بازار املاک / بانک‌ها جای مردم خانه خریدند

بانک‌ها جای مردم خانه خریدند

بانک‌ها جای مردم خانه خریدند

سهم پرداخت تسهیلات مسکن از سوی بانک‌ها در سال جاری به سه درصد رسیده است درحالی که دارایی‌های ملکی بانک‌ها نزدیک به ۵۰ درصد است.

نظام تامین مالی مسکن در ایران، دچار یک پارادوکس آشکار است؛ 
از‌ یک‌سو بازار رهنی (تسهیلات بلندمدت خرید خانه) به همراه وام‌های مشارکت در ساخت (تسهیلات ساخت خانه) با «خشکسالی تاریخی» دست‌وپنجه نرم می‌کند، 

اما از سوی دیگر وام‌های مسکن و ساختمان از مسیر فرعی برخی بانک‌ها صرف خرید زمین، ساخت «مال» و احداث انواع برج‌های مسکونی و اداری توسط شرکت‌های زیرمجموعه شبکه‌ بانکی می‌شود.

سهم دارایی‌های منجمد ملکی از کل دارایی‌های برخی بانک‌ها به قدری از سطح متعارف و قانونی تجاوز کرده که آینده‌ای شبیه «بحران بانک اخیرا منحل‌شده»، 

آنها را نیز تهدید می‌کند. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد، ریشه مشترک «انحراف ملکی شبکه بانکی» و «از کارافتادگی بازار رهنی»، ترکیبی از «سیاست‌های دستوری و ابلاغی» است.

سال گذشته و همچنین بهار امسال، سهم بخش مسکن و ساختمان از کل تسهیلات پرداختی توسط شبکه بانکی کشور به پایین‌ترین میزان تاریخی خود رسید؛ 

پارسال 5‌درصد و امسال 3‌درصد. تا پیش از این و به‌ویژه در دهه 80، حدود یک‌چهارم تا حداقل یک‌پنجم از کل وام‌های بانکی، نصیب بخش مسکن و ساختمان می‌شد. اما در سال‌های اخیر این سهم به نزدیک صفر کاهش پیدا کرده‌است.

قدرت خرید وام مسکن در حال حاضر در کشور حدود 10 تا 12‌درصد است؛ اما این شاخص در کشورهای مختلف جهان حداقل 80‌درصد است.

 در بازار مسکن ایران، حدود 10‌درصد خریداران، از تسهیلات بانکی استفاده می‌کنند. عمق تسهیلات رهنی یا همان تسهیلات مسکن در ایران بسیار کم است؛ 

این شاخص در حال حاضر 7‌درصد و در بهترین حالت حدود 14‌درصد برآورد می‌شود. تعداد وام‌هایی که سالانه در ایران برای مسکن پرداخت می‌شود، یک‌سوم ترکیه و یک‌دهم روسیه و یک‌صدم چین است.

بررسی‌ها مشخص می‌کند، «نرخ سود دستوری» در نقش چکش بالای سر بازار رهنی در ایران باعث شد «شرایط تامین منابع برای اعتباردهی به بخش مسکن و ساختمان» از بین برود. 

قیمت تمام‌شده منابع برای پرداخت تسهیلات بلندمدت در بانک‌ها بالای 30‌درصد اعلام می‌شود، ضمن آنکه تورم امکان تامین منابع و جذب سپرده با سود زیر این رقم را محدود کرده‌است.

بازار ثانویه رهن، با پیوندزنی بازار پول و بازار سرمایه، از طریق انتشار اوراق رهنی به پشتوانه وام‌های مسکن پرداخت‌شده، دارایی‌ بانک‌ها در ردیف «مانده تسهیلات مسکن» را برای بانک‌ها نقد می‌کند. 

اما در ایران به‌خاطر اینکه نرخ سود وام مسکن دستوری تعیین می‌شود، هنگام انتشار اوراق رهنی ناگزیر باید نرخ سود پایین‌تر از نرخ بازارپذیر تعیین شود و عملا بازارپذیر نیست.

طی دست‌کم یک دهه اخیر، برخی بانک‌ها برای در امان ماندن از تبعات «نرخ سود دستوری»، مستقیم و سپس غیرمستقیم، وارد بازار املاک و مستغلات شدند. 

دارایی ملکی برخی بانک‌ها نزدیک به 50‌درصد دارایی‌هایشان را تشکیل می‌دهد. صاحب‌نظران اقتصادی معتقدند، منابعی که می‌توانست در بخش مسکن و ساختمان در اختیار متقاضیان تسهیلات قرار بگیرد، در داخل شبکه بانکی تبدیل به دارایی ملکی منجمد شده‌است.

  • وضعیت بازار مسکن در منطقه ۶ پایتخت

    وضعیت بازار مسکن در منطقه ۶ پایتخت

    بررسی فایل‌های فروش آپارتمان‌های مسکونی منطقه شش تهران در یک ماه گذشته که در یکی از استارت‌آپ‌های جست‌و‌جوی املاک ثبت شده، نشان می‌دهد با وجود کم بودن فایل‌های نوساز، همچنان تب فروش بالاست و هر چند از شدت فایل شدن آپارتمان‌ها -که از ابتدای مهر اوج گرفته بود- کاسته شده، اما عمده فروشندگان کماکان قیمت‌هایی متعادل و حتی کمتر از میانگین محله پیشنهاد می‌دهند.

  •  «سامانه املاک و اسکان» همچنان مورد بی اعتنایی وزیر راه و شهرسازی

    «سامانه املاک و اسکان» همچنان مورد بی...

    با اراده قوی دولت، ساخت بیش از یک میلیون واحد مسکونی امکان پذیر است عضو سابق شورای عالی مسکن، توجه ویژه به سامانه املاک و اسکان را از اولویت‌های نخست وزارت راه راه و شهرسازی دانست و پیرامون این مسئله خاطر نشان کرد: وظیفه اصلی وزارت راه و شهرسازی، مدیریت و کنترل بازار است و نه ساخت و ساز مسکن.

  • مددجویان پشت نوبت «مسکن» تا ۴ سال آینده خانه‌ دار می‌شوند

    مددجویان پشت نوبت «مسکن» تا ۴ سال آینده...

    معاون امور مشارکت‌های مردمی سازمان بهزیستی کشور اعلام کرد که ۱۶۰ هزار مددجوی پشت نوبت دریافت مسکن در قالب طرح «ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی» دولت، صاحب مسکن می‌شوند.

  • کنترل بازار اجاره مسکن نیازمند قانون است

    کنترل بازار اجاره مسکن نیازمند قانون...

    معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه تصویب آیین نامه اجاره داری در هیئت دولت، تحول بزرگی در بازار اجاره بها ایجاد خواهد کرد، گفـت: کنترل بازار اجاره مسکن نیازمند قانون است.

  • مسکن ترکیه در ۲ سناریوخریدهای ایرانی در بازار مسکن ترکیه

    مسکن ترکیه در ۲ سناریوخریدهای ایرانی در...

    داده‌های مرکز آمار اقتصادی ترکیه نشان می‌دهد ایرانی‌ها در سپتامبر ۲۰۲۱، بیش از یک‌هزار و ۳۰۰ خانه در این کشور خریداری کردند که حدود ۵/ ۲برابر میانگین حجم خرید ماهانه همین گروه طی ۵ سال گذشته بوده است.

  • رشد قیمت مسکن در جنوب تهران شکسته شد

    رشد قیمت مسکن در جنوب تهران شکسته شد

    در آخرین ماه تابستان منطقه ۱۸، ۱۳ و یک بیشترین رشد قیمت را نسبت به مرداد ماه داشتند.

  • قیمت اوراق مسکن در استان‌ها چقدر است؟

    قیمت اوراق مسکن در استان‌ها چقدر است؟

    سقف تسهیلات خرید مسکن برای مراکز استان و شهرهای با جمعیت بیش از ۲۰۰ هزار نفر برای مجردها به ۱۶۰ و برای زوجین به ۳۲۰ میلیون تومان رسیده است اوراق مسکن

  • زندگی در چادر به خاطر گرانی مسکن

    زندگی در چادر به خاطر گرانی مسکن

    سکونت یک پدر و پسر در چادری در جنگل های اطراف ایلام منتشر شد که در آن فرزند خانواده می گوید به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه اجاره مجبور به زندگی در چادر شده اند.

  • ایرانی‌ها رکورد خرید خانه در ترکیه را دوباره شکستند

    ایرانی‌ها رکورد خرید خانه در ترکیه را...

    علت اوج‌گیری خرید مسکن توسط خارجیان از جمله ایرانی‌ها در ترکیه می‌تواند به افت ارزش لیر و تورم مهار شده مسکن در این کشور برگردد. افت ارزش لیر ترکیه فروش مسکن به خارجی‌ها را بیشتر امکان‌پذیر کرده است.

  • جنجال قصر ۱۸۰۰ متری در لواسان؛ ۲ میلیارد ودیعه‌، ۲۵۰ میلیون هم اجاره ماهانه

    جنجال قصر ۱۸۰۰ متری در لواسان؛ ۲...

    تصویری از قیمت اجاره یک خانه ۱۸۰۰ متری در لواسان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد که واکنش‌های زیادی را به همراه داشت.

  • ایرانی‌ها و عراقی ‌ها بزرگ‌ترین خریداران خانه در ترکیه

    ایرانی‌ها و عراقی ‌ها بزرگ‌ترین...

    استانبول محبوب ترین مقصد خرید خانه برای شهروندان خارجی از جمله ایرانی‌ها در ترکیه است.

  • چرا بانک مسکن به بازنشستگان وام نمی‌دهد؟

    چرا بانک مسکن به بازنشستگان وام...

    بانک مسکن تکلیف خود مبنی بر پرداخت ۴۰ هزار فقره تسهیلات خرید و ساخت مسکن از محل اقساط بازگشتی مسکن مهر به بازنشستگان را انجام نداد.

  • مالیات کمرشکن بر لوکس‌ها؛ ۵ میلیون تومان مالیات برای خانه ۱۵ میلیاردی

    مالیات کمرشکن بر لوکس‌ها؛ ۵ میلیون...

    پیمانه اقتصادی بورس سقوط کرد؛ وزیر اقتصاد مهمترین حمایت دولت از بازار سرمایه را اعلام کرد/ این سه کسب‌وکار از بند انحصار آزاد شدند

  • لزوم اتصال شهرهای جنوبی فارس به راه آهن

    لزوم اتصال شهرهای جنوبی فارس به راه آهن

    نماینده مردم لارستان،خنج،گراش و اوز پیش از سفر رئیس جمهور به استان فارس، در گفتگویی با وزیر راه و شهرسازی بر لزوم توجه به پروژه های راه و شهرسازی و مسکن در حوزه انتخابیه خود تأکید کرد.

  • چینی ها برای ساخت مسکن به ایران می آیند

    چینی ها برای ساخت مسکن به ایران می آیند

    عضو کمیسیون عمران مجلس ضمن مخالفت با مذاکره وزارت راه با چینی‌ها برای ساخت انبوه‌ مسکن در ایران، گفت:‌انبوه‌سازان ایرانی توان ساخت یک میلیون مسکن را دارند.

  •  ۱۱۰ هزار معلول «خانه» ندارند/درخواستی از دولت برای واگذاری مسکن رایگان به معلولان

    ۱۱۰ هزار معلول «خانه» ندارند/درخواستی...

    مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق معلولان ایران اعلام کرد که بیش از ۱۱۰ هزار معلول در کشور فاقد مسکن هستند.

  • روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

    روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

    بازار جهانی مسکن برای عبور از تورم با یک تله روبه‌رو است که آسیب‌پذیرترین خریداران مصرفی را تهدید می‌کند. «اکونومیست» با بررسی تصمیمات احتمالی سیاستگذاران پولی در کشورهایی که دچار رشد تند قیمت مسکن شده‌اند، هشدار داد.

  • 85 خانواده زلزله‌زده کوهرنگی در چادرهای هلال‌احمر مستقر شدند

    85 خانواده زلزله‌زده کوهرنگی در چادرهای...

    فرماندار شهرستان کوهرنگ از اسکان موقت 85 خانواده در چادرهای هلال‌احمر در پی زلزله و پس‌لرزه‌های اخیر در این شهرستان خبر داد.

  • ثبت بیشترین افزایش قیمت مسکن انگلیس در ۱۴ سال اخیر

    ثبت بیشترین افزایش قیمت مسکن انگلیس در...

    متوسط قیمت خانه در انگلیس به بالای ۲۴۲ هزار پوند رسیده است.

  • تهیه مسکن کارگری از اولویت‌های جامعه کارفرمایان استان یزد است

    تهیه مسکن کارگری از اولویت‌های جامعه...

    یزد سرپرست تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان یزد با بیان این که بخش قابل توجهی از حقوق و دستمزد کارگران برای اجاره بها صرف می‌شود، تهیه مسکن کارگری را از اولویت های جامعه کارفرمایان استان خواند.

  • خرید و فروش امتیاز واحدهای مسکن ملی غیر قانونی است

    خرید و فروش امتیاز واحدهای مسکن ملی غیر...

    معاون مسکن و بازآفرینی شهری راه و شهرسازی کردستان گفت: فروش امتیاز واحدهای مسکن ملی غیر قانونی است و مشکلات حقوقی بسیاری را برای خریدار و فروشنده ایجاد خواهد کرد.