بازار املاک / سقوط تاریخی بازار اجاره

سقوط تاریخی بازار اجاره

سقوط تاریخی بازار اجاره

در سال ۱۴۰۲، بحران مسکن در ایران وارد مرحله‌ای بی‌سابقه و نگران‌کننده شد؛ مرحله‌ای که نه‌تنها امید بسیاری از خانوارهای مستأجر برای ورود به بازار خرید یا بهره‌مندی از طرح‌های ملی مسکن را به یأس بدل کرد، بلکه شمار زیادی از آنان را به دلیل فشار طاقت‌فرسای اجاره‌بها و هزینه‌های جانبی تأمین سرپناه، به مرز فروپاشی اقتصادی کشاند.

فقر مسکن

افزایش مداوم قیمت‌ها، رکود دستمزدها، و بی‌اثر ماندن سیاست‌های حمایتی، موجب شد که مسکن از یک نیاز اولیه و بدیهی، به کالایی لوکس و دست‌نیافتنی برای بخش بزرگی از جامعه تبدیل شود. 

در چنین شرایطی، موج جدیدی از فقر مسکن شکل گرفت که نه‌تنها رفاه خانوارها را نشانه رفت، بلکه پیامدهای اجتماعی و روانی گسترده‌ای به همراه آورد؛

 از حاشیه‌نشینی اجباری گرفته تا مهاجرت ناخواسته به مناطق کم‌برخوردار و کاهش کیفیت زندگی میلیون‌ها نفر.

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ به بالاترین سطح تاریخی رسیده است.

 این بحران فراتر از ناتوانی مستأجران در خرید خانه یا مشارکت در طرح‌های ملی تأمین مسکن است و هر سال، شمار بیشتری از آن‌ها با فقر دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

برای سنجش دقیق‌تر این وضعیت، شاخص مکملی در کنار روش متداول برآورد نرخ فقر به‌کار رفته است. بر اساس روش متداول، نرخ فقر خانوارهای مستأجر در سال گذشته حدود ۲۷ درصد، معادل ۱.۳۳ میلیون خانوار، برآورد شده است. 

اما روش مکمل که تأثیر مستقیم هزینه تأمین مسکن را لحاظ می‌کند، نشان می‌دهد ۶۵۲ هزار خانوار دیگر نیز صرفاً به دلیل هزینه مسکن به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند و نرخ فقر مستأجران را به ۴۰ درصد افزایش داده‌اند.

به این ترتیب، در مجموع ۱.۹۸ میلیون خانوار، معادل ۷.۶ میلیون نفر، از مستأجران کشور درگیر فقر بوده‌اند:

فقر درآمدی: ۶۷ درصد (۱.۳۳ میلیون خانوار) با درآمد کمتر از خط فقر.

فقر ناشی از هزینه مسکن: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار) با درآمد بالاتر از خط فقر اما درگیر هزینه‌های مسکن.

آمارها حاکی از آن است که ۸۹ درصد این خانوارها در پنج دهک هزینه‌ای اول قرار دارند و نسبت به سال ۱۴۰۱، شمار مستأجران درگیر فقر ۵ درصد، معادل ۷۹ هزار خانوار، افزایش یافته است. 

همچنین یافته‌های شاخص مکمل، ضعف‌های شاخص استطاعت‌ناپذیری مسکن را در دو حوزه «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» آشکار می‌کند؛ نکته‌ای که می‌تواند مبنای اصلاح سیاست‌های مسکن قرار گیرد.

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است؛

رصد وضعیت فقر را می‌توان بر حسب نوع سکونت خانوار انجام داد و وضعیت خانوارهایی را که هزینه تأمین مسکن در سبدشان وجود دارد ــ مستأجران و مالکان دارای وام خرید مسکن ــ به‌طور جداگانه بررسی کرد. 

این روش امکان می‌دهد وضعیت این گروه‌ها به‌صورت اختصاصی بررسی شود و علاوه بر فقر مطلق، فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن نیز برآورد گردد و زمینه برای سیاست‌گذاری شواهد‌محور هموار شود.

طبق روش متداول برآورد نرخ فقر، در سال ۱۴۰۲ نرخ فقر خانوارهای مستأجر ۲۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار) برآورد شده است. اما به‌مدد روش مکمل که خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن (۶۵۲ هزار خانوار) را نیز شناسایی می‌کند، نرخ فقر به ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.

مقایسه نتایج روش متداول و مکمل برآورد نرخ فقر با شاخص سهم هزینه مسکن از کل هزینه‌کرد خانوارها حکایت از آن دارد 

که این شاخص دچار دو معضل «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» از وضعیت خانوارهای مستأجر است و در مجموع نه‌تنها برای بررسی وضعیت خانوارهای مستأجر و مالکان دارای وام خرید مسکن مناسب به شمار نمی‌رود، بلکه در پاره‌ای موارد استفاده از آن منجر به کژفهمی‌های سیاستی می‌شود.

نرخ فقر مستأجران به ۴۰ درصد رسید

طبق برآورد روش متداول و مکمل، خانوارهای مستأجر درگیر فقر را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد:

۱. خانوارهایی که به دلیل درآمد ناکافی درگیر فقر هستند: ۶۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار که شامل ۵٫۵ میلیون نفر می‌شود).

۲. خانوارهایی که درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن، اجاره به همراه هزینه آب، برق و گاز هستند: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار که شامل ۲٫۱ میلیون نفر می‌شود).

در سال ۱۴۰۲، تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر به بالاترین مقدار خود در دو دهه گذشته رسیده است؛ هم از نظر تعداد خانوار درگیر فقر، هم از نظر تعداد افراد و هم از نظر نرخ فقر.

در سال ۱۴۰۲، سهم خانوارهای مستأجر درگیر فقر در مناطق شهری حدود ۹۴ درصد (۱٫۸۷ میلیون خانوار) و سهم مناطق روستایی ۶ درصد (۱۱۳ هزار خانوار) بوده است.

بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲، مربوط به خانوارهای چهار نفره برآورد شده است: ۶۴۹ هزار خانوار (۲٫۶ میلیون نفر). همچنین ۷۲ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، شامل خانوارهای سه، چهار و پنج نفره بوده‌اند (۱٫۴۳ میلیون خانوار معادل ۴٫۵۷ میلیون نفر).

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر مربوط به خانوارهایی بوده که سن سرپرست آن‌ها بین ۳۵ تا ۴۴ سال بوده است: ۶۱۲ هزار خانوار (۲٫۵۵ میلیون نفر). این گروه بیشترین سهم از کل خانوارهای درگیر فقر را دارد (۳۱ درصد).

توزیع خانوارهای درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد ۷۶ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، خانوارهایی هستند که سن سرپرست خانوار کمتر از ۵۵ سال است: ۱٫۴۹ میلیون خانوار (۶ میلیون نفر).

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر در استان تهران برآورد شده است: ۶۲۰ هزار خانوار با نرخ فقر ۴۳ درصد. کمترین تعداد خانوار نیز در استان چهارمحال و بختیاری برآورد شده است: 

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد. از سوی دیگر، بیشترین نرخ فقر در استان آذربایجان غربی (۶۲ درصد) و کمترین نرخ فقر در استان چهارمحال و بختیاری (۱۴ درصد) برآورد شده است.

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر درآمدی (۳۹۰ هزار خانوار؛ سهم ۶۳ درصد) و درگیر فقر ناشی از هزینه تأمین مسکن (۲۳۰ هزار خانوار؛ سهم ۳۷ درصد) در استان تهران برآورد شده است.

در همین سال، بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر درآمدی در استان کرمان گزارش شده است؛ به‌طوری‌که ۸۹ درصد از خانوارهای درگیر فقر این استان (۵۳ هزار خانوار) درگیر فقر درآمدی بوده‌اند. 

همچنین بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن در استان‌های اردبیل و ایلام ثبت شده است.

  • برآورد تقریبی پایان رکود در بازار مسکن

    برآورد تقریبی پایان رکود در بازار مسکن

    اثر نوسانات ۶ ساله قیمت مسکن از سال گذشته به شکل رکود معاملاتی بروز کرده و این وضعیت در چهار ماه ابتدای سال جاری نیز ادامه … اثر نوسانات ۶ ساله قیمت مسکن از سال گذشته به شکل رکود معاملاتی بروز کرده و این وضعیت در چهار ماه ابتدای سال جاری نیز ادامه داشته است.

  • وام فوری ۸۰۰ میلیونی با اقساط ۵میلیون ۹۰۰ هزار تومانی

    وام فوری ۸۰۰ میلیونی با اقساط ۵میلیون...

    مدیرعامل بانک مسکن با اعلام این‌که وام فوری ۸۰۰ میلیون تومانی نهضت ملی مسکن هنوز ابلاغ نشده است، گفت: تسهیلات‌دهی بانک مسکن متوقف نشده است.

  • سهم مسکن در کل هزینه سالانه خانوار

    سهم مسکن در کل هزینه سالانه خانوار

    آخرین گزارش مرکز آمار از بودجه خانوار، مربوط به سال ۱۴۰۱ است که سهم مسکن از کل هزینه سالانه خانوار به بالاترین سطح خود می‌رسد.

  • قیمت خانه با این اتفاق ارزان می شود

    قیمت خانه با این اتفاق ارزان می شود

    معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه احداث ١٠٠٠ واحد از مساکن نهضت ملی و مشارکتی با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان را به اجرا می‌رسانیم، گفت: حمایت ما از شرکت‌های دانش‌بنیان تنها مالی و تسهیلاتی نیست بلکه در حمایت‌ها به دنبال ایجاد پلتفرم‌هایی هستیم که ساختار بروکراسی تغییر دهیم و به ساختار شبکه‌ای برسیم که بتوانیم از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها استفاده کنیم.​

  • بانک‌ها بازار مسکن را به آتش کشیدند؟

    بانک‌ها بازار مسکن را به آتش کشیدند؟

    تقریبا تمام کارشناسان این گزاره را تایید می‌کنند که بانک‌ها یکی از مظنونین قطعی افزایش قیمت‌ها دربازارمسکن کشور هستند؛ چراکه آنان برای جبران ناترازی‌های خود وضمنا سرمایه گذاری، درعین داشتن نقدینگی اقدام به خرید انبوده واحد‌های مسکونی درکشور کرده وبدین سان باعث برهم خوردن عرضه وتقاضا دراین بازار وافزایش قیمت‌ها می‌شوند.

  • رکود شدید در بازار مسکن

    رکود شدید در بازار مسکن

    بسیاری از افرادی که در سال‌های گذشته به خانه‌دار شدن امیدوار بودند، اکنون این امید را از دست داده‌اند و در حال تلاش برای تأمین هزینه‌های رهن منازل خود هستند.برپایه آمارها، خرداد ماه امسال سه‌هزار و ۸۰۰ قرارداد خرید مسکن در تهران به ثبت رسید که نشان‌دهنده رکود شدید در این بخش است.

  • تاثیر افزایش قیمت سیمان بر بهای مسکن

    تاثیر افزایش قیمت سیمان بر بهای مسکن

    قطعی برق در فصل گرما یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی‌ است که صنایع با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. امسال نیز قطعی برق، دامن صنعت سیمان را گرفته و موجب افزایش قیمت این فراورده ساختمانی شده است.

  • با پول کم صاحب خانه شوید

    با پول کم صاحب خانه شوید

    رییس هیات عامل صندوق ملی مسکن گفت: در شرایط تورمی کشور مردم می‌توانند با هر سرمایه‌ای یونیتی از نهضت ملی مسکن خریداری کنند.

  • مسکن در بدترین وضعیت دهه‌های اخیر

    مسکن در بدترین وضعیت دهه‌های اخیر

    بد مسکنی به بدترین وضعیت در دهه‌های اخیر رسیده است و طبق آنچه داده‌های رسمی و گزارش‌ها می‌گویند، سیر سقوطِ شهروندان از ارتفاعِ بلندِ مسکن شایسته از سال ۱۴۰۰ به شیوه‌ای جدی کلید خورده است.

  • بازار مسکن کاملا از بازار ارز تاثیر می‌گیرد

    بازار مسکن کاملا از بازار ارز تاثیر...

    فهرست فایل‌های ارائه‌شده از بازار مسکن طی یک ماه گذشته نشان می‌دهد، بازار مسکن با نوعی ثبات در قیمت‌ها همراه بوده که در بازار کاملا محسوس است.

  •  شرایط دریافت وام 4 میلیارد تومانی بانک توسعه تعاون

    شرایط دریافت وام 4 میلیارد تومانی بانک...

    مشتریان بانک توسعه تعاون که مایل به خرید دفتر کار اداری یا مسکونی هستند و کمبود مالی دارند، امکان درخواست برای تسهیلات 4 میلیارد تومانی طرح «هم کار» این مجموعه را دارند. این وام 4 میلیاردی به ساکنان شهرهای بزرگ تهران، کرج، مشهد، تبریز، شیراز و اهواز پرداخت می‌شود.

  • شرایط ویژه وام مستاجری در سال ۱۴۰۳

    شرایط ویژه وام مستاجری در سال ۱۴۰۳

    با توجه به افزایش قیمت مسکن و هزینه‌ بالای رهن و اجاره در کشور دولت برای کمک به مستاجرین مصوبه وام کمک ودیعه مسکن( وام اجاره) را تصویب کرد. این وام توسط به ۲۰ بانک، ملت، ملی، مسکن، صادرات، رفاه کارگران، سپه، تجارت، شهر، سامان، پاسارگاد، خاورمیانه، پارسیان، سینا، کارآفرین، آینده، گردشگری، اقتصادنوین، ایران‌زمین، پست بانک و مؤسسه اعتباری ملل ابلاغ شد.

  •  راهی برای کاهش قیمت مسکن

    راهی برای کاهش قیمت مسکن

    توسعه افقی شهرها در دولت چهاردهم منجر به کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت مسکن می‌شود.الحاق اراضی یکی از اصلی‌ترین نیازهای پروژه های نهضت ملی مسکن است که باید این موضوع را هم دولت چهاردهم دنبال کند در حالی که توسعه افقی شهرها در سال های گذشته زمینه ساز کاهش مدت زمان خرید مسکن شده است. طبق آمارها ساخت مسکن، شهرک سازی و توسعه افقی شهرها و همچنین بازگشت به پروژه های ویلایی سازی انگیزه را برای بسیاری متقاضیان افزایش داده است.

  • با انتشار 5000 آگهی جعلی، قیمت مسکن را افزایش دادند

    با انتشار 5000 آگهی جعلی، قیمت مسکن را...

    دبیر کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات با بیان اینکه با قانون جدید مسکن جلوی انتشار آگهی‌های جعلی را می‌گیریم، گفت: گزارش‌هایی داشتیم که یک فرد با انتشار 5 هزار آگهی فیک از طریق یکی از سکوهای اینترنتی توانست 5 درصد قیمت یک منطقه را افزایش دهد.

  • پیش‌بینی بازار مسکن؛ زمان مناسب برای خرید

    پیش‌بینی بازار مسکن؛ زمان مناسب برای...

    واسطه‌های بازار مسکن پیش‌بینی می‌کنند که در صورت ادامه روند نزولی بازارهای سرمایه نظیر دلار، طلا و سکه، قیمت مسکن افزایش خواهد یافت. برخی از واسطه‌های ملکی معتقدند که در صورت ادامه روند نزولی بازارهای سرمایه با نقدشوندگی بالا مانند دلار، طلا و سکه، افزایش قیمت مسکن را شاهد خواهیم بود.

  • اهدا زمین رایگان به اقشار کم درآمد

    اهدا زمین رایگان به اقشار کم درآمد

    زمین رایگان با اجاره ٩٩ ساله در اختیار افرادی قرار خواهد گرفت که در روستاها ساکن شوند. بدین ترتیب تا پایان دولت به ٢ میلیون متقاضی در شهرها و روستاها زمین داده می‌شود

  • ۷۰ درصد حقوق کارگران صرف اجاره‌بها می‌شود

    ۷۰ درصد حقوق کارگران صرف اجاره‌بها...

    ​رئیس کانون عالی انجمن های صنفی کارگری کشور با اشاره به اینکه اصل ۳۱قانون اساسی درباره تأمین مسکن همواره رعایت نشده است گفت: کدام کارگری با ۱۱ میلیون حقوق می تواند از پس هزینه های مسکن در کشور برآید؟

  •  خرید خانه با سرمایه کم

    خرید خانه با سرمایه کم

    خرید خانه با سرمایه کم ممکن است چالش بزرگی به نظر برسد، اما با برنامه‌ریزی دقیق و استراتژی‌های مناسب می‌توانید به این هدف دست یابید. به بررسی روش‌ها و نکات کلیدی برای خرید خانه با حداقل سرمایه پرداخته و راهکارهای عملی برای شما ارائه خواهیم داد.

  • آرامش قیمت مسکن و تب تند اجاره بها

    آرامش قیمت مسکن و تب تند اجاره بها

    بانک مرکزی داده های خود از وضعیت بازار مسکن تهران را برای اردیبهشت و خرداد امسال به روزرسانی کرد. با استفاده از این داده ها مشخص می شود که در سه ماهه نخست امسال، معاملات مسکن در این شهر حدود ۸ درصد بیشتر شده و این اتفاق همزمان با تورم ۵.۵ درصدی مسکن رخ داده است.

  • دریافت وام اجاره 200 میلیون تومانی

    دریافت وام اجاره 200 میلیون تومانی

    وام ودیعه مسکن یکی از راه هایی است که افراد برای رهایی خود از کرایه خانه به آن امید دارند. در این فصل که همه درگیر اسباب کشی هستند خیلی از مستأجران به وام ودیعه مسکن فکر میکنند ولی وقتی مبلغ و سود آن را می‌بینند از این فکر خیلی ها منصرف می‌شوند و به دنبال راه دیگری برای جبران هستند.

  • خبر مهم برای مستاجران

    خبر مهم برای مستاجران

    سقف اجاره بهای مسکن به ۳۱ استان کشور ابلاغ شد که با اجرای آن شاهد قانونی شدن کامل سقف اجاره بهای مسکن خواهیم بود.