بازار املاک / بانک‌ها جای مردم خانه خریدند

بانک‌ها جای مردم خانه خریدند

بانک‌ها جای مردم خانه خریدند

سهم پرداخت تسهیلات مسکن از سوی بانک‌ها در سال جاری به سه درصد رسیده است درحالی که دارایی‌های ملکی بانک‌ها نزدیک به ۵۰ درصد است.

نظام تامین مالی مسکن در ایران، دچار یک پارادوکس آشکار است؛ 
از‌ یک‌سو بازار رهنی (تسهیلات بلندمدت خرید خانه) به همراه وام‌های مشارکت در ساخت (تسهیلات ساخت خانه) با «خشکسالی تاریخی» دست‌وپنجه نرم می‌کند، 

اما از سوی دیگر وام‌های مسکن و ساختمان از مسیر فرعی برخی بانک‌ها صرف خرید زمین، ساخت «مال» و احداث انواع برج‌های مسکونی و اداری توسط شرکت‌های زیرمجموعه شبکه‌ بانکی می‌شود.

سهم دارایی‌های منجمد ملکی از کل دارایی‌های برخی بانک‌ها به قدری از سطح متعارف و قانونی تجاوز کرده که آینده‌ای شبیه «بحران بانک اخیرا منحل‌شده»، 

آنها را نیز تهدید می‌کند. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد، ریشه مشترک «انحراف ملکی شبکه بانکی» و «از کارافتادگی بازار رهنی»، ترکیبی از «سیاست‌های دستوری و ابلاغی» است.

سال گذشته و همچنین بهار امسال، سهم بخش مسکن و ساختمان از کل تسهیلات پرداختی توسط شبکه بانکی کشور به پایین‌ترین میزان تاریخی خود رسید؛ 

پارسال 5‌درصد و امسال 3‌درصد. تا پیش از این و به‌ویژه در دهه 80، حدود یک‌چهارم تا حداقل یک‌پنجم از کل وام‌های بانکی، نصیب بخش مسکن و ساختمان می‌شد. اما در سال‌های اخیر این سهم به نزدیک صفر کاهش پیدا کرده‌است.

قدرت خرید وام مسکن در حال حاضر در کشور حدود 10 تا 12‌درصد است؛ اما این شاخص در کشورهای مختلف جهان حداقل 80‌درصد است.

 در بازار مسکن ایران، حدود 10‌درصد خریداران، از تسهیلات بانکی استفاده می‌کنند. عمق تسهیلات رهنی یا همان تسهیلات مسکن در ایران بسیار کم است؛ 

این شاخص در حال حاضر 7‌درصد و در بهترین حالت حدود 14‌درصد برآورد می‌شود. تعداد وام‌هایی که سالانه در ایران برای مسکن پرداخت می‌شود، یک‌سوم ترکیه و یک‌دهم روسیه و یک‌صدم چین است.

بررسی‌ها مشخص می‌کند، «نرخ سود دستوری» در نقش چکش بالای سر بازار رهنی در ایران باعث شد «شرایط تامین منابع برای اعتباردهی به بخش مسکن و ساختمان» از بین برود. 

قیمت تمام‌شده منابع برای پرداخت تسهیلات بلندمدت در بانک‌ها بالای 30‌درصد اعلام می‌شود، ضمن آنکه تورم امکان تامین منابع و جذب سپرده با سود زیر این رقم را محدود کرده‌است.

بازار ثانویه رهن، با پیوندزنی بازار پول و بازار سرمایه، از طریق انتشار اوراق رهنی به پشتوانه وام‌های مسکن پرداخت‌شده، دارایی‌ بانک‌ها در ردیف «مانده تسهیلات مسکن» را برای بانک‌ها نقد می‌کند. 

اما در ایران به‌خاطر اینکه نرخ سود وام مسکن دستوری تعیین می‌شود، هنگام انتشار اوراق رهنی ناگزیر باید نرخ سود پایین‌تر از نرخ بازارپذیر تعیین شود و عملا بازارپذیر نیست.

طی دست‌کم یک دهه اخیر، برخی بانک‌ها برای در امان ماندن از تبعات «نرخ سود دستوری»، مستقیم و سپس غیرمستقیم، وارد بازار املاک و مستغلات شدند. 

دارایی ملکی برخی بانک‌ها نزدیک به 50‌درصد دارایی‌هایشان را تشکیل می‌دهد. صاحب‌نظران اقتصادی معتقدند، منابعی که می‌توانست در بخش مسکن و ساختمان در اختیار متقاضیان تسهیلات قرار بگیرد، در داخل شبکه بانکی تبدیل به دارایی ملکی منجمد شده‌است.

  • کاهش یک میلیارد تومانی مسکن در پردیس

    کاهش یک میلیارد تومانی مسکن در پردیس

    درحالی اوایل امسال قیمت یک واحد مسکن مهر در شهر پردیس به مرز ۴ میلیارد تومان رسیده بود که قیمت پیشنهادی همین واحد در زمان حاضر کمتر از ۳ میلیارد تومان است.

  • نباید کیفیت در پروژه‌های مسکن، فدای سرعت بهره‌برداری شود

    نباید کیفیت در پروژه‌های مسکن، فدای...

    سخنگوی شورای شهر تهران با اشاره به اینکه دقت و کیفت در پروژه های شهرداری تهران نباید فدای سرعت شود تاکید کرد: با توجه به مشکلات مربوط به حوزه مسکن، ورود شهرداری تهران به ساخت مسکن ضروری بوده است، اما کیفیت ساخت نباید فدای بهره برداری از پروژه های عمرانی شود.

  • تنها راه رفع بحران مسکن، اصلاح ساختارهای معیوب است

    تنها راه رفع بحران مسکن، اصلاح...

    طی روزهای اخیر در حالی برخی از نمایندگان مجلس و فعالان حوزه مسکن، با اتکاء به "طرح کنترل و ساماندهی اجاره بها املاک مسکونی" بر فراهم شدن زمینه مهار قیمت ها در بازار مسکن تاکید دارند که بر خلاف آنچه که عنوان می شود تا زمانی که رویه های معیوب این بازار اصلاح نشود به هیچ وجه نمی توان به ساماندهی این بازار دلخوش بود.

  • سرعت فرآیند ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن لاک‌پشتی است

    سرعت فرآیند ایمن‌سازی ساختمان‌های...

    نائب رئیس شورای شهر تهران با اشاره به اینکه حرکت ایمن سازی ساختمانهای ناایمن لاک پشتی است تاکید کرد: در شورای شهر تهران موضوع تعامل با قوه قضائیه در حال پیگیری است تا به فرآیند موثر و صحیحی دست پیدا کنیم.

  • قیمت تمام شده مسکن ملی مقطوع نخواهد بود

    قیمت تمام شده مسکن ملی مقطوع نخواهد بود

    مدیر کل راه و شهرسازی استان تهران از اعلام نهایی قیمت تمام شده مسکن ملی در استان تهران تا ۴۸ ساعت آینده خبر داد و در عین حال تاکید کرد که این قیمت کاملا کارشناسی و بر اساس جمع بندی اعضای حاضر در جلسه شورای مسکن استان تهران تعیین شده است.

  • تا زمانی‌که بافتهای فرسوده وجود دارند نیازی نیست در بیابان خانه بسازیم

    تا زمانی‌که بافتهای فرسوده وجود دارند...

    مدیر عامل شرکت بازآفرینی شهری با اشاره به اینکه آمارهای عنوان شده از سوی رسانه ها در خصوص کاهش ساخت وساز در بافت فرسوده صحت ندارد تاکید کرد: با وجود بافتهای فرسوده نیازی نیست در بیابان خانه بسازیم.

  • نظارت شهرداری‌ها بر عملکرد مهندسان ناظر

    نظارت شهرداری‌ها بر عملکرد مهندسان ناظر

    معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران بر لزوم بازنگری در قوانین حوزه ساخت و ساز تاکید کرد و خواستار سپردن فرآیند نظارت بر عملکرد مهندسان ناظر به شهرداری شد.

  • صنعتی سازی و افزایش عمر مفید ساختمان‌ها

    صنعتی سازی و افزایش عمر مفید ساختمان‌ها

    شهردار تهران با اشاره به اینکه حرکت به سمت صنعتی سازی مسکن از جمله راهکارهای افزایش عمر مفید ساختمان ها است در عین حال پایین بودن سن بناهای ساختمانی را فاجعه بار قلمداد کرد که به گفته وی سبب هدر رفت سرمایه های ملی می شود.

  • امید به خانه دار شدن با فروش متری مسکن در بورس افزایش یافت؟

    امید به خانه دار شدن با فروش متری مسکن...

    در حالی خرید خانه در تهران دیگر رویاست اما فروش متری مسکن در بورس کمی امید ها را بالا برده است.

  • انتقاد معاون وزیر راه از تطویل فرآیند صدور پروانه ساخت

    انتقاد معاون وزیر راه از تطویل فرآیند...

    معاون وزیر راه و شهرسازی برای چندمین بار نسبت به طولانی شدن زمان صدور پروانه ساختمانی انتقاد کرد و سازمان نظام مهندسی ساختمان را به عنوان یکی از عوامل اطاله زمان صدور مجوزهای ساختمانی عنوان کرد.

  • در نهضت ملی مسکن با عقب افتادگی مواجه هستیم

    در نهضت ملی مسکن با عقب افتادگی مواجه...

    عضو کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه در نهضت ملی مسکن با عقب افتادگی مواجه هستیم در عین حال نسبت به عدم همکاری بانکها با نهضت ملی مسکن انتقاد کرد.

  • راهکارهایی برای ساماندهی بازار اجاره‌بها

    راهکارهایی برای ساماندهی بازار...

    نماینده تهران در مجلس با بیان اینکه سال گذشته تهرانی‌ها ۴۶ تا ۵۵ درصد افزایش ‌نرخ اجاره‌بها داشتند، گفت: قیمت مسکن در تهران طی ۱۷ سال ۵۲ برابر شده است.

  • مسکن همدان، قیمت‌های نجومی و سربه فلک کشیده

    مسکن همدان، قیمت‌های نجومی و سربه فلک...

    این روزها مردم برای داشتن یک خانه اجاره‌ای، کاری از پیش نمی‌برند وای به حال داشتن یک سقف از همین رو به نظر می‌رسد در این وانفسای قیمت مسکن در همدان نمایندگان مردم و مسئولان ارشد باید بی‌معطلی کاری کنند و ضمن اقدام جهادی نظارت پیشه سازند.

  • تسهیلات نوسازی بافتهای فرسوده

    تسهیلات نوسازی بافتهای فرسوده

    در حالیکه گفته می‌شود بسته تشویقی نوسازی بافت‌های فرسوده می‌تواند در درازمدت به سیاستی پررونق برای تولید مسکن در بافت فرسوده تبدیل شود اما شواهد حاکی از آن است که با گذشت حدود دو ماه و نیم از ابتدای سال جاری هنوز برنامه تسهیلات بانک‌ها در بافت فرسوده ابلاغ نشده است.

  • سکته قیمت در بازار مسکن

    سکته قیمت در بازار مسکن

    بازار معاملات مسکن طی روزهای سپری‌شده از خرداد با «چرخش انتظارات» همراه شد؛ اما این تغییر معنادار با کدام محرک‌ها رقم خورد؟

  • ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن باید پایش شود

    ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن باید پایش...

    رئیس شورای اسلامی شورای شهر تهران در واکنش به حواشی مطرح شده در خصوص اسامی ساختمان های ناایمن گفت: ایمن سازی ساختمانهای ناایمن باید مورد پایش قرار بگیرد.

  • قیمت ساخت مسکن ۱۴۰۲

    قیمت ساخت مسکن ۱۴۰۲

    بررسی‌‌‌های کارشناسی نشان می‌دهد بخش عمده رشد قابل‌توجه هزینه ساخت مسکن در سال‌جاری به تورم بالای مصالح ساختمانی بازمی‌گردد و سهم دستمزد کارگران ساختمانی در این موضوع کمتر است. به این ترتیب دولت باید تمرکز خود را بر مهار تورم مصالح ساختمانی معطوف و به این ترتیب از رشد بیش از پیش هزینه‌‌‌های ساختمانی در فصول آتی سال ۱۴۰۲ جلوگیری کند.

  • طرح ساماندهی اجاره بهای املاک مسکونی

    طرح ساماندهی اجاره بهای املاک مسکونی

    نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز (هفتم خرداد) خود به ادامه رسیدگی به گزارش کمیسیون عمران در مورد طرح دو فوریتی کنترل و ساماندهی اجاره بهای املاک مسکونی خواهند پرداخت.

  • چگونه مسکن در ۱۷ سال، ۵۲ برابر گران شد؟

    چگونه مسکن در ۱۷ سال، ۵۲ برابر گران شد؟

    عضو هیات مدیره کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن می‌گوید: با شوآف و شعار و اعلام آمارهای میلیونی، نه مردم صاحب مسکن می‌شوند و نه تولیدی به اسم مسکن خواهیم داشت.

  • آشفتگی بازار مسکن

    آشفتگی بازار مسکن

    در شرایط فعلی بخش عمده خریداران و حتی فروشنده‌هایی که برای خریدوفروش آپارتمان در شهر تهران به دنبال کشف قیمت واقعی برای انجام هر چه سریع‌تر معامله مدنظر خود هستند از معاملات خود بازمانده‌اند.

  • خرید مسکن آسان‌تر می‌شود؟

    خرید مسکن آسان‌تر می‌شود؟

    خبر تازه وزیر اقتصاد درباره فروش متری مسکن وزیر اقتصاد نوسان را ذات و ماهیت بازار سرمایه دانست و گفت: باید تاحد ممکن ابزارهای لازم برای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم عامه مردم و غیرحرفه‌ای ها را فراهم کنیم. اما برخی در زمان نوسان بازار به دنبال این بودند تا بر طبل واکنش های هیجانی بکوبند.