بازار املاک / سقوط تاریخی بازار اجاره

سقوط تاریخی بازار اجاره

در سال ۱۴۰۲، بحران مسکن در ایران وارد مرحله‌ای بی‌سابقه و نگران‌کننده شد؛ مرحله‌ای که نه‌تنها امید بسیاری از خانوارهای مستأجر برای ورود به بازار خرید یا بهره‌مندی از طرح‌های ملی مسکن را به یأس بدل کرد، بلکه شمار زیادی از آنان را به دلیل فشار طاقت‌فرسای اجاره‌بها و هزینه‌های جانبی تأمین سرپناه، به مرز فروپاشی اقتصادی کشاند.

فقر مسکن

افزایش مداوم قیمت‌ها، رکود دستمزدها، و بی‌اثر ماندن سیاست‌های حمایتی، موجب شد که مسکن از یک نیاز اولیه و بدیهی، به کالایی لوکس و دست‌نیافتنی برای بخش بزرگی از جامعه تبدیل شود. 

در چنین شرایطی، موج جدیدی از فقر مسکن شکل گرفت که نه‌تنها رفاه خانوارها را نشانه رفت، بلکه پیامدهای اجتماعی و روانی گسترده‌ای به همراه آورد؛

 از حاشیه‌نشینی اجباری گرفته تا مهاجرت ناخواسته به مناطق کم‌برخوردار و کاهش کیفیت زندگی میلیون‌ها نفر.

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ به بالاترین سطح تاریخی رسیده است.

 این بحران فراتر از ناتوانی مستأجران در خرید خانه یا مشارکت در طرح‌های ملی تأمین مسکن است و هر سال، شمار بیشتری از آن‌ها با فقر دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

برای سنجش دقیق‌تر این وضعیت، شاخص مکملی در کنار روش متداول برآورد نرخ فقر به‌کار رفته است. بر اساس روش متداول، نرخ فقر خانوارهای مستأجر در سال گذشته حدود ۲۷ درصد، معادل ۱.۳۳ میلیون خانوار، برآورد شده است. 

اما روش مکمل که تأثیر مستقیم هزینه تأمین مسکن را لحاظ می‌کند، نشان می‌دهد ۶۵۲ هزار خانوار دیگر نیز صرفاً به دلیل هزینه مسکن به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند و نرخ فقر مستأجران را به ۴۰ درصد افزایش داده‌اند.

به این ترتیب، در مجموع ۱.۹۸ میلیون خانوار، معادل ۷.۶ میلیون نفر، از مستأجران کشور درگیر فقر بوده‌اند:

فقر درآمدی: ۶۷ درصد (۱.۳۳ میلیون خانوار) با درآمد کمتر از خط فقر.

فقر ناشی از هزینه مسکن: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار) با درآمد بالاتر از خط فقر اما درگیر هزینه‌های مسکن.

آمارها حاکی از آن است که ۸۹ درصد این خانوارها در پنج دهک هزینه‌ای اول قرار دارند و نسبت به سال ۱۴۰۱، شمار مستأجران درگیر فقر ۵ درصد، معادل ۷۹ هزار خانوار، افزایش یافته است. 

همچنین یافته‌های شاخص مکمل، ضعف‌های شاخص استطاعت‌ناپذیری مسکن را در دو حوزه «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» آشکار می‌کند؛ نکته‌ای که می‌تواند مبنای اصلاح سیاست‌های مسکن قرار گیرد.

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است؛

رصد وضعیت فقر را می‌توان بر حسب نوع سکونت خانوار انجام داد و وضعیت خانوارهایی را که هزینه تأمین مسکن در سبدشان وجود دارد ــ مستأجران و مالکان دارای وام خرید مسکن ــ به‌طور جداگانه بررسی کرد. 

این روش امکان می‌دهد وضعیت این گروه‌ها به‌صورت اختصاصی بررسی شود و علاوه بر فقر مطلق، فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن نیز برآورد گردد و زمینه برای سیاست‌گذاری شواهد‌محور هموار شود.

طبق روش متداول برآورد نرخ فقر، در سال ۱۴۰۲ نرخ فقر خانوارهای مستأجر ۲۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار) برآورد شده است. اما به‌مدد روش مکمل که خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن (۶۵۲ هزار خانوار) را نیز شناسایی می‌کند، نرخ فقر به ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.

مقایسه نتایج روش متداول و مکمل برآورد نرخ فقر با شاخص سهم هزینه مسکن از کل هزینه‌کرد خانوارها حکایت از آن دارد 

که این شاخص دچار دو معضل «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» از وضعیت خانوارهای مستأجر است و در مجموع نه‌تنها برای بررسی وضعیت خانوارهای مستأجر و مالکان دارای وام خرید مسکن مناسب به شمار نمی‌رود، بلکه در پاره‌ای موارد استفاده از آن منجر به کژفهمی‌های سیاستی می‌شود.

نرخ فقر مستأجران به ۴۰ درصد رسید

طبق برآورد روش متداول و مکمل، خانوارهای مستأجر درگیر فقر را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد:

۱. خانوارهایی که به دلیل درآمد ناکافی درگیر فقر هستند: ۶۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار که شامل ۵٫۵ میلیون نفر می‌شود).

۲. خانوارهایی که درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن، اجاره به همراه هزینه آب، برق و گاز هستند: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار که شامل ۲٫۱ میلیون نفر می‌شود).

در سال ۱۴۰۲، تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر به بالاترین مقدار خود در دو دهه گذشته رسیده است؛ هم از نظر تعداد خانوار درگیر فقر، هم از نظر تعداد افراد و هم از نظر نرخ فقر.

در سال ۱۴۰۲، سهم خانوارهای مستأجر درگیر فقر در مناطق شهری حدود ۹۴ درصد (۱٫۸۷ میلیون خانوار) و سهم مناطق روستایی ۶ درصد (۱۱۳ هزار خانوار) بوده است.

بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲، مربوط به خانوارهای چهار نفره برآورد شده است: ۶۴۹ هزار خانوار (۲٫۶ میلیون نفر). همچنین ۷۲ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، شامل خانوارهای سه، چهار و پنج نفره بوده‌اند (۱٫۴۳ میلیون خانوار معادل ۴٫۵۷ میلیون نفر).

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر مربوط به خانوارهایی بوده که سن سرپرست آن‌ها بین ۳۵ تا ۴۴ سال بوده است: ۶۱۲ هزار خانوار (۲٫۵۵ میلیون نفر). این گروه بیشترین سهم از کل خانوارهای درگیر فقر را دارد (۳۱ درصد).

توزیع خانوارهای درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد ۷۶ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، خانوارهایی هستند که سن سرپرست خانوار کمتر از ۵۵ سال است: ۱٫۴۹ میلیون خانوار (۶ میلیون نفر).

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر در استان تهران برآورد شده است: ۶۲۰ هزار خانوار با نرخ فقر ۴۳ درصد. کمترین تعداد خانوار نیز در استان چهارمحال و بختیاری برآورد شده است: 

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد. از سوی دیگر، بیشترین نرخ فقر در استان آذربایجان غربی (۶۲ درصد) و کمترین نرخ فقر در استان چهارمحال و بختیاری (۱۴ درصد) برآورد شده است.

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر درآمدی (۳۹۰ هزار خانوار؛ سهم ۶۳ درصد) و درگیر فقر ناشی از هزینه تأمین مسکن (۲۳۰ هزار خانوار؛ سهم ۳۷ درصد) در استان تهران برآورد شده است.

در همین سال، بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر درآمدی در استان کرمان گزارش شده است؛ به‌طوری‌که ۸۹ درصد از خانوارهای درگیر فقر این استان (۵۳ هزار خانوار) درگیر فقر درآمدی بوده‌اند. 

همچنین بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن در استان‌های اردبیل و ایلام ثبت شده است.

رئیس اداره تعزیرات حکومتی کاشان ارسال...

رئیس اداره تعزیرات حکومتی کاشان گفت: از ابتدای سال یک هزار و ۱۱۸ پرونده تخلف به تعزیرات حکومتی کاشان ارسال شده است.

بر اثر انفجار گاز خسارت به ۳۱ واحد...

انفجار گاز به ۳۱ واحد مسکونی و تجاری در شاهیندژ خسارت وارد کرد.

هزینه مسکن با تولید بیشتر کاهش می‌یابد؟

سیاست تازه دولت در ساخت واحدهای مسکونی این پرسش را مطرح می‌کند که آیا سیاست افزایش تولید واحدهای مسکونی می‌تواند قدری از فشار هزینه‌ مسکن کم کند؟

الگوی عرضه‌‌ و تقاضای مسکن همخوانی...

الگوی عرضه مسکن با تقاضای مسکن همخوانی ندارد زیرا به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، مشکلات سالیان اخیر کشور و کاهش ارزش پول ملی مردم به دنبال واحدهای مسکونی با متراژ پایین تر و مطابق با بودجه خود هستند.

مشکلات مالکیتی منازل محله جهرم اراک

منازل مسکونی بیش از ۵۰۰ خانوار ساکن در خیابان جهرم اراک که اکثرا با قولنامه در حدود ۴۰ الی ۵۰ سال پیش خریداری نموده‌اند و بعضی افراد نیز قولنامه از شخص صاحب سند را دارند و با ادعای وراث صاحب سند و گرفتن حکم تخلیه باعث بی خانمانی ساکنین این محله که به حق صاحب اصلی خانه‌ها هستند و مبلغ را پرداخته‌اند، شده اند.

بازار مسکن کشور مسئله‌ای مانند بازار...

برای انبوه‌سازی خصوصی برنامه‌ریزی کنیم مجتبی بیگدلی-رئیس انجمن انبوه‌سازان مسکن قیمت‌های رهن و اجاره در این بازار نیز به صورت لحظه‌ای در حال تغییر و افزایش است و وخیم بودن بازار مسکن را به‌راحتی می‌توان از این موضوع دریافت.

بی‌توجهی به مسکن اجاره‌ای یکی از...

معاون نظارت و بازرسی امور تولیدی سازمان بازرسی کل کشور با اشاره به اشکالات موجود در قانون جهش تولید مسکن گفت: از جمله ایرادات موجود در قانون، عدم توجه به مسکن اجاره‌ای برای بخشی از جامعه هدف است درحالی که طبق سرشماری سال ٩٥، ٢.٥ میلیون واحد منازل خالی در کشور داریم که از موضوعات حائز اهمیت است.

رونمایی معاون اول رئیس جمهور از ۳ سیاست...

دلار ۴۲۰۰ تومانی مفید نیست . معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه ما سه سیاست را دنبال می‌کنیم؛ اول اینکه اجازه ندهیم فراوانی جنس دچار اخلال شود، دوم ثبات قیمت‌ها و سومی ارزانی اقلام، گفت: ارز ترجیحی را مفید حال کشور نمی‌دانم و جزو ابزارهایی بوده که فنر قیمت‌ها را متراکم کرده است. در نتیجه ما با مشکلات متفاوتی مواجه بودیم؛ البته تدابیر خوبی شکل گرفته اما قطعا زمان‌بر است.

از "ازدواج سفید" تا "شوگرها"؛ دلایل...

حسن خدمتگزار با اشاره به کاهش ازدواج در یک دهه گذشته اظهار کرد: دلایل کاهش ازدواج بر اساس ترتیب و اولویت نیستند اما می‌توان به مواردی اشاره کرد. یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش ازدواج، مسائل و مشکلات اقتصادی است.

تاکید مخبر برای رفع مشکلات «خیابان...

مخلص الائمه: موضوع در شورای تامین استان مطرح شد استاندار مرکزی گفت: به دستور معاون اول رئیس جمهوری پرونده منازل مسکونی محله جهرم اراک با رعایت حقوق شهروندان در دست بررسی است

سندروم خرید ملک در ترکیه_لاکچری‌بازی یا...

با وجود آنکه این روزها از اقتصاد ترکیه اخبار خوبی به گوش نمی‌رسد، لیر هر روز ارزش خود را از دست می‌دهد، بیکاری در این کشور روزافززون شده، گردشگری ۶۵ درصد کاهش یافته، ۳۵ درصد قیمت خانه در ترکیه مشمول مالیات بر ارزش افزوده می‌شود و خریداران تا سه سال حق فروش ملک را ندارند، ایرانی‌ها باز هم به دلایل نامعلوم در ماه گذشته با خرید ۱۲۶۵ خانه بزرگترین گروه خریداران ملک در ترکیه لقب گرفتند.

گرانی 700 درصدی نرخ ارز در دولت یازدهم...

نماینده طوالش در مجلس گفت: میانگین قیمت هر مترمربع مسکن در سال ۹۲ حدود ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بوده که طی سال‌های اخیر با جهش ۶۴۷ درصدی مواجه شده است. حسن محمدیاری نماینده طوالش در مجلس شورای اسلامی امروز (چهارشنبه 26 آبان) در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد وضعیت شاخص‌های اقتصادی در دولت های یازدهم و دوازدهم اظهار داشت: براساس گزارش کمیسیون اقتصادی مسلم است که در دولت‌های یازدهم و دوازدهم شاخص‌های اقتصادی دچار کمی و کاستی‌هایی بوده است.

رهن، اجاره و خرید آپارتمان در اصفهان

خرید آپارتمان در اصفهان در شرایطی که بازار مسکن هر روز رو به افزایش می‌رود، یک راه مطمئن برای جلوگیری از کاهش ارزش پول خود است. در این گزارش سایت ملکی دلتا به شما کمک می‌کند تا هر چه سریع‌تر و راحت‌تر صاحب خانه شوید.

پادزهر تورم ملکی در ملتهب‌ ترین بازار...

دولت چین طی یک دهه گذشته بدون توجه به «جنس تقاضای مسکن» در مناطق بیرون از شهرها، «خانه‌سازی دولتی با تیراژ نجومی» راه انداخت به خیال اینکه «عرضه زیاد به دست دولت در حومه» مشکل خانه‌دار شدن مردم را حل می‌کند.

یخبندان پاییزی شرق گلستان را فرامی‌گیرد

مدیر کل هواشناسی گلستان با اشاره به عبور سامانه ناپایدار جوی تا ساعات آینده از استان گفت: اهالی نیمه شرقی گلستان شامگاه امشب چهارشنبه دمای زیر صفر درجه را تجربه خواهند کرد.

تداوم امدادرسانی‌ شبانه سپاه ‌به...

خدمت‌رسانی بی‌وقفه به مردم ‌در تمام روستاهای هرمزگان گروه استان‌ها ـ پس از وقوع زمین لرزه مهیب در استان هرمزگان که موجب بروز خسارت به منازل مسکونی و برخی زیرساخت‌ها شد، تمامی ارکان خدمت رسان در منطقه حاضر شده و به خدمات رسانی مشغول هستند.

ثبت نام مسکن دولتی برای مجرد‌ها

معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی گفت: اعضای شورای عالی مسکن با کلیات طرحی که منجر به ثبت‌نام مشروط افراد مجرد بالای ۱۸ سال در نهضت ملی مسکن می‌شود، موافقت کردند .محمود محمودزاده گفت: کلیات ثبت‌نام مجردها در طرح نهضت ملی مسکن به شرط تاهل در زمان تحویل واحد مسکونی، در جلسه شب گذشته شورای عالی مسکن مورد تایید قرار گرفت.

خرید سیمان از بورس کالا با یک کلیک

دنیای معدن: معاملات گواهی سپرده سیمان امروز نیز همچون روز گذشته با استقبال چشمگیر خریداران خرد مواجه شد به طوریکه در مجموع ۳ میلیون و ۴۹۴ هزار گواهی سپرده معادل ۳۴۹۴ تن سیمان متعلق به انبار کارخانه های سیمان فارس نو، خاش، فارس، صوفیان، خزر، ماهان کرمان، ارومیه، ساوه، غرب، بجنورد و تهران مورد معامله قرار گرفت.

امسال تنها ۳۰ هزار پروانه ساخت مسکونی...

یک فوریت «نحوه اخذ مطالبات حوزه شهرسازی شهرداری تهران» در حالی به تصویب رسید که معاون شهردار تهران از کاهش رغبت ساخت و ساز در تهران به دلیل موانع موجود خبر داد. بررسی لایحه اصلاحیه «نحوه اخذ مطالبات حوزه شهرسازی شهرداری تهران» در جلسه امروز شورای شهر تهران که قرار بود به صورت دو فوریت بررسی شود به دلیل عدم حضور شهردار تهران به یک فوریت تبدیل شد و حمیدرضا صارمی سرپرست معاونت معماری و شهرسازی تهران

جلسه شورای عالی مسکن با حضور رئیس‌...

جلسه شورای عالی مسکن از ساعت ۱۵ امروز (سه‌شنبه) با حضور رئیس جمهور در محل ساختمان ریاست جمهوری برگزار شد.

کاهش قیمت مسکن و اجاره در ۱۰۰ روز اول...

رئیس‌جمهور وعده‌اش را فراموش کرده؟عملکرد ۱۰۰ روزه نشان می‌دهد میانگین قیمت مسکن در شهر تهران ۵٫۴ درصد و میانگین اجاره‌بهای مسکن پایتخت ۲۱ درصد افزایش یافت. کارنامه ۱۰۰ روز اول فعالیت دولت سیزدهم ۵ رخداد مهم در حوزه بازار مسکن را در خود جای داده است. بررسی‌ها درباره آن‌چه طی نیمه مرداد ماه (زمان آغاز به کار رسمی دولت سیزدهم) تا روز بیست‌ودوم آبان، ۱۰۰ روز اول فعالیت دولت رئیسی، در بازار مسکن به وقوع پیوسته نشان می‌دهد