بازار املاک / سقوط تاریخی بازار اجاره

سقوط تاریخی بازار اجاره

سقوط تاریخی بازار اجاره

در سال ۱۴۰۲، بحران مسکن در ایران وارد مرحله‌ای بی‌سابقه و نگران‌کننده شد؛ مرحله‌ای که نه‌تنها امید بسیاری از خانوارهای مستأجر برای ورود به بازار خرید یا بهره‌مندی از طرح‌های ملی مسکن را به یأس بدل کرد، بلکه شمار زیادی از آنان را به دلیل فشار طاقت‌فرسای اجاره‌بها و هزینه‌های جانبی تأمین سرپناه، به مرز فروپاشی اقتصادی کشاند.

فقر مسکن

افزایش مداوم قیمت‌ها، رکود دستمزدها، و بی‌اثر ماندن سیاست‌های حمایتی، موجب شد که مسکن از یک نیاز اولیه و بدیهی، به کالایی لوکس و دست‌نیافتنی برای بخش بزرگی از جامعه تبدیل شود. 

در چنین شرایطی، موج جدیدی از فقر مسکن شکل گرفت که نه‌تنها رفاه خانوارها را نشانه رفت، بلکه پیامدهای اجتماعی و روانی گسترده‌ای به همراه آورد؛

 از حاشیه‌نشینی اجباری گرفته تا مهاجرت ناخواسته به مناطق کم‌برخوردار و کاهش کیفیت زندگی میلیون‌ها نفر.

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ به بالاترین سطح تاریخی رسیده است.

 این بحران فراتر از ناتوانی مستأجران در خرید خانه یا مشارکت در طرح‌های ملی تأمین مسکن است و هر سال، شمار بیشتری از آن‌ها با فقر دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

برای سنجش دقیق‌تر این وضعیت، شاخص مکملی در کنار روش متداول برآورد نرخ فقر به‌کار رفته است. بر اساس روش متداول، نرخ فقر خانوارهای مستأجر در سال گذشته حدود ۲۷ درصد، معادل ۱.۳۳ میلیون خانوار، برآورد شده است. 

اما روش مکمل که تأثیر مستقیم هزینه تأمین مسکن را لحاظ می‌کند، نشان می‌دهد ۶۵۲ هزار خانوار دیگر نیز صرفاً به دلیل هزینه مسکن به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند و نرخ فقر مستأجران را به ۴۰ درصد افزایش داده‌اند.

به این ترتیب، در مجموع ۱.۹۸ میلیون خانوار، معادل ۷.۶ میلیون نفر، از مستأجران کشور درگیر فقر بوده‌اند:

فقر درآمدی: ۶۷ درصد (۱.۳۳ میلیون خانوار) با درآمد کمتر از خط فقر.

فقر ناشی از هزینه مسکن: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار) با درآمد بالاتر از خط فقر اما درگیر هزینه‌های مسکن.

آمارها حاکی از آن است که ۸۹ درصد این خانوارها در پنج دهک هزینه‌ای اول قرار دارند و نسبت به سال ۱۴۰۱، شمار مستأجران درگیر فقر ۵ درصد، معادل ۷۹ هزار خانوار، افزایش یافته است. 

همچنین یافته‌های شاخص مکمل، ضعف‌های شاخص استطاعت‌ناپذیری مسکن را در دو حوزه «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» آشکار می‌کند؛ نکته‌ای که می‌تواند مبنای اصلاح سیاست‌های مسکن قرار گیرد.

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است؛

رصد وضعیت فقر را می‌توان بر حسب نوع سکونت خانوار انجام داد و وضعیت خانوارهایی را که هزینه تأمین مسکن در سبدشان وجود دارد ــ مستأجران و مالکان دارای وام خرید مسکن ــ به‌طور جداگانه بررسی کرد. 

این روش امکان می‌دهد وضعیت این گروه‌ها به‌صورت اختصاصی بررسی شود و علاوه بر فقر مطلق، فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن نیز برآورد گردد و زمینه برای سیاست‌گذاری شواهد‌محور هموار شود.

طبق روش متداول برآورد نرخ فقر، در سال ۱۴۰۲ نرخ فقر خانوارهای مستأجر ۲۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار) برآورد شده است. اما به‌مدد روش مکمل که خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن (۶۵۲ هزار خانوار) را نیز شناسایی می‌کند، نرخ فقر به ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.

مقایسه نتایج روش متداول و مکمل برآورد نرخ فقر با شاخص سهم هزینه مسکن از کل هزینه‌کرد خانوارها حکایت از آن دارد 

که این شاخص دچار دو معضل «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» از وضعیت خانوارهای مستأجر است و در مجموع نه‌تنها برای بررسی وضعیت خانوارهای مستأجر و مالکان دارای وام خرید مسکن مناسب به شمار نمی‌رود، بلکه در پاره‌ای موارد استفاده از آن منجر به کژفهمی‌های سیاستی می‌شود.

نرخ فقر مستأجران به ۴۰ درصد رسید

طبق برآورد روش متداول و مکمل، خانوارهای مستأجر درگیر فقر را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد:

۱. خانوارهایی که به دلیل درآمد ناکافی درگیر فقر هستند: ۶۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار که شامل ۵٫۵ میلیون نفر می‌شود).

۲. خانوارهایی که درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن، اجاره به همراه هزینه آب، برق و گاز هستند: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار که شامل ۲٫۱ میلیون نفر می‌شود).

در سال ۱۴۰۲، تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر به بالاترین مقدار خود در دو دهه گذشته رسیده است؛ هم از نظر تعداد خانوار درگیر فقر، هم از نظر تعداد افراد و هم از نظر نرخ فقر.

در سال ۱۴۰۲، سهم خانوارهای مستأجر درگیر فقر در مناطق شهری حدود ۹۴ درصد (۱٫۸۷ میلیون خانوار) و سهم مناطق روستایی ۶ درصد (۱۱۳ هزار خانوار) بوده است.

بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲، مربوط به خانوارهای چهار نفره برآورد شده است: ۶۴۹ هزار خانوار (۲٫۶ میلیون نفر). همچنین ۷۲ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، شامل خانوارهای سه، چهار و پنج نفره بوده‌اند (۱٫۴۳ میلیون خانوار معادل ۴٫۵۷ میلیون نفر).

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر مربوط به خانوارهایی بوده که سن سرپرست آن‌ها بین ۳۵ تا ۴۴ سال بوده است: ۶۱۲ هزار خانوار (۲٫۵۵ میلیون نفر). این گروه بیشترین سهم از کل خانوارهای درگیر فقر را دارد (۳۱ درصد).

توزیع خانوارهای درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد ۷۶ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، خانوارهایی هستند که سن سرپرست خانوار کمتر از ۵۵ سال است: ۱٫۴۹ میلیون خانوار (۶ میلیون نفر).

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر در استان تهران برآورد شده است: ۶۲۰ هزار خانوار با نرخ فقر ۴۳ درصد. کمترین تعداد خانوار نیز در استان چهارمحال و بختیاری برآورد شده است: 

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد. از سوی دیگر، بیشترین نرخ فقر در استان آذربایجان غربی (۶۲ درصد) و کمترین نرخ فقر در استان چهارمحال و بختیاری (۱۴ درصد) برآورد شده است.

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر درآمدی (۳۹۰ هزار خانوار؛ سهم ۶۳ درصد) و درگیر فقر ناشی از هزینه تأمین مسکن (۲۳۰ هزار خانوار؛ سهم ۳۷ درصد) در استان تهران برآورد شده است.

در همین سال، بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر درآمدی در استان کرمان گزارش شده است؛ به‌طوری‌که ۸۹ درصد از خانوارهای درگیر فقر این استان (۵۳ هزار خانوار) درگیر فقر درآمدی بوده‌اند. 

همچنین بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن در استان‌های اردبیل و ایلام ثبت شده است.

  • نهضت ملی مسکن

    نهضت ملی مسکن

    طرح "نهضت ملی مسکن" راهی برای آرامش بازار مسکن در لرستان؛ دستگاه‌های اجرایی استان برای تامین زمین همکاری کنند.راهی برای آرامش بازار مسکن در لرستان؛ دستگاه‌های اجرایی استان برای تامین زمین همکاری کنندگروه استان‌ها- مدیرکل راه و شهرسازی لرستان با بیان اینکه با اجرای "طرح نهضت ملی مسکن" دراستان شاهد کنترل افزایش قیمت مسکن و اجاره‌بها خواهیم بود گفت: دستگاه‌های اجرایی استان درتامین زمین همکاری و طبق قانون زمین‌هایی که در اختیار دارند معرفی کنند.

  • اجاره خانه در  خواجه عبدالله تهران

    اجاره خانه در خواجه عبدالله تهران

    یک دستگاه واحد مسکونی ۱۷۰ متری با عمر بنای ۱۵ سال واقع در منطقه خواجه عبدالله، با ۷۰۰ میلیون تومان ودیعه و ۷ میلیون تومان اجاره معامله می‌شود. هزینه اجاره خانه در منطقه خواجه عبدالله تهران

  • کرایه خانه نیمه اول سال

    کرایه خانه نیمه اول سال

    در شرایطی که معمولا بازار اجاره در نیمه دوم سال افت می‌کند، بررسی‌ها از رشد محسوس اجاره بها نسبت به نیمه اول امسال حکایت دارد؛ این در حالی است که دی ماه امسال تورم سالیانه اجاره ۳۰ درصد بالاتر از تورم خرید و فروش مسکن بود.بازار اجاره مسکن در سال جاری مسیری متفاوت از بازار خرید و فروش در پیش گرفت؛ به طوری که نرخ رشد آن در شهر تهران ۳۰ درصد بالاتر از نرخ افزایش سالیانه قیمت مسکن بوده است.

  •  هزینه ساخت خانه ویلای در مسکن رئیسی

    هزینه ساخت خانه ویلای در مسکن رئیسی

    وعده وزیر راه و شهرسازی مبنی بر ساخت واحدهای مسکونی یک طبقه در نهضت ملی مسکن مزایای بسیاری از جمله کاهش هزینه ساخت را به همراه دارد.به گزارش صبحانه، وزیر راه و شهرسازی چندی پیش در یک برنامه تلویزیونی از برنامه دولت برای ساخت واحدهای مسکونی یک طبقه ویلایی در قالب برنامه نهضت ملی مسکن سخن به میان آورد.رستم قاسمی ضمن تاکید بر ساخت واحدهای مسکونی ویلایی در نهضت ملی مسکن

  • کاهش قیمت خانه های کلنگی

    کاهش قیمت خانه های کلنگی

    عرضه‌‌کنندگان واحدهای مسکونی کلنگی به بازار مسکن شهر تهران طی روزهای اخیر اقدام به اعمال انعطاف در قیمت‌‌های پیشنهادی خود برای فروش این واحدها به متقاضیان کرده‌‌اند. خانه های کلنگی .بررسی‌‌های میدانی از آخرین و‌ضعیت بازار معاملات خرید‌ و فروش خانه های کلنگی (واحدهای مسکونی با عمربنای بیش از ۲۰ سال) نشان می‌دهد، در روزهای اخیر نوعی انعطاف قیمتی در بازار این واحدها از سوی مالکان اعمال شده است.

  • ۴۷ هکتار اراضی بنیاد برای ساخت مسکن کرمانشاه واگذار شد

    ۴۷ هکتار اراضی بنیاد برای ساخت مسکن...

    رئیس بنیاد مستضعفان با بیان اینکه ۹٠٠ هکتار از زمین‌های بنیاد مستضعفان در سراسر کشور به صورت رایگان برای ساخت مسکن به دولت واگذار شده است، گفت: ۳۰۰ بلوک ۲٠ واحدی در منطقه دولت آباد کرمانشاه در ۴۷ هکتار از زمین‌های بنیاد مستضعفان ساخته می‌شود.

  • سبد هزینه خانوار‌های شهری  ۴۸ درصد مربوط به مسکن

    سبد هزینه خانوار‌های شهری ۴۸ درصد...

    وزیر راه و شهرسازی گفت: ۴۸ درصد از سبد هزینه خانوار‌های شهری مربوط به مسکن است و در شهر‌های بزرگ این رقم به ۶۰ درصد سبد خانوار می‌رسد. قاسمی امروز یکشنبه در مراسم گلنگ زنی ساخت واحد‌های مسکونی نهضت ملی مسکن در کرمانشاه از وجود ۹ میلیون جوان ازدواج نکرده در کشور خبر داد : مشکل بخش قابل توجهی از این جوانان برای ازدواج، موانع اقتصادی بویژه نداشتن مسکن است که ما در این راستا ثبت‌نام مجرد‌ها در طرح نهضت ملی مسکن را پیش‌بینی کردیم.

  • دومین مراسم کلنگ‌زنی  احداث مسکن رهبر کره شمالی حضور داشت

    دومین مراسم کلنگ‌زنی احداث مسکن رهبر...

    رهبر این کشور در دومین مراسم کلنگ‌زنی برای ساخت 10 هزار دستگاه واحد مسکونی در پیونگ‌یانگ شرکت کرد و این پروژه را "آرزوی دیرینه" این کشور خواند.کره شمالی روز شنبه در دومین بخش از پروژه احداث مسکن، مراسم کلنگ‌زنی را در منطقه "هواسونگ" برگزار و کیم جونگ اون، رهبر این کشور در آن سخنرانی کرد.کیم جونگ اون گفت:‌ ساخت 10 هزار واحد مسکونی در منطقه هواسونگ که یکی از وظایف اصلی بخش ساخت و ساز در سال جاری میلادی محسوب می‌شود.

  • مسائل مستاجری

    مسائل مستاجری

    داشتن سرپناه از نیازهای اساسی هر فرد است که تامین آن گاه می‌تواند به یکی از دردسرهای اصلی خانوارها تبدیل شود، به ویژه آنکه در چند سال اخیر و با توجه به تحولات بازار و تورم افسارگسیخته، قیمت مسکن نیز از این بازار تأثیر گرفته و شاهد افزایش غیرمتعارف اجاره بهای مسکن بوده‌ایم.علاوه بر افزایش افسارگسیخته قیمت مسکن در سالهای اخیر، اجاره‌بهای آن نیز رشد غیرقابل‌ تصوری داشته است و مستاجران نا امید و ناتوان از تامین سرپناه به دلیل کاهش قدرت خرید، زیربار گرانی اجاره خانه کمر خم کرده اند.

  • مُسکنی برای مَسکن

    مُسکنی برای مَسکن

    آذربایجان غربی یکی از مهم ترین دل مشغولی های کنونی بسیاری از خانواده های کشورمان موضوع مسکن است، به طوری که اغلب با موضوع قیمت های نجومی برای خرید یا اجاره بهای سرسام آور روبه رو هستند.در این بین قشر کم درآمد بیشترین آسیب را از تورم موجود در مسکن می بینند.

  •  وام اجاره نمی‌دهیم بودجه نداریم

    وام اجاره نمی‌دهیم بودجه نداریم

    با وجود آنکه هنوز مهلت پرداخت وام ودیعه مسکن به پایان نرسیده، بانکها به بهانه نداشتن بودجه از پرداخت این نوع تسهیلات خودداری می‌کنند. برخی متقاضیان می‌گویند که بانک مرکزی در این بین حامی بانکها شده و در پاسخ به اینکه وام اجاره مصوبه دولت است و وزارت راه و شهرسازی گفته باید پرداخت شود جواب می‌دهد «وزارت راه و شهرسازی برای خودش گفته است!»

  • خبر ویژه و مهم برای کارگران صاحبخانه شوید

    خبر ویژه و مهم برای کارگران صاحبخانه...

    معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به برنامه ساخت مسکن کارگری، می گوید: براساس توافق این وزارتخانه و وزارت راه و شهرسازی ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی برای کارگران هدف‌گذاری شده است. با توافق میان وزارت کار و وزارت راه و شهرسازی، ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی برای کارگران هدف‌گذاری شده است که انتظار می رود با تصویب و ابلاغ هرچه سریع تر آیین نامه تعاونی های مسکن کارگری در دولت، آرزوی دیرینه خانه دار شدن کارگران کشور محقق شود.

  • مذاکرات برجامی اثر آن بر روی بازار مسکن

    مذاکرات برجامی اثر آن بر روی بازار مسکن...

    متوسط قیمت‌های پیشنهادی در منطقه ۲ نیز ۴.۳ درصد کاهش یافته و از متری ۶۲.۶ میلیون تومان به ۵۹.۹ میلیون تومان رسیده است. مذاکرات برجامی این اثر را روی بازار مسکن گذاشت/ قیمت‌ها کاهش یافت

  • قیمت دلار در خانه جدید

    قیمت دلار در خانه جدید

    عده‌ای از تحلیلگران و کارشناسان بازار آزاد ارز تهران در رابطه با بازگشت قیمت دلار از سطح ۲۶ هزار و ۴۰۰ تومان به نرخ میانگین هفته یعنی ۲۶ هزار و ۶۰۰ تومان، احتمال برخورد دلار به هسته سخت دوم خود را مطرح کردند. دلار در خانه جدید در ابتدای زمستان نرخ دلار در کانال ۳۰ هزار تومانی معامله می‌شد، اما در نیمه دوم زمستان، این نرخ تا کانال ۲۶ هزار تومان افت کرده است. به نظر می‌رسد افزایش درآمد‌های نفتی ایران در ماه‌های اخیر و اخبار مثبت سیاسی در این عقب‌نشینی قیمت نقش اساسی را ایفا خواهد کرد.

  • رشد شکاف عرضه و تقاضا با افزایش عوارض شه

    رشد شکاف عرضه و تقاضا با افزایش عوارض...

    کارشناس حوزه مسکن طرح کرد: بازار مسکن گرگان ملتهب تر می شود گرگان- زهتابیان، کارشناس حوزه مسکن با اشاره به افزایش عوارض شهری در گرگان، گفت: این امر سبب التهاب بازار مسکن شده و شکاف بین عرضه و تقاضا را عمیق تر می کند.

  • وام مسکن آمپر چسباند !

    وام مسکن آمپر چسباند !

    تخفیف ۵۰ درصدی دریافت تسهیلات اوراق مسکن در حالی تمدید شده است که قیمت این اوراق از ۱۴۰ هزار تومان نیز گذر کرده است و اکنون زوج‌های تهرانی برای دریافت این وام باید بیش از ۶۹ میلیون تومان هزینه کنند، درحالی که این میزان هفته قبل حدود ۵۶ میلیون تومان بود.

  •  مشکل مسکن فراتر از توان شهرداری

    مشکل مسکن فراتر از توان شهرداری

    رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران گفت: بخشی از روند کنترل مشکل مسکن باید بر اساس سیاست عمومی کشور برای آسان کردن مسیر ساخت و ساز مسکن ارزان قیمت پیش برود.

  • قیمت‌گذاری مسکن یک بحران اجتماعی است

    قیمت‌گذاری مسکن یک بحران اجتماعی است

    اگر قرار باشد باز هم طرح جدید دولت برای ساخت مسکن دچار همان شرایط سابق شود و به دست عده‌ای دلال قیمت‌ها رقم بخورد، هرگز مشکل مسکن حل نمی‌شود. نماینده ورامین در مجلس اظهار کرد: موضوع مسکن یکی از مسائل مهم و اثرگذار اقتصاد است. در حال حاضر، بخش مهمی از درآمد مردم صرف اجاره یا خرید خانه می‌شود که البته با شرایط کنونی اگر کسی در گذشته خانه‌دار نشده، اکنون بعید است بتواند خانه بخرد!

  • تحویل ۴۷ واحد مسکونی به مددجویان بهزیستی قزوین

    تحویل ۴۷ واحد مسکونی به مددجویان...

    ۴۷ واحد مسکونی همزمان با دهه فجر افتتاح و کلید آن‌ها به مددجویان بهزیستی استان قزوین تحویل داده شد.مرکز قزوین، علی دهباشی پور مدیرکل بهزیستی استان گفت: امروز به مناسبت ایام الله دههتحویل ۴۷ واحد مسکونی به مددجویان بهزیستی قزوین فجر در جلسه‌ای ویدئو کنفرانسی با حضور علی محمد قادری معاون وزیر و رئیس بهزیستی کشور، ۴۷ واحد مسکونی مددجویی در استان قزوین با بیش از هفت میلیارد تومان اعتبار افتتاح شد.

  • افتتاح پروژه از ۳ طرح عمرانی در تربت حیدریه

    افتتاح پروژه از ۳ طرح عمرانی در تربت...

    در ششمین روز دهه فجر انقلاب اسلامی از ۳ طرح عمرانی در روستاهای بخش مرکزی تربت حیدریه بهره برداری شد. عبدالله زاده مدیر کمیته امداد تربت حیدریه اظهار کرد: در ششمین روز دهه فجر انقلاب اسلامی از ۳ طرح عمرانی در روستاهای بخش مرکزی تربت حیدریه بهره برداری شد.

  • ساخت چهار میلیون واحد مسکونی از برنامه عقب ماند

    ساخت چهار میلیون واحد مسکونی از برنامه...

    رییس کمیسیون عمران مجلس اظهار داشت: در حال حاضر متاسفانه از برنامه زمان بندی ساخت چهار میلیون واحد مسکونی در چهار سال عقب هستیم.محمدرضا رضایی کوچی درباره اخرین وضعیت و پیشرفت پروژه نهضت ملی مسکن، اظهار داشت: تنها یک وزارتخانه راه‌وشهرسازی نمی‌تواند ساخت چهار میلیون واحد مسکونی در چهار سال یا همان طرح نهضت ملی مسکن را جلو ببرد باید کل حاکمیت و دولت پای کار بیایند اما متاسفانه در حال حاضر هماهنگی‌های مناسبی بین دستگاه‌ها برای اجرای این طرح وجود ندارد.