سوهانَک، روستایی از روستا های شمیران در شمال شرقی تهران است که حدود ۱۵٫۵ کیلومتر از مرکز این شهر فاصله دارد. موقعیت جغرافیایی سوهانک، ۳۵ درجه شمالی و ۵۱ درجه شرقی است. این محله از جنوب به بلوار ارتش یا همان جاده مینی‌سیتی-لشکرگ، از شمال به دامنه جنوبی البرز، و از سوی شرق به گردنه قوچک منتهی می‌شود. محله سوهانک ۱۸۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و با گسترش شهر تهران اکنون جزئی از این شهر و محله‌ای از بخش شمیران تهران به‌شمار می‌آید.
با وجود اینکه در سوهانک، نمونه‌هایی از آثار باستانی یافت شده است، احتمالاً بسیاری از پیشینیان اهالی کنونی این روستا، در اواخر دوران زندیه و یا اوایل قاجار، از مازندران به این منطقه مهاجرت کرده‌اند محصولات سوهانک، غلات و میوه، به ویژه زردآلو است.
سوهانک قدیم
کشتزارها و باغ‌هایی قدیمی که جزء سوهانک بودند عبارت‌اند از: دره پولاد وحش، باغ حدیقه، جهان‌بخش، بند تله‌هرز، بیدستان، باغ سردار، باغ فولادی (نازآباد)، تنگ آخوره، تنگ فاطمی، باغ حمزه (منور)، چال استلک، سوت‌بیشه، شاه‌پسند (دره جوزدار)، شنکزار، و یوردکریم.شمار ساکنان سوهانک در سال ۱۳۴۲ خورشیدی ۴۰۸ تن مرد و ۲۹۳ تن زن بوده‌است. در همان سال سوهانک دارای مسجد و تکیه و گرمابه بوده و دبستانی به نام ارمغان سوهانک (دبستان فولادی) با ۱۳۹ دانش‌آموز داشته‌است.آب آشامیدنی سوهانک از چهار رشته قنات تأمین می‌شد.
دو اصله چنار کهنسال در حیاط مسجد سوهانک وجود دارد که قدمت یکی از این دو اصله از چنار امامزاده صالح تجریش نیز بیشتر است. عمر هر دو اصله را در حدود نهصد سال تخمین زده‌اند.
قبرستان سوهانک، از جمله مکانهای قدیمی این روستا است که در خیابان شهید ازگلی قرار دارد. برطبق باور مردم آن منطقه و شجره نامهٔ آستان قدس رضوی، پیکر امامزاده‌ای در قسمت جنوبی آن دفن شده است. با وجود آنکه هیچ مقبره و یادبودی برای امامزادهٔ مذکور، ساخته نشده است، بر اساس حدسیات و باورهای اهالی آن محل می‌توان گفت که محل دفن امامزاده، در قسمت جنوب غربی و در زیر درختان سرو کهنسال قبرستان است.
حمام قدیمی و تکیه قدیم سوهانک نیز از اماکن قدیمی سوهانک محسوب می‌شدند که در دو دهه ۳۰ و ۴۰ خورشیدی، مورد تخریب وغارت قرار گرفتند. در زمان تخریب حمام بسیار قدیمی که احتمالاً زمان احداث اولیه‌ی آن به دوران قبل از اسلام بر می‌گردد، سنگ نوشته‌ای از میان یکی از پی‌های بنای حمام استخراج گردید که سرنوشت آن، نامعلوم مانده است.
بنای تکیه قدیمی سوهانک هم از خشت خام و کاهگل بود. برخی از اهالی قدیمی این روستا عقیده دارند که زمان تأسیس این تکیه به اوایل دوران قاجار باز می‌گردد. از میان بنای تکیه قدیمی، نهری می‌گذشت که از باغ اندرون یا باغ سردار سر چشمه می‌گرفت.یک سکو هم برا نمایش تعزیه در مرکز تکیه بنا کرده بودند که در ماه‌های عزاداری، خود اهالی، بر روی آن سکو، مراسم تعزیه برپا می‌کردند. این تکیه تا کنون چند مرتبه بازسازی، و اکنون به یک حسینیه، تبدیل شده است.
یکی از قدیمی‌ترین بناهای سوهانک، آسیاب قدیمی این روستا بود که در شمال سوهانک وابتدای خیابان تنگه قرار داشت. زمان ساخت این آسیاب که از ملات ساروج وسنگ خشک ساخته شده‌بود، مانند حمام، به زعم پیران محل، مشخص نیست.
سوهانک در گذشته مناطق وسیع تری را شامل می‌شد؛ چنانکه مرز آن از شرق دارآباد آغاز می‌شد و تا ابتدای جاده لواسان-فشم ادامه می‌یافت. برخی از بخشهایی که غالباً با عنوان شهرک از سوهانک جدا شده‌اند عبارتند از: شهرک ابوذر، شهرک قائم، مینی‌سیتی، شهرک شهید محلاتی، پارک جنگلی سوهانک، شهرک کوثر، شهرک یاس و شهرک لاله.
سوهانک در تاریخ
رضاقلی‌خان هدایت در کتاب روضةالصفای ناصری ج ۹ ص ۲۹۱ از عیش و شکار فتحعلی‌شاه قاجار در سوهانک می‌نویسد. محل اقامت خازن‌الدوله یکی از زنان فتحعلی‌شاه نیز در دهکده سوهانک بوده‌است. از رویدادهای تاریخی سوهانک اینست که ناصرالدین‌شاه دستخط برکناری میرزا آقاخان نوری، صدراعظم وقت را هنگام اقامت خود در سوهانک صادر کرد.
سوهانک امروز
با توجه به اینکه اکثر باغهای بزرگ سوهانک تخریب شده‌اند، و در بیشتر بخش‌های این روستا عملیات ساختمان‌سازی انجام گرفته، طبیعت بکر و زیبای سوهانک خدشه دار گشته‌است. در قسمت شرقی سوهانک باغ بزرگی بود که بنانیه نام داشت. این باغ متعلق به خانواده‌ای زرتشتی بود که آثار قبر بزرگ خاندان آن خانواده تا قبل از قطع درختان در میان باغ باقی بود. استخر بزرگ و زیبای ۴۰۰۰ متر مکعبی با دیوارهٔ سی متری سنگ چین شده در این باغ، از میانه پاییز تا پایان بهار، آب تابستان این باغ را فراهم می‌کرد. متأسفانه این استخر در عملیات ساخت و ساز کاملاً پر شد.
دو باغ قدیمی کوروس و سردار هم متأسفانه تخریب شده و جای خود را به ساختمانهای چند طبقه داده‌اند. باغ بسیار وسیع کوروس بیش از پنجاه هکتار وسعت داشت و مملو از درختان میوه و گندم بود. همچنین باغ سردار هم در قدیم، درختان متعددی داشت که اکثراً ریشه کن شده‌اند.
سوهانک در حال حاضر سه مدرسه، یک کتابخانه عمومی، دو مسجد، یک حسینیه یک شعبه بانک و یک روزنامه فروشی دارد. علاوه بر موارد ذکر شده، در این روستا چند مرکز درمانی، تفریحی و ورزشی هم تأسیس گردیده‌است.
خطوط حمل و نقل عمومی
اولین خط اتوبوسرانی در این محله در اوایل دهه ۶۰ از سوهانک به میدان اختیاریه دایر و با توجه به فقدان محلات و شهرک‌های مسکونی فعلی در اطراف بلوار ارتش و مینی سیتی به همراه خط ازگل به تجریش تنها خطوط این حوالی بود و در اوایل اردیبهشت سال ۹۷ مقصد این خط پس از سالها از میدان اختیاریه به سه راه ضرابخانه منتقل شد. تنها خط این محل بشرح ذیل مسئولیت جابجایی مسافران را بر عهده دارد:
خط ۲۱۵ سوهانک به سه راه ضرابخانه در مسیر بلوار ارتش، اراج، خیابان لنگری، میدان نوبنیاد، خیابان پاسداران، حسینیه ارشاد، خیابان شریعتی، ابتدای بزرگراه همت و زین‌الدین
از خطوط اتوبوسرانی عبوری از مجاور این محله و ضلع جنوبی آن خطوط ذیل می‌باشد:
خط ۱۰۹ یا ۹ اتوبوس‌های تندرو از پایانه لاله به پایانه متروی جوانمرد قصاب از مسیر بلوار ارتش، بزرگراه امام علی، بزرگراه شهید کریمی (کمربندی شهرری)، بلوار شهید دستواره (جوانمرد قصاب) تا متروی جوانمرد قصاب
خط ۱۰۶ پایانه لاله به پایانه شهید افشار (پارک وی) در مسیر بلوار ارتش، بزرگراه‌های امام علی، شهید بابایی، ایستگاه متروی نوبنیاد، بزرگراه صدر و مدرس
خط ۳۰۱ بلوار ارتش به پایانه متروی شهید حقانی در مسیر بلوار ارتش، بلوار نیروی زمینی، خیابان شعبانلو، لویزان، خیابان افتخاریان، میدان هروی، خیابان افشاری، بلوار گیلان، متروی شهید زین‌الدین، میدان فرخی یزدی، بزرگراه شهید همت و بزرگراه شهید حقانی
وحیدیه یکی از شهرهای استان تهران در ایران است. این شهر در بخش جوقین قرار دارد. شهر وحیدیه در ۲۰کیلومتری کلانشهر تهران واقع شده‌است. شهر وحیدیه به مرکزیت بخش جوقین یکی ازشهرهای زیبا وخوش آب وهواست این شهر از ادغام روستاهای جوقین، شفیع آباد، اسماعیل‌آباد، قصبه و قُصطانک تشکیل شده‌است.
پونک محله ای در شمال تهران است که در منطقه ۲ و ۵ شهرداری تهران واقع شده‌است. طبق آخرین آمار سرشماری سال ۱۳۹۰، این محله حدود ۲۹۰۰۰ نفر جمعیت دارد. جایگاه جغرافیایی و شهری محدوده مرزی این محله از از شمال به بزرگراه هاشمی رفسنجانی (نیایش)، از جنوب به بزرگراه شهید همت، از شرق به رودخانه پونک (بوستان نهج البلاغه) و از غرب به بزرگراه ستاری منتهی می‌شود.
بلوار نلسون ماندلا (نام‌های پیشین: خیابان آفریقا، خیابان جُردَن) یکی از خیابان‌های شناخته شدهٔ شمال شهر تهران است. این خیابان در میان مردم بیشتر با نام خیابان جُردن شناخته می‌شود.
دِزاشیب محله‌ای است در شمال تهران واقع در شمیران که در شرق تجریش واقع شده‌است، از شمال به جماران و نخجوان، از جنوب به تپه‌های قیطریه، از غرب به خیابان شریعتی و از شرق به چیذر و فرمانیه محدود می‌شود. قسمت شمالی دزاشیب را محله بالا و قسمت جنوبی آن را محله پایین می‌گویند.
فَرمانیه منطقه‌ای مرفه‌نشین در شمیران، واقع در شمال کلانشهر تهران است. این محله که در منطقه ۱ شهرداری تهران و شهرستان شمیرانات قرار دارد، به‌عنوان یکی از گران‌قیمت‌ترین مناطق مسکونی تهران شناخته می‌شود.
کامرانیه محله‌ای در شمیران، واقع در شمال کلانشهر تهران است. این محله که در منطقه ۱ شهرداری تهران و شهرستان شمیرانات قرار دارد، یکی از گران‌قیمت‌ترین مناطق مسکونی تهران محسوب می‌شود.
آجودانیه، یکی از محله‌های اعیان‌نشین و لوکس واقع در شمال کلانشهر تهران و شهرستان شمیرانات است. این محله که در منطقه ۱ شهرداری تهران واقع شده‌است، یکی از گران‌قیمت‌ترین مناطق مسکونی تهران به حساب می آید و ساختمان های مدرن و لوکس بسیاری در این محله وجود دارد. این محله به دلیل خیابان عریض آجودانیه و کوچه های نسبتا اصولی و همچنین از آنجایی که بافت های قدیمی این منطقه اکثرا باغات با قواره زمین های بزرگ بوده اند،
اَقْدَسیه، یکی از محله‌های اعیان‌نشین شمال شرق تهران و منطقه شمیران است. این محله در منطقه ۱ شهرداری تهران و شهرستان شمیرانات واقع است. خیابان اقدسیه (برادران شهید موحد دانش) در شرق از میدان اقدسیه در انتهای بزرگراه ارتش آغاز شده، در میانه راه خیابان آجودانیه را قطع می‌کند و در غربی‌ترین نقطه به سه‌راه اقدسیه در تقاطع خیابان پاسداران منتهی می‌شود. این محله از شمال با آجودانیه و کاشانک، از غرب با فرمانیه، از شرق با اراج و از جنوب با میدان نوبنیاد همسایه است.
اِوین، نام محله‌ای از شهرستان شمیران در شمال شهر تهران است. این محله جزئی از منطقه ۱ شهرداری تهران است. ناحیه کوهستانی اوین به عنوان بخشی از ناحیه کوهستانی البرز مرکزی از شرق به تپه‌های علی‌آباد ولنجک، از غرب به ارتفاعات حصارک، از شمال به ارتفاعات توچال و شاه‌نشین و از جنوب به ناحیه اوین و سعادت آباد محدود می‌گردد. میزان متوسط بارندگی سالیانه ۴۰۰–۳۰۰ میلی‌متر و میزان متوسط دمای سالیانه ۱۶٫۷ درجه سانتی گراد است
شهرک امید (شهرک فرحناز پیشین) یکی از شهرک‌های مسکونی تهران است که در شمال شرقی این شهر در مجاورت پارک جنگلی لویزان قرار گرفته‌است. این شهرک شامل ۱۹۴۶ واحد مسکونی در قالب ۱۸ برج و ۵۴ خانهٔ ویلایی است و جمعیت ساکن در آن حدوداً ۸۰۰۰ نفر برآورد می‌شود. این شهرک در میان جنگل لویزان و بوستان جنگلی یاس در محدوده شمیرانات واقع شده و در منطقه چهار شهرداری تهران قرار دارد.
خیابان ایران (اسامی سابق این خیابان: عین الدوله / سقاباشی) بخشی از محله دولت سابق، از محلات قدیمی تهران به‌شمار می‌آید که از نظر جغرافیایی حدفاصل خیابان آبشار (خیابان عبدالرضا شیرازی) تا چهارراه آبسردار (خیابان مجاهدین اسلام) و در نزدیکی میدان بهارستان و مدرسه سپهسالار (مدرسه عالی مطهری فعلی) قرار دارد. در این محله بازارچه، حمام و سقاخانه‌ای وجود دارد.
کیان‌شهر، شهری در بخش طغرالجرد شهرستان کوهبنان در استان کرمان ایران است. این شهر، مرکز بخش طغرالجرد است.
کوی سیزده آبان کوی ۱۳ آبان در ناحیه ۳ منطقه ۲۰ تهران قرار دارد. این محله در سال ۱۳۴۲ شمسی ساخته شده‌است و پیش از انقلاب به نهم آبان شهرت داشت. علت این نام گذاری روز تولد رضا پهلوی فرزند بزرگ محمدرضاشاه و ولیعهد وی بود، ولی بعد از انقلاب به مناسبت روز دانش آموز ۱۳ آبان نام گرفت. محله ۱۳ آبان دارای ۸۸ کوچه می‌باشد؛ و نام کوچه‌ها از ماه‌های سال گرفته شده‌است. سیزده آبان اولین محله تهران بود که از لوله‌کشی گاز استفاده شد.
نازی‌آباد، از محله‌های جنوب شهر تهران است. این محله در شمال شرقی محله خزانه، شمال غربی محله جوادیه، غرب محله خانی‌آباد، در شرق بوستان ولایت و در جنوب راه‌آهن تهران قرار دارد.
ریانَک یکی از قدیمی‌ترین محله‌های تهران است. بریانک در قدیم بخشی از دهستان غار در بخش ری شهرستان تهران به حساب می‌آمد و ۱۰۰ نفر جمعیت داشته‌است؛ ولی امروزه در شهر تهران قرار دارد. علت نامگذاری این محله به بریانک این بوده‌است؛ که یکی از شاهان بریانی در این محله می‌خورده‌است و به بریونک معروف بوده‌است.
طَرَشت از محلات قدیمی تهران واقع در شمال شرقی میدان آزادی بوده که از روستاهای قدیمی و شهرهای کنونی تهران به‌شمار می‌آید که بعضاً قدمت آن را تا زمان سلجوقیان دانسته‌اند.
فَرَحزاد، محله‌ای واقع در شمال تهران و شميرانات است که از بزرگراه یادگار امام، جاده فرحزاد و بلوار فرحزادی شهرک غرب قابل آمد و شد است. فرحزاد از محلات تهران است و جزئی از منطقه ۲ شهرداری تهران به حساب می‌آید.
بخش کن نام اولین بخش تهران شامل ۴چهار قریه ودهستان: کن، شمیران، شهرستانک، خور و ارنگه در گذشته بوده‌است. روستا، دهکده، قریه، رود، محله و بخش شهرستان تهران و استان تهران است. ولایت ری (یا همان استان تهران امروزی) از باستان چندین دهکده و روستا داشته‌است که یکی از معروف‌ترین آن‌ها کن است. یکی از مناطقی که در اسناد تاریخی نامش از توابع ری در کنار کرج و تهران آمده کن می‌باشد. البته درحال حاضر کن را با نام محله کن واقع در شمالغرب تهران و منطقه ۵ شهرداری تهران می‌شناسند.
نارمَک نام محله‌ای واقع در شرق تهران است. در گذشته دهی در ۹ کیلومتری جنوب شرقی تجریش و ۵ کیلومتری راه شوسهٔ دماوند به تهران بوده است.
تهران‌نو نام محله‌ای واقع در شرق تهران پایتخت ایران است که در منطقه ۱۳ شهری تهران واقع شده‌است. محله تهران‌نو از شمال به محله‌های نارمک، تهران‌پارس و خیابان دماوند، از شرق به پارك جنگلي سرخه حصار، از جنوب به دوشان‌تپه و خیابان پیروزی و از غرب به محله‌های نیروی هوایی و پل تهران نو متصل است.
تهران پارس نام کوی بزرگی است که در شرق و شمال شرق شهر تهران، پایتخت ایران و در محدوده منطقه ۴ شهرداری تهران و نیز منطقه ۸ شهرداری تهران واقع شده‌است. این محله به لحاظ آب و هوا به دلیل نزدیکی به پارک ملی خجیر، بوستان‌های جنگلی سرخه حصار، یاس فاطمی و لویزان، دارای آب و هوای مطبوعی می‌باشد. طبق تقسیم‌بندی انجام شده توسط شهرداری تهران، این محله خود شامل دو قسمت تهران پارس شرقی و تهران پارس غربی است. تهران‌پارس غربی از غرب به بزرگراه شهید باقری، از شرق به بلوار شاهد (پروین)، از جنوب به خیابان دماوند
