بازار املاک / تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره معمولی

تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره معمولی

وقتی قیمت مسکن بالا می‌رود، کارشناسان تلاش می‌کنند طرح تازه‌ای پیش بکشند تا شاید زهر بازار را بگیرند. ایده اجاره به شرط تملیک فقط یکی از این موارد است.

اجاره به شرط تملیک
پیش از این کشورهای مختلفی «اجاره به شرط تملیک» را امتحان کرده‌اند و بعضی‌هایشان جواب گرفته‌اند. 

این روش از نظر فنی مدلی است میان اجاره و خرید و برای اجرا به کمک نظام بانکی نیاز دارد. برای شک و تردید در اجرایی بودن طرح همین مسئله کافی به نظر می‌رسد اما ساختار خود بازار مسکن هم در ایران کاملا متفاوت از اروپاست.

 پس چرا هنوز گروهی از کارشناسان معتقدند می‌توان به کمک طرح اجاره به شرط تملیک گره کور بازار مسکن و قیمت آپارتمان را باز کرد؟ 

اجاره به شرط تملیک روشی است که در آن مستأجر ابتدا ملک را اجاره می‌کند اما با پرداخت تدریجی اجاره‌بها و انجام تعهدات مشخص، در پایان دوره قرارداد مالک آن خانه می‌شود.

این روش در واقع نوعی ترکیب میان اجاره و خرید اقساطی است.

 یعنی شخص هم از ملک استفاده می‌کند (مثل مستأجر معمولی) و هم به تدریج اقساط مالکیت را می‌پردازد (مثل خریدار اقساطی). 

در پایان قرارداد هم اگر تمام اقساط پرداخت شده باشد، مالکیت رسمی ملک به نام مستأجر منتقل می‌شود.

مکانیزم اجاره به شرط تملیک معمولاً در قالب یک قرارداد بین سه‌ طرف جلو می‌رود؛ اول مالک یا شرکت سازنده که ملک را عرضه می‌کند. دوم مستأجر یا متقاضی خرید خانه و سوم نهاد حمایتی یا بانک که وظیفه تأمین مالی طرح را بر عهده دارد.

کل فرآیند را می‌توان به روش ساده توضیح داد. ابتدا بانک یا مؤسسه مالی، خانه‌ای را خریداری و به نام خود ثبت می‌کند. سپس آن را با قرارداد اجاره به شرط تملیک در اختیار متقاضی قرار می‌دهد.

متقاضی ماهانه مبلغی را به عنوان اجاره‌بها به اضافه قسط تملیک می‌پردازد و در پایان یک دوره مثلاً پنج تا ۱۰ ساله، مالکیت کامل به او منتقل می‌شود.

 در طول مدت قرارداد اگرچه مالک رسمی «بانک» است اما مستأجر حق استفاده و سکونت در آن را دارد. پس از پایان اقساط و عمل به تعهدات، بانک سند را به نام مستأجر می‌زند.

بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه پیش از این طرح اجاره به شرط تملیک را با نام‌ها و قالب‌های متفاوت به کار گرفته‌اند.

 به‌عنوان مثال این روش در انگلستان به اسم Hire-Purchase ، در آمریکا و کانادا با عنوان Leasing یا Rent-to-Own و در فرانسه به اسم Credit-Bail شناخته می‌شود. در بعضی کشورهای عربی نیز به آن «شراء مؤاجره» می‌گویند.

در آمریکای شمالی و به‌ویژه کانادا، این روش به مستأجرانی که امتیاز اعتباری پایین یا نقدینگی کافی برای پیش‌پرداخت سنتی ندارند، فرصت می‌دهد در طول زمان برای خرید خانه آماده شوند.

در آمریکا این روش به شکلی پرحاشیه اجرا می‌شود. گزارش‌های متعددی وجود دارد مبنی بر اینکه به دلیل ضعف قوانین حمایت از مصرف‌کننده، اگر مستأجری در نهایت قادر به خرید خانه نبود، تمام سرمایه‌‌اش را از دست می‌دهد!

این قراردادها در برخی کشورهای اروپایی مانند ایتالیا، در قالب مسکن اجتماعی توسط دولت‌ها اجرا می‌شود.

 یعنی دولت خانه‌های ارزان‌قیمت را برای دوره‌ای مشخص (مثلاً هشت سال) به افراد کم‌درآمد اجاره می‌دهد تا در نهایت خودشان برای مالکیت این خانه‌ها بجنگند. 

این رویکرد باعث می‌شود برعکس آمریکا با یک ابزار حمایتی و اجتماعی برای خانه‌دار کردن اقشار کم‌درآمد روبرو باشیم.

در کشورهای اسلامی جنوب شرق آسیا، مانند مالزی و اندونزی، نیز شاهد اجرای طرح اجاره به شرط تملیک هستیم. 

بانک‌های اسلامی این کشورها با رعایت اصول شرعی، خانه را خریداری کرده و در قالب قرارداد اجاره به شرط تملیک به متقاضی واگذار می‌کنند. نتیجه این مدل، افزایش دسترسی اقشار متوسط به مسکن بدون نیاز به وام ربوی بوده است.

قیمت مسکن خرید آپارتمان مستاجر اسباب‌کشی [کلیک و کشیدن برای جابجایی] بزرگ‌ترین چالش اجرای طرح اجاره به شرط تملیک در ایران، وجود تورم لجام‌گسیخته و نوسانات شدید قیمت مسکن است

اجاره به شرط تملیک با بازار مسکن ایران سازگار است؟
بازار مسکن ایران در سال‌های اخیر با افزایش شدید قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید و نرخ بالای اجاره روبه‌رو بوده است. بعضی کارشناسان اعتقاد دارند در چنین شرایطی، اجاره به شرط تملیک می‌تواند یک میان‌بر برای خانه‌دار شدن اقشار متوسط و جوانان باشد.

اجاره به شرط تملیک از نظر فقهی و حقوقی در ایران شناخته شده است و در قانون عملیات بانکی بدون ربا (مصوب ۱۳۶۲) به‌عنوان یکی از شیوه‌های اعطای تسهیلات بانکی پذیرفته شده است.

 با این حال، استفاده از آن در بخش خصوصی و بازار مسکن عادی کشور با چالش‌هایی روبروست.

اجازه بدهید موضوع را به طور خلاصه مطرح کنیم؛ این روش فقط زمانی کارآیی دارد که نظام مالی کشور از قراردادهای بلندمدت حمایت کند. ثبات نسبی بازار مسکن، یک شرط دیگر است.

نرخ سود بانکی نیز باید قابل پیش‌بینی و کنترل‌شده باشد. غیاب این سه شرط ممکن است باعث افزایش بدهی خانوارها یا ایجاد ریسک برای بانک‌ شود.

بزرگ‌ترین چالش اجرای طرح در ایران، وجود تورم لجام‌گسیخته و نوسانات شدید قیمت مسکن است. اگر قیمت نهایی ملک را ارزش آن در ابتدای قرارداد در نظر بگیریم، مالک در پایان به‌شدت متضرر خواهد شد. 

از طرف دیگر چنانچه قیمت را به روز محاسبه کنیم، مستأجر (خریدار) تضمینی برای حفظ توانایی و قدرت خرید خود در آینده ندارد، چون ممکن است قیمت آپارتمان چند برابر شود.

زندگی در قوطی کبریت

ببینید! عدم مهار تورم در باز مسکن مشکلات متعددی ایجاد کرده است.

وعده سر خرمن با تشکیل کارگروه کنترل...

کارشناسان: با این روشها ثبات نرخ اجاره سخت است.رشد ۱۰۰ درصدی اجاره بها در دو سال صدای دولت و رییس جمهور را درآورد بطوریکه رئیسی دستور داد کارگروهی برای بررسی مقابله با رشد اجاره بها تشکیل شود، اما سوال این است این اقدام می تواند موفقیت آمیز باشد؟ گروه راه و مسکن: آمار دی ماه بانک مرکزی در خصوص تورم و اجاره بها اگر چه تا حدودی به واقعیت های بازار مسکن نزدیک بود اما نکته قابل توجه این گزارش این بود که دلیل تورم در آبان ماه رشد بیش از ۴۰ درصدی اجاره بها بوده است.

خانه‌های خالی متعلق به بانکها و...

رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران گفت: خانه‌های خالی متعلق به بانکها و دستگاههای دولتی است و قیمت کارشناسی آن به قدری بالاست که هیچ خریداری در مزایده برای آنها پیدا نمی‌شود.مصطفی قلی خسروی رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران اظهار کرد: به نظر من وقتی یک خانواده با پس انداز و صرفه جویی، واحدی علاوه بر خانه ای که در آن سکونت دارد خریداری میکند آن را خالی نمیگذارد. اصلا منطقی نیست که خانه را خالی نگه دارد. خانه های خالی متعلق به بانکها و ارگانها است.

بازار مسکن با دلار ۲۵ هزار تومانی چه...

رئیس اتحادیه مشاوران املاک گفت: به نظر می‌رسد هنوز بخش قابل توجهی از متقاضیان بالقوه در انتظار توافقات هسته‌ای هستند تا نسبت به خرید مسکن تصمیم بگیرند. ثباتی که در بازارهای طلا و ارز ایجاد شده با فاصله زمانی در بازار مسکن تاثیرگذار است اما باید صبور باشیم. اگر قیمت دلار به محدوده ۲۵ هزار تومان برسد و در همان محدوده تثبیت شود مسلما قیمت مسکن کاهش خواهد یافت.

افشاگری وزیر کار درباره دولت روحانی

مدیری از بودجه وزارتخانه ۱۲۰۰ سکه خریده و ... حجت الله عبدالملکی، وزیر کار گفت:

ساخت منازل مسکونی کارکنان ارتش

واگذاری اسناد مالکیت ۲۱ هکتار از اراضی پایگاه هوایی شهید دوران شیراز اسناد مالکیت ۲۱ هکتار از زمین های پایگاه هوایی شهید دوران شیراز برای ساخت منازل مسکونی به کارکنان این نهاد واگذار شد.فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما،مرکز فارس،گفت: یکی از دغدغه‌های فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران خانه دار شدن کارکنان ارتش در رده‌های مختلف است که بر این اساس و با توجه به مساحت پایگاه هوایی شهید دوران شیراز

بهبود قدرت معیشت کارگران در سال آینده...

یک از مسئولان کارگری بر ضرورت تعیین دستمزد واقعی و بهبود قدرت معیشت خانوارهای کارگری در سال آینده تاکید کرد و گفت: بالا بردن قدرت معیشت کارگران امری حیاتی است تا از عهده تامین هزینه های زندگی، خوراک،‌ پوشاک، درمان و اجاره مسکن برآیند.

معاون مسکن شهری بنیاد مسکن :آورده...

سهرابی، معاون مسکن شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با تاکید بر اینکه ۵۴ هزار واحد مسکونی در قالب طرح نهضت ملی مسکن در دست اجرا و احداث است گفت: آورده متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن افزایش می یابد.گروه راه و مسکن: حمیدرضا سهرابی معاون مسکن شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در گفتگو با خبرنگار بازار در پاسخ به این پرسش که بنیاد مسکن در طرح نهضت ملی مسکن در حال حاضر چه تعداد واحد مسکونی در دست اجرا و تولید دارد؟

اجاره و کوچ طبقاتی از تهران به حومه

همه اسیر یک سیستم ناکارآمد در بخش مسکن شده‌ایم؛ از سازنده گرفته تا مالک و مستاجر. خروجی این وضعیت به این ختم می‌شود که مردم از بالای شهر به مناطق میانی و جنوب شهر می‌روند. برخی افراد به اطراف کلانشهرها می‌روند. عده‌ای هم کارتن‌خواب می‌شوند. اخیرا نیز پدیده اتوبوس‌خوابی در رسانه‌ها مطرح شده است.دولت برای کمک به اقشار اجاره‌نشین تدوین سیاستی را از چند شب قبل در دستور کار خود قرار داده که کارشناسان معتقدند اگر این برنامه از نوع دستورالعمل و بخشنامه باشد تاثیری نخواهد داشت.

برنامه‌ ی دولت برای بورس و دلار

رئیس جمهور در گفتگوی تلویزیونی خود به مسائل مختلفی اشاره کرد که ۱۰ موضوع مهم اقتصادی و احتمالا اثرگذار برای بازارها را می‌توانید در این گزارش بخوانید.افزایش مبادلات تجاری ایران و روسیه و احتمال حذف دلار از این مبادلات، درخواست مذاکره مستقیم با ایران، افزایش فشار به بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات، وعده پرداخت تسهیلات اجاره بهای مسکن، افزایش گستره مشمولان مالیاتی، وعده کنترل تورم، وعده استقراض نکردن از بانک مرکزی، کنترل قیمت‌ها، بلاتکلیفی در حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و وعده اعلام برنامه جدید برای بورس از

دفاع روزنامه دولت از مالیات بر سرمایه

دولت سیزدهم در نخستین لایحه پیشنهادی بودجه خود برای سال آینده ۲۷.۷ هزارمیلیارد تومان به مالیات بر ثروت اختصاص داده. از این مبلغ، مالیات بر واحد‌های مسکونی گرانقیمت ۷۰۷ میلیارد تومان، مالیات بر انواع خودرو‌های سواری و وانت‌های دوکابین گرانقیمت ۵ هزارمیلیارد تومان و درآمد مالیاتی واحد‌های مسکونی خالی از سکنه ۲ هزارمیلیارد تومان پیش‌بینی شده است.

مسکن در ایران و اتحادیه اروپا

قیمت مسکن در فاصله سه ماهه نخست سال ۲۰۱۰ تا سه ماهه سوم سال ۲۰۲۱ در استونی ۱۴۱، مجارستان ۱۱۸، لوکزامبورگ ۱۱۷، و اتریش ۱۰۴ درصد افزایش داشته است، این افزایش قیمت در حالیست که در همین مدت زمانی قیمت مسکن در تهران ۱۵۹۴ درصد رشد را تجربه کرده است.اداره آمار کمیسیون اروپا (یورواستات) در تاره‌ترین گزارش خود درباره روند اجاره بها و قیمت مسکن اعلام کرد، در فاصله سه ماهه نخست سال ۲۰۱۰ تا سه ماهه سوم سال ۲۰۲۱، اجاره بها ۱۶ درصد و قیمت مسکن ۳۹ درصد افزایش یافته است.

عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه...

گفت: باید برای سکونت اقشار مختلف مردم به ویژه اقشار متوسط و ضعیف جامعه چاره اندیشی شود.مجتبی یوسفی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری دوشنبه شب شبکه دو سیما درباره وضعیت اجاره بها گفت: در حوزه مسکن از جمله خرید و فروش و رهن و اجاره, قطعا رهن و اجاره متاثر از قیمت ملک است و با افزایش قیمت املاک رهن و اجاره بها افزایش می یابد و نگرانیم که بیش از این افزایش یابد.

دستور العمل مواجهه با گرگ‌های گرسنه در...

با گرگ‌های گرسنه در زمستان مواجهه کنیم.رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست طارم گفت: در فصول سرد به دلیل کمتر شدن غذا، احتمال نزدیک شدن حیوانات وحشی مانند گرگ به روستاها و سایر مناطق مسکونی وجود دارد. سیدسعید موسوی در رابطه با کمک به حیوانات در روزهای سرد و برفی و با بیان اینکه گرگ حیوانی با ویژگی‌های عجیب است که حتی مشابه آن بین سایر درندگان کمتر یافت می‌شود، اظهار کرد: گرگ به طور معمول به محل زندگی انسان‌ها و مناطق شهری نزدیک نمی‌شود، مگر در صورتی که هار شده یا به شدت گرسنه باشد.

مدیرعامل سیمان «هگمتان» :سایه سنگین...

دنیای معدن -سیدسجاد موسوی : بعد از اینکه صنعت سیمان در دهه ۸۰ به اوج رشد کمی‌ و کیفی خود رسید و حتی توانست فراتر از مرزهای داخلی، نیاز کشورهای همسایه را برطرف کند، با سیاستگذاری نادرست به ورطه ضرر و زیان کشیده شد چرا که دولت مصرانه بر قیمت‌گذاری دستوری تاکید داشت و معتقد بود با این کار از افزایش قیمت مسکن جلوگیری می‌کند؛ اتفاقی که هیچ گاه محقق نشد و هر سال شاهد چند برابر شدن قیمت‌ها بودیم. بنابراین هر روز ضعف‌های این شیوه برنامه‌ریزی در صنعت سیمان آشکارتر شد.

آبخیزداری؛ عامل ایمنی شهر‌ها و روستا‌ها...

معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها گفت: هر جایی در استان‌های سیل زده که عملیات آبخیزداری اجرا شده، مناطق مسکونی و مزارع کشاورزی در امان بوده است. عامل ایمنی شهر‌ها و روستا‌ها از سیلاب پرویز گرشاسبی در مصاحبه با خبرگزاری صداوسیما با اشاره به اثرات آبخیزداری در سیلاب‌های اخیر کشور گفت: در سیلاب اخیر در جنوب کشور در بعضی از ایستگاه‌ها در ۲۴ ساعت ۲۷۰ میلی متر بارش اتفاق افتاده است البته باید ببینیم که چطور این سیل‌ها را تبدیل به نعمت کنیم.

رنج اجاره نشینی در کلانشهرها بیشتر است

همه چیز دست به دست داده است تا بسیاری از دهک‌های درآمدی حتی اجاره‌نشینی برایشان رویایی دست‌نیافتنی شود. از کاهش ارزش پول ملی گرفته تا کاهش ساخت‌و‌ساز مشکلاتی است که سبب شده سهم هرینه مسکن در سبد خانوار به طرز غیر معقولی افزایش پیدا کند.بازار اجاره که اکنون تحت تاثیر کمبود عرضه و افزایش قیمت مسکن به رقم‌هایی خارج از توان خانوار رسیده است، ترکش کاهش ساخت و ساز در ۸ سال گذشته، عدم تحویل به موقع مسکن مهر و طولانی شدن صف مستاجران را می‌خورد.

افزایش ناگهانی و جهش لجام‌گسیخته...

بازار اجاره مسکن چگونه کنترل می‌شود؟ یک کارشناس مسکن گفت: الزامی شدن اخذ کد رهگیری می‌تواند از روند افزایش ناگهانی و جهش لجام‌گسیخته اجاره‌بها جلوگیری کند.

آتش سوزی واحد مسکونی در لامرد

نشت گاز باعث انفجار و آتش سوزی یک منزل مسکونی در لامرد شد.آتش سوزی واحد مسکونی در لامرد.مرکز فارس، عبدالحسین غفاری مدیر آتش نشانی و خدمات ایمنی

حریق مرگبار در برج مسکونی ۲۰ طبقه در...

بر اثر وقوع آتش‌سوزی صبح امروز (شنبه) در یک ساختمان مسکونی در جنوب شهر بمبئی در هند، دست‌کم هفت تن جان خود را از دست داده و ۱۵ تن دیگر نیز زخمی شدند. گزارش ها حاکیست که این حریق از طبقه هجدهم یک ساختمان مسکونی ۲۰ طبقه آغاز شده است.

افزایش فشار دولت به بانکها تورم را...

از سوی دیگر تورم کالاهای غیرخوراکی نیز 2.7 درصد اعلام شده که اجاره بهای واحدهای مسکونی و پوشاک از مهمترین کالاهای تاثیرگذار بر تورم کالاهای غیرخوراکی بوده اند. اعتماد نوشت: بر اساس تازه ترین گزارش مرکز آمار روند نزولی تورم ماهانه و نقطه ای، در دی ماه سال جاری قطع شده ولی تورم سالانه با یک واحد درصد کاهش نسبت به آذرماه، همچنان بر مدار کاهشی است.