بازار املاک / روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

بازار جهانی مسکن برای عبور از تورم با یک تله روبه‌رو است که آسیب‌پذیرترین خریداران مصرفی را تهدید می‌کند. «اکونومیست» با بررسی تصمیمات احتمالی سیاستگذاران پولی در کشورهایی که دچار رشد تند قیمت مسکن شده‌اند، هشدار داد.


دو مسیر مقابل تصمیم‌گیران قرار دارد که انتخاب هر کدام بر سرنوشت قیمت مسکن، دسترسی به مسکن و متقاضیان تاثیر دارد.افزایش قابل توجه قیمت مسکن در عمده کشورهای جهان، سیاستگذاران این حوزه را بر سر دو‌راهی «چگونگی مهار تورم ملک» قرار داده است. یک راه، جلوی چشم همه دولت‌ها قرار دارد که همان «محدودسازی روند پرداخت وام خرید مسکن» است اما راه دیگر که درباره «غفلت از آن» هشدار داده شده است، «تنظیم قیمت با مالیات» است.

کارشناسان راه اول را تله سیاستی و راه دوم را ترفند سیاستی برای تنظیم بازار مسکن عنوان می‌­کنند. بسیاری از بانک‌های مرکزی در کشورهای پیشرفته به ویژه کشورهای «سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه» موسوم به OECD در تلاش برای محدود کردن محدودیت وام‌دهی خود برای مسکن هستند با وجود این «اکونومیست» در یادداشتی استدلال کرده که بسیار بعید است این سیاست سبب ارزان‌تر شدن خانه به میزان مورد انتظار شود. 

قیمت مسکن در جهانِ ثروتمند، با شتاب بسیاری در این ۳۰ سال افزایش پیدا کرده است. بنا بر آخرین اصلاعاتی که در ۲۸ سپتامبر منتشر شده است، قیمت مسکن و مستغلات با افزایشی ۷/ ۱۹درصدی از ابتدای سال تا ماه جولای، رکورد جدیدی زده است. در کشورهای عضو «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» قیمت مسکن نسبت به درآمد بالاتر از میانگین بلندمدت آن در میان سه‌چهارم از اعضای این سازمان است. سیاستگذاران در همه کشورها برای تنظیم و عرضه‌ مسکن مقرون به صرفه تحت فشار زیادی هستند.

افزایش نرخ بهره، قیمت مسکن را نسبت به درآمد کاهش می‌دهد، چرا که وام‌های رهنی گران‌تر و تقاضای مسکن تعدیل می‌شود اما این افزایش نرخ بهره برای سامان دادن به بازار ملک، سبب به خطر افتادن بهبود اقتصادِ آسیب‌دیده از قرنطینه می‌شود. از منظری امیدوارکننده‌تر، می‌توان با محدودساختن ابزارهای «سیاست‌های احتیاطی کلان» که در اختیار بانک‌های مرکزی و تنظیم‌گران مالی قرار دارد، وام‌های رهنی پرریسک را محدود کرد.

۲۳ سپتامبر بانک مرکزی نیوزیلند برای سومین بار در امسال، سیاست‌های احتیاطی کلان خود را در حوزه مسکن تشدید و اعلام کرد سیاست‌های پیشین کارآیی لازم را برای مقابله با قیمت‌های ناپایدار مسکن نداشته است. قوانین در چند کشور دیگر همچون فرانسه نیز در امسال سختگیرانه‌تر شده است. گرچه این ابزارها برای مهار وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان و همچنین مهار رشد بدهی طراحی شدند اما استفاده از آنها برای کنترل قیمت مسکن، ضعیف بوده است.

استفاده از سیاست‌های احتیاطی کلان، سابقه‌ای طولانی دارد و طیف وسیعی از اهرم‌ها همچون سرمایه و کنترل‌های مستقیم بر نرخ و میزان وام را در برمی‌گیرد. از این دست سیاست‌ها که در بازار مسکن مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به محدود کردن میزان وام‌دهی بانک‌ها بر اساس نسبت وام به ارزش (LTV) یا وام به درآمد اشاره کرد. در این میان بازی کردن با شاخص (LTV) رایج‌تر است. در اروپا بیش از ۲۰ کشور از این ابزار استفاده می‌کنند و بهره‌گیری از آن در زمان بحران مالی جهان در سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ افزایش قابل توجهی پیدا کرده بود.

این کنترل‌ها همراه با محدود شدن رشد اعتبار، یکی از عمده دلایلی است که مانع از بدل شدن رکود اقتصادی ناشی از شیوع کووید در سال گذشته به یک بحران مالی تمام‌عیار شده است. از آنجاکه رشد وام گرفتن و رشد قیمت مسکن از یکدیگر تغذیه می‌کنند، سیاستگذار وسوسه می‌شود که با کنترل وام‌ها، در راستای بهبود وضعیت مسکن مقرون به صرفه گام بردارد اما در این میان سه دلیل برای اثبات برخطا بودن این سیاست وجود دارد.

نخست آنکه، تحقیقات نشان می‌دهد تاثیرات این ابزار بر قیمت آنقدر بزرگ نیست که تفاوت فاحشی در مقرون به صرفه شدن ملک ایجاد کند. یکی از نمونه‌های جالب، تحقیقی است که توسط استیون لاوفر از موسسه بروکدیل و نیتزن تزور و سپس دانشگاه نورث وسترن بر روی سیاست‌های وام نسبت به ارزش ltv در سال ۲۰۱۰ انجام شده است. در کشور مورد بررسی بانک مرکزی در مواجهه با تورم شدید قیمت خانه، به وام‌دهندگان اعلام کرد که وام ۶۰درصدی را تنها برای خانه‌هایی که ارزشی بیش از ۲۲۰هزار دلار دارند، اعطا خواهد کرد. اجرای این سیاست این فرصت را فراهم کرد تا پژوهشگران بتوانند رشد قیمت خانه را با سایر بازار مقایسه کنند. در نهایت این سیاست تنها سبب‌ساز کاهشی ۶/ ۰درصدی در قیمت خانه شد.

دوم آنکه، کنترل وام به‌طور معمول با سهمیه‌بندی اعتبارها، مسبب گران‌تر شدن وام مسکن برای وام‌گیرندگان می‌شود. در نتیجه حتی اگر قیمت‌ها کمی پایین بیاید، ممکن است به معنای در دسترس بودن خانه‌های مقرون به صرفه نباشد. به عنوان مثال، مطالعات انجام شده روی کشورهای اروپایی نشان می‌دهد میانگین نرخ وام با سخت‌تر شدن سیاست‌های وام ltv افزایش می‌یابد.

سومین دلیلی که سیاست‌های احتیاطی کلان را برای بهبود قیمت، نامناسب می‌سازد، این است که کنترل‌های وام بر ارزش (ltv) ممکن است خانوارهای محروم را به شکلی نامتناسب تحت تاثیر قرار دهد. مطالعات انجام شده در یک کشور نشان داد که بیشترین تاثیرات منفی بر قیمت مسکن در مناطق کمتر مطلوب در شهرهای گران رخ داده است

چرا که خانواده‌هایی که اعتبار محدودی دارند در آن مناطق خرید می‌کنند. مطالعه نیتزن تزور به این نتیجه رسیده است که وام‌گیرندگان آسیب‌پذیر در مناطق مسکونی به دلیل سیاست‌های ltv ناگزیر هستند به‌طور متوسط ۴ تا ۷ کیلومتر دورتر از محل کار خود، ساکن شوند و روزانه با یک ساعت رفت و آمد اضافی روبه‌رو هستند. اگر هدف نهایی برای اتخاذ چنین سیاست‌هایی رسیدن به یک سیستم مالی مقاوم‌تر باشد می‌‌توان عوارض ایجاد شده را توجیه کرد اما اگر این سیاست‌ها تنها برای کاهش قیمت مسکن برای کمک به خانواده‌های کم‌درآمد باشد، نمی‌تواند اثرات گسترده‌ای داشته باشد.

طی یک دهه گذشته، سیاست‌های احتیاطی کلان، از جمله ابزارهای مسکن، نقش زیادی در کاهش رشد وام در برخی از کشورها ایفا کرده و سیستم مالی را ایمن‌تر کرده است. اما این ابزارها هرگز برای بهبود قیمت مسکن طراحی نشدند و برای این کار نیز مناسب نیستند. 

افرادی که از افزایش چشمگیر قیمت مسکن ناامیدند، بهتر است دولت‌ها را تحت فشار قرار دهند تا نهادهای نظارتی مالی، این مشکل را حل و فصل کنند. راه تنظیم، تقویت و فراگیر کردن مالیات سالانه بر املاک است. این مالیات درحال‌حاضر در کشورهای مختلف جهان با نرخ میانگین حول و حوش یک درصد دریافت می­‌شود و بعضا تا نزدیک ۲ درصد (در برخی ایالت­‌های آمریکا) نیز می­‌رسد. مالیات سالانه بر دارایی ملکی سبب می­‌شود ریسک خریدهای سرمایه‌­ای یا خریدهای دوم و سوم ملک برای افراد افزایش پیدا کند و درصد کمتری از خانوارها نسبت به خرید بیش از یک واحد مسکونی اقدام کنند.

  • حیات فولادی‌ها در خطر

    حیات فولادی‌ها در خطر

    کاهش ۶۰ درصدی تولید فولاد با قطعی گاز مدیرعامل کارخانه کنسانتره و گندله‌سازی صبا نور ایرانیان با بیان اینکه افزایش قیمت مقاطع و قطعی گاز بر صادرات اثر منفی داشته است، ابراز کرد: عوامل مختلفی در کاهش تولیدات محصولات زنجیره فولاد نقش داشته و با توجه به رقابتی بودن این حوزه، صادرات از پیامد آن مصون نمانده است.

  • خانه‌های ۴ میلیاردی در میدان ولیعصر

    خانه‌های ۴ میلیاردی در میدان ولیعصر

    طبق بررسی های صورت گرفته برای خرید یک خانه ۱۰۰ متری در محدوده میدان ولیعصر باید ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان پرداخت کرد. خرید خانه در محدوده ولیعصر تهران حداکثر متری ۱۱۴ میلیون تومان و برای خرید خانه ۱۰۰ متری در کمترین میزان پرداختی باید حدود ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان پرداخت کرد.

  • 32 هزار واحد مسکونی از زلزله درامان ماند

    32 هزار واحد مسکونی از زلزله درامان...

    زلزله مهیب به 32 هزار واحد مسکونی که در چارچوب پروژه های مسکن توسط دولت ترکیه در شهرهای زلزله زده جنوب این کشور ساخته شده اند، آسیب نزده است. بر اساس اطلاعاتی که دولت ترکیه امروز دوشنبه منتشر کرده آمده است که زلزله مهیب به 32 هزار واحد مسکونی که در چارچوب پروژه های مسکن توسط دولت ترکیه در شهرهای زلزله زده جنوب این کشور ساخته شده اند، آسیب نزده است.این در حالی است که شمار جان باختگان زلزله در ده استان ترکیه به 31 هزار و 643 نفر افزایش یافت.

  • نشست ویژه بذرپاش با انبوه‌سازان

    نشست ویژه بذرپاش با انبوه‌سازان

    ماه‌ها بود که خواهان جلسه با مسئولان وزارت راه و شهرسازی بودیم که محقق نمی‌شد اما با آمدن بذرپاش این نشست برگزار شد و به نظر می‌رسد تعامل وزارتخانه با بخش خصوصی افزایش یافته است؛ پیشنهاداتی برای تعدیل نرخ واحدهای مسکونی و تامین منابع مالی پروژه نهضت ملی مسکن ارایه شد که وزیر پذیرفت.

  •  رکوردزنی تورم مسکن

    رکوردزنی تورم مسکن

    تورم مسکن در دی‌ماه امسال به رکورد دو ساله رسیده است. برخی تحلیلگران عمده رشد قیمت مسکن را از ناحیه افزایش هزینه‌های ساخت و ساز می‌دانند اما برخی دیگر معتقدند رکوردزنی معاملات در این مقطع نشان از خیز جدی تقاضا در بازار مسکن تهران دارد و در ادامه موجب خیز جدی تورم مسکن در ابتدای زمستان شده است.

  • تبصره فرم ج دردسر متقاضیان وام مسکن شد

    تبصره فرم ج دردسر متقاضیان وام مسکن شد

    جهت ثبت نام مسکن و همینطور وام مسکن دولت تبصره فرم ج یا طرح جهش تولید مسکن قرار داد تا فرد متقاضی و افراد تحت تکفل وی در ۵ سال گذشته زمین یا ملکی به نامشان نبوده و وام خرید یا ساخت ملک دریافت نکرده باشد تا وام مسکن به ایشان تعلق بگیرد.افرادی که قبل از اجرای فرم ج اقدام به ساخت ملک کرده اند و با توجه به شرایط فرم ج شرایط دریافت وام را پیدا نکرده اند خبر داد و از مسئولان درخواست رسیدگی کرد.

  • خانه ۱ میلیاردی در تهران

    خانه ۱ میلیاردی در تهران

    روز شنبه ۱۵ بهمن ماه ۱۴۰۱ نرخ آپارتمانهای ۷۰ متری را در نقاط مختلف تهران مورد بررسی قرار داده‌ایم. قیمت‌ها بر اساس منطقه، موقعیت و امکانات، متفاوت است. به گزارش زنهار، روز شنبه ۱۵ بهمن ماه ۱۴۰۱ نرخ آپارتمانهای ۷۰ متری را در نقاط مختلف تهران مورد بررسی قرار داده‌ایم. قیمت‌ها بر اساس منطقه، موقعیت و امکانات، متفاوت است. نرخ‌های درج شده در آگهی‌های ملکی نشان می‌دهد که محدوده قیمت آپارتمان‌های ۷۰ متری دو خوابه در جنوب تهران بین ۱.۲ تا ۱.۵ میلیارد تومان است.

  • آواربرداری خانه های  تخریب شده در خوی

    آواربرداری خانه های تخریب شده در خوی

    مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آذربایجان غربی از آواربرداری ۷۴ واحد مسکونی تخریبی در مناطق زلزله زده خوی خبر داد. جعفر برزگر در خصوص عملیات آواربرداری مناطق خسارت دیده شهرستان خوی در زلزله ۲۸ دی ماه عملیات آواربرداری این مناطق با حضور ۳۱ دستگاه ماشین آلات سنگین بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با سرعت ادامه دارد.

  • ساخت و عرضه مسکن بر دوش  راه و شهرسازیست

    ساخت و عرضه مسکن بر دوش راه و...

    با وجود نیاز کشور به ساخت مسکن برای مردم در طی سال‌های گذشته به این امر بی توجهی شد، و در این میان بخش مهم و عمده ساخت و عرضه مسکن بر دوش اداره کل راه و شهرسازی استان است. در مقطعی باید واحد مسکونی برای مردم ساخته می‌شد ولی محقق نشده است. بار زیاد ساخت و عرضه مسکن بر دوش اداره کل راه و شهرسازی استان است و باید شرکتهای خدمات رسان با این اداره کل همکاری کنند.

  • زیر فشار  مسکن و تورم

    زیر فشار مسکن و تورم

    آمارهای اخیر مرکز آمار ایران از تورم دی‌ماه نشان می‌دهد فشار ناشی از تورم مسکن همچنان بر دوش دهک‌های پایین اقتصادی قرار دارد و تامین مسکن سهم بزرگی از سبد هزینه خانوارها را تشکیل می‌دهد. این مساله قشر بزرگی از جامعه را با چالش جدی مواجه کرده است.بررسی‌ها نشان می‌دهد در چند سال اخیر تورم تاثیر بیشتری نسبت به باقی شاخص‌ها بر بازار مسکن داشته است.

  • فاصله قیمت مسکن در شمال و جنوب تهران

    فاصله قیمت مسکن در شمال و جنوب تهران

    بررسی بازار مسکن تهران حاکی از آن است که قیمت واحد ۲۳۰ متری در آجودانیه ۲۸ میلیارد و آپارتمان ۶۳ متری در ابن بابویه ۸۳۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. بازار مسکن همچنان بر مدار رکود تورمی با شیب ملایم حرکت می‌کند. روند رشد قیمت در تمام مناطق کشور از جمله کلانشهر تهران همپای تورم ادامه دارد. آخرین گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن (آذرماه 1401) متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده

  • مجوز مشاوران املاک در صورت تخلف باطل می‌شود

    مجوز مشاوران املاک در صورت تخلف باطل...

    رئیس اتاق اصناف استان زنجان با اشاره به ابطال حدود ۳۰ جواز مشاوران املاک گفت: جواز مشاوران املاک متخلف در خرید و فروش غیرقانونی طرح مسکن ملی باطل می‌شود. 10 دی ماه امسال بود بهروز عباسی دادستان عمومی و انقلاب شهرستان زنجان در نامه‌ای به محمد بازرگان رئیس اتاق اصناف استان خواستار برخورد با مشاوران املاک متخلف در زمینه خرید و فروش غیرقانونی طرح نهضت ملی مسکن شد.

  •  خانه‌های ویلایی در خراسان‌شمالی

    خانه‌های ویلایی در خراسان‌شمالی

    مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان خراسان‌شمالی گفت: خانه‌های ویلایی در شهرهای زیر ۲۵هزار نفر خراسان‌شمالی ساخته می‌‌شود. جواد زارعی در بجنورد با اشاره به فرایند ساخت واحدهای مسکونی نهضت ملی مسکن در استان خراسان شمالی اظهار داشت: راه و شهرسازی استان برای ساخت دو هزار و 16 واحد مسکن شهری، زمین تأمین کرده است که ساخت یک‌هزار و 938 واحد از آن‌ها آغاز شده است.

  • کشف شهر مسکونی ۱۸۰۰ ساله در مصر

    کشف شهر مسکونی ۱۸۰۰ ساله در مصر

    یک شهر کامل یک هزار و ۸۰۰ ساله متعلق به دوران رومی را در قلب شهر «اقصر» واقع در کشور مصر کشف کردند. باستان‌شناسان مصری اعلام کردند که یک شهر مسکونی کامل دوره رومی را در شهر «اقصر» کشف کرده‌اند. به گفته «مصطفی وزیری»، دبیر شورای عالی آثار باستانی مصر، قدمت این شهر که اخیرا کشف شده است به قرن دوم و سوم میلادی بازمی‌گردد و قدیمی‌ترین و مهم‌ترین شهری است که تاکنون در کرانه شرقی «اقصر» کشف شده است.

  • فروش عمارت 12میلیون دلاری بریتنی اسپیرز!

    فروش عمارت 12میلیون دلاری بریتنی...

    بریتنی اسپیرز عمارتی که تنها پس از 6 ماه از خرید عمارت 12میلیون دلاری خود، آن را برای فروش گذاشته است! او تصمیم دارد تا عمارت خود به ارزش 12 میلیون دلار را بفروشد، با این حال این ملک برای فروش عمومی در بازار قرار نگرفته است. وی به شدت مراقب حریم خصوصی خود است. این خواننده مشهور تنها 6 ماه پس از خرید عمارتی به ارزش 6 میلیون دلار قصد فروش آن را دارد.

  • مالیات خانه ها در سال جدید

    مالیات خانه ها در سال جدید

    یکی از مواردی که در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ دستخوش تغییراتی شده شرایط پرداخت مالیات خانه ها است. افزایش صد درصدی قیمت مسکن موجب شد که ارزش خانه‌های مشمول مالیات هم افزایشی ۱۰۰ درصدی را تجربه کنند. برای دسترسی سریع‌تر به اخبار داغ مالیات، اینستاگرام کاماپرس را دنبال کنید. از اینجا وارد شوید. لایحه بودجه ۱۴۰۲ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده و حالا می‌توان صورت‌بندی مالی سال ۱۴۰۲ را کم و بیش ترسیم کرد.

  • مسکن سازی وین الگویی برای کل شهرهای دنیا

    مسکن سازی وین الگویی برای کل شهرهای...

    در حالی که وضعیت مسکن در کل دنیا به معضلی اساسی تبدیل شده است، برخی از کشورهای توسعه یافته مانند اتریش به سراغ طرح های خاصی رفته اند که دسترسی شهروندان خود به مسکن های باکیفیت را افزایش بدهند. در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد اتریشی ها در خانه های مناسب و مطلوب زندگی می کنند. پایتخت این کشور یعنی وین، از سوی اکونومیست زیست پذیرترین شهر جهان لقب گرفته است. اما چه امتیازات و امکاناتی باعث شده است که این شهر، بهترین محل سکونت در کل دنیا باشد.

  • کم کاری در اجرای پروژه مسکن ملی

    کم کاری در اجرای پروژه مسکن ملی

    بیرجند_ استاندار خراسان جنوبی بر حساس و کلیدی بودن اجرای طرح نهضت ملی مسکن برای دولت سیزدهم تاکید کرد و گفت: کم کاری مدیران استان در اجرای این پروژه پذیرفتنی نیست. جواد قناعت امشب در شورای مسکن خراسان جنوبی با تبریک حلول ماه رجب و میلاد امام محمد باقر (ع) و دهه مبارک مبارک فجر گفت: تاکنون هر دولتی علاوه برنامه‌های اصلی خود شعارهای محوری داشته که یکی از شعارهای محوری دولت سیزدهم تأمین مسکن برای افراد متوسط جامعه است

  • فرصت ۱۵ روزه واریز اولیه مسکن

    فرصت ۱۵ روزه واریز اولیه مسکن

    ساری- حسینی پور، استاندار مازندران با اشاره به این که شمار زیادی از متقاضیان مسکن ملی آورده اولیه را واریز نکردند، فرصت ۱۵ روزه برای پرداخت تعیین کرد. بنا نداریم حتی یک نفر از متقاضیان مسکن ملی را حذف کنیم افراد زیادی برای پروژه مسکن ملی ثبت نام کردند ولی شمار زیادی از متقاضیان واجد شرایط تاکنون نسبت به واریز آورده اولیه اقدام نکردند.

  • معاملات ملکی در کدام مناطق تهران رشد کرد؟

    معاملات ملکی در کدام مناطق تهران رشد...

    هرچند قیمت مسکن افزایش قابل ملاحظه ای داشته است اما این موضوع منجر به رکود مسکن نشده و حجم معاملات نیز افزایش قابل توجهی داشته است. افزایش قیمت مسکن ادامه دارد، اما تعداد معاملات ثبت شده در بازار مسکن هم افزایش داشته است. سه منطقه تهران بیش از ۵۰ درصد افزایش معامله داشته اند. در عین حال منطقه ۵ با وجود آنکه ۱۸ درصد افزایش رشد معامله داشته است هم چنان پرمعامله ترین منطقه تهران بوده است. مناطق کناری این منطقه که قیمت مناسب تری نیز دارند هم رشد خوبی را تجربه کردند که از جمله منطقه ۲۲ و ۲۱ هستند.

  • افزایش فروش مسکن به اتباع خارجی در ترکیه

    افزایش فروش مسکن به اتباع خارجی در...

    براساس آمار سازمان آمار ترکیه، در سال گذشته ۶۷ هزار و ۴۹۰ باب خانه در سراسر ترکیه به اتباع خارجی فروخته شد. تعداد خانه های خریداری شده توسط اتباع خارجی در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال قبل آن ۱۵.۲ درصد افزایش داشت. فروش مسکن به اتباع خارجی در دسامبر ۲۰۲۲ با کاهش ۱۸.۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۶ هزار و ۳۸۶ باب رسید.