بازار املاک / روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

بازار جهانی مسکن برای عبور از تورم با یک تله روبه‌رو است که آسیب‌پذیرترین خریداران مصرفی را تهدید می‌کند. «اکونومیست» با بررسی تصمیمات احتمالی سیاستگذاران پولی در کشورهایی که دچار رشد تند قیمت مسکن شده‌اند، هشدار داد.


دو مسیر مقابل تصمیم‌گیران قرار دارد که انتخاب هر کدام بر سرنوشت قیمت مسکن، دسترسی به مسکن و متقاضیان تاثیر دارد.افزایش قابل توجه قیمت مسکن در عمده کشورهای جهان، سیاستگذاران این حوزه را بر سر دو‌راهی «چگونگی مهار تورم ملک» قرار داده است. یک راه، جلوی چشم همه دولت‌ها قرار دارد که همان «محدودسازی روند پرداخت وام خرید مسکن» است اما راه دیگر که درباره «غفلت از آن» هشدار داده شده است، «تنظیم قیمت با مالیات» است.

کارشناسان راه اول را تله سیاستی و راه دوم را ترفند سیاستی برای تنظیم بازار مسکن عنوان می‌­کنند. بسیاری از بانک‌های مرکزی در کشورهای پیشرفته به ویژه کشورهای «سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه» موسوم به OECD در تلاش برای محدود کردن محدودیت وام‌دهی خود برای مسکن هستند با وجود این «اکونومیست» در یادداشتی استدلال کرده که بسیار بعید است این سیاست سبب ارزان‌تر شدن خانه به میزان مورد انتظار شود. 

قیمت مسکن در جهانِ ثروتمند، با شتاب بسیاری در این ۳۰ سال افزایش پیدا کرده است. بنا بر آخرین اصلاعاتی که در ۲۸ سپتامبر منتشر شده است، قیمت مسکن و مستغلات با افزایشی ۷/ ۱۹درصدی از ابتدای سال تا ماه جولای، رکورد جدیدی زده است. در کشورهای عضو «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» قیمت مسکن نسبت به درآمد بالاتر از میانگین بلندمدت آن در میان سه‌چهارم از اعضای این سازمان است. سیاستگذاران در همه کشورها برای تنظیم و عرضه‌ مسکن مقرون به صرفه تحت فشار زیادی هستند.

افزایش نرخ بهره، قیمت مسکن را نسبت به درآمد کاهش می‌دهد، چرا که وام‌های رهنی گران‌تر و تقاضای مسکن تعدیل می‌شود اما این افزایش نرخ بهره برای سامان دادن به بازار ملک، سبب به خطر افتادن بهبود اقتصادِ آسیب‌دیده از قرنطینه می‌شود. از منظری امیدوارکننده‌تر، می‌توان با محدودساختن ابزارهای «سیاست‌های احتیاطی کلان» که در اختیار بانک‌های مرکزی و تنظیم‌گران مالی قرار دارد، وام‌های رهنی پرریسک را محدود کرد.

۲۳ سپتامبر بانک مرکزی نیوزیلند برای سومین بار در امسال، سیاست‌های احتیاطی کلان خود را در حوزه مسکن تشدید و اعلام کرد سیاست‌های پیشین کارآیی لازم را برای مقابله با قیمت‌های ناپایدار مسکن نداشته است. قوانین در چند کشور دیگر همچون فرانسه نیز در امسال سختگیرانه‌تر شده است. گرچه این ابزارها برای مهار وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان و همچنین مهار رشد بدهی طراحی شدند اما استفاده از آنها برای کنترل قیمت مسکن، ضعیف بوده است.

استفاده از سیاست‌های احتیاطی کلان، سابقه‌ای طولانی دارد و طیف وسیعی از اهرم‌ها همچون سرمایه و کنترل‌های مستقیم بر نرخ و میزان وام را در برمی‌گیرد. از این دست سیاست‌ها که در بازار مسکن مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به محدود کردن میزان وام‌دهی بانک‌ها بر اساس نسبت وام به ارزش (LTV) یا وام به درآمد اشاره کرد. در این میان بازی کردن با شاخص (LTV) رایج‌تر است. در اروپا بیش از ۲۰ کشور از این ابزار استفاده می‌کنند و بهره‌گیری از آن در زمان بحران مالی جهان در سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ افزایش قابل توجهی پیدا کرده بود.

این کنترل‌ها همراه با محدود شدن رشد اعتبار، یکی از عمده دلایلی است که مانع از بدل شدن رکود اقتصادی ناشی از شیوع کووید در سال گذشته به یک بحران مالی تمام‌عیار شده است. از آنجاکه رشد وام گرفتن و رشد قیمت مسکن از یکدیگر تغذیه می‌کنند، سیاستگذار وسوسه می‌شود که با کنترل وام‌ها، در راستای بهبود وضعیت مسکن مقرون به صرفه گام بردارد اما در این میان سه دلیل برای اثبات برخطا بودن این سیاست وجود دارد.

نخست آنکه، تحقیقات نشان می‌دهد تاثیرات این ابزار بر قیمت آنقدر بزرگ نیست که تفاوت فاحشی در مقرون به صرفه شدن ملک ایجاد کند. یکی از نمونه‌های جالب، تحقیقی است که توسط استیون لاوفر از موسسه بروکدیل و نیتزن تزور و سپس دانشگاه نورث وسترن بر روی سیاست‌های وام نسبت به ارزش ltv در سال ۲۰۱۰ انجام شده است. در کشور مورد بررسی بانک مرکزی در مواجهه با تورم شدید قیمت خانه، به وام‌دهندگان اعلام کرد که وام ۶۰درصدی را تنها برای خانه‌هایی که ارزشی بیش از ۲۲۰هزار دلار دارند، اعطا خواهد کرد. اجرای این سیاست این فرصت را فراهم کرد تا پژوهشگران بتوانند رشد قیمت خانه را با سایر بازار مقایسه کنند. در نهایت این سیاست تنها سبب‌ساز کاهشی ۶/ ۰درصدی در قیمت خانه شد.

دوم آنکه، کنترل وام به‌طور معمول با سهمیه‌بندی اعتبارها، مسبب گران‌تر شدن وام مسکن برای وام‌گیرندگان می‌شود. در نتیجه حتی اگر قیمت‌ها کمی پایین بیاید، ممکن است به معنای در دسترس بودن خانه‌های مقرون به صرفه نباشد. به عنوان مثال، مطالعات انجام شده روی کشورهای اروپایی نشان می‌دهد میانگین نرخ وام با سخت‌تر شدن سیاست‌های وام ltv افزایش می‌یابد.

سومین دلیلی که سیاست‌های احتیاطی کلان را برای بهبود قیمت، نامناسب می‌سازد، این است که کنترل‌های وام بر ارزش (ltv) ممکن است خانوارهای محروم را به شکلی نامتناسب تحت تاثیر قرار دهد. مطالعات انجام شده در یک کشور نشان داد که بیشترین تاثیرات منفی بر قیمت مسکن در مناطق کمتر مطلوب در شهرهای گران رخ داده است

چرا که خانواده‌هایی که اعتبار محدودی دارند در آن مناطق خرید می‌کنند. مطالعه نیتزن تزور به این نتیجه رسیده است که وام‌گیرندگان آسیب‌پذیر در مناطق مسکونی به دلیل سیاست‌های ltv ناگزیر هستند به‌طور متوسط ۴ تا ۷ کیلومتر دورتر از محل کار خود، ساکن شوند و روزانه با یک ساعت رفت و آمد اضافی روبه‌رو هستند. اگر هدف نهایی برای اتخاذ چنین سیاست‌هایی رسیدن به یک سیستم مالی مقاوم‌تر باشد می‌‌توان عوارض ایجاد شده را توجیه کرد اما اگر این سیاست‌ها تنها برای کاهش قیمت مسکن برای کمک به خانواده‌های کم‌درآمد باشد، نمی‌تواند اثرات گسترده‌ای داشته باشد.

طی یک دهه گذشته، سیاست‌های احتیاطی کلان، از جمله ابزارهای مسکن، نقش زیادی در کاهش رشد وام در برخی از کشورها ایفا کرده و سیستم مالی را ایمن‌تر کرده است. اما این ابزارها هرگز برای بهبود قیمت مسکن طراحی نشدند و برای این کار نیز مناسب نیستند. 

افرادی که از افزایش چشمگیر قیمت مسکن ناامیدند، بهتر است دولت‌ها را تحت فشار قرار دهند تا نهادهای نظارتی مالی، این مشکل را حل و فصل کنند. راه تنظیم، تقویت و فراگیر کردن مالیات سالانه بر املاک است. این مالیات درحال‌حاضر در کشورهای مختلف جهان با نرخ میانگین حول و حوش یک درصد دریافت می­‌شود و بعضا تا نزدیک ۲ درصد (در برخی ایالت­‌های آمریکا) نیز می­‌رسد. مالیات سالانه بر دارایی ملکی سبب می­‌شود ریسک خریدهای سرمایه‌­ای یا خریدهای دوم و سوم ملک برای افراد افزایش پیدا کند و درصد کمتری از خانوارها نسبت به خرید بیش از یک واحد مسکونی اقدام کنند.

  • ۴ میلیارد دلار سرمایه ایرانی در جیب ترکیه

    ۴ میلیارد دلار سرمایه ایرانی در جیب...

    ایرانی‌ها، در کمتر از سه سال سه هزار و ۹۶۰ میلیون دلار از سرمایه خود را به ترکیه منتقل کرده‌اند. چه عواملی در خروج این میزان از سرمایه موثر بوده است؟ شرایط اقتصادی اخیر در ایران باعث شده برخی تمایل داشته باشند سرمایه خود را در کشورهای همسایه به‌ویژه ترکیه درگیر کنند. در چند سال گذشته چه میزان از سرمایه ایرانی‌ها به کشور ترکیه منتقل شده است؟

  • گزارش عملکرد سازمان ملی زمین و مسکن

    گزارش عملکرد سازمان ملی زمین و مسکن

    گزارش عملکرد سازمان ملی زمین و مسکن در دولت سیزدهم؛ کمک به تکمیل۲۶ هزار و ۸۸۸ واحد مسکونی در ۱۳۷ شهر| رفع تعرض از هزار و ۳۴۱ هکتار زمین عملکرد سازمان ملی زمین و مسکن از ابتدای دولت سیزدهم تا تیرماه سال جاری حاکی از کمک به تکمیل۲۶ هزار و ۸۸۸ واحد مسکونی در ۱۳۷ شهر و رفع تعرض از یک هزار و ۳۴۱ هکتار زمین است.

  • چیدمان خانه بریتنی,سام اصغری

    چیدمان خانه بریتنی,سام اصغری

    چیدمان خانه 9 میلیون دلاری بریتنی اسپیرز و سام اصغری چگونه است؟ ماجرای عروسی بریتنی اسپیرز با سام اصغری در روزهای گذشته جزو مطالب پر بازدید شبکه های مجازی بود. حالا که این داستان کم رنگ شده یک نشریه مشهور تصاویری از خانه جدید بریتنی و سام را منتشر کرده و واکنش های زیادی را به وجود آورده است.

  • آغاز عملیات اجرایی طرح نهضت ملی

    آغاز عملیات اجرایی طرح نهضت ملی

    آغاز عملیات اجرایی هزار واحد مسکونی طرح نهضت ملی در محدوده شهرک شهید بهشتی همدان آغاز شده است و تا سه سال آینده به بهره‌برداری می رسد. مساحت زمین تامین شده برای این طرح، ۱۱ هکتار است که ۳۳ ساختمان هشت طبقه، هر طبقه چهار واحد در این فضا احداث می‌شود. از ۱۱ هکتاری که برای ساخت این واحد‌ها در نظر گرفته شده، ۱۵ درصد به فضای مسکونی، ۱۸ درصد به خدمات رفاهی و آموزشی و ۱۷ درصد به پارک و فضای سبز اختصاص یافته است.

  • اهداف قانون جهش تولید مسکن

    اهداف قانون جهش تولید مسکن

    کاهش قیمت مسکن استفاده از ظرفیت نهضت ملی مسکن با تلاش مدیران استانی و شهری نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس گفت: قانون جهش تولید مسکن و برنامه نهضت ملی مسکن دولت ظرفیت بزرگی است و هر استان و شهر که مدیرانش تلاش نموده و از این ظرفیت استفاده کند، می‌تواند گام‌های خوبی در رفع مشکلات مسکن بردارد. بایستی همواره این انگیزه را داشته و به دنبال استفاده از ظرفیت موجود باشیم.

  • میانگین قیمت مسکن 30 متری

    میانگین قیمت مسکن 30 متری

    با چندسال کار کردن می توان خانه خرید؟ با توجه به افزایش قیمت ها، قیمت مسکن هم سر به فلک کشیده است. در این گزارش میانگین قیمت مسکن 30 متری در ایران را برای شما نوشتیم. فکر می کنید با چند سال کار کردن می توان خانه خرید؟ قیمت مسکن 30 متری در ایران بسیار متغیر است. به تازگی یک نهاد مسئول، مجوز ساخت مسکن با مساحت ۳۰ تا ۳۵ متری را در تهران صادر کرده است.

  • نحوه دریافت وام اجاره

    نحوه دریافت وام اجاره

    جزئیات جدید از نحوه دریافت وام اجاره درحالی که دولت بسته جدیدی را برای پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن ابلاغ کرده، اما هنوز بسیاری از بانک‌ها از پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن به بهانه‌های نبود اعتبار برای متقاضیان مشکل ساز شده اند.داستان پرداخت وام ودیعه مسکن آن هم بعد از گذشت سه سال از شیوع کرونا در کشور، همچنان با فراز و نشیب های همیشگی خود ادامه دارد.

  • کلنگ‌زنی احداث ١٠٠٢ واحد مسکونی

    کلنگ‌زنی احداث ١٠٠٢ واحد مسکونی

    کلنگ‌زنی احداث ١٠٠٢ واحد مسکونی کارکنان سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان سید جواد ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی در سفر به سیستان و بلوچستان در مراسم کلنگ‌زنی١٠٠٢ واحد مسکونی کارکنان سازمان جهادکشاورزی استان سیستان وبلوچستان که در قالب نهضت ملی مسکن است، حضور یافت.

  • پایان امپراتوری مشاوران املاک

    پایان امپراتوری مشاوران املاک

    وزارت راه و شهرسازی با هدف ساماندهی بازار مسکن و اجاره و حمایت از مستاجران بسته‌ پیشنهادی خود را با عنوان «ساماندهی بازار مسکن و اجاره‌بها» به هیات دولت ارسال کرده است. این بسته دارای ۵ محور است که یکی از محورها بحث ساماندهی حق کمیسیون مشاوران املاک است. براساس این پیشنهاد مبنای حق کمیسیون خریدوفروش، ارزش معاملاتی املاک موضوع ماده ۶۴ قانون مالیات‌های مستقیم است که هر سال توسط کمیسیون تقویم املاک تعیین می‌شود، خواهد بود.

  • یک روز تا عملیاتی‌سازی باقیست

    یک روز تا عملیاتی‌سازی باقیست

    یک روز تا عملیاتی‌سازی وعده رئیس جمهور توسط استاندار تهران باقی است پروژه مسکونی سبحان ۲ قرچک که از سال ۹۳ فرآیند ساخت آن تکمیل شده است، پس از هشت سال با دستور آیت الله رئیسی در مسیر واگذاری قرار گرفت و به گفته استاندار تهران، در بازه زمانی که رئیس جمهور اعلام کرده، تحویل این واحدها عملیاتی می‌شود.

  • 100 واحد مسکن ویژه محرومان در مهاباد

    100 واحد مسکن ویژه محرومان در مهاباد

    از مصوبات سفر رئیس بنیاد مسکن کشور به مهاباد؛100 واحد مسکن ویژه محرومان در مهاباد ساخته می‌شود در سفر رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی کشور به مهاباد، ساخت۱۰۰ منزل مسکونی ویژه محرومان و پرداخت مبلغ ۷۵۰ میلیون ریال کمک بلاعوض به هر واحد در مهاباد مصوب شد.

  • نهضت ملی مسکن در سمنان

    نهضت ملی مسکن در سمنان

    احداث 4452 خانه در طرح «نهضت ملی مسکن» در سمنان چهار هزار و ۴۵۲ واحد مسکونی شهری و روستایی در قالب طرح نهضت ملی مسکن در استان سمنان در حال احداث است.با سوژه «مسؤول کنترل قیمت مسکن در سمنان کیست؟»، از مسؤولان پیگیری این موضوع را درخواست کرده‌اند.

  • قیمت آهن ۱۰ % کاهش می‌یابد

    قیمت آهن ۱۰ % کاهش می‌یابد

    رییس سازمان صمت خوزستان با بیان اینکه در حال حاضر قیمت سیمان ثابت و تغییری نکرده است، گفت: یکی از دلایل افزایش قیمت سیمان افزایش کرایه حمل و نقل است.به گزارش 9 صبح؛ امیرحسین نظری در جلسه تنظیم بازار خوزستان که امروز، ۲۵ تیرماه در اهواز برگزار شد، اظهار کرد: در خوزستان ۳ کارخانه تولید سیمان در شهرستان های رامهرمز، بهبهان و مسجدسلیمان داریم که کارخانه خوزستان با ذخیره ۸ هزار تنی، بهبهان ۳ هزار تنی و کارون هم ۲ هزار و ۵۰۰ تنی سیمان در حال فعالیت هستند.

  • قیمت رهن و اجاره خانه در منطقه افسریه

    قیمت رهن و اجاره خانه در منطقه افسریه

    یک دستگاه واحد مسکونی ۵۵ متری واقع در منطقه افسریه، به مبلغ ۳ میلیون تومان اجاره و ۱۰۰ میلیون تومان ودیعه معامله می‌شود. لیست آپارتمان های مسکونی اجاره‌ای در منطقه افسریه به شرح زیر است. توجه کنید که قیمت‌ها بر حسب مترمربع به تومان بوده و تقریبی است.

  • قیمت رهن و اجاره خانه منطقه هروی

    قیمت رهن و اجاره خانه منطقه هروی

    قیمت رهن و اجاره خانه در منطقه هروی چقدر است؟ یک دستگاه واحد مسکونی ۶۰ متری واقع در منطقه هروی، به مبلغ ۱۰ میلیون تومان اجاره و ۱۲۰ میلیون تومان ودیعه معامله می‌شود. لیست آپارتمان های مسکونی اجاره‌ای در منطقه هروی به شرح زیر است. توجه کنید که قیمت‌ها بر حسب مترمربع به تومان بوده و تقریبی است.

  •  افزایش تسهیلات ساخت مسکن زلزله‌زدگان

    افزایش تسهیلات ساخت مسکن زلزله‌زدگان

    نماینده مردم هرمزگان در مجلس با اشاره به تلاش و پیگیری برای افزایش میزان وام احداث منازل مسکونی جدید برای زلزله‌زدگان هرمزگانی به ۴۰۰ میلیون گفت: از کمیسیون عمران مجلس و دستگاه‌های عمرانی کشور برای حضور در مناطق زلزله‌زده غرب استان دعوت کرده‌ایم.

  • ستاره استقلال خانه پدری‌اش را زیر قیمت بفروخت

    ستاره استقلال خانه پدری‌اش را زیر قیمت...

    ستاره استقلال شب دربی گفت بازی نمی کنم؛ پورحیدری مجبور شد شبانه خانه پدری‌اش را زیر قیمت بفروشد همسر زنده یاد منصور پورحیدری گفت: منصور عاشق من و فرزندانش بود اما باور کنید گاهی اوقات می‌گویم استقلال را حتی از من هم بیشتر دوست داشت. صحبت کردن با خانواده‌ای که همسر و پدرشان بخشی فراموش‌نشدنی از فوتبال ایران تلقی می‌شود و به درستی برای باشگاه استقلال حکم پدر یک خانواده را داشت، واقعاً کار آسانی نیست.

  • غصه‌ی بزرگ اجاره‌بها در کشور

    غصه‌ی بزرگ اجاره‌بها در کشور

    نیکزاد در نطق پیش از دستور: اجاره‌بها در کشور به ویژه در شهرهای بزرگ و کلانشهرها به غصه‌ای بزرگ تبدیل شده است استنکاف بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه در اجرای قانون جهش تولید مسکن نائب رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: در قانون جهش تولید مسکن شبکه بانکی مکلف شده تا حداقل ۲۰ درصد تسهیلات خود را به بخش مسکن پرداخت کند اما متاسفانه شاهد استنکاف بانک مرکزی، وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه در اجرایی سازی این قانون هستیم.

  • افتتاح ۶۱ واحد مسکونی مددجویی

    افتتاح ۶۱ واحد مسکونی مددجویی

    سرپرست بهزیستی استان مرکزی: به مناسبت فرارسیدن هفته بهزیستی، ۶۱ واحد مسکونی مددجویی در استان افتتاح می‌شود. از تاریخ ۲۵ لغایت ۳۱ تیرماه با شعار «شروعی دوباره برای بهتر زیستن» در استان مرکزی برگزار می‌شود.

  • پیش‌فروشندگان مسکن ورشکست شده‌اند

    پیش‌فروشندگان مسکن ورشکست شده‌اند

    گذشته از آن‌که به دلیل نوسان شدید قیمت‌ها متقاضیان مصرفی توان خرید خانه را از دست داده‌اند افزایش تا ۵۵ درصدی قیمت نهاده‌های ساختمانی، بخش تولید مسکن را دچار بحران کرده و بسیاری از سازندگان که واحدهای خود را قبل از سال ۱۳۹۷ پیش‌فروش کرده بودند، به دلیل آن‌که اجازه تعدیل قیمت را نداشتند ورشکست شدند.

  •  بافت‌های فرسوده حاشیه‌ی کشور

    بافت‌های فرسوده حاشیه‌ی کشور

    معاون وزیر راه و شهرسازی با انتقاد از هشت سال عدم اجرای نوسازی واحدهای مسکونی در بافت‌های فرسوده و تاریخی شهری، از تسریع اجرای نوسازی در محلات هدف خبر داد و گفت: ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار واحد از بناهای مسکونی واقع در این محدوده‌ها ناپایدار هستند.بیش از ۱۶۲ هزار هکتار معادل ۲۵ درصد و یک چهارم سطح شهرها را بافت‌های هدف بازآفرینی شهری اعم از سکونتگاه‌های غیررسمی و حاشیه‌ای، بافت‌فرسوده میانی و بافت فرسوده تاریخی تشکیل می‌دهند که بیش از یک‌سوم جمعیت شهری در این مناطق سکونت دارند.