بازار املاک / سقوط تاریخی بازار اجاره

سقوط تاریخی بازار اجاره

سقوط تاریخی بازار اجاره

در سال ۱۴۰۲، بحران مسکن در ایران وارد مرحله‌ای بی‌سابقه و نگران‌کننده شد؛ مرحله‌ای که نه‌تنها امید بسیاری از خانوارهای مستأجر برای ورود به بازار خرید یا بهره‌مندی از طرح‌های ملی مسکن را به یأس بدل کرد، بلکه شمار زیادی از آنان را به دلیل فشار طاقت‌فرسای اجاره‌بها و هزینه‌های جانبی تأمین سرپناه، به مرز فروپاشی اقتصادی کشاند.

فقر مسکن

افزایش مداوم قیمت‌ها، رکود دستمزدها، و بی‌اثر ماندن سیاست‌های حمایتی، موجب شد که مسکن از یک نیاز اولیه و بدیهی، به کالایی لوکس و دست‌نیافتنی برای بخش بزرگی از جامعه تبدیل شود. 

در چنین شرایطی، موج جدیدی از فقر مسکن شکل گرفت که نه‌تنها رفاه خانوارها را نشانه رفت، بلکه پیامدهای اجتماعی و روانی گسترده‌ای به همراه آورد؛

 از حاشیه‌نشینی اجباری گرفته تا مهاجرت ناخواسته به مناطق کم‌برخوردار و کاهش کیفیت زندگی میلیون‌ها نفر.

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ به بالاترین سطح تاریخی رسیده است.

 این بحران فراتر از ناتوانی مستأجران در خرید خانه یا مشارکت در طرح‌های ملی تأمین مسکن است و هر سال، شمار بیشتری از آن‌ها با فقر دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

برای سنجش دقیق‌تر این وضعیت، شاخص مکملی در کنار روش متداول برآورد نرخ فقر به‌کار رفته است. بر اساس روش متداول، نرخ فقر خانوارهای مستأجر در سال گذشته حدود ۲۷ درصد، معادل ۱.۳۳ میلیون خانوار، برآورد شده است. 

اما روش مکمل که تأثیر مستقیم هزینه تأمین مسکن را لحاظ می‌کند، نشان می‌دهد ۶۵۲ هزار خانوار دیگر نیز صرفاً به دلیل هزینه مسکن به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند و نرخ فقر مستأجران را به ۴۰ درصد افزایش داده‌اند.

به این ترتیب، در مجموع ۱.۹۸ میلیون خانوار، معادل ۷.۶ میلیون نفر، از مستأجران کشور درگیر فقر بوده‌اند:

فقر درآمدی: ۶۷ درصد (۱.۳۳ میلیون خانوار) با درآمد کمتر از خط فقر.

فقر ناشی از هزینه مسکن: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار) با درآمد بالاتر از خط فقر اما درگیر هزینه‌های مسکن.

آمارها حاکی از آن است که ۸۹ درصد این خانوارها در پنج دهک هزینه‌ای اول قرار دارند و نسبت به سال ۱۴۰۱، شمار مستأجران درگیر فقر ۵ درصد، معادل ۷۹ هزار خانوار، افزایش یافته است. 

همچنین یافته‌های شاخص مکمل، ضعف‌های شاخص استطاعت‌ناپذیری مسکن را در دو حوزه «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» آشکار می‌کند؛ نکته‌ای که می‌تواند مبنای اصلاح سیاست‌های مسکن قرار گیرد.

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده است؛

رصد وضعیت فقر را می‌توان بر حسب نوع سکونت خانوار انجام داد و وضعیت خانوارهایی را که هزینه تأمین مسکن در سبدشان وجود دارد ــ مستأجران و مالکان دارای وام خرید مسکن ــ به‌طور جداگانه بررسی کرد. 

این روش امکان می‌دهد وضعیت این گروه‌ها به‌صورت اختصاصی بررسی شود و علاوه بر فقر مطلق، فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن نیز برآورد گردد و زمینه برای سیاست‌گذاری شواهد‌محور هموار شود.

طبق روش متداول برآورد نرخ فقر، در سال ۱۴۰۲ نرخ فقر خانوارهای مستأجر ۲۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار) برآورد شده است. اما به‌مدد روش مکمل که خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن (۶۵۲ هزار خانوار) را نیز شناسایی می‌کند، نرخ فقر به ۴۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.

مقایسه نتایج روش متداول و مکمل برآورد نرخ فقر با شاخص سهم هزینه مسکن از کل هزینه‌کرد خانوارها حکایت از آن دارد 

که این شاخص دچار دو معضل «بازنمایی سوگیرانه» و «همسان‌نمایی» از وضعیت خانوارهای مستأجر است و در مجموع نه‌تنها برای بررسی وضعیت خانوارهای مستأجر و مالکان دارای وام خرید مسکن مناسب به شمار نمی‌رود، بلکه در پاره‌ای موارد استفاده از آن منجر به کژفهمی‌های سیاستی می‌شود.

نرخ فقر مستأجران به ۴۰ درصد رسید

طبق برآورد روش متداول و مکمل، خانوارهای مستأجر درگیر فقر را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد:

۱. خانوارهایی که به دلیل درآمد ناکافی درگیر فقر هستند: ۶۷ درصد (۱٫۳۳ میلیون خانوار که شامل ۵٫۵ میلیون نفر می‌شود).

۲. خانوارهایی که درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن، اجاره به همراه هزینه آب، برق و گاز هستند: ۳۳ درصد (۶۵۲ هزار خانوار که شامل ۲٫۱ میلیون نفر می‌شود).

در سال ۱۴۰۲، تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر به بالاترین مقدار خود در دو دهه گذشته رسیده است؛ هم از نظر تعداد خانوار درگیر فقر، هم از نظر تعداد افراد و هم از نظر نرخ فقر.

در سال ۱۴۰۲، سهم خانوارهای مستأجر درگیر فقر در مناطق شهری حدود ۹۴ درصد (۱٫۸۷ میلیون خانوار) و سهم مناطق روستایی ۶ درصد (۱۱۳ هزار خانوار) بوده است.

بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در سال ۱۴۰۲، مربوط به خانوارهای چهار نفره برآورد شده است: ۶۴۹ هزار خانوار (۲٫۶ میلیون نفر). همچنین ۷۲ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، شامل خانوارهای سه، چهار و پنج نفره بوده‌اند (۱٫۴۳ میلیون خانوار معادل ۴٫۵۷ میلیون نفر).

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر مربوط به خانوارهایی بوده که سن سرپرست آن‌ها بین ۳۵ تا ۴۴ سال بوده است: ۶۱۲ هزار خانوار (۲٫۵۵ میلیون نفر). این گروه بیشترین سهم از کل خانوارهای درگیر فقر را دارد (۳۱ درصد).

توزیع خانوارهای درگیر فقر در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد ۷۶ درصد از خانوارهای مستأجر درگیر فقر، خانوارهایی هستند که سن سرپرست خانوار کمتر از ۵۵ سال است: ۱٫۴۹ میلیون خانوار (۶ میلیون نفر).

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر در استان تهران برآورد شده است: ۶۲۰ هزار خانوار با نرخ فقر ۴۳ درصد. کمترین تعداد خانوار نیز در استان چهارمحال و بختیاری برآورد شده است: 

۴ هزار خانوار با نرخ فقر ۱۴ درصد. از سوی دیگر، بیشترین نرخ فقر در استان آذربایجان غربی (۶۲ درصد) و کمترین نرخ فقر در استان چهارمحال و بختیاری (۱۴ درصد) برآورد شده است.

در سال ۱۴۰۲، بیشترین تعداد خانوار مستأجر درگیر فقر درآمدی (۳۹۰ هزار خانوار؛ سهم ۶۳ درصد) و درگیر فقر ناشی از هزینه تأمین مسکن (۲۳۰ هزار خانوار؛ سهم ۳۷ درصد) در استان تهران برآورد شده است.

در همین سال، بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر درآمدی در استان کرمان گزارش شده است؛ به‌طوری‌که ۸۹ درصد از خانوارهای درگیر فقر این استان (۵۳ هزار خانوار) درگیر فقر درآمدی بوده‌اند. 

همچنین بیشترین سهم از خانوارهای درگیر فقر ناشی از هزینه‌های تأمین مسکن در استان‌های اردبیل و ایلام ثبت شده است.

  • چرا قانون مالیات بر خانه‌های خالی اجرا نمی‌شود؟

    چرا قانون مالیات بر خانه‌های خالی اجرا...

    معاون درآمد‌های مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشورگفت: اطلاعات و داده‌های ما از خانه‌های خالی قابل اتکا نیست. محمد مسیحی - معاون درآمد‌های مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور در برنامه تیتر امشب شبکه خبر گفت: به اجرای قانون " مالیات بر خانه‌های خالی" مصمم هستیم، اما اطلاعات ما قابل اتکا نیست.

  • وام 200 میلیون تومانی برای مقاوم سازی مسکن های روستایی

    وام 200 میلیون تومانی برای مقاوم سازی...

    رضا حمیدی، مدیرکل مسکن روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، از تصویب افزایش مبلغ تسهیلات یارانه دار مسکن روستاها تا سقف 200 میلیون تومان خبر داده است.برای دسترسی سریع‌تر به اخبار داغ وام‌های بانکی، اینستاگرام کاماپرس را دنبال کنید. از اینجا وارد شوید.

  •  آخرین وضعیت تامین مسکن در تهران

    آخرین وضعیت تامین مسکن در تهران

    رئیس سازمان نوسازی شهر تهران از امضای تفاهم‌نامه بین شهرداری و وزارت راه برای تامین مسکن خبر داد. نیاز نیست به حاشیه برویم محله خوب فقط مسکن خوب نیست قرار است به زودی تفاهم‌نامه‌ای بین شهرداری تهران و وزارت راه در خصوص تأمین مسکن امضا شود. مسکن در داخل شهر ساخته می‌شود و قرار نیست شهر افقی رشد کند.

  • ۱۹ کشته در آتش‌سوزی یک ساختمان در نیویورک

    ۱۹ کشته در آتش‌سوزی یک ساختمان در...

    مقامات آمریکایی اعلام کردند که آتش سوزی بزرگ در ساختمانی در نیویورک ۱۹ کشته از جمله ۹ کودک بر جای گذاشته است. به گزارش شبکه خبری ای‌بی‌سی‌نیوز، اداره آتش نشانی نیویورک روز یکشنبه گفت که بیش از ۶۰ نفر نیز در حادثه آتش سوزی زخمی شدند.

  •  ۳۰ میلیون واحد مسکونی مشمول قانون بیمه اجباری حوادث طبیعی شدند

    ۳۰ میلیون واحد مسکونی مشمول قانون بیمه...

    رئیس هیئت عامل صندوق بیمه حوادث طبیعی ساختمان از بیمه شدن ۳۰ میلیون واحد مسکونی در کشور در برابر بلایای طبیعی با پرداخت ۱۰ هزار تومان در سال جاری خبر داد.

  • اعزام ۱۰۰گروه جهادی به مناطق سیل‌زده هرمزگان_لایروبی ۱۹۲۵ واحد مسکونی توسط جهادگران

    اعزام ۱۰۰گروه جهادی به مناطق سیل‌زده...

    رئیس بسیج سازندگی استان هرمزگان به حضور و اعزام ۱۰۰گروه جهادی جهت کمک به سیل‌زدگان اشاره و عنوان کرد: گروه‌های جهادی تا برگشت زندگی مردم به شرایط عادی در کنار آنها خواهند بود.

  •  میزان اقساط نهضت ملی مسکن اعلام شد

    میزان اقساط نهضت ملی مسکن اعلام شد

    معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی مبلغ اقساط خرید واحدهای مسکونی نهضت ملی مسکن را از دو و نیم میلیون به بالا اعلام کرد.محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در گفتگو با برنامه «فرامتن» شبکه افق در خصوص موضوع نهضت ملی مسکن گفت: با برنامه ریزی انجام شده در دولت جدید تأمین زمین، ارائه تسهیلاتی مانند تخفیف در مالیات ساختمان، انشعابات و مصالح ساختمانی توسط دولت انجام می‌شود و ساخت مسکن توسط اشخاص صورت می‌گیرد.

  • پرداخت تسهیلات ساخت به مالکان اراضی مسکونی درآذربایجان غربی

    پرداخت تسهیلات ساخت به مالکان اراضی...

    به مالکان اراضی مسکونی در آذربایجان غربی تسهیلات ساخت پرداخت می شود.مدیرکل راه و شهرسازی آذربایجان غربی با اشاره به تسهیلات خودمالکی مسکن گفت: در طرح نهضت ملی، افراد خودمالک نیز می‌توانند از تسهیلات ساخت مسکن استفاده کنند.پرداخت تسهیلات ساخت به مالکان اراضی مسکونی درآذربایجان غربی

  • جزئیات بازپرداخت تسهیلات ساخت طرح نهضت ملی مسکن برای اقشار کم درآمد

    جزئیات بازپرداخت تسهیلات ساخت طرح نهضت...

    معاونت مسکن و ساختمان در گزارشی جزئیات دو روش بازپرداخت تسهیلات ساخت طرح نهضت ملی مسکن را برای اقشارکم و متوسط درآمدی با اقساط ماهانه برای هریک از مناطق شهری و روستایی تشریح کرد.معاونت مسکن و ساختمان در گزارشی به تشریح ویژگی‌های مثبت طرح نهضت ملی مسکن برای خانوارها پرداخت.

  • راهکار کنترل قیمت مسکن چیست؟

    راهکار کنترل قیمت مسکن چیست؟

    رییس کمیسیون عمران مجلس با تاکید بر اینکه بهترین روش برای کنترل قیمت مسکن افزایش تولید است گفت: تولید بالا و مناسب مسکن می‌تواند بر قیمت تمام شده آن تاثیر بسزایی داشته و در نهایت قیمت را کاهش دهد.تولید مسکن پس از یک دوره افت با افزایش نسبی به نیم میلیون واحد در سال ۱۳۹۹ رسید. بر اساس اعلام مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۹ تعداد ۴۹۰ هزار و ۵۹۷ واحد مسکونی در پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری‌های کشور پیش‌بینی شده که نسبت به سال قبل از آن ۲۲.۸ درصد افزایش داشته است.

  • اتفاق عجیب در بازار مسکن_خرید خانه 40 درصد زیر قیمت؟

    اتفاق عجیب در بازار مسکن_خرید خانه 40...

    سرمایه‌گذاران خارجی امیدوارند که طی ماه‌های آتی روند جهش قیمت مسکن در ترکیه برای جبران افت ارزش لیر آغاز شود. بر اساس داده‌های موسسه آمار ترکیه تعداد فروش مسکن به شهروندان خارجی نزدیک به ۵۰ درصد رشد داشته است و ایرانیان اولین خریداران املاک این کشور محسوب می‌شوند. این در شرایطی است که مشکلات جدید خرید ملک در ترکیه برای سرمایه‌گذاران و بخصوص ایرانی‌ها ایجاد شده است به صورتی که سرمایه گذاران در این بخش به سختی می‌توانند دارایی‌های خود را نقد کنند و شرایط خروج سرمایه‌ها از این کشور بسیار سخت شده اس

  • ۱۵۰ خانه درشهر بیرم غیرقابل سکونت شد

    ۱۵۰ خانه درشهر بیرم غیرقابل سکونت شد

    لارستان - استاندار فارس با اعلام اینکه ۱۵۰ خانه در شهر بیرم غیر قابل سکونت شد، گفت: تسهیلات و کمک های بلاعوض به سیل زدگان بیرم پرداخت می شود. محمد هادی ایمانیه با حضور در جمع مردم منطقه سیل‌زده بیرم لارستان حضور ضمن بررسی مشکلات سیل‌زدگان، دستورهای لازم را برای شتاب بخشی به حل مشکلات آن‌ها صادر کرد.

  • پرداخت وام ساخت مسکن بدون نیاز به سپرده و خرید اوراق

    پرداخت وام ساخت مسکن بدون نیاز به سپرده...

    بر اساس اعلام وزارت راه و شهرسازی، به آن دسته از سازندگانی که قصد ساخت واحدهای مسکونی بر روی زمین‌های خود داشته باشند، تسهیلات ویژه از سوی شبکه بانکی پرداخت می‌شود.بنا بر اعلام وزارت راه و شهرسازی به آن دسته از مالکانی که قصد دارند اقدام به احداث مسکن بر روی زمین‌های خود به قصد سکونت کنند، تسهیلات نهضت ملی مسکن پرداخت می‌شود.

  • ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی توسط تعاونی‌ها

    ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی توسط...

    با توجه به آنکه مسکن سهم بسزایی در سبد هزینه خانوارهای کم درآمد دارد، استفاده از ظرفیت تعاونی‌های مسکن در ساخت و تامین مسکن ارزان قیمت می تواند به عنوان یک راهکار موثر از سوی دولت دنبال شود.مسکن نقش بسزایی در زندگی بسیاری ازخانواده‌ها دارد و به لحاظ تأثیرگذاری در سبد هزینه‌ خانوارهای کم درآمد به ویژه دهک‌های متوسط و پایین جامعه که جزو حداقل بگیرانند، از اهمیت بالایی برخوردار است.

  • رشد 19 درصدی قیمت مسکن در آمریکا

    رشد 19 درصدی قیمت مسکن در آمریکا

    مردم آمریکا در ۲۰۲۱ چقدر وام مسکن گرفتند. در سال ۲۰۲۱ رقم وام دریافتی مردم آمریکا برای خرید خانه به شکل چشم‌گیری افزایش یافت و حجم وام پرداخت شده در تاریخ این کشور بی‌سابقه بوده است.در سال ۲۰۲۱ مردم آمریکا مجموعاً ۱.۶۱ تریلیون دلار وام برای خرید خانه دریافت کردند.

  • دست دلالان را برای تغییر نرخ ها باز گذاشته است

    دست دلالان را برای تغییر نرخ ها باز...

    بازی دلالان با نرخ اجاره مسکن. نبود شفافیت در برخی معاملات از جمله مسکن، هرچند زمستان فصلی برای جا به جایی، مستاجران نیست اما نرخ اجاره مسکن برای آن حائز اهمیت است.چندی پیش بانک مرکزی در جدیدترین گزارشی که ارائه کرده اعلام کرد متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده در شهر تهران طی این ماه نسبت به ماه قبل ۱.۲ درصد افزایش و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۷.۷ درصد افزایش را تجربه کرده که همین افزایش یافتن نرخ قیمت مسکن خود باعث می‌شود که نرخ اجاره هم متناسب با آن رشدپیداکند

  • افزایش قیمت مسکن در بهار امسال

    افزایش قیمت مسکن در بهار امسال

    جزییات جدید افزایش قیمت مسکن در بهار امسال در بهار امسال قیمت هر مترمربع زیربنای مسکونی ۱۰۰ درصد، هر مترمربع زمین ۱۰۴ درصد و نرخ اجاره‌ بها ۶۳ درصد رشد داشته است. متوسط قیمت فروش هر مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در سطح کل کشور ۱۱ میلیون و ۵۰۳ هزار تومان با میانگین مساحت ۱۱۵ مترمربع و متوسط عمر بنای ۱۳ سال بوده است، که نسبت به فصل قبل، ۱۲.۲ درصد و نسبت به فصل مشابه سال قبل ۱۰۰.۲ درصد افزایش داشته است.

  • ویلا‌های ۸ تا ۱۰ میلیارد تومانی

    ویلا‌های ۸ تا ۱۰ میلیارد تومانی

    بر اساس آگهی‌های منتشرشده در پلتفرم‌های مختلف، از ۳ میلیون و ۷۸۲ هزار آگهی خریدوفروش مسکن در دو استان گیلان و مازندران، ۲۱.۸ درصد از آن‌ها زیر ۱۰۰ متر، ۲۵.۷ درصد بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ متر، ۲۰.۷ درصد بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر، ۲۸.۹ درصد بالای ۳۰۰ متر و ۲.۹ درصد نیز بدون مشخصات متراژ بوده است. این متراژ بیانگر این موضوع است که سهم ویلا در این استان‌ها نسبتا بالا بوده و آپارتمان‌ها نیز با قواره‌های بیشتر ساخته می‌شود.

  • طرح مسکن دولت موجب کاهش نسبی قیمت‌ها شد

    طرح مسکن دولت موجب کاهش نسبی قیمت‌ها شد

    یک روزنامه اصلاح‌طلب معتقد است آغاز اجرای طرح مسکن در دولت جدید، موجب کاهش نسبی قیمت‌ها در این حوزه شده است.بازار معاملات مسکن در آذرماه همچون ماه گذشته با رشد همراه بود به طوری‌که در این ماه شاهد رشد ۳۴ درصدی معاملات و رشد قیمتی ۱. ۸ درصدی نسبت به ماه قبل بوده‌ایم در واقع بازار مسکن تحت تاثیر سیاست‌های مسکنی دولت و وعده ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال و نگرانی سفته بازان و البته بانک‌هایی که بیشترین سهم را از مسکن احتکاری به خود اختصاص داده‌اند.

  • روستایی که در آن هیچ چیز گران نشده است

    روستایی که در آن هیچ چیز گران نشده است

    در دهکده فوگری آگسبورگ در آلمان قیمت کرایه خانه ها از سال 1520 تا به حال تغییری نکرده است. با پرداخت کمتر از یک یورو می توان به مدت یک سال در این دهکده زندگی کرد.

  • ۱۲ واحد مسکونی تخلیه شد به علت فرونشست زمین در نسیم شهر

    ۱۲ واحد مسکونی تخلیه شد به علت فرونشست...

    سرپرست شهرداری نسیم‌شهر با بیان اینکه تمامی انشعابات آنها قطع شده است، عنوا ن داشت: بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد فرونشست این قنات تا حیاط این چند ساختمان ادامه دارد؛ اگر میزان فرونشست تا همین اندازه باشد با تزریق بتن مشکل را حل می‌کنیم در غیر این‌صورت ماجرا فرق می‌کند.