بازار املاک / مسکن ایران در کما

مسکن ایران در کما

مسکن ایران در کما

بازار مسکن ایران وارد بحرانی شده که بسیاری از کارشناسان آن را «کم‌سابقه» و برخی «بی‌سابقه در ۵۰ سال گذشته» توصیف می‌کنند. رکودی که … آرمان امروز: بازار مسکن ایران وارد بحرانی شده که بسیاری از کارشناسان آن را «کم‌سابقه» و برخی «بی‌سابقه در ۵۰ سال گذشته» توصیف می‌کنند.

بازار مسکن ایران

بازار مسکن ایران وارد بحرانی شده که بسیاری از کارشناسان آن را «کم‌سابقه» و برخی «بی‌سابقه در ۵۰ سال گذشته» توصیف می‌کنند. رکودی که نه‌تنها خریدار را از بازار رانده، بلکه عملاً عرضه را نیز به صفر رسانده است. 

آپارتمان‌هایی که ساخته شده‌اند بدون مشتری مانده‌اند، و خانواده‌هایی که رویای خانه‌دار شدن را در سر داشتند، با واقعیت تلخ افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها و ناتوانی در خرید روبه‌رو هستند.

خشایار باقرپور، رئیس اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران، در اظهارنظری صریح عنوان کرده که «بازار مسکن در ۵۰ سال گذشته چنین رکودی را تجربه نکرده است. 

اکنون عملاً خریدار اولی در بازار وجود ندارد». به گفته او، دیگر صحبت از رکود عمیق کافی نیست، بلکه بازار به نوعی فلج شده است؛ رکودی که هم سمت عرضه را به توقف کشانده و هم تقاضا را از میدان به در کرده است. 

در شرایط فعلی، سازندگان به دلیل کاهش بازدهی، از ساخت‌وساز فاصله گرفته‌اند. از سوی دیگر، با کاهش توان خرید مردم، تقاضای مؤثر از بازار حذف شده است. 

در این میان، مستأجران و خانه‌اولی‌ها به مهم‌ترین قربانیان این بحران تبدیل شده‌اند؛ نسلی که امید به مالکیت خانه را از دست داده است.


ریشه‌های بحران

۱. کاهش توان خرید مردم

در یک دهه اخیر، قدرت خرید خانوارها به‌شدت کاهش یافته است. افزایش نرخ تورم، جهش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی باعث شده که قیمت مسکن به‌صورت تصاعدی بالا برود، درحالی‌که درآمدها افزایش متناسبی نداشته‌اند. 

درنتیجه، فاصله بین قیمت مسکن و درآمد خانوارها به حدی رسیده که دیگر حتی تسهیلات بانکی هم توان پر کردن این شکاف را ندارند.

۲. افزایش قیمت زمین و مصالح

گرانی زمین، مصالح ساختمانی و هزینه‌های صدور مجوز، عملاً قیمت تمام‌شده ساخت را بالا برده است. این موضوع به کاهش انگیزه سازندگان برای ورود به پروژه‌های جدید منجر شده است. دولت نیز نتوانسته با سیاست‌گذاری مؤثر، هزینه‌های جانبی ساخت را کاهش دهد.

۳. نبود برنامه جامع ملی

یکی از مهم‌ترین مشکلات بازار مسکن در ایران، نبود یک نقشه راه ملی و پایدار است. طرح‌هایی مانند «مسکن مهر» و «نهضت ملی مسکن» با همه اهداف مثبتی که داشتند، به دلیل مشکلات اجرایی، ضعف زیرساخت و کم‌توجهی به بازار واقعی، موفق به ساماندهی تقاضا نشدند. 

در بسیاری از موارد، مسکن‌های ساخته‌شده بدون امکانات لازم یا در مناطق غیرجذاب ساخته شدند.

۴. سوداگری و تبدیل مسکن به کالای سرمایه‌ای

سال‌هاست که مسکن از یک کالای مصرفی به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است. بسیاری از خریداران، نه برای سکونت، بلکه برای حفظ ارزش دارایی خود وارد بازار شده‌اند.

 این وضعیت، قیمت‌ها را به‌صورت مصنوعی بالا برد و در نهایت با کاهش بازدهی، خروج این سرمایه‌گذاران از بازار، موجی از رکود را پدید آورد.

۵. نبود ابزارهای مالی مؤثر

در کشورهای توسعه‌یافته، ابزارهایی مانند «وام رهنی بلندمدت»، «لیرزینگ مسکن» یا «صندوق‌های سرمایه‌گذاری در املاک» توانسته‌اند تقاضای مؤثر را افزایش دهند. 

اما در ایران، نه‌تنها این ابزارها توسعه نیافته‌اند، بلکه محدودیت‌های بانکی و نرخ سود بالا، استفاده از وام مسکن را نیز سخت کرده است.

پیامدهای اقتصادی رکود مسکن
بازار مسکن در اقتصاد ایران همواره یکی از موتورهای رشد بوده است. رکود در این بخش به‌طور مستقیم بر رشد اقتصادی، اشتغال، و رونق صنایع وابسته تأثیر منفی گذاشته است.

 طبق آمارهای رسمی، بیش از ۱۲۰ شغل به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم با ساخت‌وساز در ارتباط هستند. توقف ساخت‌وساز به معنای تعطیلی زنجیره‌ای از فعالیت‌های اقتصادی است. 

همچنین رکود بازار مسکن باعث افزایش فشار بر بازار اجاره شده است. افزایش تقاضا برای اجاره و نبود عرضه متناسب، منجر به افزایش شدید نرخ اجاره‌بها در شهرهای بزرگ شده که فشار مضاعفی بر مستأجران وارد می‌کند.

چشم‌انداز آینده
در کوتاه‌مدت، چشم‌انداز بازار مسکن چندان روشن نیست. پیش‌بینی‌ها حاکی از ادامه رکود در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ و حتی سال ۱۴۰۴ است. 

مگر آن‌که تحولی در سطح کلان اقتصاد رخ دهد، نرخ تورم مهار شود و سیاست‌های حمایتی واقعی از سمت دولت اعمال شود. در این میان، کارشناسان نسبت به تشدید بحران هشدار می‌دهند.

 اگر دولت نتواند راه‌حلی برای تحریک تقاضای مؤثر و تسهیل در ساخت‌وساز ارائه دهد، رکود ممکن است به سال‌های آینده نیز تسری یابد.

اصلاح اقتصاد پیش نیاز حل مساله مسکن
دکتر افشین خاندوزی، کارشناس اقتصاد شهری و بازار مسکن، تأکید می‌کند که «اصلاح بازار مسکن بدون اصلاح اقتصاد کلان ممکن نیست».

به گفته او، «وقتی تورم بالا و نرخ بهره غیرواقعی است، تسهیلات مسکن اثربخشی ندارد. قدرت خرید مردم دائماً در حال کاهش است. 

در چنین شرایطی، طرح‌هایی مانند نهضت ملی مسکن هم اگر موفق شوند، نهایتاً عرضه را افزایش می‌دهند اما تقاضا همچنان در رکود می‌ماند.»

او معتقد است باید به‌جای تمرکز بر ساخت مسکن دولتی، بسته‌های حمایتی هدفمند برای خانه‌اولی‌ها، تسهیلات ارزان‌قیمت و افزایش شفافیت بازار زمین و املاک در دستور کار قرار گیرد.

راهکارهای خروج از بحران
با توجه به پیچیدگی و عمق رکود، راهکارهای خروج از این وضعیت نیز باید چندلایه و هماهنگ باشند:

۱. کنترل تورم و تثبیت اقتصادی

اولین و مهم‌ترین گام، مهار تورم و ایجاد ثبات در اقتصاد کلان است. بدون ثبات اقتصادی، هیچ برنامه‌ای در بخش مسکن به نتیجه نمی‌رسد. دولت باید با اصلاح سیاست‌های مالی و پولی، جلوی کاهش بیشتر قدرت خرید مردم را بگیرد.

۲. ارائه تسهیلات هوشمند و قابل دسترس

وام‌های مسکن باید با نرخ سود مناسب و بازپرداخت بلندمدت در اختیار خانه‌اولی‌ها قرار گیرد. بانک‌ها باید از مدل‌های روز دنیا مانند وام رهنی با پشتوانه ملک استفاده کنند تا شرایط پرداخت برای خانوارها قابل‌تحمل باشد.

۳. اصلاح ساختار عرضه و تشویق بخش خصوصی

بخش خصوصی باید با مشوق‌های مالیاتی، اعطای زمین رایگان یا ارزان، و تضمین خرید از سوی دولت، به ساخت‌وساز بازگردد. همچنین دولت می‌تواند با حمایت از تعاونی‌های مسکن، روند ساخت را تسریع کند.
۴. راه‌اندازی بازار اجاره حرفه‌ای

توسعه بازار اجاره با قراردادهای بلندمدت، تعیین سقف اجاره‌بها و حمایت از موجر و مستأجر می‌تواند بخشی از فشار تقاضا برای خرید مسکن را کاهش دهد

۵. ایجاد پایگاه اطلاعاتی شفاف

شفاف‌سازی اطلاعات بازار املاک، قیمت‌ها، معاملات و ساخت‌وسازها می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از سوداگری و افزایش بهره‌وری سرمایه‌گذاری ایفا کند.

نتیجه‌گیری
رکود کم‌سابقه در بازار مسکن، بازتابی از بحران‌های عمیق‌تر در اقتصاد ایران است. این رکود فقط نشانه‌ای از ضعف یک بازار خاص نیست، بلکه علامتی هشداردهنده درباره کاهش شدید توان اقتصادی جامعه است. 

راهکارهای رفع این بحران تنها در حد پروژه‌های ساخت‌وساز باقی نخواهد ماند، مگر آن‌که با اصلاحات کلان اقتصادی، احیای اعتماد عمومی و سیاست‌گذاری بلندمدت همراه شود.

  • رشد ۴۰ درصدی هزینه‌‌های اجاره

    رشد ۴۰ درصدی هزینه‌‌های اجاره

    وزارت راه و شهرسازی با انتشار گزارشی از وضعیت بازار مسکن اعلام کرد که تورم سالانه اجاره‌بهای مسکن در کشور طی یک سال منتهی به اردیبهشت ۱۴۰۴ به ۳۹.۵ درصد رسیده است.

  • وام مسکن روستایی ۱۴۰۴ چقدر است؟

    وام مسکن روستایی ۱۴۰۴ چقدر است؟

    وام مسکن به‌عنوان یکی از ابزارهای اصلی حمایت مالی برای خرید یا ساخت خانه، نقش مهمی در تحقق رویای خانه‌دار شدن ایفا می‌کند. این تسهیلات که توسط بانک‌ها و نهادهای دولتی ارائه می‌شود، بسته به نوع وام، محل سکونت، و توان مالی متقاضی، می‌تواند بخشی از هزینه‌های خرید یا ساخت مسکن را پوشش دهد.

  • بازار مسکن را از این باتلاق خارج کنید

    بازار مسکن را از این باتلاق خارج کنید

    بازار معاملات مسکن در ماه های اخیر زیر تازیانه تورم قیمت مصالح ساختمانی با رکودی بی سابقه روبرو شده و اکنون قیمت تمام شده محصول نهایی از توان خرید مصرف کنندگان کاملاً خارج است.

  • دلایل ریزش مسکن چیست؟

    دلایل ریزش مسکن چیست؟

    کمبود و گرانی زمین مستعد ساخت و ساز، بروکراسی بی حد و حصر در مسیر دریافت مجوز از دستگاه های متولی، کُندی روند پرداخت تسهیلات بانکی به همراه رشد بی وقفه قیمت فولاد، سیمان، تجهیزات پلاستیکی و دستمزد نیروی کار، هرگونه توجیه اقتصادی برای سرمایه گذاری در تولید مسکن را از بین برده و به همین دلیل آمار ساخت و ساز در کشور رو به کاهش است.

  • مشاوران املاک حسابی گیج شدند

    مشاوران املاک حسابی گیج شدند

    نایب رییس اتحادیه مشاوران املاک استان تهران گفت: با وجود اینکه فصل اجاره آغاز شده اما تا این لحظه شورای عالی مسکن نرخ سقف اجاره بهای تهران را اعلام نکرده است و برای تهران سقفی جهت تعیین اجاره وجود ندارد.

  • رشد قیمت مسکن متوقف شد

    رشد قیمت مسکن متوقف شد

    وضعیت فعلی بازار مسکن بیش از آنکه ناشی از تغییر دولت یا وزارت‌خانه‌ها باشد، متأثر از سیاست‌های بانک مرکزی است. در واقع، کنترل رشد نقدینگی که از دولت سیزدهم آغاز شد و مورد تأیید مقام معظم رهبری نیز قرار گرفت، در دولت چهاردهم نیز ادامه یافته است.

  • ثبت نام زمین رایگان دولتی ۱۴۰۴

    ثبت نام زمین رایگان دولتی ۱۴۰۴

    بر اساس اعلام قبلی وزارت راه و شهرسازی، متقاضیانی که مدارک خود را تکمیل کرده و احراز صلاحیت می شوند، می توانند یک قطعه زمین ۲۰۰ ، ۲۵۰ متری یا یک واحد مسکونی در مناطق روستایی یا شهری زیر ۵۰۰ هزار نفر جمعیت دریافت کنند

  •  بازار اجاره مسکن ۳۰ درصد افزایش قیمت را رد کرد

    بازار اجاره مسکن ۳۰ درصد افزایش قیمت...

    همزمان با نزدیک شدن به فصل اجاره و جابه جایی مستاجران شاهد آن هستیم که بازار مسکن به سمت افزایش تعداد قرارداد‌ها و معاملات مسکن می‌رود این در حالیست که پیش از این برای بازار اجاره مسکن وعده و وعید‌های بسیار زیادی داده بودند که شرایط را برای مستاجران کمی بهبود میداد، اما در حال حاضر بازار اجاره مسکن به گونه‌ای است که هر مالکی برای خود یک نرخ اجاره تعیین می‌کند و همین امر خود باعث شده که نرخ‌های اجاره رشد چشم گیری پیدا کند.

  • تورم بازار ملک کاهش یافت

    تورم بازار ملک کاهش یافت

    بازار مسکن در مدت فعالیت دولت چهاردهم به ثبات نسبی رسیده است. آمار رسمی از آخرین وضعیت بازار مسکن در دسترس نیست اما داده‌های غیررسمی حاکی از رشد ۲۴ درصدی قیمت مسکن شهر تهران در یک سال منتهی به اسفند ۱۴۰۳ حکایت دارد.

  • راه‌حل کاهش و کنترل قیمت مسکن است

    راه‌حل کاهش و کنترل قیمت مسکن است

    واگذاری زمین‌های مرغوب و نزدیک به محدوده شهری می‌تواند نقش کلیدی در کاهش قیمت و کنترل بازار مسکن ایفا کند.

  • بازار سیاه امتیاز نهضت ملی مسکن

    بازار سیاه امتیاز نهضت ملی مسکن

    بازار خرید و فروش امتیاز پروژه‌های نهضت ملی مسکن پیش از تحویل واحدها، به‌شدت داغ شده و حالا شباهت زیادی به معاملات غیررسمی دوران مسکن مهر پیدا کرده است. امتیازهایی که قرار بود صرف خانه‌دار شدن اقشار فاقد مسکن شود، حالا در قالب وکالت‌نامه و صلح‌نامه، تا ۱۰ برابر قیمت اولیه در بازار غیررسمی معامله می‌شوند؛ آن هم بدون تضمین انتقال قطعی سند

  • مستاجران در انتظار دو خبر خوش

    مستاجران در انتظار دو خبر خوش

    سامانه‌های ثبت قراردادهای اجاره، گامی بزرگ به‌سوی شفافیت بازار مسکن؛ با راه‌اندازی سامانه‌هایی نظیر «سادانا»، رصد معاملات، کنترل رشد غیرمنطقی اجاره‌بها، و جلوگیری از فرار مالیاتی در دستور کار قرار گرفته است.

  • وام مسکن ۱۴۰۴ به شرط دریافت

    وام مسکن ۱۴۰۴ به شرط دریافت

    از جمله جزئیات و شرایط دریافت تسهیلات ودیعه مسکن برای مستأجران عادی و افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی، شرایط وام خرید و ساخت مسکن، مبالغ اختصاص‌یافته، مدارک و ضامن‌های مورد نیاز، نحوه ثبت‌نام در سامانه جامع طرح‌های حمایتی مسکن، و بانک‌های عامل پرداخت‌کننده این وام‌ها.

  • پیش‌بینی مهم یک کارشناس درباره بازار مسکن تا تیر ۱۴۰۴

    پیش‌بینی مهم یک کارشناس درباره بازار...

    یک کارشناس بازار مسکن گفت: امسال نیز با رکود تورمی در بازار مسکن مواجه خواهیم بود و اگر تغییری در سیاست‌های اقتصادی ایجاد نشود، شرایط در اواخر بهار و اوایل تابستان بدتر خواهد شد.

  • شرط پرداخت وام ودیعه مسکن به مجردها

    شرط پرداخت وام ودیعه مسکن به مجردها

    تسهیلات ودیعه مسکن به متقاضیان و مردان بالای ۴۵ سال و زنان بالای ۳۵ سال تعلق می گیرد.

  • تزریق وام مسکن؛ سوخت تازه برای تورم

    تزریق وام مسکن؛ سوخت تازه برای تورم

    افزایش سقف وام مسکن به ۷۸۰ میلیون تومان که اخیر در دستور کار بانک مسکن قرار گرفته در نگاه اول یک سازوکار حمایتی برای خرید مسکن ارزیابی می‌شود.

  • شرایط دریافت وام ۴۰۰ میلیونی مسکن

    شرایط دریافت وام ۴۰۰ میلیونی مسکن

    وام ۴۰۰ میلیونی مسکن به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای حمایتی دولت در حوزه تأمین مسکن، بار دیگر در صدر توجه متقاضیان خرید یا ساخت خانه قرار گرفته است.

  • شرایط پرداخت وام مستاجران

    شرایط پرداخت وام مستاجران

    معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی ضمن اعلام تکمیل به روز رسانی سامانه تسهیلات ودیعه مسکن از آغاز ثبت نام وام ودیعه مسکن برای دهک‌های میان درآمدی از امروز (۱۶ اردیبهشت ماه) خبر داد.

  • قدرت اجاره مستأجران به سمت واحد‌های کوچک

    قدرت اجاره مستأجران به سمت واحد‌های...

    نایب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک تهران از کاهش قدرت اجاره و خرید مستأجران برای واحد‌های بزرگ متراژ خبر داد و گفت: تمایل خریداران و متقاضیان مسکن به سمت واحد‌های کوچک مقیاس حرکت کرده است.

  • بانک‌هایی که به مستاجران وام می‌دهند

    بانک‌هایی که به مستاجران وام می‌دهند

    فرآیند ثبت‌نام وام ودیعه مسکن برای مستاجران از هم‌اکنون آغاز شده و تا پایان سال ۱۴۰۴ ادامه دارد.

  • فرمول تبدیل رهن به اجاره ۱۴۰۴

    فرمول تبدیل رهن به اجاره ۱۴۰۴

    یکی از رایج‌ترین سوال‌هایی که هنگام اجاره خانه پیش می‌آید، این است که چطور می‌توان بین رهن و اجاره تبدیل انجام داد؟ یعنی اگر فقط قیمت فروش خانه یا میزان رهن کامل را بدانیم، چطور می‌توانیم اجاره‌ ماهانه را به‌طور منصفانه محاسبه کنیم؟