در توکیو احداث کرده که یکی از آنها بلندترین برج مسکونی ژاپن است. این برج دارای طراحی منحصربه فردی است و با فضای سبز جان گرفته است.

ابعاد مختلف سیاست مسکن استیجاری

راهکار ساماندهی بازار اجاره چیست زمانی که مردم مالک یک خانه نباشند، حس تعلق خاطر به آن را ندارند که این خود عاملی بر عدم حفظ و استفاده پایدار از واحدهای مسکونی است و به تبع آن کلونی‌های فقر و معضلات اجتماعی و فرهنگی شکل می‌گیرد. بیش از 37 درصد از خانواده‌های شهری کشور اجاره‌نشین هستند و هزینه اجاره بها بیشترین سهم را در سبد هزینه‌های آن ها دارد.

در طرح نهضت ملی مسکن

لزوم اندیشیدن تمهیدات جدید برای مناطق کم زمین زمین مورد نیاز برای ساخت بیش از ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکونی نهضت ملی مسکن در سراسر کشور تامین شده است. لزوم اندیشیدن تمهیدات جدید برای مناطق کم زمینبه گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز اصفهان؛ معاون وزیر راه و شهرسازی و رییس سازمان ملی و مسکن در بازدید از طرح نهضت ملی مسکن در بخش میمه

تسهیلات بسیج سازندگی زنجان

مسئول بسیج سازندگی استان زنجان با بیان اینکه تسهیلات ۵۰۰ میلیون تومانی بسیج سازندگی در حوزه اقتصاد مقاومتی در دستور کار است، کفت: یکی از اهداف بسیج سازندگی حمایت از تولید و کارآفرینی است. تفاهم نامه‌ای با کمیته امداد استان منعقد شده که در مرحله نخست ساخت 80 واحد مسکونی و مرحله دوم هم به همین تعداد ساخت مسکن برای محرومان است.

تحویل واحدهای مسکونی البرز قزوین

4800 واحد مسکونی به اعضای تعاونی‌های مسکن البرز قزوین تحویل داده شد رئیس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان البرز گفت: در قالب فعالیت تعاونی‌‌های مسکن تاکنون ۴ هزار و ۸۸۹ واحد مسکونی ساخته و به اعضای این تعاونی‌ها تحویل داده شده است.این تعاونی‌ها شامل تعاونی‌های اعتباری، مسکن، مصرف،‌ کشاورزی، حمل‌ونقل و خدمات در حال فعالیت هستند که برای 1195 نفر اشتغال‌زایی داشته و تعداد اعضای این تعاونی‌ها در سطح شهرستان البرز 120 هزار نفر است.

حق مسکن تصویب میشود

بعد از نامه رئیس مجلس به دولت برای اصلاح مصوبه حق مسکن، کارگران منتظر هستند تا شهریور ماه حقوق قانونی خود را دریافت کنند.در پایان سال ۱۴۰۰ که مصوبه حق مسکن به‌طور سه جانبه در شورای‌عالی کار با مبلغ ۶۵۰هزار تومان برای هر ماه تصویب شد، جامعه کارگری منتظر تأیید این مصوبه از سوی هیأت وزیران دولت رئیسی بودند که در اقدامی این رقم به ۵۵۰هزار تومان کاهش یافت.

ساخت هزار واحد مسکونی در زهک

هزارو 200 واحد مسکونی در قالب طرح های نهضت ملی مسکن، مسکن روستایی، مسکن محرومین، مسکن مددجویان و مشارکتی در شهرستان زهک ساخته می شود. فرماندار زهک با بیان این مطلب گفت: با اجرای این طرح ها برای 600 نفر بصورت مستقیم و 2 هزارو 400 نفر بصورت غیر مستقیم شغل ایجاد شده است.

تعاونی حق خردکردن اراضی را ندارد

تعاونی ها حق خرید اراضی زراعی و خرد کردن آنها را ندارند طبق قانون حق خرید اراضی غیرمسکونی و به ویژه زراعی و خرد کردن آنها را ندارند. حسن فتحی مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی آذربایجان شرقی امشب در مراسم تجلیل از تعاونی های برتر آذربایجان شرقی

بهره گیری از مصالح بومی صنایع ساختمانی

بهره گیری از مصالح بومی صنایع ساختمانی گلستان را پویاتر می کند گرگان- موسوی، مدیرعامل شرکت سوله استرآباد با اشاره به ضرورت بهره گیری از مصالح بومی صنعت ساختمان در طرح جهش تولید مسکن این رویکرد صنایع ساختمانی گلستان رو پویاتر می کند. تعهد ساخت ۹۰ هزار واحد مسکونی در طرح جهش مسکن فرصت بی نظیری برای حمایت از تولیدات بومی صنایع حوزه صنعت ساختمان در گلستان است.

در شهریور ماه مسکن باز هم گران می‌شود؟

قیمت مسکن در ماه‌های گذشته با نوسان هر چند کند همراه بود. پیش‌بینی می‌شود قیمت مسکن در ماه جاری با افزایش مواجه شود. بر فرض ثابت بودن نرخ ارز تا حدودی در این ماه افزایش خواهد داشت. قیمت مسکن این روزها در سایه گرانی افسار گریخته مصالح ساختمانی تولید داخل وارد فاز گرانی خواهد شد، هر چند این افزایش قیمت از نرخ تورم سرعت کمتری خواهد داشت. بازار مسکن در فصل طلایی خود با رکود معاملات همراه بود که این مهم در سایه همزمانی فصل تابستان با ماه محرم و اخبار جدید از وین بود.

افزایش قیمت مسکن در سایه کاهش پروانه...

الاکلنگ قیمت مسکن با صدور پروانه ساختمانی طی دو سال اخیر شاهد کاهش صدور پروانه‌های ساختمانی بودیم.این روند در بالا رفتن بی‌رویه قیمت مسکن تاثیر زیادی دارد. ساخت و ساز مسکن این روزها در کما به سر می‌برد که این مهم تا حدودی تحت تاثیر گرانی صدور پروانه ساختمانی و افزایش سرسام آور قیمت مصالح ساختمانی است.

تهران به کما رفت!

زاکانی چند درصد از تهران را فروخت؟ افزایش بی‌رویه آمار شهرفروشی که نام قانونی و مجلسی آن همان تراکم‌فروشی است، نشان می‌دهد نمایندگانی که از مجلس راهی خیابان بهشت می‌شوند علاقه خاصی به شهرفروشی دارند و برای این کار از روش‌های جالبی استفاده می‌کنند. افزایش بی رویه شهر فروشی در پایتخت باعث شده تا دیگر شهر تهران با معیارهای شهرنشینی فاصله چشمگیری داشته باشد و خیابان های شهر تهران با قیافه وحشتناک ساختمان‌های قدعلم کرده، بی اصول و ناهمگن مواجه شود.

رکود بازار مسکن تفاوت قیمت ها نسبت به...

سرعت رشد قیمت مسکن در ماه گذشته متوقف شد. این را گزارش مرکز آمار تایید می‌کند. بر اساس این گزارش در مرداد ماه ۱۴۰۱ میانگین وزنی قیمت مسکن در پایتخت از ۴۴ میلیون و ۸۴۰ هزار تومان به ۴۵ میلیون و ۱۴۸ هزار تومان در هر متر مربع رشد کرده است. اما سرعت رشد به طرز محسوسی نسبت به ابتدای تابستان افت داشته؛ چنانکه تورم ماهانه‌ای که در تیر ماه امسال ۸.۳ دهم درصد بود در ماه گذشته به ۱.۸ درصد رسیده است. عددی که کمترین تورم ماهانه از ابتدای سال به شمار می‌رود.

راه حله کاهش قیمت مسکن

دولت باید تلاش کند تا برنامه‌ی ساخت چهار میلیون واحد مسکونی را به نتیجه برساند. اخیرا هم اعلام شده به کسانی که تمایل به ساخت وساز دارند زمین تعلق می‌گیرد اما پیش‌زمینه‌ی این اقدام باید کنترل تورم و ثبات بازار نهاده‌های ساختمانی باشد. یک کارشناس مسکن گفت: کنترل نقدینگی، ثبات اقتصاد کلان، کاهش تورم، افزایش ساخت و ساز و اعمال پایه‌های مالیاتی در بخش مسکن می‌تواند منجر به ایجاد آرامش در بازار مسکن شود. بازار مسکن در پنج سال گذشته به قدری رشد کرده که تصور می‌شود دیگر ظرفیت ندار

تامین مالی ۶ هزار واحد مسکن ملی در...

مدیر شعب بانک مسکن خوزستان از تامین مالی ۶ هزار واحد مسکونی در قالب طرح ملی نهضت مسکن در استان خبر داد. بانک مسکن یک بانک ۱۰۰ درصد دولتی و به عنوان بانک تخصصی در حوزه مسکن فعالیت دارد. در استان خوزستان ۶۴ شعبه فعال داریم که خوشبختانه بیشترین میزان تسهیلات شبکه بانکی را به نسبت منابع موجود، پرداخت کردیم.

آشفتگی بانک مسکن و وزارت مسکن

گزارشی از دلایل مدیریتی امکان ناپذیری تحقق وعده ساخت ۴ میلیون مسکن با ورود عمر دولت سیزدهم به سال دوم، یک‌چهارم فرصت دولت برای تحقق وعده ساخت سالی یک میلیون واحد مسکونی از دست رفته بدون آن‌که هیچ اقدام قابل توجهی برای افزایش عرضه مسکن رخ داده باشد.