بازار املاک / تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره معمولی

تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره معمولی

تفاوت اجاره به شرط تملیک با رهن و اجاره معمولی

وقتی قیمت مسکن بالا می‌رود، کارشناسان تلاش می‌کنند طرح تازه‌ای پیش بکشند تا شاید زهر بازار را بگیرند. ایده اجاره به شرط تملیک فقط یکی از این موارد است.

اجاره به شرط تملیک
پیش از این کشورهای مختلفی «اجاره به شرط تملیک» را امتحان کرده‌اند و بعضی‌هایشان جواب گرفته‌اند. 

این روش از نظر فنی مدلی است میان اجاره و خرید و برای اجرا به کمک نظام بانکی نیاز دارد. برای شک و تردید در اجرایی بودن طرح همین مسئله کافی به نظر می‌رسد اما ساختار خود بازار مسکن هم در ایران کاملا متفاوت از اروپاست.

 پس چرا هنوز گروهی از کارشناسان معتقدند می‌توان به کمک طرح اجاره به شرط تملیک گره کور بازار مسکن و قیمت آپارتمان را باز کرد؟ 

اجاره به شرط تملیک روشی است که در آن مستأجر ابتدا ملک را اجاره می‌کند اما با پرداخت تدریجی اجاره‌بها و انجام تعهدات مشخص، در پایان دوره قرارداد مالک آن خانه می‌شود.

این روش در واقع نوعی ترکیب میان اجاره و خرید اقساطی است.

 یعنی شخص هم از ملک استفاده می‌کند (مثل مستأجر معمولی) و هم به تدریج اقساط مالکیت را می‌پردازد (مثل خریدار اقساطی). 

در پایان قرارداد هم اگر تمام اقساط پرداخت شده باشد، مالکیت رسمی ملک به نام مستأجر منتقل می‌شود.

مکانیزم اجاره به شرط تملیک معمولاً در قالب یک قرارداد بین سه‌ طرف جلو می‌رود؛ اول مالک یا شرکت سازنده که ملک را عرضه می‌کند. دوم مستأجر یا متقاضی خرید خانه و سوم نهاد حمایتی یا بانک که وظیفه تأمین مالی طرح را بر عهده دارد.

کل فرآیند را می‌توان به روش ساده توضیح داد. ابتدا بانک یا مؤسسه مالی، خانه‌ای را خریداری و به نام خود ثبت می‌کند. سپس آن را با قرارداد اجاره به شرط تملیک در اختیار متقاضی قرار می‌دهد.

متقاضی ماهانه مبلغی را به عنوان اجاره‌بها به اضافه قسط تملیک می‌پردازد و در پایان یک دوره مثلاً پنج تا ۱۰ ساله، مالکیت کامل به او منتقل می‌شود.

 در طول مدت قرارداد اگرچه مالک رسمی «بانک» است اما مستأجر حق استفاده و سکونت در آن را دارد. پس از پایان اقساط و عمل به تعهدات، بانک سند را به نام مستأجر می‌زند.

بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه پیش از این طرح اجاره به شرط تملیک را با نام‌ها و قالب‌های متفاوت به کار گرفته‌اند.

 به‌عنوان مثال این روش در انگلستان به اسم Hire-Purchase ، در آمریکا و کانادا با عنوان Leasing یا Rent-to-Own و در فرانسه به اسم Credit-Bail شناخته می‌شود. در بعضی کشورهای عربی نیز به آن «شراء مؤاجره» می‌گویند.

در آمریکای شمالی و به‌ویژه کانادا، این روش به مستأجرانی که امتیاز اعتباری پایین یا نقدینگی کافی برای پیش‌پرداخت سنتی ندارند، فرصت می‌دهد در طول زمان برای خرید خانه آماده شوند.

در آمریکا این روش به شکلی پرحاشیه اجرا می‌شود. گزارش‌های متعددی وجود دارد مبنی بر اینکه به دلیل ضعف قوانین حمایت از مصرف‌کننده، اگر مستأجری در نهایت قادر به خرید خانه نبود، تمام سرمایه‌‌اش را از دست می‌دهد!

این قراردادها در برخی کشورهای اروپایی مانند ایتالیا، در قالب مسکن اجتماعی توسط دولت‌ها اجرا می‌شود.

 یعنی دولت خانه‌های ارزان‌قیمت را برای دوره‌ای مشخص (مثلاً هشت سال) به افراد کم‌درآمد اجاره می‌دهد تا در نهایت خودشان برای مالکیت این خانه‌ها بجنگند. 

این رویکرد باعث می‌شود برعکس آمریکا با یک ابزار حمایتی و اجتماعی برای خانه‌دار کردن اقشار کم‌درآمد روبرو باشیم.

در کشورهای اسلامی جنوب شرق آسیا، مانند مالزی و اندونزی، نیز شاهد اجرای طرح اجاره به شرط تملیک هستیم. 

بانک‌های اسلامی این کشورها با رعایت اصول شرعی، خانه را خریداری کرده و در قالب قرارداد اجاره به شرط تملیک به متقاضی واگذار می‌کنند. نتیجه این مدل، افزایش دسترسی اقشار متوسط به مسکن بدون نیاز به وام ربوی بوده است.

قیمت مسکن خرید آپارتمان مستاجر اسباب‌کشی [کلیک و کشیدن برای جابجایی] بزرگ‌ترین چالش اجرای طرح اجاره به شرط تملیک در ایران، وجود تورم لجام‌گسیخته و نوسانات شدید قیمت مسکن است

اجاره به شرط تملیک با بازار مسکن ایران سازگار است؟
بازار مسکن ایران در سال‌های اخیر با افزایش شدید قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید و نرخ بالای اجاره روبه‌رو بوده است. بعضی کارشناسان اعتقاد دارند در چنین شرایطی، اجاره به شرط تملیک می‌تواند یک میان‌بر برای خانه‌دار شدن اقشار متوسط و جوانان باشد.

اجاره به شرط تملیک از نظر فقهی و حقوقی در ایران شناخته شده است و در قانون عملیات بانکی بدون ربا (مصوب ۱۳۶۲) به‌عنوان یکی از شیوه‌های اعطای تسهیلات بانکی پذیرفته شده است.

 با این حال، استفاده از آن در بخش خصوصی و بازار مسکن عادی کشور با چالش‌هایی روبروست.

اجازه بدهید موضوع را به طور خلاصه مطرح کنیم؛ این روش فقط زمانی کارآیی دارد که نظام مالی کشور از قراردادهای بلندمدت حمایت کند. ثبات نسبی بازار مسکن، یک شرط دیگر است.

نرخ سود بانکی نیز باید قابل پیش‌بینی و کنترل‌شده باشد. غیاب این سه شرط ممکن است باعث افزایش بدهی خانوارها یا ایجاد ریسک برای بانک‌ شود.

بزرگ‌ترین چالش اجرای طرح در ایران، وجود تورم لجام‌گسیخته و نوسانات شدید قیمت مسکن است. اگر قیمت نهایی ملک را ارزش آن در ابتدای قرارداد در نظر بگیریم، مالک در پایان به‌شدت متضرر خواهد شد. 

از طرف دیگر چنانچه قیمت را به روز محاسبه کنیم، مستأجر (خریدار) تضمینی برای حفظ توانایی و قدرت خرید خود در آینده ندارد، چون ممکن است قیمت آپارتمان چند برابر شود.

  • ۳۰۰۰۰ مستأجر در استان خراسان شمالی

    ۳۰۰۰۰ مستأجر در استان خراسان شمالی

    30000 مستأجر در استان خراسان شمالی گرفتار بروکراسی بانکی برای دریافت وام ودیعه مسکن بنا بر برآوردها٬ بیش از ۳۰ هزار نفر در استان خراسان شمالی مستأجر یا همان خوش‌نشین‌های سابق هستند که بیش از ۲۰ هزار نفر آنان در مرکز استان ساکن شده‌اند.که بیش از 20 هزار نفر آنان در مرکز اسان ساکن شده‌اند.

  •  ساخت روستای جدیدجاسک

    ساخت روستای جدیدجاسک

    فرمانده نیروی دریایی سپاه: روند ساخت روستای جدیدالاحداث «لیره ای» جاسک ۹۰ درصد پیشرفت دارد روستای مسکونی جدیدالاحداث لیره ای جاسک توسط مهندسی نیروی دریایی سپاه با پیشرفت بالای ۹۰ درصدی در حال ساخت است.

  • دَرد مسکن و هزار و ۶۵ خانه خالی

    دَرد مسکن و هزار و ۶۵ خانه خالی

    دَرد مسکن و هزار و ۶۵ خانه خالی در خراسان جنوبی| ۳.۵میلیارد مالیات به مالکان تعلق گرفت بیرجند-درحالی یک هزار و ۶۵ خانه خالی در خراسان جنوبی شناسایی شده که بسیاری از مردم در زمینه تامین و اجاره مسکن با مشکل مواجه هستند و طرح مالیات برخانه های خالی هنوز گرهی از بازار مسکن باز نکرده است.

  • نهضت ملی مسکن در کهگیلویه و بویراحمد

    نهضت ملی مسکن در کهگیلویه و بویراحمد

    با حضور جمعی از مسئولین استانی؛ عملیات اجرایی طرح نهضت ملی مسکن در کهگیلویه و بویراحمد آغاز شد یاسوج- با حضور جمعی از مسئولین استانی عملیات ساخت سه هزار واحد مسکونی طرح نهضت ملی مسکن در کهگیلویه و بویراحمد آغاز شد. نماینده ولی فقیه در استان در این مراسم گفت: یکی از مشکلات مردم موضوع مسکن است که باید مسئولان به این موضوع توجه جدی داشته باشند.

  • تهران وام اجاره‌خانه ۱۰۰ میلیونی شد

    تهران وام اجاره‌خانه ۱۰۰ میلیونی شد

    وام کمک ودیعه مسکن از سال ۱۳۹۹ در راستای حمایت از مستاجران وارد شبکه بانکی کشور شد که اکنون با موافقت شورای پول و اعتبار، سقف پرداخت این تسهیلات در سال جاری افزایش یافته است. با شیوع ویروس کرونا، یکی از برنامه‌های ستاد ملی کرونا پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن برای حمایت ستاجران بود که در سال ۱۳۹۹ پرداخت این وام در شبکه بانکی آغاز شد.

  • ساخت هزاران خانه توسط تعاونی ها

    ساخت هزاران خانه توسط تعاونی ها

    در راستای اجرای پروژه ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی در کشور، هدفگذاری ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در چهار سال آینده به تعاونی‌ها سپرده شده است. به گزارش منیبان، با ابلاغ قانون جهش تولید مسکن، طرح دولت سیزدهم درباره ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی از پشتوانه قوی قانونی برخوردار شد. دولت در این راستا بخش تعاون را مکلف کرده که از ۴ میلیون واحد مسکونی، ۴۰۰ هزار واحد در بخش تعاون ساخته شود.

  • سرمایه گذاری در املاک

    سرمایه گذاری در املاک

    اگر قصد سرمایه گذاری در حوزه املاک را داریدسرمایه‌ گذاری در املاک، مسئله‌ای است که افراد زیادی را به سمت خود جذب می‌کند. این روش سرمایه‌ گذاری، اگر با دقت کافی و رعایت نکات و قوانین انجام شود. سود کلانی برای شما به همراه دارد. این املاک می‌تواند خانه یا مغازه باشد. اما سوال اصلی این است که خرید کدام یک بهتر است؟

  • خانه دار شدن مردم

    خانه دار شدن مردم

    تصمیم دولت برای خانه دار شدن مردم؟ فردین یزدانی کارشناس مسکن گفت: هیچ سیاستی برای بهبود بازار مسکن نمی تواند در کوتاه مدت تاثیر مثبتی بر بازار بگذارد ولی سیاست هایی مثل تولید مسکن اجاره ای و کمک به سرمایه گذاری برای ساخت و عرضه مسکن می تواند به بهبود وضع بازار کمک کند. بازار نابسامان مسکن در سال های اخیر بسیاری از اقشار کم در آمد را برای خرید خانه و تمدید اجاره بها با مشکل روبرو کرده است.

  • طرح دو فوریتی ساماندهی اجاره‌بهای مسکن

    طرح دو فوریتی ساماندهی اجاره‌بهای مسکن

    نماینده مردم تهران در مجلس جزئیات طرح دو فوریتی ساماندهی اجاره بهای مسکن را تشریح کرد. علی خضریان نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی مجلس با اشاره به تصویب طرح کنترل و ساماندهی اجاره بها املاک مسکونی در کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی گفت: تصویب دوفوریتی طرح کنترل و ساماندهی اجاره بها املاک مسکونی در صحن علنی نشان دهنده دغدغه نمایندگان در این مورد است.

  • کوچ مستاجران به حاشیه شهرها

    کوچ مستاجران به حاشیه شهرها

    افزایش ۲۵ درصدی اجاره‌بها برای پایتخت‌نشینان تصویب شد با فرا رسیدن فصل جابه‌جایی مستاجران و افزایش سرسام‌آور اجاره مسکن در هفته‌های اخیردستگاه‌های سیاست‌گذار بخش مسکن کنترل‌کننده بازارها و نهاد قانون‌گذاری به‌دنبال یافتن راه‌هایی هستند تا بازار اجاره مسکن از وضعیت کنونی رهایی یابد. بر همین اساس مجلس شورای اسلامی با هدف ساماندهی بازار، بررسی دوفوریت طرح کنترل و ساماندهی اجاره‌بهای املاک مسکونی را در دستور کار قرار داد و نمایندگان با ۱۵۰ رأی موافق با فوریت این طرح موافقت کردند.

  • خرید میلگرد از کارخانه به پروژه شما

    خرید میلگرد از کارخانه به پروژه شما

    با شناسایی نزدیک ترین کارخانه به محل پروژه، بیشترین سود را از پروژه‌هایتان داشته باشید. میلگردها به دو شکل ساده و آجدار تولید می‌شوند و برای صنایع مختلف، از جمله ساخت‌وساز یا صنایعی که به جوشکاری نیاز دارند، به کار می‌روند. میلگرد یکی از اصلی‌ترین محصولاتی است که کارخانه‌های فولاد در ایران تولید می‌کنند. پیمانکاران پروژه‌ها هنگام خرید میلگرد و برآورد بودجه مورد نیاز برای پروژه‌شان، به عوامل مختلفی توجه می‌کنند

  • ریزش ساختمان تجاری ۱۰ طبقه در آبادان

    ریزش ساختمان تجاری ۱۰ طبقه در آبادان

    سگ های زنده‌یاب و امدادگران هلال‌احمر اعزام شدند فرماندار آبادان هم گفت: آمار دقیقی از تلفات درحال حاضر وجود ندارد. تمامی دستگاه ها در منطقه حضور دارند و درحال انجام وظایف خود هستند. پساختمان درحال ساخت بوده و احتمال افزایش تلفات به دلیل حضور در منطقه مسکونی را دارد. دستور تخلیه مناطق اطراف ساختمان داده شده است.

  •  شرط خانه‌دار شدن کارگران

    شرط خانه‌دار شدن کارگران

    عضو کانون عالی شوراهای اسلامی کار اولین شرط برای خانه دار شدن کارگران را داشتن امنیت شغلی آنها دانست و گفت: کارگری که قرارداد کارش موقت و سه ماهه و شش ماهه باشد چطور می تواند خانه ای را یکسال اجاره کند یا از عهده پرداخت اقساط وام مسکن برآید؟ علی اصلانی درباره پروژه ساخت ۴۰۰ هزار مسکن کارگری اظهار کرد: معتقدم ساخت سالی یک میلیون واحد مسکونی با شعار صورت نمی گیرد و باید در عمل به تولید مسکن روی آوریم.در حال حاضر شرایط برای ورود به طرح‌های مسکن دشوار است چون کارگران آورده ای ندارند و اگر داشته

  • قیمت آپارتمان تهران 1 خرداد

    قیمت آپارتمان تهران 1 خرداد

    قیمت آپارتمان در مناطق ۲۲ گانه تهران در 1 خرداد اعلام شد. جدول قیمت آپارتمان در مناطق ۲۲ گانه تهران | این منطقه سر به فلک کشید!

  • عمیق‌تر شدن فقر مسکن

    عمیق‌تر شدن فقر مسکن

    نیک نفس با اشاره به سخنان اخیر رئیس‌جمهور در شورای عالی مسکن، بیان کرد: با شناختی که از ساختار وزارت مسکن دارم، بعید می‌دانم که مقامی در این نهاد حضورداشته باشد که مانع تحقق محوری‌ترین وعده رئیس‌جمهور شود و آقای رئیسی توان برکناری او را نداشته باشد. رئیس‌جمهور در سومین جلسه شورای عالی مسکن در خصوص وعده ساخت ۴ میلیون مسکن در طول 4 سال

  • هیزم در آتش گرانی مسکن

    هیزم در آتش گرانی مسکن

    عضو هیات رئیسه کمیسیون عمران مجلس: دلالان مسکن هیزم در آتش گرانی کرایه خانه می‌ریزند چارچوب گذاری مجلس برای اجاره مسکن شاوردیان، عضو هیات رئیسه کمیسیون عمران مجلس از بررسی و چکش کاری طرح دوفوریتی کنترل و ساماندهی اجاره مسکن در کمیسیون متبوع خود خبر داد.

  •  سورپرایز جدید دولت

    سورپرایز جدید دولت

    سورپرایز جدید دولت برای خریداران مسکن اجرای نهضت ملی مسکن تغییر کرد؟ قاسمی، وزیر راه و شهرسازی: اکنون در سطح کشور ۸ میلیون مستاجر داریم، حدود ۵۰ درصد از هزینه سبد خانوار مربوط به مسکن است که تصمیم داریم در این ۴ سال به طور میانگین سالانه یک میلیون واحد مسکن بسازیم. نهضت ملی مسکن طرحی برای اقشار با درآمد پایین است. نهضت ملی مسکن برای کسانی است که شرایط خاصی را همچون بیوگی، اعتیاد و ... داشته باشند.

  • ارزان‌ترین خانه‌های تهران

    ارزان‌ترین خانه‌های تهران

    به گزارش زنهار، قیمت آپارتمان در مناطق ۲۲ گانه تهران را می‌توانید در این گزارش مشاهده کنید.

  • تسهیلات نوسازی بافت فرسوده

    تسهیلات نوسازی بافت فرسوده

    نحوه دریافت وام نوسازی بافت فرسوده متقاضیان باید چه شرایطی داشته باشند؟ بافت فرسوده قزوین مدیرعامل بانک مسکن از پرداخت ۲ هزار و ۷۰۰ میلیاردتومان تسهیلات نوسازی در بافت فرسوده از ابتدای سال ۹۸ تاکنون خبر داد.

  • آغاز عملیات ساخت واحدهای مسکونی

    آغاز عملیات ساخت واحدهای مسکونی

    آغاز عملیات اجرایی ساخت بیش از ۲۴ هزار واحد مسکونی در سه شهر جدید اصفهان همزمان با سراسر کشور و با دستور رئیس جمهور، ساخت واحدهای طرح نهضت ملی مسکن در سه شهر جدید بهارستان، مجلسی و فولادشهر استان اصفهان آغاز شد. علیرضا قاری‌قرآن مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان اظهار کرد: در جلسه ویدئو کنفرانسی شورای عالی مسکن، فرمان آغاز عملیات اجرایی ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در قالب طرح نهضت ملی تولید مسکن از سوی رئیس جمهور صادر شد، که از این میزان بیش از ۲۴ هزار واحد مربوط به شهرهای جدید استان اصفهان بود.

  • شوک به خریداران مسکن مهر

    شوک به خریداران مسکن مهر

    مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران گفت: آخر خرداد امسال پایان زمان دریافت کارت تقسیط مسکن مهر استان تهران است.