بازار املاک / روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

بازار جهانی مسکن برای عبور از تورم با یک تله روبه‌رو است که آسیب‌پذیرترین خریداران مصرفی را تهدید می‌کند. «اکونومیست» با بررسی تصمیمات احتمالی سیاستگذاران پولی در کشورهایی که دچار رشد تند قیمت مسکن شده‌اند، هشدار داد.


دو مسیر مقابل تصمیم‌گیران قرار دارد که انتخاب هر کدام بر سرنوشت قیمت مسکن، دسترسی به مسکن و متقاضیان تاثیر دارد.افزایش قابل توجه قیمت مسکن در عمده کشورهای جهان، سیاستگذاران این حوزه را بر سر دو‌راهی «چگونگی مهار تورم ملک» قرار داده است. یک راه، جلوی چشم همه دولت‌ها قرار دارد که همان «محدودسازی روند پرداخت وام خرید مسکن» است اما راه دیگر که درباره «غفلت از آن» هشدار داده شده است، «تنظیم قیمت با مالیات» است.

کارشناسان راه اول را تله سیاستی و راه دوم را ترفند سیاستی برای تنظیم بازار مسکن عنوان می‌­کنند. بسیاری از بانک‌های مرکزی در کشورهای پیشرفته به ویژه کشورهای «سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه» موسوم به OECD در تلاش برای محدود کردن محدودیت وام‌دهی خود برای مسکن هستند با وجود این «اکونومیست» در یادداشتی استدلال کرده که بسیار بعید است این سیاست سبب ارزان‌تر شدن خانه به میزان مورد انتظار شود. 

قیمت مسکن در جهانِ ثروتمند، با شتاب بسیاری در این ۳۰ سال افزایش پیدا کرده است. بنا بر آخرین اصلاعاتی که در ۲۸ سپتامبر منتشر شده است، قیمت مسکن و مستغلات با افزایشی ۷/ ۱۹درصدی از ابتدای سال تا ماه جولای، رکورد جدیدی زده است. در کشورهای عضو «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» قیمت مسکن نسبت به درآمد بالاتر از میانگین بلندمدت آن در میان سه‌چهارم از اعضای این سازمان است. سیاستگذاران در همه کشورها برای تنظیم و عرضه‌ مسکن مقرون به صرفه تحت فشار زیادی هستند.

افزایش نرخ بهره، قیمت مسکن را نسبت به درآمد کاهش می‌دهد، چرا که وام‌های رهنی گران‌تر و تقاضای مسکن تعدیل می‌شود اما این افزایش نرخ بهره برای سامان دادن به بازار ملک، سبب به خطر افتادن بهبود اقتصادِ آسیب‌دیده از قرنطینه می‌شود. از منظری امیدوارکننده‌تر، می‌توان با محدودساختن ابزارهای «سیاست‌های احتیاطی کلان» که در اختیار بانک‌های مرکزی و تنظیم‌گران مالی قرار دارد، وام‌های رهنی پرریسک را محدود کرد.

۲۳ سپتامبر بانک مرکزی نیوزیلند برای سومین بار در امسال، سیاست‌های احتیاطی کلان خود را در حوزه مسکن تشدید و اعلام کرد سیاست‌های پیشین کارآیی لازم را برای مقابله با قیمت‌های ناپایدار مسکن نداشته است. قوانین در چند کشور دیگر همچون فرانسه نیز در امسال سختگیرانه‌تر شده است. گرچه این ابزارها برای مهار وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان و همچنین مهار رشد بدهی طراحی شدند اما استفاده از آنها برای کنترل قیمت مسکن، ضعیف بوده است.

استفاده از سیاست‌های احتیاطی کلان، سابقه‌ای طولانی دارد و طیف وسیعی از اهرم‌ها همچون سرمایه و کنترل‌های مستقیم بر نرخ و میزان وام را در برمی‌گیرد. از این دست سیاست‌ها که در بازار مسکن مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به محدود کردن میزان وام‌دهی بانک‌ها بر اساس نسبت وام به ارزش (LTV) یا وام به درآمد اشاره کرد. در این میان بازی کردن با شاخص (LTV) رایج‌تر است. در اروپا بیش از ۲۰ کشور از این ابزار استفاده می‌کنند و بهره‌گیری از آن در زمان بحران مالی جهان در سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ افزایش قابل توجهی پیدا کرده بود.

این کنترل‌ها همراه با محدود شدن رشد اعتبار، یکی از عمده دلایلی است که مانع از بدل شدن رکود اقتصادی ناشی از شیوع کووید در سال گذشته به یک بحران مالی تمام‌عیار شده است. از آنجاکه رشد وام گرفتن و رشد قیمت مسکن از یکدیگر تغذیه می‌کنند، سیاستگذار وسوسه می‌شود که با کنترل وام‌ها، در راستای بهبود وضعیت مسکن مقرون به صرفه گام بردارد اما در این میان سه دلیل برای اثبات برخطا بودن این سیاست وجود دارد.

نخست آنکه، تحقیقات نشان می‌دهد تاثیرات این ابزار بر قیمت آنقدر بزرگ نیست که تفاوت فاحشی در مقرون به صرفه شدن ملک ایجاد کند. یکی از نمونه‌های جالب، تحقیقی است که توسط استیون لاوفر از موسسه بروکدیل و نیتزن تزور و سپس دانشگاه نورث وسترن بر روی سیاست‌های وام نسبت به ارزش ltv در سال ۲۰۱۰ انجام شده است. در کشور مورد بررسی بانک مرکزی در مواجهه با تورم شدید قیمت خانه، به وام‌دهندگان اعلام کرد که وام ۶۰درصدی را تنها برای خانه‌هایی که ارزشی بیش از ۲۲۰هزار دلار دارند، اعطا خواهد کرد. اجرای این سیاست این فرصت را فراهم کرد تا پژوهشگران بتوانند رشد قیمت خانه را با سایر بازار مقایسه کنند. در نهایت این سیاست تنها سبب‌ساز کاهشی ۶/ ۰درصدی در قیمت خانه شد.

دوم آنکه، کنترل وام به‌طور معمول با سهمیه‌بندی اعتبارها، مسبب گران‌تر شدن وام مسکن برای وام‌گیرندگان می‌شود. در نتیجه حتی اگر قیمت‌ها کمی پایین بیاید، ممکن است به معنای در دسترس بودن خانه‌های مقرون به صرفه نباشد. به عنوان مثال، مطالعات انجام شده روی کشورهای اروپایی نشان می‌دهد میانگین نرخ وام با سخت‌تر شدن سیاست‌های وام ltv افزایش می‌یابد.

سومین دلیلی که سیاست‌های احتیاطی کلان را برای بهبود قیمت، نامناسب می‌سازد، این است که کنترل‌های وام بر ارزش (ltv) ممکن است خانوارهای محروم را به شکلی نامتناسب تحت تاثیر قرار دهد. مطالعات انجام شده در یک کشور نشان داد که بیشترین تاثیرات منفی بر قیمت مسکن در مناطق کمتر مطلوب در شهرهای گران رخ داده است

چرا که خانواده‌هایی که اعتبار محدودی دارند در آن مناطق خرید می‌کنند. مطالعه نیتزن تزور به این نتیجه رسیده است که وام‌گیرندگان آسیب‌پذیر در مناطق مسکونی به دلیل سیاست‌های ltv ناگزیر هستند به‌طور متوسط ۴ تا ۷ کیلومتر دورتر از محل کار خود، ساکن شوند و روزانه با یک ساعت رفت و آمد اضافی روبه‌رو هستند. اگر هدف نهایی برای اتخاذ چنین سیاست‌هایی رسیدن به یک سیستم مالی مقاوم‌تر باشد می‌‌توان عوارض ایجاد شده را توجیه کرد اما اگر این سیاست‌ها تنها برای کاهش قیمت مسکن برای کمک به خانواده‌های کم‌درآمد باشد، نمی‌تواند اثرات گسترده‌ای داشته باشد.

طی یک دهه گذشته، سیاست‌های احتیاطی کلان، از جمله ابزارهای مسکن، نقش زیادی در کاهش رشد وام در برخی از کشورها ایفا کرده و سیستم مالی را ایمن‌تر کرده است. اما این ابزارها هرگز برای بهبود قیمت مسکن طراحی نشدند و برای این کار نیز مناسب نیستند. 

افرادی که از افزایش چشمگیر قیمت مسکن ناامیدند، بهتر است دولت‌ها را تحت فشار قرار دهند تا نهادهای نظارتی مالی، این مشکل را حل و فصل کنند. راه تنظیم، تقویت و فراگیر کردن مالیات سالانه بر املاک است. این مالیات درحال‌حاضر در کشورهای مختلف جهان با نرخ میانگین حول و حوش یک درصد دریافت می­‌شود و بعضا تا نزدیک ۲ درصد (در برخی ایالت­‌های آمریکا) نیز می­‌رسد. مالیات سالانه بر دارایی ملکی سبب می­‌شود ریسک خریدهای سرمایه‌­ای یا خریدهای دوم و سوم ملک برای افراد افزایش پیدا کند و درصد کمتری از خانوارها نسبت به خرید بیش از یک واحد مسکونی اقدام کنند.

  • یک چهارم سكونت گاه های بافت فرسوده است

    یک چهارم سكونت گاه های بافت فرسوده است

    براساس آخرین آمار و شاخص‌های مصوب شورای عالی معماری و شهرسازی در حدود یک چهارم سطح کشور را بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی تشکیل داده است که جمیعتی بالغ بر ۲۲ میلیون نفر را در این بافت‌ها ساکن هستند.یک چهارم سكونت گاه هاي كشور در بافت های فرسوده

  • احداث واحدهای تخریب شده در زلزله

    احداث واحدهای تخریب شده در زلزله

    ارومیه - فرماندار خوی گفت:بیش از ۵۰ درصد واحدهای مسکونی تخریب شده در مناطق زلزله زده شهرستان خوی ساخته شده است. عصر دوشنبه در بازدید از روند بازسازی مناطق زلزله زده خوی در حال پی کنی این روستاها به اتمام رسیده و۳۸۰و احد در مرحله اجرای عملیات بتن ریزی ۲۹۰ واحد در مرحله اسکلت بندی بندی دارند و پوشش سقف ۱۰۰ واحد نیز به اتمام رسیده است.

  • تعمیر و مرمت ۱۶۰ واحد مسکونی در زنجان

    تعمیر و مرمت ۱۶۰ واحد مسکونی در زنجان

    تعمیر و مرمت ۷۲ باب منزل مسکونی انجام‌شده است ۱۶۰ باب هم در ذیل تفاهم‌نامه منعقده ساخته خواهد شد. در جلسه شورای هم‌اندیشی گروه‌های جهادی که در محل کمیته امداد استان برگزار شد

  • انفجار گاز در یک مجتمع مسکونی

    انفجار گاز در یک مجتمع مسکونی

    انفجار مهیب گاز شهری در یک مجتمع مسکونی ۵ طبقه، خسارت های هنگفتی را به بار آورد و طبقه همکف این ساختمان را ویران کرد. این حادثه دلهره آور صبح روز گذشته در بولوار شهید مطهری مشهد هنگامی رخ داد که صدای وحشتناک ناشی از انفجار در ساختمان ، اهالی محل را از منازل بیرون کشید.

  • راه کاهش قیمت تمام شده مسکن

    راه کاهش قیمت تمام شده مسکن

    با عرضه محصولات و کالاهای مختلف در بورس کالا (از جمله مصالح ساختمانی) می‌توان هزینه های توزیع را کاهش داد. علی اصغر ضیاچی، کارشناس بازار سهام با اشاره به عرضه خودرو در بورس کالا فرآیند بورس کالا به حذف قیمت‌گذاری دستوری و کشف قیمت بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا کمک می‌کند. عرضه خودرو در بورس کالا، خودروسازان امکان فروش محصول با قیمت بالاتر را دارند و صد البته که این اقدام به نفع شرکت‌ها است و فروش خودرو خارج از بورس کالا هیچ منطقی ندارد.

  • بازار مسکن از خواب زمستانه بیدار شد !

    بازار مسکن از خواب زمستانه بیدار شد !

    پشت پرده افزایش قیمت مسکن تازه‌ترین آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در آبان‌ماه دست‌کم سه میلیون تومان معادل 6.7 درصد افزایش یافته است اگرچه رقم اعلامی تنها ناظر بر متوسط قیمت واحدهای مسکونی معامله‌شده است تمام واقعیت را نشان نمی‌دهد اما به هر روی بیانگر حرکت تورمی بازار مسکن در هشتمین ماه سال است.

  • رقابت مسکن و دلار

    رقابت مسکن و دلار

    تحرک بازار مسکن در دومین ماه از پاییز امسال در حالی رقم خورد که به دلیل پایان فصل جابه‌جایی انتظار رشد حدود ۷ درصد قیمت‌ها و ۴۸ درصد معاملات دور از ذهن بود؛ اما کارشناسان معتقدند نوسانات نرخ ارز، بخشی از سرمایه‌ها را به منظور محافظت در برابر تورم به سمت بازار ملک سوق داد.

  •  بازار سیمان و عرضه‌ در بورس کالا

    بازار سیمان و عرضه‌ در بورس کالا

    بررسی روند معاملات سیمان طی یک ماه گذشته در بورس کالای ایران بیانگر ثبات و آرامش ادامه‌دار این معاملات است. نهم شهریور سال ۱۴۰۰ بود که وزارت صنعت، معدن و تجارت در راستای حمایت از تولیدکنندگان و حذف قیمت‌های کاذب بازار، عرضه کل سیمان کشور در بورس کالای ایران را مصوب کرد.

  • گزارش تحولات بازار معاملات مسکن

    گزارش تحولات بازار معاملات مسکن

    تعداد آپارتمان های مسکونی معامله شده در شهر تهران در آبان ماه سال ۱۴۰۱، به ۸ هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه قبل ۴۷.۸ و ماه مشابه سال قبل ۹.۶ درصد افزایش نشان می دهد.

  • خانه 500 میلیاردی در تهران آگهی شد!

    خانه 500 میلیاردی در تهران آگهی شد!

    زعفرانیه و نیاوران یکی از گران‌ترین مناطقی هستند که بیشترین آگهی فروش ویلاهای سوپرمیلیاردی و لوکس را به خود اختصاص داده‌اند. در زعفرانیه یک عمارت و ویلای فول امکانات ۲۵۰۰ متری (با قدمت ۳۰ سال) ۵۰۰ میلیارد تومان آگهی شده یعنی متری ۲۰۰ میلیون تومان.

  • کمبود یونولیت در بازار مسکن

    کمبود یونولیت در بازار مسکن

    پور حاجت گفت:کمبود یونولیت همچنان در بازار وجود دارد و این موضوع روز به روز بر قیمت مسکن اثرگذارتر می شود. فرشید پور حاجت با تاکید بر کمبود یونولیت در بازار گفت: با وجود پیگیری های صورت گرفته هنوز تغییری در قیمت یونولیت ساختمانی صورت نگرفته است و همچنان قیمت آن نسبت به چند ماه گذشته بیش از ۴۰۰ درصد افزایش یافته است.

  • سقف بیمه ساختمانی ۳۰ میلیون تومان شد

    سقف بیمه ساختمانی ۳۰ میلیون تومان شد

    هیات وزیران به استناد اصل (۱۳۸) قانون اساسی و در اجرای ماده (۲) قانون تأسیس صندوق بیمه همگانی حوادث طبیعی حداکثر تعهد صندوق بیمه حوادث طبیعی ساختمان به ازای هر واحد مسکونی را تعیین کرد.

  • کلید حل بحران بازار مسکن

    کلید حل بحران بازار مسکن

    ساخت مسکن در سال‌های گذشته ۵۰ درصد کاهش یافت دریافت مالیات املاک، دولت همانند بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته بایستی با یک اهرم مالیاتی مؤثر، سوداگری در بازار مسکن را کاهش داده و بازار مسکن را به سمت مصرفی بودن هدایت کند. گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، در چند سال اخیر و با رشد مداوم نرخ اجاره و خرید مسکن، تهیه سرپناه برای تمام اقشار جامعه به‌خصوص جوانان در شرف ازدواج به رویا تبدیل شده است.

  • اعجاب انگیزترین طرح شهرسازی در مرکز اروپا

    اعجاب انگیزترین طرح شهرسازی در مرکز...

    ساختمان‌هایی با معماری متفاوت و سبز در مهم‌ترین منطقه تجاری آمستردام هلند مجموعه مسکونی، اداری و تجاری «دره» به عنوان یکی از نوین ترین طرح‌های شهرسازی خودنمایی می‌کند. این مجموعه قلب بافت تجاری منطقه «زویداس» را تبدیل به منطقه مسکونی با حفظ فضای سبز و منظر مناسب شهری کرده است.

  • چشم انداز منفی واردات فولاد

    چشم انداز منفی واردات فولاد

    تحلیلگران بازار چین معتقدند واردات فولاد به این کشور در کوتاه مدت روند نزولی خواهد داشت. در اکتبر نیز آمار ضعیفی ثبت شده چراکه بازار مسکن در رکود به سر می برد و تقاضای فولاد کم بود. واردات محصولات نیمه نهایی فولادی در اکتبر ۵۴۵ هزار تن ثبت شد که ۱۹.۳ درصد نسبت به ماه قبل و ۶۰ درصد در مقایسه با اکتبر سال گذشته افت داشت.

  • نوسانات بازار مسکن با دلار

    نوسانات بازار مسکن با دلار

    در حالی که بازار ارز کشور در چند وقت اخیر با رشد قیمتی روبرو بوده است که بازار مسکن به ویژه مصالح ساختمانی از این بازار تاثیر ۱۰۰ درصدی گرفته است. ارزیابی‌های صورت گرفته در ماه گذشته در بازار مسکن حاکی از آن است . که بازار مسکن همزمان با افزایش قیمت دلار شاهد نوسانات جدیدی در حوزه قیمت گذاری شده . همین امر خود در کاهش حجم تقاضا و همچنین وارد شدن این بازار به جریان رکود تورمی اثر بسیار زیادی خواهد گذاشت.

  • نه کارگران مشغول کارند، نه مسکن در حال ساخته شدن

    نه کارگران مشغول کارند، نه مسکن در حال...

    دولت سیزدهم ماموریت ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال برای چهار سال متوالی را در دستور کار قرار داده است؛ اما کارنامه یک‌ساله اجرای این برنامه، عملکرد مطلوب و موفقی را نشان نمی‌دهد. برای آنکه وزیر جدید راه و شهرسازی (وزیر مسکن) بتواند بر مشکلات موجود در این بخش غلبه کند، یک پازل پیش‌روی خود دارد که برای حل آن باید چهار حرکت اصلی انجام دهد.

  • کوچ اجاره‌نشینان به مناطق حاشیه‌ای شهر

    کوچ اجاره‌نشینان به مناطق حاشیه‌ای شهر

    ​یک کارشناس مسکن درباره وضعیت کنونی بازار اجاره می‌گوید: با توجه به این‌که قیمت مسکن افزایش پیدا کرده، گروهی که قبلا قصد خرید مسکن را داشتند، به سمت بازار اجاره رفته و به همین دلیل در فصل غیراجاره شاهد رشد اجاره‌بها هستیم. نرخ اجاره‌بها متاثر از تورم موجود در بازار مسکن روند رو به رشدی داشته است. آمارهای رسمی چنین شرایطی را تایید می‌کند؛ به طوری که آخرین گزارش بانک مرکزی که مربوط به مهرماه امسال است، نشان می‌دهد که در شهر تهران اجاره‌بها رشد ۴۰.۹ درصدی داشته است.

  • پردیس و تهرانپارس محبوب‌ترین در تهران

    پردیس و تهرانپارس محبوب‌ترین در تهران

    برای خرید خانه خصوصا در کلانشهرها، نکات بسیاری وجود دارد که باید به آن توجه کنید. برای مثال از موارد اولیه که باید درنظر داشت، تعیین محدوده جغرافیایی خانه است، چرا که هر منطقه‌ای از شهر تهران مزایا و معایب خاص خود را دارد و شما باید براساس نیاز و شرایطی که دارید منطقه مورد نظر را انتخاب کنید.

  •  پرداخت وام مسکن روستایی

    پرداخت وام مسکن روستایی

    رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی درباره تسهیلات مسکن روستایی آخرین اخبار را اعلام کرد. در خصوص وضعیت مقاوم‌سازی واحد‌های مسکونی روستایی، پیشرفت واحد‌های مقاوم‌سازی شده وضعیت بازسازی و نوسازی مناطق زلزله زده و سیل‌زده توضیحاتی را ارایه کرد. رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با اشاره به اینکه هم‌اکنون در کشور ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد مسکونی روستایی وجود دارد

  • خطر گرانی مصالح

    خطر گرانی مصالح

    افزایش عجیب قیمت یونولیت، زمزمه گرانی سیمان، سه برابر شدن قیمت میلگرد در حالی که رکود کم سابقه ای در ساخت و ساز مسکن حاکم شده ،هزینه های ساخت مسکن هرروز بیشتر می شود! به گزارش دنیای معدن، دو روز پیش رئیس اتحادیه مصالح ساختمانی از نصف شدن فروش مصالح ساختمانی در ماه‌های اخیر خبر داده و گفته بود که بازار ساخت‌وساز قفل شده است. اما نکته عجیب این است که همزمان با این رکود،برخی خبرها از افزایش عجیب ساخت و ساز حکایت دارد.