۱۴۰۱/۲/۲۲
۱۱۰۲ نمایش
نویسنده:
چاله‌میدان از محله‌های قدیم تهران بود. این محل که قبلاً در دورهٔ صفویه خاک آن را به مصرف حصارکشی تهران رسانده بودند، وضعی مشابه چاله‌حصار داشت و محل تخیله زبالهٔ تهران به حساب می‌آمد. چالهٔ این محله تا مدت‌ها مکان امنی برای خلافکاران بود تا این که بعدها میدانی در آنجا احداث شد و به چاله‌میدان معروف شد.
محدودهٔ محلهٔ چاله‌میدان (سیروس) از شمال خیابان ۱۵ خرداد (بوذرجمهری یا جباخانه)، از غرب خیابان مصطفی خمینی (سیروس)، از جنوب خیابان مولوی و از شرق خیابان ری است.
مؤلف مرآت‌البلدان ذیل نام چالمیدان نویسد: «...معروف است که شاه طهماسب اول از سلاطین صفویه چون خواست بنای باره و حصار تهران را بگذارد از دو موضع از زمین این شهر خاک برداشتند و آن دو موضع دو چاله عمیق و وسیع شد که یکی از آندو به «چاله میدان» معروف و بعد مخفف شده «چالمیدان» گردید و این چالمیدان تا پانزده سال قبل جایی بسیار کثیف و مزبلهٔ شهر و محل ریختن کثافات بود. بعداً مرحوم فرخ خان امین‌الدوله که از وزرای این عهد بود و میلی تمام به ایجاد آثار خیریه داشت در آنجا مساجدی عالی بنا کرد و اگر چه بنای مسجد در حیات امین‌الدوله بوجه منظور بپایان نرسید لیکن آن مرحوم، حاجی ملا محمدجعفر مجتهد معروف به «چالمیدانی» را که در جوار همین مسجد مسکن داشت به امامت و تولیت مسجد انتخاب نمود… مشهد امامزاده سید اسماعیل… در قرب چالمیدان واقع است و دیگر از ابنیهٔ خیریه‌ای که در حوالی این محله است آب‌انباری است که مرحوم میرزا موسی مستوفی تفرشی وزیر دارالخلافه تهران بنا کرده است و کمال عظمت را دارد…». (از مرآت‌البلدان ج ۴ ص ۷۹)
ادبیات چاله‌میدانی :
در سالیان دور، افرادی که در محله چاله‌میدان کار می‌کردند، عموماً با الفاظ رکیک با یکدیگر صحبت و برخورد می‌کردند. از این روی، این طرز صحبت با عنوان «ادبیات چاله‌میدانی»، در میان مردم تهران، جا افتاد.
