بازار املاک / ۶۰ درصد درآمد خانوار را مسکن میبلعد

۶۰ درصد درآمد خانوار را مسکن میبلعد

۶۰ درصد درآمد خانوار را مسکن میبلعد

بررسی‌ها نشان می‌دهد خانوار‌های شهری به‌طور میانگین باید ۶۰ تا ۷۰ درصد درآمد ماهانه خود را برای تامین هزینه‌های مسکن خرج کنند. روزنامه همشهری نوشت: طبق آمار‌هایی که وزیر راه و شهرسازی و یک عضو کمیسیون عمران مجلس به آن استناد کرده‌اند، سهم هزینه مسکن در سبد خانوار‌های شهری به ۶۰ تا ۷۰ درصد رسیده است. میانگین این شاخص در جهان ۱۸ درصد برآورد می‌شود.


بلعیده‌شدن درآمد خانوار‌ها توسط هزینه مسکن، واقعیتی است که به‌خصوص در دوره‌های تنش بازار مسکن به وقوع می‌پیوندد و در سال‌های اخیر با جهش ۷ برابری میانگین قیمت مسکن و اثرگذاری آن بر بازار اجاره، این سهم نیز به‌شدت افزایش پیدا کرده است. در این میان وزیر راه و شهرسازی برای توجیه قانون جهش تولید مسکن و احداث ۴ میلیون مسکن تا سال ۱۴۰۴، به سهم هزینه مسکن در سبد مصرفی خانوار اشاره می‌کند که به‌گفته او در شهر‌های بزرگ از ۶۰ درصد نیز عبور کرده است؛ البته همچنان این پرسش بی‌پاسخ می‌ماند که آیا با ساخت مسکن در حومه شهرها، به‌خصوص در تهران می‌توان محیط مساعدی برای زندگی خانوار‌ها و کاهش هزینه مسکن آن‌ها ایجاد کرد یا نه؟

سایه مسکن بر دخل‌وخرج خانوار
سهم هزینه مسکن در سبد خانوار در جهان به‌طور متوسط ۱۸ درصد و دامنه نوسان آن ۱۵ تا ۲۵ درصد است؛ یعنی یک نفر به‌طور میانگین در ازای دستمزد ۱.۵ساعت کار روزانه می‌تواند اجاره مسکن و هزینه سکونت خود در آن روز را تأمین کند و اجرت مابقی ۶.۵ساعت کار روزانه خود را برای تأمین سایر نیاز‌های زندگی اعم از خوراک، پوشاک، تفریح، ورزش، درمان و... اختصاص دهد. در ایران اگرچه محاسبات رسمی برای این شاخص انجام نمی‌شود، اما برآورد‌های کارشناسی حاکی است سهم هزینه مسکن در سبد یک خانوار شهری معادل دستمزد ۱۶ ساعت کار روزانه است.

به‌عبارت دیگر، یک سرپرست خانوار ماهانه باید معادل ۲ برابر حداقل حقوق مصوب قانون کار برای ۸ ساعت کار در روز را برای تأمین مسکن هزینه کند. بیت‌الله ستاریان، استاد دانشگاه، ازجمله کارشناسانی است که با کنار‌گذاشتن آمار‌های رسمی برگرفته‌شده از میانگین کل کشور، این تحلیل را برای مناطق شهری باورپذیر می‌داند و اظهارات او حداقل با هزینه‌های زندگی در کلانشهر‌ها و به‌خصوص تهران مطابقت دارد. حتی اگر این آمار و ارقام دست بالا در مورد هزینه مسکن خانوار‌های شهری ملاک محاسبه قرار نگیرد و فقط به آمار‌های تعدیل‌شده مرکز آمار ایران برای سال‌۱۳۹۹ استناد شود، بازهم بزرگ‌ترین عامل هزینه‌ای در سبد خانوارها، هزینه اجاره مسکن است که در استان تهران به ۴۷ درصد می‌رسد و در شهر تهران از ۶۵ درصد نیز عبور می‌کند.

همچنین این شاخص در مناطق شهری استان‌های البرز، هرمزگان و قم نیز به‌ترتیب ۳۰ درصد، ۲۸ درصد و ۲۷ درصد از هزینه‌های خانوار را می‌بلعد که در مقایسه با میانگین ۱۵ تا ۲۰ درصدی جهانی، رقم بسیار بالایی است.

البته در گزارش‌های مرکز آمار و بانک مرکزی ردیف‌هایی برای تعیین سهم مسکن از هزینه خانوار‌ها وجود دارد که در این ردیف­‌ها، هزینه‌های مسکن همه خانوار‌ها اعم از مالک و مستأجر براساس اجاره نقدی پرداختی و هزینه حامل‌های انرژی و هزینه استهلاک محاسبه می‌شود که این شاخص نیز با وجود اختلاف جدی با واقعیت هزینه‌های مسکن، همواره بالاتر از ۳۰ تا ۳۵ درصد برآورد می‌شود.

سونامی هزینه مسکن در کلانشهر‌ها
وخامت اوضاع مسکن در هزینه خانوار آن‌هم بعد از رشد ۶۳۰ درصدی میانگین قیمت مسکن در ۴ سال اخیر، موضوعی است که نه می‌توان آن را کتمان کرد و نه بازی با آمار‌ها می‌تواند آن را کم‌اهمیت جلوه دهد. در شرایط فعلی، برای توجیه ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی تا سال‌۱۴۰۴ گزارشی در مورد وضعیت هزینه مسکن خانوار‌های شهری در اختیار متولیان اجرای این قانون گذاشته شده که در آن سهم هزینه مسکن از سبد خانوار در کلانشهر‌ها رقمی بین ۶۰ تا ۷۰ درصد برآورد شده است.

اگرچه هدف از انتشار این گزارش آماری، زمینه‌سازی برای کسب موافقت و حمایت حداکثری برای ساخت ۴ میلیون واحد مسکن در قالب نهضت ملی مسکن است؛ اما پرده را از مقابل وضع نامساعد حوزه مسکن نیز کنار می‌زند. رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی در نشست هم‌اندیشی اخیر با انبوه‌سازان مسکن و ساختمان، اعلام کرده است: هزینه مسکن در سبد خانوار در شهر‌های بزرگ بیش از ۶۰ درصد و در شهر‌های کوچک به میزان کمتر برآورد شده است. همزمان مجتبی یوسفی، عضو کمیسیون عمران مجلس، از رسیدن سهم مسکن در سبد خانوار به ۶۵ تا ۷۰ درصد خبر داده و در ادامه بر حمایت تمام‌قد مجلس از نهضت ملی مسکن و انبوه‌سازان داخلی تأکید کرده است. تفسیر ساده این اعداد و ارقام در مورد هزینه مسکن این است که فشار هزینه‌های خانوار تعداد بیشتری از اعضای خانوار را وادار به‌کار می‌کند و اغلب سرپرستان خانوار نیز مجبور به داشتن بیش از یک شغل می‌شوند. این موضوع جدا از تبعات وخیمی که برای کیفیت زندگی و زیست اجتماعی دارد، بر مناسبات درون خانواده اعم از فرزندآوری و تربیت، آموزش و بهداشت آن‌ها نیز اثرگذار است.

در این میان، اجرای نهضت ملی مسکن از طریق احداث بنای ارزان قیمت با حذف هزینه زمین از تولید مسکن و تعدیل هزینه نهاده‌های ساختمانی، می‌تواند در حل مشکل هزینه مسکن خانوار‌ها به‌خصوص در مناطق روستایی و شهر‌های کوچک مفید باشد، اما در کلانشهر‌ها که عملا مسکن دولتی در فاصله‌ای دورتر از شهر و با زیرساخت‌های ناکافی احداث می‌شود، صرف احداث بنای مسکونی نمی‌تواند رافع هزینه‌های مسکنی خانوار باشد. این مسئله در تهران که بخش عمده مسکن دولتی آن در فاصله حدود ۹۰ کیلومتری و در استان‌های همجوار احداث خواهد شد، بسیار وخیم‌تر است و می‌توان گفت بخش عمده آن با شکست مواجه خواهد شد.

تاوان تضعیف درآمد و مزد
مسکن به‌عنوان یک کالای تولید داخل، تابعی از قیمت زمین و نهاده‌های ساختمانی در اقتصاد ایران است و با جهش چند‌برابری قیمت هرکدام از عوامل دخیل در احداث بنا، رشد قیمت مسکن و در نتیجه افزایش قیمت اجاره‌بهای مسکن نیز ناگزیر است. در این میان، افزایش نیافتن درآمد و مزد خانوار‌ها متناسب با واقعیت‌های اقتصادی فضایی مهیا کرده که توان مالی خانوار‌ها برای خرید مسکن کافی نباشد و در دوره‌های متوالی، مقادیر قابل‌توجهی از درآمد‌های خانوار صرف تأمین مسکن استیجاری شود. شاید روی کاغذ با ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی با قیمت کمتر از میانگین بازار آزاد، بتوان میان‌بری برای خانه‌دار‌کردن خانوار‌های مستأجر ایرانی فراهم آورد؛ اما حقیقت این است که حتی مشارکت در ساخت همین مسکن دولتی نیز نیازمند تأمین آورده ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلیون تومانی خانوار‌ها و دریافت تسهیلات ۲۵۰ تا ۴۵۰ میلیون تومانی با نرخ سود ۱۸ درصد است و این ارقام با توانمندی مالی خانوار‌های متوسط رو به پایین مناسبتی ندارد.

بی‌توجهی به تناسب میان مزد و هزینه معیشت کارگران و کارمندان و خودداری دولت‌ها در ایفای تعهدات و مسئولیت‌های اجتماعی خود در حوزه‌های درمان، آموزش و مسکن، اصلی‌ترین دلایلی است که دخل‌وخرج خانوار‌های حقوق‌بگیر به‌عنوان بزرگ‌ترین جزء از جمعی ایران را به هم ریخته و میانگین دوره انتظار آن‌ها برای خانه‌دار‌شدن را از سن امید به زندگی در ایران بالاتر برده است. در این وضعیت، ضمن اینکه دولت باید در قالب طرح‌هایی نظیر نهضت ملی مسکن تمهیداتی برای تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد بیندیشد، باید برنامه‌های جدی نیز برای بالا بردن درآمد خانوار‌ها از مسیر رشد تولید ناخالص داخلی و سهمی‌کردن نیروی کار از عایدی فعالیت‌های اقتصادی تدوین شود. بدون این اصلاحات، می‌توان برآورد کرد که نه ساخت بنا‌های بلند در بیابان و نه افزایش سالانه دستمزد متناسب با نرخ تورم انتظاری سال بعد، نمی‌تواند کوچک‌ترین گرهی از وضعیت مالی و معیشتی خانوار‌ها باز کند.

خبرگزاری میزان

  • آخر هفته گذشته یک برج مسکونی ۱۷ طبقه در «شمال»، با جرقه آتش در یکی از طبقات فوقانی، ظرف ۱۲ ساعت تبدی

    آخر هفته گذشته یک برج مسکونی ۱۷ طبقه در...

    مطابق آنچه خبرگزاری‌های محلی استان مازندران اعلام کردند، عصر چهارشنبه گذشته، برج مسکونی «رامیلا» واقع در یک شهرک در شهرستان چالوس دچار آتش‌سوزی در یکی از طبقات بالا می‌شود که علت یا منشأ آتش را هم کابل‌های برق ساختمان اعلام کرده‌اند.

  • روزنامه‌های اقتصادی امروز در یک نگاه؛ ‌مسیر گمشده رشد اقتصادی

    روزنامه‌های اقتصادی امروز در یک نگاه؛...

    روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه نخست امروز خود با تیتر «متهم نامرئی گرانی مسکن‌» به بررسی مشکلات مسکن در بازار پرداخت و نوشت: رصد بازار مسکن ایران از دوربین جهانی، ضمن تصویر نمای دیگری از ابعاد «فقر مسکن»، هویت متهم نامرئی و عامل ساختگی «گرانی مسکن» را برای سیاست‌گذار مشخص کرد.

  • بورس‌های جهانی نگران از افزایش قیمت مسکن

    بورس‌های جهانی نگران از افزایش قیمت...

    افزایش سریع قیمت مسکن در آمریکا و انگلیس باعث ریزش بیشتر شاخص های مهم بورسی در جهان شد. افزایش سریع قیمت ها به ویژه در بخش مسکن باعث نگرانی سیاست گذاران و فعالان بازارهای مالی شده است. پس از انتشار خبر رکوردشکنی قیمت مسکن در انگلیس، حالا در آمریکا نیز میشل بومان- مدیر بانک مرکزی این کشور- با ابراز نگرانی نسبت به افزایش مداوم قیمت مسکن گفته است با پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه در بخش مسکن، تورم می تواند سرکش تر و مهار آن سخت تر شود.

  • نگرانی مدیر بانک مرکزی آمریکا از قیمت مسکن

    نگرانی مدیر بانک مرکزی آمریکا از قیمت...

    مدیر ارشد فدرال رزرو هشدار داد با بالا باقی ماندن قیمت مسکن، کار این نهاد برای مهار تورم دشوار خواهد شد. به نقل از اسپوتنیک، میشل بومان با ابراز نگرانی نسبت به افزایش مداوم قیمت مسکن در آمریکا گفته است با پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه در بخش مسکن، تورم می تواند سرکش تر و مهار آن سخت تر شود. وی با بیان اینکه شاهد اختلالات کم سابقه ای در بخش مسکن هستیم افزود: در کوتاه مدت انتظار دارم روند قیمت ها کماکان صعودی باشد.

  • قیمت‌‌ها در مسکن مهر رشت میلیاردی شد

    قیمت‌‌ها در مسکن مهر رشت میلیاردی شد

    مسکن مهر رشت کاربری ویلا پیدا کرده و حالا نه تنها گران‌تر از مسکن مهر تهران خرید و فروش می‌شود که با بهای برخی از این واحدها می‌توان در شهر تهران صاحب خانه شد.

  • دفاتر املاک متخلف با همکاری پلیس پلمب می‌شوند

    دفاتر املاک متخلف با همکاری پلیس پلمب...

    رییس اتحادیه مشاوران املاک گفت: برخی دفاتر املاک که تخلفاتی مثل عدم ارایه کد رهگیری، اضافه دریافت یا دریافت بیعانه را مرتکب می‌شوند در همکاری بازرسان اتحادیه و نیروی انتظامی با آنها برخورد می‌شود که اخیرا ۶۹۳ مورد تذکر به این واحدها داده شده است.

  • دومین فراخوان نام نویسی جهت شرکت در آزمون تخصصی دفاتر مشاور املاک کیش

    دومین فراخوان نام نویسی جهت شرکت در...

    طبق دستور دبیر شورای عالی مناطق آزاد کشور در خصوص تسهیل شرایط شرکت در آزمون تخصصی مشاوران املاک و اصلاح شیوه نامه مربوطه، سازمان منطقه آزاد کیش در نظر دارد بر اساس شرایط جدید آزمون تخصصی برگزار کند.

  • معادلات بازار مسکن تغییر پیدا کرده است

    معادلات بازار مسکن تغییر پیدا کرده است

    پس از کاهش ۰.۲ درصدی قیمتهای قطعی مسکن در مهرماه، بررسی آخرین وضعیت بازار مسکن شهر تهران در آبان ماه از کاهش ۱.۳ درصدی قیمتهای پیشنهادی، افت ۳.۲ درصدی نرخ اجاره و افزایش ۱۲ درصدی تمایل برای فروش حکایت دارد.بازار مسکن شهر تهران در ۳۰ روز منتهی به ۱۵ آبان ماه ۱۴۰۰ با کاهش ۱.۳ درصدی قیمتهای پیشنهادی مواجه شده است. پس از افزایش نسبی نرخهای پیشنهادی در سه ماهه تابستان، قیمتهای قطعی در مهرماه ۰.۲ درصد کاهش پیدا کرد. آخرین وضعیت بازار در نیمه آبان ماه نیز گویای آن است که قیمت آگهی‌ها طی یک ماه اخیر ۱

  • منابع بانک‌ها برای رونق بازار مسکن اندک است

    منابع بانک‌ها برای رونق بازار مسکن اندک...

    حسین‌زاده :چند پیشنهاد برای رونق بازار مسکن رئیس سابق بانک ملی گفت: منابع مالی بانک‌ها در خصوص ارائه تسهیلات مالی به بخش مسکن به‌شدت محدود است.

  • واگذاری خانه‌های خالی به افراد نیازمند

    واگذاری خانه‌های خالی به افراد نیازمند

    یک کارشناس بازار مسکن گفت: باید توجه داشت که کشور با ۲.۵ میلیون واحد مسکونی خالی از سکنه و با میانگین هر واحد ۱۰۰ متر مربع و قیمت هر متر مربع ۱۰ میلیون تومان ، سرمایه ای حدود ۲۵۰۰ تریلیون تومان را بلا استفاده گذاشته است و به دنبال هزینه مجدد به همین میزان و حتی بیشتر در این زمینه است.

  • درس چینی برای بخش مسکن/ راز ورشکستگی احتمالی اورگرند در عدم پیش فروش مسکن بود

    درس چینی برای بخش مسکن/ راز ورشکستگی...

    همه مردم نمی‌توانند مسکن مورد نیاز را خریداری یا اجاره کنند. با وجود بازار رهن (بازار خرید اعتباری بلندمدت مسکن در قبال توثیق مسکن) بزرگ، برای بسیاری از مردم، خرید مسکن، مثل ایران، در استطاعت نیست.

  • غیر قانونی بودن خرید و فروش امتیاز مسکن اقدام ملی

    غیر قانونی بودن خرید و فروش امتیاز مسکن...

    مدیرعامل شرکت عمران پردیس گفت: خرید و فروش امتیاز مسکن اقدام ملی غیر قانونی است.

  • چهارمین شهر گران دنیا در مسکن

    چهارمین شهر گران دنیا در مسکن

    مقایسه قیمت مسکن در ۴۸۶ شهر دنیا نشان می‌دهد، تهران با شاخص ۴۸٫۴ چهارمین شهر جهان با کمترین قدرت خرید خانوارها را دارد.

  • در شش ماهه نخست سال جاری عملیات عمرانی بیش از 3 هزار واحد مسکونی مددجویان کمیته امداد در اصفهان

    در شش ماهه نخست سال جاری عملیات عمرانی...

    مدیر تامین مسکن و امور مهندسی ساختمان کمیته امداد امام خمینی(ره) استان اصفهان عملیات عمرانی بیش از 3هزار واحد مسکونی مددجویان کمیته امداد در اصفهان خبر داد.

  • رستم قاسمی: آورده مردم در قانون جهش تولید مسکن اندک است

    رستم قاسمی: آورده مردم در قانون جهش...

    وزیر راه و شهرسازی با اشاره به توافق وزارتخانه‌های راه و صمت برای پیش‌خرید مصالح ساختمانی، گفت: با اجرای نهضت ملی مسکن، کشور را به کارگاه ساختمان تبدیل می‌کنیم.

  • 80 واحد مسکونی و تجاری بابلسر دچار خسارت آبگرفتگی شد

    80 واحد مسکونی و تجاری بابلسر دچار...

    بخشدار بهنمیر شهرستان بابلسر از خسارت سیل به 50 واحد مسکونی و تجاری حوزه شهری و 30 واحد مسکونی روستایی در این بخش خبر داد.

  • ابرتورم در کمین

    ابرتورم در کمین

    در میان افزایش قیمت کالاهای اساسی، بالا رفتن قیمت مسکن اما همچنان خبرسازترین است و بسیاری از اقشار ضعیف را از تهران راهی شهرستان کرده.

  • جزئیات وام‌هایی که با تولد فرزند سوم به خانوارها تعلق می‌گیرد

    جزئیات وام‌هایی که با تولد فرزند سوم به...

    مجلس برای خانواده‌های دارای سه فرزند و بیشتر تسهیلات و امتیازات خاصی در نظر گرفته است. از پرداخت تسهیلات ۳۰ میلیون تومانی تا پرداخت ۱۲۰ میلیون تومان وام مازاد خرید خانه در نظر گرفته است.

  • استاندار خراسان شمالی تاکید کرد؛ لزوم اتمام ساخت ۱۴۳ واحد زلزله‌زده خراسان شمالی تا پایان آبان

    استاندار خراسان شمالی تاکید کرد؛ لزوم...

    لزوم اتمام ساخت ۱۴۳ واحد زلزله‌زده خراسان شمالی تا پایان آبان بجنورد- استاندار خراسان شمالی گفت: سکونت در ۱۴۳ واحد مسکونی زلزله زده میسر نیست و اکنون روند بازسازی این واحدها در مرحله سقف زنی قرار دارد که با انسجام بیشتر باید تا پایان آبان تکمیل شود.

  • آِیت الله مدرسی: تامین مسکن مهمترین مطالبه مردم از دولت انقلابی است

    آِیت الله مدرسی: تامین مسکن مهمترین...

    امام جمعه بخش مرکزی یزد با اشاره به وضعیت آشفته بازار اجاره بها در حوزه مسکن و تامین سرپناه مردم گفت: تامین مسکن انتظار جدی مردم مسئولان است.

  • چند نفر در طرح مسکن ملی ثبت نام کردند

    چند نفر در طرح مسکن ملی ثبت نام کردند

    وزارت راه و شهرسازی تازه‌ترین آمار ثبت‌نام در سامانه نهضت ملی مسکن را اعلام کرد که بر اساس آن ۷۵۱ هزار و ۳۸۵ نفر تا کنون در سامانه ثمن نام نویسی کرده اند.