بازار املاک / ۶۰ درصد درآمد خانوار را مسکن میبلعد

۶۰ درصد درآمد خانوار را مسکن میبلعد

۶۰ درصد درآمد خانوار را مسکن میبلعد

بررسی‌ها نشان می‌دهد خانوار‌های شهری به‌طور میانگین باید ۶۰ تا ۷۰ درصد درآمد ماهانه خود را برای تامین هزینه‌های مسکن خرج کنند. روزنامه همشهری نوشت: طبق آمار‌هایی که وزیر راه و شهرسازی و یک عضو کمیسیون عمران مجلس به آن استناد کرده‌اند، سهم هزینه مسکن در سبد خانوار‌های شهری به ۶۰ تا ۷۰ درصد رسیده است. میانگین این شاخص در جهان ۱۸ درصد برآورد می‌شود.


بلعیده‌شدن درآمد خانوار‌ها توسط هزینه مسکن، واقعیتی است که به‌خصوص در دوره‌های تنش بازار مسکن به وقوع می‌پیوندد و در سال‌های اخیر با جهش ۷ برابری میانگین قیمت مسکن و اثرگذاری آن بر بازار اجاره، این سهم نیز به‌شدت افزایش پیدا کرده است. در این میان وزیر راه و شهرسازی برای توجیه قانون جهش تولید مسکن و احداث ۴ میلیون مسکن تا سال ۱۴۰۴، به سهم هزینه مسکن در سبد مصرفی خانوار اشاره می‌کند که به‌گفته او در شهر‌های بزرگ از ۶۰ درصد نیز عبور کرده است؛ البته همچنان این پرسش بی‌پاسخ می‌ماند که آیا با ساخت مسکن در حومه شهرها، به‌خصوص در تهران می‌توان محیط مساعدی برای زندگی خانوار‌ها و کاهش هزینه مسکن آن‌ها ایجاد کرد یا نه؟

سایه مسکن بر دخل‌وخرج خانوار
سهم هزینه مسکن در سبد خانوار در جهان به‌طور متوسط ۱۸ درصد و دامنه نوسان آن ۱۵ تا ۲۵ درصد است؛ یعنی یک نفر به‌طور میانگین در ازای دستمزد ۱.۵ساعت کار روزانه می‌تواند اجاره مسکن و هزینه سکونت خود در آن روز را تأمین کند و اجرت مابقی ۶.۵ساعت کار روزانه خود را برای تأمین سایر نیاز‌های زندگی اعم از خوراک، پوشاک، تفریح، ورزش، درمان و... اختصاص دهد. در ایران اگرچه محاسبات رسمی برای این شاخص انجام نمی‌شود، اما برآورد‌های کارشناسی حاکی است سهم هزینه مسکن در سبد یک خانوار شهری معادل دستمزد ۱۶ ساعت کار روزانه است.

به‌عبارت دیگر، یک سرپرست خانوار ماهانه باید معادل ۲ برابر حداقل حقوق مصوب قانون کار برای ۸ ساعت کار در روز را برای تأمین مسکن هزینه کند. بیت‌الله ستاریان، استاد دانشگاه، ازجمله کارشناسانی است که با کنار‌گذاشتن آمار‌های رسمی برگرفته‌شده از میانگین کل کشور، این تحلیل را برای مناطق شهری باورپذیر می‌داند و اظهارات او حداقل با هزینه‌های زندگی در کلانشهر‌ها و به‌خصوص تهران مطابقت دارد. حتی اگر این آمار و ارقام دست بالا در مورد هزینه مسکن خانوار‌های شهری ملاک محاسبه قرار نگیرد و فقط به آمار‌های تعدیل‌شده مرکز آمار ایران برای سال‌۱۳۹۹ استناد شود، بازهم بزرگ‌ترین عامل هزینه‌ای در سبد خانوارها، هزینه اجاره مسکن است که در استان تهران به ۴۷ درصد می‌رسد و در شهر تهران از ۶۵ درصد نیز عبور می‌کند.

همچنین این شاخص در مناطق شهری استان‌های البرز، هرمزگان و قم نیز به‌ترتیب ۳۰ درصد، ۲۸ درصد و ۲۷ درصد از هزینه‌های خانوار را می‌بلعد که در مقایسه با میانگین ۱۵ تا ۲۰ درصدی جهانی، رقم بسیار بالایی است.

البته در گزارش‌های مرکز آمار و بانک مرکزی ردیف‌هایی برای تعیین سهم مسکن از هزینه خانوار‌ها وجود دارد که در این ردیف­‌ها، هزینه‌های مسکن همه خانوار‌ها اعم از مالک و مستأجر براساس اجاره نقدی پرداختی و هزینه حامل‌های انرژی و هزینه استهلاک محاسبه می‌شود که این شاخص نیز با وجود اختلاف جدی با واقعیت هزینه‌های مسکن، همواره بالاتر از ۳۰ تا ۳۵ درصد برآورد می‌شود.

سونامی هزینه مسکن در کلانشهر‌ها
وخامت اوضاع مسکن در هزینه خانوار آن‌هم بعد از رشد ۶۳۰ درصدی میانگین قیمت مسکن در ۴ سال اخیر، موضوعی است که نه می‌توان آن را کتمان کرد و نه بازی با آمار‌ها می‌تواند آن را کم‌اهمیت جلوه دهد. در شرایط فعلی، برای توجیه ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی تا سال‌۱۴۰۴ گزارشی در مورد وضعیت هزینه مسکن خانوار‌های شهری در اختیار متولیان اجرای این قانون گذاشته شده که در آن سهم هزینه مسکن از سبد خانوار در کلانشهر‌ها رقمی بین ۶۰ تا ۷۰ درصد برآورد شده است.

اگرچه هدف از انتشار این گزارش آماری، زمینه‌سازی برای کسب موافقت و حمایت حداکثری برای ساخت ۴ میلیون واحد مسکن در قالب نهضت ملی مسکن است؛ اما پرده را از مقابل وضع نامساعد حوزه مسکن نیز کنار می‌زند. رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی در نشست هم‌اندیشی اخیر با انبوه‌سازان مسکن و ساختمان، اعلام کرده است: هزینه مسکن در سبد خانوار در شهر‌های بزرگ بیش از ۶۰ درصد و در شهر‌های کوچک به میزان کمتر برآورد شده است. همزمان مجتبی یوسفی، عضو کمیسیون عمران مجلس، از رسیدن سهم مسکن در سبد خانوار به ۶۵ تا ۷۰ درصد خبر داده و در ادامه بر حمایت تمام‌قد مجلس از نهضت ملی مسکن و انبوه‌سازان داخلی تأکید کرده است. تفسیر ساده این اعداد و ارقام در مورد هزینه مسکن این است که فشار هزینه‌های خانوار تعداد بیشتری از اعضای خانوار را وادار به‌کار می‌کند و اغلب سرپرستان خانوار نیز مجبور به داشتن بیش از یک شغل می‌شوند. این موضوع جدا از تبعات وخیمی که برای کیفیت زندگی و زیست اجتماعی دارد، بر مناسبات درون خانواده اعم از فرزندآوری و تربیت، آموزش و بهداشت آن‌ها نیز اثرگذار است.

در این میان، اجرای نهضت ملی مسکن از طریق احداث بنای ارزان قیمت با حذف هزینه زمین از تولید مسکن و تعدیل هزینه نهاده‌های ساختمانی، می‌تواند در حل مشکل هزینه مسکن خانوار‌ها به‌خصوص در مناطق روستایی و شهر‌های کوچک مفید باشد، اما در کلانشهر‌ها که عملا مسکن دولتی در فاصله‌ای دورتر از شهر و با زیرساخت‌های ناکافی احداث می‌شود، صرف احداث بنای مسکونی نمی‌تواند رافع هزینه‌های مسکنی خانوار باشد. این مسئله در تهران که بخش عمده مسکن دولتی آن در فاصله حدود ۹۰ کیلومتری و در استان‌های همجوار احداث خواهد شد، بسیار وخیم‌تر است و می‌توان گفت بخش عمده آن با شکست مواجه خواهد شد.

تاوان تضعیف درآمد و مزد
مسکن به‌عنوان یک کالای تولید داخل، تابعی از قیمت زمین و نهاده‌های ساختمانی در اقتصاد ایران است و با جهش چند‌برابری قیمت هرکدام از عوامل دخیل در احداث بنا، رشد قیمت مسکن و در نتیجه افزایش قیمت اجاره‌بهای مسکن نیز ناگزیر است. در این میان، افزایش نیافتن درآمد و مزد خانوار‌ها متناسب با واقعیت‌های اقتصادی فضایی مهیا کرده که توان مالی خانوار‌ها برای خرید مسکن کافی نباشد و در دوره‌های متوالی، مقادیر قابل‌توجهی از درآمد‌های خانوار صرف تأمین مسکن استیجاری شود. شاید روی کاغذ با ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی با قیمت کمتر از میانگین بازار آزاد، بتوان میان‌بری برای خانه‌دار‌کردن خانوار‌های مستأجر ایرانی فراهم آورد؛ اما حقیقت این است که حتی مشارکت در ساخت همین مسکن دولتی نیز نیازمند تأمین آورده ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلیون تومانی خانوار‌ها و دریافت تسهیلات ۲۵۰ تا ۴۵۰ میلیون تومانی با نرخ سود ۱۸ درصد است و این ارقام با توانمندی مالی خانوار‌های متوسط رو به پایین مناسبتی ندارد.

بی‌توجهی به تناسب میان مزد و هزینه معیشت کارگران و کارمندان و خودداری دولت‌ها در ایفای تعهدات و مسئولیت‌های اجتماعی خود در حوزه‌های درمان، آموزش و مسکن، اصلی‌ترین دلایلی است که دخل‌وخرج خانوار‌های حقوق‌بگیر به‌عنوان بزرگ‌ترین جزء از جمعی ایران را به هم ریخته و میانگین دوره انتظار آن‌ها برای خانه‌دار‌شدن را از سن امید به زندگی در ایران بالاتر برده است. در این وضعیت، ضمن اینکه دولت باید در قالب طرح‌هایی نظیر نهضت ملی مسکن تمهیداتی برای تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد بیندیشد، باید برنامه‌های جدی نیز برای بالا بردن درآمد خانوار‌ها از مسیر رشد تولید ناخالص داخلی و سهمی‌کردن نیروی کار از عایدی فعالیت‌های اقتصادی تدوین شود. بدون این اصلاحات، می‌توان برآورد کرد که نه ساخت بنا‌های بلند در بیابان و نه افزایش سالانه دستمزد متناسب با نرخ تورم انتظاری سال بعد، نمی‌تواند کوچک‌ترین گرهی از وضعیت مالی و معیشتی خانوار‌ها باز کند.

خبرگزاری میزان

  •  معرفی تولید کنندگان برتر میلگرد ایران

    معرفی تولید کنندگان برتر میلگرد ایران

    لیست تولید کنندگان میلگرد ایران را قرار داده شده است تا شناخت مناسبی نسبت به آن ها پیدا کنید. همچنین در انتها یک روش مطمئن برای خرید میلگرد از کارخانه های فولادی مشهور ایران معرفی خواهد شد.

  • مسکن در نیمه اول ۱۴۰۰ چطور گران شد؟

    مسکن در نیمه اول ۱۴۰۰ چطور گران شد؟

    برآیند تغییرات قیمتی نشان می‌دهد که در نیمه اول سال ۱۴۰۰، رشد ۴.۷ درصدی قیمت مسکن اتفاق افتاده است.

  • افزایش قیمت اوراق مسکن

    افزایش قیمت اوراق مسکن

    قیمت این اوراق در تیر و مرداد و شهریور سال جاری نیز به ترتیب ۷۳ هزار و ۱۰۰، ۷۳ هزار و ۴۰۰ و ۷۴ هزار و ۳۰۰تومان است و این گزارش بر اساس قیمت شهریور ماه نوشته شده است.

  • خسارت 60 درصدی به واحد های مسکونی کوهرنگ

    خسارت 60 درصدی به واحد های مسکونی...

    زلزله 30 تا 60 درصد به واحد های مسکونی،مراکز خدماتی و تاسیسات در شهرستان کوهرنگ خسارت وارد کرد.

  • کدام دسته از خبرنگاران و اصحاب هنر مشمول مسکن دولتی خواهند شد؟

    کدام دسته از خبرنگاران و اصحاب هنر...

    معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: اگر خبرنگار و هنرمندی قبل‌تر از امکانات دولتی برای خانه‌دار شدن استفاده کرده باشد و یا مالک خصوصی باشد نمی‌تواند مشمول تفاهمنامه ساخت مسکن بین وزارت راه و وزارت ارشاد شود.

  • زلزله به ۲۰۰ منزل مسکونی در ایذه خسارت زد

    زلزله به ۲۰۰ منزل مسکونی در ایذه خسارت...

    سرپرست فرمانداری ایذه گفت: زلزله ۵.۷ ریشتری صبح روز دوشنبه، به ۲۰۰ واحد مسکونی در شهرستان ایذه خسارت وارد کرد.

  • بهره‌برداری از 147 واحد مسکونی روستایی در خراسان جنوبی همزمان با روز روستا

    بهره‌برداری از 147 واحد مسکونی روستایی...

    مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی گفت: به مناسبت روز روستا 147 واحد مسکونی در روستاهای استان آماده بهره برداری است.

  • فعلا منتظر کاهش تورم در دولت رئیسی نباشید

    فعلا منتظر کاهش تورم در دولت رئیسی...

    افزایش تورم و گرانی فزاینده قیمتها منتشر می شود نوشت:تورم مانند تب، نشانه بیماری و پیامد آن است و نه خود بیماری.

  • سقف جدید تسهیلات خرید و ساخت خانه به شعب بانک مسکن ابلاغ شد

    سقف جدید تسهیلات خرید و ساخت خانه به...

    بانک عامل بخش مسکن از ابلاغ مصوبه شورای پول و اعتبار درباره افزایش سقف تسهیلات خرید و ساخت مسکن از محل اوراق به تمامی شعب بانک در سراسر کشور خبر داد.

  • خانه » اخبار » قیمت خانه در محدوده قیطریه

    خانه » اخبار » قیمت خانه در محدوده...

    هر متر مربع یک دستگاه واحد مسکونی ۱۳۵ متری، با عمر بنای ۱۵ سال، واقع در منطقه قیطریه تهران، نبش اتوبان صدر به مبلغ ۶۵ میلیون تومان در بازار به فروش می‌رسد

  • مشکل سند ۱۳۵ هکتار زمین مسکونی پس از ۲۵ سال مرتفع شد

    مشکل سند ۱۳۵ هکتار زمین مسکونی پس از ۲۵...

    نماینده مردم فیروزآباد، قیروکارزین و فراشبند گفت: طی جلسه‌ای، زمین های ۱۳۵ هکتاری بلوار شهید بهشتی فیروزآباد، نیروی انتظامی و زمین های تعاونی سه‌گانه‌ای دادگستری، منابع طبیعی و ثبت اسناد تعیین تکلیف شد.

  • رقم اقساط و بازپرداخت تسهیلات مسکن و جعاله

    رقم اقساط و بازپرداخت تسهیلات مسکن و...

    طبق مصوبه بانک مرکزی سقف تسهیلات از محل اوراق گواهی حق‌تقدم در شهر تهران برای زوجین از ۲۰۰ میلیون تومان به ۴۰۰ میلیون تومان افزیش یافت و مبلغ این وام به صورن انفرادی از ۱۰۰ میلیون تومان به ۲۰۰ میلیون تومان رسید. افزایش سقف تسهیلات «ساخت و خرید مسکن» و «جعاله مسکن» از محل اوراق گواهی حق‌تقدم در یک‌هزار و سیصد و بیستمین جلسه شورای پول و اعتبار در تاریخ ۱۶ شهریور ۱۴۰۰ تصویب و پس از چندی به بانک مسکن ابلاغ شد.

  • افزایش چند برابری مشاوران املاک

    افزایش چند برابری مشاوران املاک

    افزایش قارچ‌گونه بنگاه‌های معاملاتی که به‌وضوح دیده می‌شود در نگاه اول شاید به‌عنوان یک معضل مطرح نشود اما پیشی‌گرفتن تعداد مشاوران از تعداد مسکن می‌تواند نشان‌دهنده رکود سنگین در بازار مسکن باشد.

  • اخذ پول در ازای ارائه "کد رهگیری"

    اخذ پول در ازای ارائه "کد رهگیری"

    کیسه‌ای که بنگاه‌داران برای وام ودیعه مسکن دوخته‌اند! یکی از شروط دریافت تسهیلات ودیعه مسکن ثبت کد رهگیری است و با این‌که اتحادیه املاک بارها اعلام کرده دریافت کد رهگیری رایگان است، بسیاری از مشاوران املاک طلب هزینه می‌کنند.

  • خانه در جنوب تهران ارزان شد

    خانه در جنوب تهران ارزان شد

    رییس اتحادیه مشاوران املاک با بیان اینکه شهریور امسال در مناطق جنوبی تهران شاهد کاهش ۲ تا ۸ درصدی قیمتها بودیم گفت: تحرک نسبی بازار مسکن در شهریورماه ناشی از پایان فصل جابه‌جایی و رشد تقاضای سرمایه‌گذاری در شمال تهران بوده که بانک مرکزی این موضوع را به کل بازار تعمیم داده است.

  • رشد 41 درصدی تعداد معاملات مسکن تهران

    رشد 41 درصدی تعداد معاملات مسکن تهران

    جدیدترین گزارش بانک مرکزی از بازار مسکن تهران دقایقی پیش منتشر شد که حاوی نکات جالب توجهی بود. اول اینکه نشان از رونق گرفتن خرید خانه در تهران داشت و دوم از تداوم رشد قیمت‌ها در یان بازار خبر می‌داد.

  • ثبت نام وام اجاره تا پایان آذرماه تمدید شد

    ثبت نام وام اجاره تا پایان آذرماه تمدید...

    تاکنون یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر متقاضی ثبت‌نام‌ کرده‌اند و بر این اساس حدود ۳۴۰ هزار متقاضی مدارک خود را بارگذاری و ۱۷ هزار نفر تسهیلات ودیعه مسکن را دریافت کرده‌اند.

  •  قیمت روز آپارتمان در تهران؛ چهارشنبه ۷ مهر ۱۴۰۰

    قیمت روز آپارتمان در تهران؛ چهارشنبه ۷...

    قیمت آپارتمان در تهران با عمر بنای بین یک تا ۳۰ سال را می‌توانید در این گزارش مشاهده کنید.

  • معاون اسبق وزارت راه و شهرسازی در گفتگو با دانشجو

    معاون اسبق وزارت راه و شهرسازی در گفتگو...

    فاطمی عقدا: امکان ساخت ۱ میلیون مسکن وجود دارد/ دهک‌های درآمدی تفکیک شود

  • آیا دارایی های پاسارگاد از کیفیت برخوردار هستند؟

    آیا دارایی های پاسارگاد از کیفیت...

    بانک پاسارگاد املاک تملیکی اش را ۲۰۰۰ میلیارد تومان حساب کرد بانک پاسارگاد بیش از هزار و ۱۱۸ واحد مسکونی، تجاری و زمین را تحت تملیک خود درآورده که در اموال تملیکی بسیاری از آنها در مرحله رسیدگی است و در اموال بانک نیز بیش از ۱۰۰ مورد فاقد سند ویا سرقفلی است.

  • صاحبخانه شدن در منطقه امین حضور تهران چقدر خرج دارد

    صاحبخانه شدن در منطقه امین حضور تهران...

    صاحبخانه شدن در منطقه امین حضور تهران چقدر خرج دارد؟هر متر مربع یک دستگاه واحد مسکونی ۹۴ متری، با عمر بنای ۴ سال، واقع در منطقه امین حضور تهران، خیابان نیک دامغانی به مبلغ ۱۴ میلیون تومان در بازار به فروش می‌رسد.