بازار املاک / روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

بازار جهانی مسکن برای عبور از تورم با یک تله روبه‌رو است که آسیب‌پذیرترین خریداران مصرفی را تهدید می‌کند. «اکونومیست» با بررسی تصمیمات احتمالی سیاستگذاران پولی در کشورهایی که دچار رشد تند قیمت مسکن شده‌اند، هشدار داد.


دو مسیر مقابل تصمیم‌گیران قرار دارد که انتخاب هر کدام بر سرنوشت قیمت مسکن، دسترسی به مسکن و متقاضیان تاثیر دارد.افزایش قابل توجه قیمت مسکن در عمده کشورهای جهان، سیاستگذاران این حوزه را بر سر دو‌راهی «چگونگی مهار تورم ملک» قرار داده است. یک راه، جلوی چشم همه دولت‌ها قرار دارد که همان «محدودسازی روند پرداخت وام خرید مسکن» است اما راه دیگر که درباره «غفلت از آن» هشدار داده شده است، «تنظیم قیمت با مالیات» است.

کارشناسان راه اول را تله سیاستی و راه دوم را ترفند سیاستی برای تنظیم بازار مسکن عنوان می‌­کنند. بسیاری از بانک‌های مرکزی در کشورهای پیشرفته به ویژه کشورهای «سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه» موسوم به OECD در تلاش برای محدود کردن محدودیت وام‌دهی خود برای مسکن هستند با وجود این «اکونومیست» در یادداشتی استدلال کرده که بسیار بعید است این سیاست سبب ارزان‌تر شدن خانه به میزان مورد انتظار شود. 

قیمت مسکن در جهانِ ثروتمند، با شتاب بسیاری در این ۳۰ سال افزایش پیدا کرده است. بنا بر آخرین اصلاعاتی که در ۲۸ سپتامبر منتشر شده است، قیمت مسکن و مستغلات با افزایشی ۷/ ۱۹درصدی از ابتدای سال تا ماه جولای، رکورد جدیدی زده است. در کشورهای عضو «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» قیمت مسکن نسبت به درآمد بالاتر از میانگین بلندمدت آن در میان سه‌چهارم از اعضای این سازمان است. سیاستگذاران در همه کشورها برای تنظیم و عرضه‌ مسکن مقرون به صرفه تحت فشار زیادی هستند.

افزایش نرخ بهره، قیمت مسکن را نسبت به درآمد کاهش می‌دهد، چرا که وام‌های رهنی گران‌تر و تقاضای مسکن تعدیل می‌شود اما این افزایش نرخ بهره برای سامان دادن به بازار ملک، سبب به خطر افتادن بهبود اقتصادِ آسیب‌دیده از قرنطینه می‌شود. از منظری امیدوارکننده‌تر، می‌توان با محدودساختن ابزارهای «سیاست‌های احتیاطی کلان» که در اختیار بانک‌های مرکزی و تنظیم‌گران مالی قرار دارد، وام‌های رهنی پرریسک را محدود کرد.

۲۳ سپتامبر بانک مرکزی نیوزیلند برای سومین بار در امسال، سیاست‌های احتیاطی کلان خود را در حوزه مسکن تشدید و اعلام کرد سیاست‌های پیشین کارآیی لازم را برای مقابله با قیمت‌های ناپایدار مسکن نداشته است. قوانین در چند کشور دیگر همچون فرانسه نیز در امسال سختگیرانه‌تر شده است. گرچه این ابزارها برای مهار وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان و همچنین مهار رشد بدهی طراحی شدند اما استفاده از آنها برای کنترل قیمت مسکن، ضعیف بوده است.

استفاده از سیاست‌های احتیاطی کلان، سابقه‌ای طولانی دارد و طیف وسیعی از اهرم‌ها همچون سرمایه و کنترل‌های مستقیم بر نرخ و میزان وام را در برمی‌گیرد. از این دست سیاست‌ها که در بازار مسکن مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به محدود کردن میزان وام‌دهی بانک‌ها بر اساس نسبت وام به ارزش (LTV) یا وام به درآمد اشاره کرد. در این میان بازی کردن با شاخص (LTV) رایج‌تر است. در اروپا بیش از ۲۰ کشور از این ابزار استفاده می‌کنند و بهره‌گیری از آن در زمان بحران مالی جهان در سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ افزایش قابل توجهی پیدا کرده بود.

این کنترل‌ها همراه با محدود شدن رشد اعتبار، یکی از عمده دلایلی است که مانع از بدل شدن رکود اقتصادی ناشی از شیوع کووید در سال گذشته به یک بحران مالی تمام‌عیار شده است. از آنجاکه رشد وام گرفتن و رشد قیمت مسکن از یکدیگر تغذیه می‌کنند، سیاستگذار وسوسه می‌شود که با کنترل وام‌ها، در راستای بهبود وضعیت مسکن مقرون به صرفه گام بردارد اما در این میان سه دلیل برای اثبات برخطا بودن این سیاست وجود دارد.

نخست آنکه، تحقیقات نشان می‌دهد تاثیرات این ابزار بر قیمت آنقدر بزرگ نیست که تفاوت فاحشی در مقرون به صرفه شدن ملک ایجاد کند. یکی از نمونه‌های جالب، تحقیقی است که توسط استیون لاوفر از موسسه بروکدیل و نیتزن تزور و سپس دانشگاه نورث وسترن بر روی سیاست‌های وام نسبت به ارزش ltv در سال ۲۰۱۰ انجام شده است. در کشور مورد بررسی بانک مرکزی در مواجهه با تورم شدید قیمت خانه، به وام‌دهندگان اعلام کرد که وام ۶۰درصدی را تنها برای خانه‌هایی که ارزشی بیش از ۲۲۰هزار دلار دارند، اعطا خواهد کرد. اجرای این سیاست این فرصت را فراهم کرد تا پژوهشگران بتوانند رشد قیمت خانه را با سایر بازار مقایسه کنند. در نهایت این سیاست تنها سبب‌ساز کاهشی ۶/ ۰درصدی در قیمت خانه شد.

دوم آنکه، کنترل وام به‌طور معمول با سهمیه‌بندی اعتبارها، مسبب گران‌تر شدن وام مسکن برای وام‌گیرندگان می‌شود. در نتیجه حتی اگر قیمت‌ها کمی پایین بیاید، ممکن است به معنای در دسترس بودن خانه‌های مقرون به صرفه نباشد. به عنوان مثال، مطالعات انجام شده روی کشورهای اروپایی نشان می‌دهد میانگین نرخ وام با سخت‌تر شدن سیاست‌های وام ltv افزایش می‌یابد.

سومین دلیلی که سیاست‌های احتیاطی کلان را برای بهبود قیمت، نامناسب می‌سازد، این است که کنترل‌های وام بر ارزش (ltv) ممکن است خانوارهای محروم را به شکلی نامتناسب تحت تاثیر قرار دهد. مطالعات انجام شده در یک کشور نشان داد که بیشترین تاثیرات منفی بر قیمت مسکن در مناطق کمتر مطلوب در شهرهای گران رخ داده است

چرا که خانواده‌هایی که اعتبار محدودی دارند در آن مناطق خرید می‌کنند. مطالعه نیتزن تزور به این نتیجه رسیده است که وام‌گیرندگان آسیب‌پذیر در مناطق مسکونی به دلیل سیاست‌های ltv ناگزیر هستند به‌طور متوسط ۴ تا ۷ کیلومتر دورتر از محل کار خود، ساکن شوند و روزانه با یک ساعت رفت و آمد اضافی روبه‌رو هستند. اگر هدف نهایی برای اتخاذ چنین سیاست‌هایی رسیدن به یک سیستم مالی مقاوم‌تر باشد می‌‌توان عوارض ایجاد شده را توجیه کرد اما اگر این سیاست‌ها تنها برای کاهش قیمت مسکن برای کمک به خانواده‌های کم‌درآمد باشد، نمی‌تواند اثرات گسترده‌ای داشته باشد.

طی یک دهه گذشته، سیاست‌های احتیاطی کلان، از جمله ابزارهای مسکن، نقش زیادی در کاهش رشد وام در برخی از کشورها ایفا کرده و سیستم مالی را ایمن‌تر کرده است. اما این ابزارها هرگز برای بهبود قیمت مسکن طراحی نشدند و برای این کار نیز مناسب نیستند. 

افرادی که از افزایش چشمگیر قیمت مسکن ناامیدند، بهتر است دولت‌ها را تحت فشار قرار دهند تا نهادهای نظارتی مالی، این مشکل را حل و فصل کنند. راه تنظیم، تقویت و فراگیر کردن مالیات سالانه بر املاک است. این مالیات درحال‌حاضر در کشورهای مختلف جهان با نرخ میانگین حول و حوش یک درصد دریافت می­‌شود و بعضا تا نزدیک ۲ درصد (در برخی ایالت­‌های آمریکا) نیز می­‌رسد. مالیات سالانه بر دارایی ملکی سبب می­‌شود ریسک خریدهای سرمایه‌­ای یا خریدهای دوم و سوم ملک برای افراد افزایش پیدا کند و درصد کمتری از خانوارها نسبت به خرید بیش از یک واحد مسکونی اقدام کنند.

  • فرصت ۱۵ روزه واریز اولیه مسکن

    فرصت ۱۵ روزه واریز اولیه مسکن

    ساری- حسینی پور، استاندار مازندران با اشاره به این که شمار زیادی از متقاضیان مسکن ملی آورده اولیه را واریز نکردند، فرصت ۱۵ روزه برای پرداخت تعیین کرد. بنا نداریم حتی یک نفر از متقاضیان مسکن ملی را حذف کنیم افراد زیادی برای پروژه مسکن ملی ثبت نام کردند ولی شمار زیادی از متقاضیان واجد شرایط تاکنون نسبت به واریز آورده اولیه اقدام نکردند.

  • معاملات ملکی در کدام مناطق تهران رشد کرد؟

    معاملات ملکی در کدام مناطق تهران رشد...

    هرچند قیمت مسکن افزایش قابل ملاحظه ای داشته است اما این موضوع منجر به رکود مسکن نشده و حجم معاملات نیز افزایش قابل توجهی داشته است. افزایش قیمت مسکن ادامه دارد، اما تعداد معاملات ثبت شده در بازار مسکن هم افزایش داشته است. سه منطقه تهران بیش از ۵۰ درصد افزایش معامله داشته اند. در عین حال منطقه ۵ با وجود آنکه ۱۸ درصد افزایش رشد معامله داشته است هم چنان پرمعامله ترین منطقه تهران بوده است. مناطق کناری این منطقه که قیمت مناسب تری نیز دارند هم رشد خوبی را تجربه کردند که از جمله منطقه ۲۲ و ۲۱ هستند.

  • افزایش فروش مسکن به اتباع خارجی در ترکیه

    افزایش فروش مسکن به اتباع خارجی در...

    براساس آمار سازمان آمار ترکیه، در سال گذشته ۶۷ هزار و ۴۹۰ باب خانه در سراسر ترکیه به اتباع خارجی فروخته شد. تعداد خانه های خریداری شده توسط اتباع خارجی در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال قبل آن ۱۵.۲ درصد افزایش داشت. فروش مسکن به اتباع خارجی در دسامبر ۲۰۲۲ با کاهش ۱۸.۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۶ هزار و ۳۸۶ باب رسید.

  • راه اندازی بورس مسکن

    راه اندازی بورس مسکن

    موضوع بورس مسکن در سال های اخیر توسط شهرداری، وزارت راه و شهرسازی و سازمان بورس مطرح شده اما تا امروز به سرانجام نرسیده است؛ طبق این طرح افراد می توانند به متراژی که توانایی پرداخت قیمت آن را دارند "یونیت" (واحدی از متراژ منزل) خریداری کنند و بعد از چند سال امکان مالکیت واحد را فراهم آورند. حالا به تازگی شهردار تهران خبر داده که نرم افزار بورس مسکن آماده شده و باید به بازار سرمایه بپیوندد؛ ‌موضوعی که دوباره خرید متری خانه را به کانون توجه بازگرداند.

  • بررسی وضعیت مشاورین املاک

    بررسی وضعیت مشاورین املاک

    لزوم شناسایی عوامل تاثیرگذار بر افزایش قیمت مسکن و زمین رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان با تاکید بر بازرسی از یک هزار و ۴۳ واحد مشاوره املاک در زنجان تا پایان هفته گفت: این بازرسی با هدف بررسی وضعیت پروانه کسب و نحوه فعالیت آن‌ها انجام می‌شود. مجید گلشنی رئیس سازمان صمت استان زنجان با اعضای هیات رئیسه اتحادیه مشاورین املاک دیدار کرد.

  • کاهش کیفیت مسکن در تهران

    کاهش کیفیت مسکن در تهران

    اخیراً سخنگوی شهرداری تهران صدور مجوز برای خانه‌هایی با متراژ 25 متر را تکذیب کرد و حداقل متراژ برای صدور مجوز را 35 متر دانست. اما ساخت خانه های 35 متری برای تامین رفاه یک خانواده مناسب است؟ ساخت خانه های 35 متری منجر به کاهش کیفیت بخش مسکن در تهران شده است. در حالی که افزایش هزینه‌های زندگی و کمبود زمین در کشورهای مختلف جهان باعث شده مردم به خرید و یا اجاره خانه‌هایی کوچک‌متراژ رو بیاورند.

  • خریداران مسکن در  سال نو

    خریداران مسکن در سال نو

    به نظر می‌رسد در ماه آینده بستر لازم برای افزایش حجم معاملات با توجه به تنوع عرضه فراهم است. به گزارش نبض بازار، بازار مسکن امسال خیلی زود به استقبال شب عید رفته است و پایتخت در ایام منتهی به بهمن‌ماه با افزایش حجم عرضه روبه‌رو شده و به نظر می‌رسد در ماه آینده بستر لازم برای افزایش حجم معاملات با توجه به تنوع عرضه فراهم است.

  • واحدهای ویلایی به واحدهای کوچک

    واحدهای ویلایی به واحدهای کوچک

    واحدهای ویلایی که جایگزین واحدهای کوچک متراژ می‌شوند در حالی که پیش از این برای بهبود و افزایش تعداد واحدهای مسکونی در بازار مسکن وعده ساخت واحدهای کوچک متراژ داده شده در حال حاضر طرح بلندپروازانه ساخت واحدهای بزرگ متراژ و ویلایی از سوی دولت مطرح شده است.

  •  مالیات بر عایدی سرمایه

    مالیات بر عایدی سرمایه

    کارشناس امور مالیاتی: مالیات بر عایدی سرمایه، مانعی برای پرش قیمت در بازارهای مالی است کارشناس امور مالیاتی گفت: طرح مالیات بر عایدی سرمایه می‌تواند مانعی برای پرش قیمت در چهار بازار مسکن، خودرو، طلا و سکه و ارز باشد.

  •  بازار نایاب اجاره نقلی‌‌‌ها

    بازار نایاب اجاره نقلی‌‌‌ها

    یک علت دیگر این موضوع به نسبت کمتر ساخت آپارتمان ریزمتراژ در مقایسه با سهم واحدهای با مساحت‌‌‌های بالاتر مربوط می‌شود که باعث شده است همواره عرضه واحد ریزمتراژ کمتر از عرضه واحدهای با مساحت بیشتر باشد. فایل اجاره آپارتمان نوساز در بازار اجاره واحدهای مسکونی نقلی و ریزمتراژ نایاب شد. بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد» از تازه‌‌‌ترین وضعیت بازار اجاره آپارتمان‌‌‌های ریزمتراژ و نقلی (واحدهای مسکونی با متراژ تا ۶۰ مترمربع) نشان‌دهنده آن است

  • تحویل واحد های مسکونی  تا پایان مهر

    تحویل واحد های مسکونی تا پایان مهر

    تحویل هشت هزار واحد مسکونی مهر تا پایان امسال به متقاضیان رئیس هیات مدیره شرکت عمران شهر جدید پردیس گفت: هشت هزار واحد مسکونی مهر تا پایان امسال به متقاضیان تحویل می‌شود و ۲۲ هزار واحد هم تا بهار و و تابستان ۱۴۰۲ تکمیل می‌شود.

  • آرزوی خرید خانه

    آرزوی خرید خانه

    آن‌گونه که ابوالفضل نوروزی، سرپرست دفتر اقتصاد مسکن در وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده، شاخص طول دوره انتظار برای خرید خانه در ایران از 15 سال به 34 سال رسیده است. در حالی که در بیشتر کشورهای دنیا زیر 10 سال است. از آنجا که بر اساس نرم‌های جهانی، طول دوره انتظار برای خرید خانه بیش از 10 سال، غیر طبیعی و ناهنجار به شمار می‌رود. همین اعداد 15 یا 34 سال خود گواه وضعیت وخیم سرپناه در کشور به شمار می‌رود.

  • تاثیر آهسته و پیوسته دلار بر بازار مسکن

    تاثیر آهسته و پیوسته دلار بر بازار مسکن

    تورم و قیمت دلار همیشه به عنوان عوامل تاثیرگذار بر بازار مسکن شناخته می‌شوند اما سوال این است که دلار با چه سرعتی بر بازار مسکن اثر می‌گذارد و حالا که دلار مجددا صعودی شده، می‌تواند موج افزایشی جدیدی را در بازار مسکن رقم بزند؟ به صورت سنتی این باور وجود دارد که قیمت دلار و بازار مسکن ارتباط نزدیکی با هم دارند. به این صورت که با افزایش قیمت دلار، قیمت مسکن نیز در مسیر صعودی قرار می‌گیرد.

  • چرا خانه های دولتی جذابیت ندارند؟؟

    چرا خانه های دولتی جذابیت ندارند؟؟

    را خانه های دولتی در شهر های جدید نصف قیمت پروژه های خصوصی هستند اما باز هم جذابیت ندارند؟ با وجود تفاوت قیمت آشکار پروژه های دولتی در شهر های جدید و خانه ‌ها و آپارتمانها شخصی ساز اما باز هم این پروژه ها برای مردم جذابیت چندانی ندارند. به گزارش نبض بازار، مسکن یکی از نیازهای اصلی خانوار ایرانی به ویژه در کلانشهر هاست اما با این وجود در شهرهای حومه ، پروژه های دولتی آنگونه که باید مورد استقبال قرار نگرفته است.

  • فروش خانه هم وارد بورس می شود؟

    فروش خانه هم وارد بورس می شود؟

    هر برگ از اوراق مسکن سال جاری، از یک هفته قبل ۱۰۸ هزار تومان آغاز شده و امروز این اوراق به ۱٬۲۳۲٬۰۰۱ هزار ریال رسیده است. آخرین وضعیت قیمت ارواق مسکن (تسه) سال گذشته فروردین ماه به ۱.۲۴۰.۰۰۰ هزار ریال و در اردیبهشت ماه ۱.۲۰۰.۷۰۰ هزار ریال و در خرداد ماه ۱.۲۴۰.۱۰۰ هزار ریال بود و این اوراق در دی ماه سال گذشته نیز با قیمت ۱.۲۰۰.۰۰۰ هزار تومان معامله می‌شد و در سال جاری با قیمت ۱٬۲۳۲٬۰۰۱ معامله شده است.

  • ضرورت اخذ شناسنامه فنی ساختمان

    ضرورت اخذ شناسنامه فنی ساختمان

    هنگام خرید آپارتمان معاون شهرسازی و معماری شهردار تبریز بر لزوم دریافت شناسنامه فنی ساختمان توسط خریداران در هنگام پیش فروش آپارتمان تاکید کرد. محمد عزتی با اشاره به اهمیت صدور شناسنامه فنی ساختمان در کاهش تخلفات ساختمانی اظهار کرد:

  •  رشد قیمت اوراق مسکن

    رشد قیمت اوراق مسکن

    با آنکه قیمت اوراق مسکن تا هفته قبل 108 هزارتومان بود در حال حاضر به قیمتی بیش از 120 هزارتومان رسیده است. برای دسترسی سریع‌تر به اخبار داغ، اینستاگرام کاماپرس را دنبال کنید. از اینجا وارد شوید. قیمت اوراق مسکن در دی ماه سال گذشته قیمتی حدود 120 هزارتومان داشت و حدود یک هفته قبل در سال جاری 108 هزارتومان بود که در حال حاضر به 120 هزار و 100 تومان رسیده است.

  • خبر خوش برای فرهنگیان

    خبر خوش برای فرهنگیان

    خبر خوش اول صبحی برای این گروه از فرهنگیان صندوق ذخیره فرهنگیان جزئیات ساخت هزار واحد مسکونی برای فرهنگیان را اعلام کرد. حمیدرضا نجف‌پور کردی، مدیرعامل موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان از ساخت هزار واحد مسکونی برای فرهنگیان خبر داد.

  • آپارتمان‌از گلاب‌دره تا یافت آباد

    آپارتمان‌از گلاب‌دره تا یافت آباد

    امسال از جمله سال‌هایی است که حتی از خواب زمستانه قیمت آپارتمان خبری نبوده است. عجیب است که هوا سرد شده ، فصل جابه جایی گذشته، زمستان است . اما هنوز قیمت خرید مسکن و اجاره آن به خواب نرفته است.

  • قیمت آپارتمان در شهرهای حومه چقدر ؟

    قیمت آپارتمان در شهرهای حومه چقدر ؟

    نوسانات اقتصادی در سال های گذشته تلاطماتی را در بازار ملک ایجاد کرده که ارتعاشات آن به حومه پایتخت هم رسیده است؛ به طوری که قیمت ها نسبت به چهار سال قبل بعضا تا ۱۲ برابر رشد نشان می دهد. در حال حاضر حداقل بودجه لازم برای خرید آپارتمان در شهرهای اطراف تهران ۵۵۰ میلیون تومان است.

  • بازار مسکن قرمز شد

    بازار مسکن قرمز شد

    فروشندگان عقب‌نشینی کردند در روزهای ابتدایی زمستان بیشتر فایل های پیشنهادی فروش آپارتمان به رنگ قرمز درآمد. نه فروشندگان تمایلی به فروش املاکشان دارند نه خریداران توان پرداخت هزینه های خرید آپارتمان‌هایی را دارند که روزانه قیمت‌شان بالا می‌رود.