بازار املاک / ۶۰ درصد درآمد خانوار را مسکن میبلعد

۶۰ درصد درآمد خانوار را مسکن میبلعد

۶۰ درصد درآمد خانوار را مسکن میبلعد

بررسی‌ها نشان می‌دهد خانوار‌های شهری به‌طور میانگین باید ۶۰ تا ۷۰ درصد درآمد ماهانه خود را برای تامین هزینه‌های مسکن خرج کنند. روزنامه همشهری نوشت: طبق آمار‌هایی که وزیر راه و شهرسازی و یک عضو کمیسیون عمران مجلس به آن استناد کرده‌اند، سهم هزینه مسکن در سبد خانوار‌های شهری به ۶۰ تا ۷۰ درصد رسیده است. میانگین این شاخص در جهان ۱۸ درصد برآورد می‌شود.


بلعیده‌شدن درآمد خانوار‌ها توسط هزینه مسکن، واقعیتی است که به‌خصوص در دوره‌های تنش بازار مسکن به وقوع می‌پیوندد و در سال‌های اخیر با جهش ۷ برابری میانگین قیمت مسکن و اثرگذاری آن بر بازار اجاره، این سهم نیز به‌شدت افزایش پیدا کرده است. در این میان وزیر راه و شهرسازی برای توجیه قانون جهش تولید مسکن و احداث ۴ میلیون مسکن تا سال ۱۴۰۴، به سهم هزینه مسکن در سبد مصرفی خانوار اشاره می‌کند که به‌گفته او در شهر‌های بزرگ از ۶۰ درصد نیز عبور کرده است؛ البته همچنان این پرسش بی‌پاسخ می‌ماند که آیا با ساخت مسکن در حومه شهرها، به‌خصوص در تهران می‌توان محیط مساعدی برای زندگی خانوار‌ها و کاهش هزینه مسکن آن‌ها ایجاد کرد یا نه؟

سایه مسکن بر دخل‌وخرج خانوار
سهم هزینه مسکن در سبد خانوار در جهان به‌طور متوسط ۱۸ درصد و دامنه نوسان آن ۱۵ تا ۲۵ درصد است؛ یعنی یک نفر به‌طور میانگین در ازای دستمزد ۱.۵ساعت کار روزانه می‌تواند اجاره مسکن و هزینه سکونت خود در آن روز را تأمین کند و اجرت مابقی ۶.۵ساعت کار روزانه خود را برای تأمین سایر نیاز‌های زندگی اعم از خوراک، پوشاک، تفریح، ورزش، درمان و... اختصاص دهد. در ایران اگرچه محاسبات رسمی برای این شاخص انجام نمی‌شود، اما برآورد‌های کارشناسی حاکی است سهم هزینه مسکن در سبد یک خانوار شهری معادل دستمزد ۱۶ ساعت کار روزانه است.

به‌عبارت دیگر، یک سرپرست خانوار ماهانه باید معادل ۲ برابر حداقل حقوق مصوب قانون کار برای ۸ ساعت کار در روز را برای تأمین مسکن هزینه کند. بیت‌الله ستاریان، استاد دانشگاه، ازجمله کارشناسانی است که با کنار‌گذاشتن آمار‌های رسمی برگرفته‌شده از میانگین کل کشور، این تحلیل را برای مناطق شهری باورپذیر می‌داند و اظهارات او حداقل با هزینه‌های زندگی در کلانشهر‌ها و به‌خصوص تهران مطابقت دارد. حتی اگر این آمار و ارقام دست بالا در مورد هزینه مسکن خانوار‌های شهری ملاک محاسبه قرار نگیرد و فقط به آمار‌های تعدیل‌شده مرکز آمار ایران برای سال‌۱۳۹۹ استناد شود، بازهم بزرگ‌ترین عامل هزینه‌ای در سبد خانوارها، هزینه اجاره مسکن است که در استان تهران به ۴۷ درصد می‌رسد و در شهر تهران از ۶۵ درصد نیز عبور می‌کند.

همچنین این شاخص در مناطق شهری استان‌های البرز، هرمزگان و قم نیز به‌ترتیب ۳۰ درصد، ۲۸ درصد و ۲۷ درصد از هزینه‌های خانوار را می‌بلعد که در مقایسه با میانگین ۱۵ تا ۲۰ درصدی جهانی، رقم بسیار بالایی است.

البته در گزارش‌های مرکز آمار و بانک مرکزی ردیف‌هایی برای تعیین سهم مسکن از هزینه خانوار‌ها وجود دارد که در این ردیف­‌ها، هزینه‌های مسکن همه خانوار‌ها اعم از مالک و مستأجر براساس اجاره نقدی پرداختی و هزینه حامل‌های انرژی و هزینه استهلاک محاسبه می‌شود که این شاخص نیز با وجود اختلاف جدی با واقعیت هزینه‌های مسکن، همواره بالاتر از ۳۰ تا ۳۵ درصد برآورد می‌شود.

سونامی هزینه مسکن در کلانشهر‌ها
وخامت اوضاع مسکن در هزینه خانوار آن‌هم بعد از رشد ۶۳۰ درصدی میانگین قیمت مسکن در ۴ سال اخیر، موضوعی است که نه می‌توان آن را کتمان کرد و نه بازی با آمار‌ها می‌تواند آن را کم‌اهمیت جلوه دهد. در شرایط فعلی، برای توجیه ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی تا سال‌۱۴۰۴ گزارشی در مورد وضعیت هزینه مسکن خانوار‌های شهری در اختیار متولیان اجرای این قانون گذاشته شده که در آن سهم هزینه مسکن از سبد خانوار در کلانشهر‌ها رقمی بین ۶۰ تا ۷۰ درصد برآورد شده است.

اگرچه هدف از انتشار این گزارش آماری، زمینه‌سازی برای کسب موافقت و حمایت حداکثری برای ساخت ۴ میلیون واحد مسکن در قالب نهضت ملی مسکن است؛ اما پرده را از مقابل وضع نامساعد حوزه مسکن نیز کنار می‌زند. رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی در نشست هم‌اندیشی اخیر با انبوه‌سازان مسکن و ساختمان، اعلام کرده است: هزینه مسکن در سبد خانوار در شهر‌های بزرگ بیش از ۶۰ درصد و در شهر‌های کوچک به میزان کمتر برآورد شده است. همزمان مجتبی یوسفی، عضو کمیسیون عمران مجلس، از رسیدن سهم مسکن در سبد خانوار به ۶۵ تا ۷۰ درصد خبر داده و در ادامه بر حمایت تمام‌قد مجلس از نهضت ملی مسکن و انبوه‌سازان داخلی تأکید کرده است. تفسیر ساده این اعداد و ارقام در مورد هزینه مسکن این است که فشار هزینه‌های خانوار تعداد بیشتری از اعضای خانوار را وادار به‌کار می‌کند و اغلب سرپرستان خانوار نیز مجبور به داشتن بیش از یک شغل می‌شوند. این موضوع جدا از تبعات وخیمی که برای کیفیت زندگی و زیست اجتماعی دارد، بر مناسبات درون خانواده اعم از فرزندآوری و تربیت، آموزش و بهداشت آن‌ها نیز اثرگذار است.

در این میان، اجرای نهضت ملی مسکن از طریق احداث بنای ارزان قیمت با حذف هزینه زمین از تولید مسکن و تعدیل هزینه نهاده‌های ساختمانی، می‌تواند در حل مشکل هزینه مسکن خانوار‌ها به‌خصوص در مناطق روستایی و شهر‌های کوچک مفید باشد، اما در کلانشهر‌ها که عملا مسکن دولتی در فاصله‌ای دورتر از شهر و با زیرساخت‌های ناکافی احداث می‌شود، صرف احداث بنای مسکونی نمی‌تواند رافع هزینه‌های مسکنی خانوار باشد. این مسئله در تهران که بخش عمده مسکن دولتی آن در فاصله حدود ۹۰ کیلومتری و در استان‌های همجوار احداث خواهد شد، بسیار وخیم‌تر است و می‌توان گفت بخش عمده آن با شکست مواجه خواهد شد.

تاوان تضعیف درآمد و مزد
مسکن به‌عنوان یک کالای تولید داخل، تابعی از قیمت زمین و نهاده‌های ساختمانی در اقتصاد ایران است و با جهش چند‌برابری قیمت هرکدام از عوامل دخیل در احداث بنا، رشد قیمت مسکن و در نتیجه افزایش قیمت اجاره‌بهای مسکن نیز ناگزیر است. در این میان، افزایش نیافتن درآمد و مزد خانوار‌ها متناسب با واقعیت‌های اقتصادی فضایی مهیا کرده که توان مالی خانوار‌ها برای خرید مسکن کافی نباشد و در دوره‌های متوالی، مقادیر قابل‌توجهی از درآمد‌های خانوار صرف تأمین مسکن استیجاری شود. شاید روی کاغذ با ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی با قیمت کمتر از میانگین بازار آزاد، بتوان میان‌بری برای خانه‌دار‌کردن خانوار‌های مستأجر ایرانی فراهم آورد؛ اما حقیقت این است که حتی مشارکت در ساخت همین مسکن دولتی نیز نیازمند تأمین آورده ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلیون تومانی خانوار‌ها و دریافت تسهیلات ۲۵۰ تا ۴۵۰ میلیون تومانی با نرخ سود ۱۸ درصد است و این ارقام با توانمندی مالی خانوار‌های متوسط رو به پایین مناسبتی ندارد.

بی‌توجهی به تناسب میان مزد و هزینه معیشت کارگران و کارمندان و خودداری دولت‌ها در ایفای تعهدات و مسئولیت‌های اجتماعی خود در حوزه‌های درمان، آموزش و مسکن، اصلی‌ترین دلایلی است که دخل‌وخرج خانوار‌های حقوق‌بگیر به‌عنوان بزرگ‌ترین جزء از جمعی ایران را به هم ریخته و میانگین دوره انتظار آن‌ها برای خانه‌دار‌شدن را از سن امید به زندگی در ایران بالاتر برده است. در این وضعیت، ضمن اینکه دولت باید در قالب طرح‌هایی نظیر نهضت ملی مسکن تمهیداتی برای تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد بیندیشد، باید برنامه‌های جدی نیز برای بالا بردن درآمد خانوار‌ها از مسیر رشد تولید ناخالص داخلی و سهمی‌کردن نیروی کار از عایدی فعالیت‌های اقتصادی تدوین شود. بدون این اصلاحات، می‌توان برآورد کرد که نه ساخت بنا‌های بلند در بیابان و نه افزایش سالانه دستمزد متناسب با نرخ تورم انتظاری سال بعد، نمی‌تواند کوچک‌ترین گرهی از وضعیت مالی و معیشتی خانوار‌ها باز کند.

خبرگزاری میزان

  • قیمت اوراق مسکن در استان‌ها چقدر است؟

    قیمت اوراق مسکن در استان‌ها چقدر است؟

    سقف تسهیلات خرید مسکن برای مراکز استان و شهرهای با جمعیت بیش از ۲۰۰ هزار نفر برای مجردها به ۱۶۰ و برای زوجین به ۳۲۰ میلیون تومان رسیده است اوراق مسکن

  • زندگی در چادر به خاطر گرانی مسکن

    زندگی در چادر به خاطر گرانی مسکن

    سکونت یک پدر و پسر در چادری در جنگل های اطراف ایلام منتشر شد که در آن فرزند خانواده می گوید به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه اجاره مجبور به زندگی در چادر شده اند.

  • ایرانی‌ها رکورد خرید خانه در ترکیه را دوباره شکستند

    ایرانی‌ها رکورد خرید خانه در ترکیه را...

    علت اوج‌گیری خرید مسکن توسط خارجیان از جمله ایرانی‌ها در ترکیه می‌تواند به افت ارزش لیر و تورم مهار شده مسکن در این کشور برگردد. افت ارزش لیر ترکیه فروش مسکن به خارجی‌ها را بیشتر امکان‌پذیر کرده است.

  • جنجال قصر ۱۸۰۰ متری در لواسان؛ ۲ میلیارد ودیعه‌، ۲۵۰ میلیون هم اجاره ماهانه

    جنجال قصر ۱۸۰۰ متری در لواسان؛ ۲...

    تصویری از قیمت اجاره یک خانه ۱۸۰۰ متری در لواسان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد که واکنش‌های زیادی را به همراه داشت.

  • ایرانی‌ها و عراقی ‌ها بزرگ‌ترین خریداران خانه در ترکیه

    ایرانی‌ها و عراقی ‌ها بزرگ‌ترین...

    استانبول محبوب ترین مقصد خرید خانه برای شهروندان خارجی از جمله ایرانی‌ها در ترکیه است.

  • چرا بانک مسکن به بازنشستگان وام نمی‌دهد؟

    چرا بانک مسکن به بازنشستگان وام...

    بانک مسکن تکلیف خود مبنی بر پرداخت ۴۰ هزار فقره تسهیلات خرید و ساخت مسکن از محل اقساط بازگشتی مسکن مهر به بازنشستگان را انجام نداد.

  • مالیات کمرشکن بر لوکس‌ها؛ ۵ میلیون تومان مالیات برای خانه ۱۵ میلیاردی

    مالیات کمرشکن بر لوکس‌ها؛ ۵ میلیون...

    پیمانه اقتصادی بورس سقوط کرد؛ وزیر اقتصاد مهمترین حمایت دولت از بازار سرمایه را اعلام کرد/ این سه کسب‌وکار از بند انحصار آزاد شدند

  • لزوم اتصال شهرهای جنوبی فارس به راه آهن

    لزوم اتصال شهرهای جنوبی فارس به راه آهن

    نماینده مردم لارستان،خنج،گراش و اوز پیش از سفر رئیس جمهور به استان فارس، در گفتگویی با وزیر راه و شهرسازی بر لزوم توجه به پروژه های راه و شهرسازی و مسکن در حوزه انتخابیه خود تأکید کرد.

  • چینی ها برای ساخت مسکن به ایران می آیند

    چینی ها برای ساخت مسکن به ایران می آیند

    عضو کمیسیون عمران مجلس ضمن مخالفت با مذاکره وزارت راه با چینی‌ها برای ساخت انبوه‌ مسکن در ایران، گفت:‌انبوه‌سازان ایرانی توان ساخت یک میلیون مسکن را دارند.

  •  ۱۱۰ هزار معلول «خانه» ندارند/درخواستی از دولت برای واگذاری مسکن رایگان به معلولان

    ۱۱۰ هزار معلول «خانه» ندارند/درخواستی...

    مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق معلولان ایران اعلام کرد که بیش از ۱۱۰ هزار معلول در کشور فاقد مسکن هستند.

  • روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

    روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

    بازار جهانی مسکن برای عبور از تورم با یک تله روبه‌رو است که آسیب‌پذیرترین خریداران مصرفی را تهدید می‌کند. «اکونومیست» با بررسی تصمیمات احتمالی سیاستگذاران پولی در کشورهایی که دچار رشد تند قیمت مسکن شده‌اند، هشدار داد.

  • 85 خانواده زلزله‌زده کوهرنگی در چادرهای هلال‌احمر مستقر شدند

    85 خانواده زلزله‌زده کوهرنگی در چادرهای...

    فرماندار شهرستان کوهرنگ از اسکان موقت 85 خانواده در چادرهای هلال‌احمر در پی زلزله و پس‌لرزه‌های اخیر در این شهرستان خبر داد.

  • ثبت بیشترین افزایش قیمت مسکن انگلیس در ۱۴ سال اخیر

    ثبت بیشترین افزایش قیمت مسکن انگلیس در...

    متوسط قیمت خانه در انگلیس به بالای ۲۴۲ هزار پوند رسیده است.

  • تهیه مسکن کارگری از اولویت‌های جامعه کارفرمایان استان یزد است

    تهیه مسکن کارگری از اولویت‌های جامعه...

    یزد سرپرست تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان یزد با بیان این که بخش قابل توجهی از حقوق و دستمزد کارگران برای اجاره بها صرف می‌شود، تهیه مسکن کارگری را از اولویت های جامعه کارفرمایان استان خواند.

  • خرید و فروش امتیاز واحدهای مسکن ملی غیر قانونی است

    خرید و فروش امتیاز واحدهای مسکن ملی غیر...

    معاون مسکن و بازآفرینی شهری راه و شهرسازی کردستان گفت: فروش امتیاز واحدهای مسکن ملی غیر قانونی است و مشکلات حقوقی بسیاری را برای خریدار و فروشنده ایجاد خواهد کرد.

  • ابلاغ مصوبه پرداخت تسهیلات بانکی به استان کهگیلویه و بویراحمد

    ابلاغ مصوبه پرداخت تسهیلات بانکی به...

    از سوی معاون اول رئیس‌جمهور؛ ابلاغ مصوبه پرداخت تسهیلات بانکی به استان کهگیلویه و بویراحمد

  • جذب ۳برایر اعتبارات استانی از محل اعتبارات ملی

    جذب ۳برایر اعتبارات استانی از محل...

    ساخت ۵۴۴ واحد مسکونی برای روستاییان سمنان سمنان مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان سمنان از جذب سه برایر اعتبارات استانی از محل اعتبارات ملی از سوی این نهاد خبر داد.

  • افزایش ۴۷ درصدی تورم قراردادهای تمدیدی اجاره‌بهای مسکن

    افزایش ۴۷ درصدی تورم قراردادهای تمدیدی...

    افزایش 47 درصدی تورم قراردادهای تمدیدی اجاره‌بهای مسکنمرکز آمار ایران از افزایش ۴۷ درصدی تورم قراردادهای تمدیدی اجاره‌بهای مسکن در تابستان امسال نسبت به فصل مشابه سال گذشته خبر داد.

  • تخریب ۸۰ درصدی واحدهای مسکونی در ۲۵ روستای زلزله‌زده اندیکا

    تخریب ۸۰ درصدی واحدهای مسکونی در ۲۵...

    مدیرکل بنیاد مسکن خوزستان گفت: ارزیابی‌های انجام شده در ۲۵ روستا نشان می‌دهد حدود ۸۰ درصد واحدهای مسکونی در زلزله اخیر به‌طور کامل تخریب‌شده که احداثی تشخیص داده شده است.اتمام ارزیابی‌ها طی دو روز آینده

  • جزئیات زلزله خوزستان_ تخریب ۱۰۰ درصدی ۴۰۰ روستا

    جزئیات زلزله خوزستان_ تخریب ۱۰۰ درصدی...

    بامداد امروز (۱۷ مهر) زلزله‌ای به بزرگی ۵ ریشتر استان خوزستان، حوالی قلعه خواجه، را لرزاند و ساعت ۹:۳۵ نیز پس‌لرزه‌ای به قدرت ۴.۶ ریشتر رخ داد. این زلزله باعث تخریب برخی منازل مسکونی و مصدومیت ۳ نفر تاکنون شده است.

  •  معرفی تولید کنندگان برتر میلگرد ایران

    معرفی تولید کنندگان برتر میلگرد ایران

    لیست تولید کنندگان میلگرد ایران را قرار داده شده است تا شناخت مناسبی نسبت به آن ها پیدا کنید. همچنین در انتها یک روش مطمئن برای خرید میلگرد از کارخانه های فولادی مشهور ایران معرفی خواهد شد.