بازار املاک / سقوط تاریخی بازار اجاره

سقوط تاریخی بازار اجاره

سقوط تاریخی بازار اجاره

در سال ۱۴۰۲، بحران مسکن در ایران وارد مرحله‌ای بی‌سابقه و نگران‌کننده شد؛ مرحله‌ای که نه‌تنها امید بسیاری از خانوارهای مستأجر برای ورود به بازار خرید یا بهره‌مندی از طرح‌های ملی مسکن را به یأس بدل کرد، بلکه شمار زیادی از آنان را به دلیل فشار طاقت‌فرسای اجاره‌بها و هزینه‌های جانبی تأمین سرپناه، به مرز فروپاشی اقتصادی کشاند.

فقر مسکن

افزایش مداوم قیمت‌ها، رکود دستمزدها، و بی‌اثر ماندن سیاست‌های حمایتی، موجب شد که مسکن از یک نیاز اولیه و بدیهی، به کالایی لوکس و دست‌نیافتنی برای بخش بزرگی از جامعه تبدیل شود. 

در چنین شرایطی، موج جدیدی از فقر مسکن شکل گرفت که نه‌تنها رفاه خانوارها را نشانه رفت، بلکه پیامدهای اجتماعی و روانی گسترده‌ای به همراه آورد؛

 از حاشیه‌نشینی اجباری گرفته تا مهاجرت ناخواسته به مناطق کم‌برخوردار و کاهش کیفیت زندگی میلیون‌ها نفر.

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ به بالاترین سطح تاریخی رسیده است.

 این بحران فراتر از ناتوانی مستأجران در خرید خانه یا مشارکت در طرح‌های ملی تأمین مسکن است و هر سال، شمار بیشتری از آن‌ها با فقر دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

برای سنجش دقیق‌تر این وضعیت، شاخص مکملی در کنار روش متداول برآورد نرخ فقر به‌کار رفته است. بر اساس روش متداول، نرخ فقر خانوارهای مستأجر در سال گذشته حدود ۲۷ درصد، معادل ۱.۳۳ میلیون خانوار، برآورد شده است. 

اما روش مکمل که تأثیر مستقیم هزینه تأمین مسکن را لحاظ می‌کند، نشان می‌دهد ۶۵۲ هزار خانوار دیگر نیز صرفاً به دلیل هزینه مسکن به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند و نرخ فقر مستأجران را به ۴۰ درصد افزایش داده‌اند.

به این ترتیب، در مجموع ۱.۹۸ میلیون خانوار، معادل ۷.۶ میلیون نفر، از مستأجران کشور درگیر فقر بوده‌اند:

فقر درآمدی: ۶۷ درصد (۱.۳۳ میلیون خانوار) با درآمد کمتر از خط فقر.

فقر ناشی از هزینه مسکن: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار) با درآمد بالاتر از خط فقر اما درگیر هزینه‌های مسکن.

آمارها حاکی از آن است که ۸۹ درصد این خانوارها در پنج دهک هزینه‌ای اول قرار دارند و نسبت به سال ۱۴۰۱، شمار مستأجران درگیر فقر ۵ درصد، معادل ۷۹ هزار خانوار، افزایش یافته است. 

همچنین یافته‌های شاخص مکمل، ضعف‌های شاخص استطاعت‌ناپذیری مسکن را در دو حوزه «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» آشکار می‌کند؛ نکته‌ای که می‌تواند مبنای اصلاح سیاست‌های مسکن قرار گیرد.

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است؛

رصد وضعیت فقر را می‌توان بر حسب نوع سکونت خانوار انجام داد و وضعیت خانوارهایی را که هزینه تأمین مسکن در سبدشان وجود دارد ــ مستأجران و مالکان دارای وام خرید مسکن ــ به‌طور جداگانه بررسی کرد. 

این روش امکان می‌دهد وضعیت این گروه‌ها به‌صورت اختصاصی بررسی شود و علاوه بر فقر مطلق، فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن نیز برآورد گردد و زمینه برای سیاست‌گذاری شواهد‌محور هموار شود.

طبق روش متداول برآورد نرخ فقر، در سال ۱۴۰۲ نرخ فقر خانوارهای مستأجر ۲۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار) برآورد شده است. اما به‌مدد روش مکمل که خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن (۶۵۲ هزار خانوار) را نیز شناسایی می‌کند، نرخ فقر به ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.

مقایسه نتایج روش متداول و مکمل برآورد نرخ فقر با شاخص سهم هزینه مسکن از کل هزینه‌کرد خانوارها حکایت از آن دارد 

که این شاخص دچار دو معضل «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» از وضعیت خانوارهای مستأجر است و در مجموع نه‌تنها برای بررسی وضعیت خانوارهای مستأجر و مالکان دارای وام خرید مسکن مناسب به شمار نمی‌رود، بلکه در پاره‌ای موارد استفاده از آن منجر به کژفهمی‌های سیاستی می‌شود.

نرخ فقر مستأجران به ۴۰ درصد رسید

طبق برآورد روش متداول و مکمل، خانوارهای مستأجر درگیر فقر را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد:

۱. خانوارهایی که به دلیل درآمد ناکافی درگیر فقر هستند: ۶۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار که شامل ۵٫۵ میلیون نفر می‌شود).

۲. خانوارهایی که درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن، اجاره به همراه هزینه آب، برق و گاز هستند: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار که شامل ۲٫۱ میلیون نفر می‌شود).

در سال ۱۴۰۲، تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر به بالاترین مقدار خود در دو دهه گذشته رسیده است؛ هم از نظر تعداد خانوار درگیر فقر، هم از نظر تعداد افراد و هم از نظر نرخ فقر.

در سال ۱۴۰۲، سهم خانوارهای مستأجر درگیر فقر در مناطق شهری حدود ۹۴ درصد (۱٫۸۷ میلیون خانوار) و سهم مناطق روستایی ۶ درصد (۱۱۳ هزار خانوار) بوده است.

بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲، مربوط به خانوارهای چهار نفره برآورد شده است: ۶۴۹ هزار خانوار (۲٫۶ میلیون نفر). همچنین ۷۲ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، شامل خانوارهای سه، چهار و پنج نفره بوده‌اند (۱٫۴۳ میلیون خانوار معادل ۴٫۵۷ میلیون نفر).

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر مربوط به خانوارهایی بوده که سن سرپرست آن‌ها بین ۳۵ تا ۴۴ سال بوده است: ۶۱۲ هزار خانوار (۲٫۵۵ میلیون نفر). این گروه بیشترین سهم از کل خانوارهای درگیر فقر را دارد (۳۱ درصد).

توزیع خانوارهای درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد ۷۶ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، خانوارهایی هستند که سن سرپرست خانوار کمتر از ۵۵ سال است: ۱٫۴۹ میلیون خانوار (۶ میلیون نفر).

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر در استان تهران برآورد شده است: ۶۲۰ هزار خانوار با نرخ فقر ۴۳ درصد. کمترین تعداد خانوار نیز در استان چهارمحال و بختیاری برآورد شده است: 

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد. از سوی دیگر، بیشترین نرخ فقر در استان آذربایجان غربی (۶۲ درصد) و کمترین نرخ فقر در استان چهارمحال و بختیاری (۱۴ درصد) برآورد شده است.

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر درآمدی (۳۹۰ هزار خانوار؛ سهم ۶۳ درصد) و درگیر فقر ناشی از هزینه تأمین مسکن (۲۳۰ هزار خانوار؛ سهم ۳۷ درصد) در استان تهران برآورد شده است.

در همین سال، بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر درآمدی در استان کرمان گزارش شده است؛ به‌طوری‌که ۸۹ درصد از خانوارهای درگیر فقر این استان (۵۳ هزار خانوار) درگیر فقر درآمدی بوده‌اند. 

همچنین بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن در استان‌های اردبیل و ایلام ثبت شده است.

  • افتتاح ۶۱ واحد مسکونی مددجویی

    افتتاح ۶۱ واحد مسکونی مددجویی

    سرپرست بهزیستی استان مرکزی: به مناسبت فرارسیدن هفته بهزیستی، ۶۱ واحد مسکونی مددجویی در استان افتتاح می‌شود. از تاریخ ۲۵ لغایت ۳۱ تیرماه با شعار «شروعی دوباره برای بهتر زیستن» در استان مرکزی برگزار می‌شود.

  • پیش‌فروشندگان مسکن ورشکست شده‌اند

    پیش‌فروشندگان مسکن ورشکست شده‌اند

    گذشته از آن‌که به دلیل نوسان شدید قیمت‌ها متقاضیان مصرفی توان خرید خانه را از دست داده‌اند افزایش تا ۵۵ درصدی قیمت نهاده‌های ساختمانی، بخش تولید مسکن را دچار بحران کرده و بسیاری از سازندگان که واحدهای خود را قبل از سال ۱۳۹۷ پیش‌فروش کرده بودند، به دلیل آن‌که اجازه تعدیل قیمت را نداشتند ورشکست شدند.

  •  بافت‌های فرسوده حاشیه‌ی کشور

    بافت‌های فرسوده حاشیه‌ی کشور

    معاون وزیر راه و شهرسازی با انتقاد از هشت سال عدم اجرای نوسازی واحدهای مسکونی در بافت‌های فرسوده و تاریخی شهری، از تسریع اجرای نوسازی در محلات هدف خبر داد و گفت: ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار واحد از بناهای مسکونی واقع در این محدوده‌ها ناپایدار هستند.بیش از ۱۶۲ هزار هکتار معادل ۲۵ درصد و یک چهارم سطح شهرها را بافت‌های هدف بازآفرینی شهری اعم از سکونتگاه‌های غیررسمی و حاشیه‌ای، بافت‌فرسوده میانی و بافت فرسوده تاریخی تشکیل می‌دهند که بیش از یک‌سوم جمعیت شهری در این مناطق سکونت دارند.

  • اجرای مصوبه حمایت از مستأجران

    اجرای مصوبه حمایت از مستأجران

    پلمب پنج املاکی متخلف در مشهد سید مرتضی مدنی فدکی، مدیرکل تعزیرات حکومتی خراسان رضوی از استمرار طرح برخورد با متصدیان واحدهای صنفی املاک خبر داد. واحدهای صنفی که مصوبه سران قوا را در مورد میزان مجاز افزایش اجاره واحدهای مسکونی و آپارتمان‌ها در شهرها رعایت نکنند طعم برخورد قاطع و عبرت‌آموز را خواهند چشید و کمترین آن پلمب واحد صنفی متخلف خواهد بود.

  • کمبود شدید فضای سبز در مجتمع‌های مسکونی

    کمبود شدید فضای سبز در مجتمع‌های مسکونی

    مدیر عامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران گفت: مالکان مجتمع‌های مسکونی بزرگ طبق طرح تفصیلی موظف به ساخت باغچه متناسب با فضای ساختمانی هستند. بسیاری از مجتمع‌های مسکونی که در چند سال اخیر در تهران ساخته می‌شود، یا فضای سبز ندارند یا اگر دارند بسیار محدود و کم رمق است. نمونه آن مجتمع‌های بزرگی است که در جنوب و غرب تهران توسط نهادهای دولتی یا شبه دولتی ساخته می‌شوند.

  • ثبت نام مسکن ملی

    ثبت نام مسکن ملی

    درحالیکه سال اول از 4 سال دوره دولت سیزدهم که باید در آن 1 میلیون واحد مسکونی ساخته شود در حال تمام شدن است.، ثبت‌نام دور جدید نهضت ملی مسکن در ۱۶ استان + اسامی ۱۶۳ شهر اعلام شد که نشان می دهد وزارت مسکن در دوران رستم قاسمی که قرار بود 4 میلیون واحد مسکونی در 4 سال بسازد از مرحله ثبت نام و کاغذبازی عبور نکرده و در گام اول متوقف شده است.

  •  مسکن چگونه کاهش می یابد؟

    مسکن چگونه کاهش می یابد؟

    با توجه به قیمت کنونی مسکن بر اساس اطلاعات مرکز آمار و همچنین روندیابی قیمت 5 ساله مسکن بر اساس نرخ دلار، قیمت هر متر مربع مسکن در حال حاضر با حباب 33 درصدی در بازار معامله می‌شود به گزارش 9 صبح، گره خوردن بخش‌های مختلف اقتصاد و شاخص‌های قیمت‌گذاری به قیمت ارز یکی از مشکلات بزرگی است که در سال‌های اخیر شاهد این مسئله بوده‌ایم. اوضاع زمانی دشوارتر از گذشته می‌شود که برخی از مهمترین کالاهای مورد نیاز مردم از جمله مسکن در قالب یک بازار سرمایه‌ای به قیمت عرض گره بخورد.

  • نقدینگیه امسال تابستان بازار مسکن

    نقدینگیه امسال تابستان بازار مسکن

    شوک قیمتی ایجاد شده در بازار معاملات مسکن تهران در نیمه بهار، فرضیه اتمام عصر آرامش ملکی در پایتخت را تقویت کرده است. بازار معاملات مسکن شهر تهران که از اواخر سال ۹۹ و همزمان با کاهش شیب تورم، در طول یک‌سال ۱۴۰۰ و یک‌ماه اول ۱۴۰۱، مسیر آرامش را در پیش گرفته بود، با بروز شوک قیمتی و معاملاتی در اردیبهشت ماه، به مسیری خلاف جهت آنچه دست‌کم در طول یک‌سال گذشته در آن به حرکت درآمده بود، هدایت شد.

  •  بازار مسکن تا ۱۴۰۲

    بازار مسکن تا ۱۴۰۲

    طی ماه‌های اخیر سهم واحد‌های مسکونی نوساز در معاملات مسکن به پایین‌ترین سطح تاریخی خود رسید. این کاهش شدید سهم واحد‌های نوساز به خاطر چند مساله است که شاید مهم‌ترین آن، «سردرگمی سازنده‌ها نسبت به چگونگی محاسبه قیمت تمام‌شده ساخت و قیمت فروش در آینده» است. دو دوربین، تصاویر متفاوت از یکدیگر را نشان می‌دهد. تصویر اول به رشد قیمت مسکن در فاصله زمانی «قبل از جهش تا کنون» -۹۴ تا میانه بهار ۱۴۰۱- پرداخته که از رشد نقدینگی بیشتر بوده است

  •  جدیدترین قیمت اوراق در تهران و سایر استان‌ها

    جدیدترین قیمت اوراق در تهران و سایر...

    برای وام ۴۸۰ میلیونی مسکن چقدر باید اوراق خرید؟ بررسی آخرین قیمت‌های اوراق تسهیلات مسکن نشان می‌دهد، متاهل‌های ساکن پایتخت باید برای اخذ وام مسکن ۴۸۰ میلیون تومانی، بیش از ۱۳۴ میلیون تومان بپردازند.بررسی آخرین وضعیت قیمت اوراق مسکن نشان می‌دهد که هر برگ اوراق وام مسکن در فروردین ماه ۱۳۸ هزار و ۹۰۰ و در اردیبهشت و خردادماه سال گذشته نیز ۱۳۹ هزار و ۳۰۰ تومان قیمت دارند.

  • شکایت مستاجران از مالکان متخلف

    شکایت مستاجران از مالکان متخلف

    وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد امکان ثبت شکایات در خصوص مبلغ افزایش اجاره‌بها بر اساس مصوبات اعلام شده، در سامانه ۱۲۴ فراهم شده است. روش شکایت مستاجران از مالکان متخلف! «رستم قاسمی» در نشست هماهنگی با ارگان‌ها و اصناف و مشاوران املاک برای پیگیری اجرایی شدن بسته سیاستی مصوب شده در جلسه سران قوا در خصوص بازار اجاره‌بها، اظهار کرد: با توجه به شرایط حاضر در بازار اجاره مسکن در کشور نشست پیگیری اجرای مصوبات برگزار شده و ادامه خواهد داشت.

  • ساخت ۸۰۰ مسکن برای مددجویان لرستانی

    ساخت ۸۰۰ مسکن برای مددجویان لرستانی

    ساخت ۸۰۰ مسکن برای مددجویان لرستانی دارای ۲ معلول ۸۰۰ واحد مسکونی با بنیاد مستضعفان تفاهم داریم که برای مددجویان دارای ۲ معلول به بالا ساخته شود. جلال شیخ‌پور صبح امروز در جلسه طرح‌های محرومیت‌زدایی و سرمایه‌گذاری بنیاد مستضعفان در لرستان، اظهار کرد: با بنیاد تفاهم داریم که ۸۰۰ واحد مسکونی برای مددجویان دارای ۲ معلول به بالا ساخته شود.

  • بی اعتنایی موجران به مصوبه تعیین اجاره بها

    بی اعتنایی موجران به مصوبه تعیین اجاره...

    رئیس اتحادیه املاک گرگان خبرداد؛ بی اعتنایی موجران به مصوبه تعیین سقف اجاره بها در گرگان قراردادهای پنهان افزایش یافت صنعتی، رئیس اتحادیه املاک گرگان با اشاره به بی اعتنایی به برخی از موجران به مصوبه تعیین سقف اجاره بها، گفت: برخی افراد برای دورزدن قانون به انعقاد قراردادهای پنهان رو آورده اند.

  • نمایشگاه توانمندی‌های شهر تهران

    نمایشگاه توانمندی‌های شهر تهران

    در بازدید شهردار منطقه 19 از نمایشگاه توانمندی‌های مدیریت شهری تهران 1401 مطرح شد نقش موثر انتقال تجربيات شهرداري کلان شهرها در افزايش کيفيت زندگي و ارتقاي تکنولوژي هاي نوين شهردار منطقه 19 با حضور در محل دائمی نمایشگاه های شهرداری تهران در بوستان گفتگو از نمایشگاه «شهرهای خواهرخوانده و توانمندی‌های مدیریت شهری تهران» بازدید کرد.

  •  بازار سیمان

    بازار سیمان

    قیمت سیمان تغییر نداشته و مطابق نرخ مصوب در بازار عرضه می شود. با وجود اینکه زمزمه هایی مبنی بر قطعی برق (کارخانه) شنیده می شد، اما مسئولان شرکت برق و سازمان صمت پیگیری های لازم را در این زمینه انجام دادند . قطعی برق را در این مدت نداشتیم و در تولید سیمان نیز مشکلی به وجود نیامد. قیمت سیمان در بازار هیچگونه تغییری نداشته و ثابت است.

  • آغاز ثبت‌نام نهضت ملی مسکن از فردا

    آغاز ثبت‌نام نهضت ملی مسکن از فردا

    معاونت مسکن و ساختمان در اطلاعیه ای جزییات ثبت‌نام مجدد متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن را در سامانه طرح‌های حمایتی تشریح کرد. اطلاعیه معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی به شرح زیر است؛ با توجه به شناسائی ظرفیت مازاد در زمین‌های تامین شده قبلی یا تامین زمین جدید جهت احداث واحد مسکونی در قالب طرح نهضت ملی مسکن در برخی از شهرهای کشور

  • سقفِ بی سقف

    سقفِ بی سقف

    خبری از مصوبه اجاره‌بها نیست! در سال­های اخیر قیمت­‌ها در حوزه مسکن چه در بخش خرید و فروش و یا در رهن و اجاره به شکل قابل توجهی رشد داشته است­، این در حالی است که در مقایسه با توان اقتصادی، درصد افزایش حقوق و سایر موارد وابسته به قیمت­‌گذاری­، این سیر صعودی همگام با باقی نرخ‌های موجود حرکت نکرده و هر روز دستیابی به این نیاز اولیه(سرپناه) برای افراد سخت‌تر می‌شود.

  • خدمات بانکی و ثبت‌نام مدارس محدود می شود

    خدمات بانکی و ثبت‌نام مدارس محدود می...

    تمامی مردم باید در سامانه املاک و اسکان ثبت‌نام کنند و در صورتی که ثبت‌نام انجام نشود طبق قانون، خدمات بانکی نباید ارائه شود.رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی درباره نهضت ملی مسکن با بیان این‌که ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی بسیار مشکل و سیر برنامه‌های طولانی است، اظهار کرد: ۵.۲ میلیون نفر در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند و تاکنون برای ۳ میلیون واحد زمین تأمین شده است.

  •  تغییر کاربری اراضی پیشکوه متوقف شد

    تغییر کاربری اراضی پیشکوه متوقف شد

    با حکم دادستانی تغییر کاربری اراضی پیشکوه تربت‌حیدریه متوقف شد مدیر راه و شهرسازی تربت‌حیدریه اظهار کرد: هرگونه ساخت و ساز با کاربری مسکونی در بوستان پیشکوه این شهرستان ممنوع و با افراد متخلف برابر قانون رفتار خواهد شد. مشاهده شده فردی حقیقی در رابطه با 29 هکتار زمین پیشکوه حکم مستثنیات از دولت گرفته و به طبع آن اقدام به تسطیع، قطعه‌بندی و فروش با کاربری مسکونی به غیر کرده‌است.

  • پروژه‌ای رها شد احداث فاز ۱۱ پردیس

    پروژه‌ای رها شد احداث فاز ۱۱ پردیس

    احداث فاز ۱۱ پردیس، یکی از پروژه‌های مسکن مهر بود که در اواخر دولت احمدی‌نژاد آغاز شد و در زمان انتقال دولت به دوره حسن روحانی و وزارت عباس آخوندی، در‌حالی‌که پیشرفت فیزیکی بین ۷۰ تا ۸۰ درصد داشت، تقریبا به کلی رها شد و سال‌ها معلق ماند تا زمان وزارت محمد اسلامی که با شیبی کند دوباره فعال شد؛ اگرچه علیرغم وعده‌های مکرر، نهایتا در این دوره نیز به سرانجام نرسید.

  • بازار مسکن پایین‌تر از تورم

    بازار مسکن پایین‌تر از تورم

    با این‌که رشد سنگین قیمت مسکن در پنج سال گذشته اقتصاد خانوار‌ها را با مشکل مواجه کرده، بازار مسکن در یک سال اخیر و حتی ماه گذشته پایین‌تر از تورم عمومی حرکت کرده و نظر کارشناسان این است که روال نسبتا آرام آن تا پایان سال ادامه خواهد یافت. بازار مسکن تا پایان سال متعاذل است