محله های شهری / یافت‌آباد تهران

یافت‌آباد تهران

یافت‌آباد تهران

یافت‌آباد محله‌ای قدیمی در جنوب غربی شهر تهران است که در منطقه ۱۸ شهرداری تهران واقع شده‌است.

تاریخچه:
این منطقه که از توابع شهرستان ری بود «غار و فشاپویه» نامیده می‌شد. شهر ری در تقسیم‌بندی‌های سال ۱۳۰۰ مرکز بخش غار بود و غار خود به ۲ بخش شرقی و غربی تقسیم می‌شد. در این تقسیم‌بندی غار غربی منطقه آبادی بود که از ۲ منطقه کوچکتر تشکیل شده بود. غار غربی همان یافت آباد کنونی است که امروزه جاده قدیم کرج، شهریار و قم از شمال، مرکز و شرق آن عبور کرده و راه‌آهن جنوب هم از جنوب آن می‌گذرد. پس از فتح شیراز به دست آقامحمد خان قاجار، لطفعلی خان زند آخرین پادشاه سلسه زندیه به تهران منتقل و به دستور آقا محمدخان کشته شد و پیکرش را در امامزاده زید در بازار قدیمی به خاک سپردند. پس از آن بستگان خاندان زند بگله که دارای اصالت لک هستند و از شهر ملایر روستای پری و زنگنه می‌باشند مورد خشم و غضب قرار گرفته و به نقاط مختلف ایران از جمله قم، ورامین، اطراف تهران (یافت آباد)، استر آباد و … تبعید یا متواری می‌شوند. افرادی از خاندان زند که به یافت آباد کوچ می‌کنند در قلعه اسکان می‌شوند که در سال‌های بعد به تدریج در همان‌جا در کنار ساکنان بومی تر ساکن می‌شوند و توانستند تملک برخی از زمین‌های اطراف را بدست آورند. از میان مردم یافت آباد، تنها خاندان یافت‌آبادی از بازماندگان اصلی خاندان زندهستند. زندیه‌های یافت آباد هیچ ارتباطی به کریمخان زند ندارند و حدود ۱۲۰ سال پس از انقراض سلسله زندیه و مستقیماً از ملایر به یافت آباد کوچ کرده‌اند. تنها وجه اشتراک آن‌ها آن است که هر دو از ایل قوم زند لرستان و نهاوند و ملایر هستند. بیش از نیمی از زندیه‌های یافت آباد نیز دارای اصالت ها و قومیت‌های مختلف هستند و بعدها فامیلی خود را به دلایل مختلف عوض کرده‌اند...

تراکم جمعیت و سطح قیمت خانه‌های این محله چگونه است؟
با توجه به بافت قدیمی بعضی محله‌ها و اینکه بیشتر سند ملک‌ها سند اوقافی می‌باشد، ولی این محله‌ها دیگر مثل قبل نیستند واکثرا دارای سند ۶دانگ هستند وارزش ملکها بسیار بالا رفته‌است محله‌های قلعه بالا و پایین که قواعد شهرسازی را رعایت نکرده‌اند این محله‌ها دارای محدوده قیمت کمتری نسبت به قیمت محله‌های همجوار است و همین موضوع سبب کنار هم قرار گرفتن قشرها مختلف جامعه در جوار یکدیگر شده‌است.

معرفی تکایا، مساجد و حسینیه‌های شاخص محله
مسجد الغدیر (از بزرگترین و معروف‌ترین مساجد این محله است)

مسجد ۱۴معصوم (این مسجد در سال۹۴ تخریب و نوسازی شده‌است و در ۵طبقه به متراژ۴۰۰۰مترمربع بنا گردیده با امکانات؛ درمانگاه خیریه. سالن همایش. سالن غذاخوری و…۹

مسجد المهدی

حسینیه امام جعفر صادق (ع)

معرفی مراکز آموزشی و فرهنگی محله یافت آباد
مدرسه آزادی
مدرسه تیزهوشان علامه حلی ۹
مدرسه قدس
مدرسه شهید فهمیده
مدرسه فدک
هنرستان حضرت مریم
دانشکده فنی انقلاب اسلامی شماره ۴ (برادران شهید بهرامی)
خوانین یافت آباد
مرتضی خان زند آخرین خان محله یافت آباد تهران، بزرگ خاندان و کدخدای یافت آباد بود. او که فردی با سواد بود و به مردم داری شهرت داشت، پس از تلاش بسیار موفق شد برای برخی از زمین‌های یافت آباد سند اعیانی بگیرد. او پس از آن تمام این زمین‌ها را به مردم واگذار نمود و به واسطه حضور او وضعیت یافت آباد و ساکنان آن بهبود زیادی پیدا کرد. در رابطه با اداره یافت آباد میان نامبرده با خانواده فرمانفرماییان معروف اختلاف وجود نداشت. مردم یافت آباد از وی به نیکی یاد می‌کنند. درگیری‌هایی موردی نیز گاهی در مورد زمین‌ها به نزاع و کشته شدن طرفین نیز منجر می‌شد. مقبره‌های نسبتاً قدیمی در قبرستان یافت آباد واقع شده‌است حداکثر قدمت قبرهای این قبرستان به سال ۱۳۲۰ شمسی بازمی‌گردد. زمین این قبرستان و زمین قبرستان قدیمی یافت آباد وقف مرحوم حاج مختار شمشیرگرها بوده‌است که هم‌اکنون نیز برخی از وراث وی ادعای مالکیت و تولیت آن را دارند؛ و بین سازمان اوقاف و خاندان شمشیرگرها به عنوان متولی وقف نامه بر سر تولیت این قبرستان اختلاف وجود دارد. از دیگر خان های یافت آباد خاندان بختیاریان بودن که متولی کشاورزی درختان خارجی در روستا ، دیگراعضای خاندان آنها در باب روستای قمصر ری بودند. .

گسترش یافت آباد
شغل اصلی مردم یافت آباد کشاورزی و دامپروری بود. زمین‌های کشاورزی و باغات یافت آباد از حمله منابع درآمد اصلی مردم بود و شتوی، صیفی، انگور و سیب فراوان‌تر از نقاط دیگر در شهرستان غار بدست می‌آمد. ۲ باب حمام قدیمی در یافت آباد ساخته شده بود که یکی از آن‌ها در جنوب غربی روستا، توسط حاجی نایب و دیگری در جنوب شرقی روستا، محله پایین و توسط ناصرالدین شاه صورت گرفته بود. اما در اواخر دهه ۱۳۳۰با ساخته شدن کارخانه شیر پاستوریزه، یافت آباد موقعیت اجتماعی و اقتصادی مناسب تری پیدا کرد و پس از آن کارخانه‌های لبنیات پاک، ایران برک، جنرال مکانیک، بافندگی نخ کاری، مؤسسه استاندارد و بیمارستان توانبخشی معتادان در آنجا ساخته شدند. یافت آباد دارای یک درمانگاه قدیمی بزرگ (درمانگاه فرمانفرماییان) و یک بیمارستان به نام شهدا می‌باشد که هر دو و همچنین تعدادی از مدارس، موقوفه محمد ولی میرزا فرمانفرماییان است. چند کوی و شهرک هم مانند کوی مهرزاد که اکنون در اواسط محله یافت آباد قرار دارد و شهرک‌های امام خمینی، شادآباد، ابراهیم‌آباد، ترک آباد و سعید آباد در آن پدید آمد. این ۴ شهرک اخیر در اصل روستاهای کوچکی در اطراف یافت آباد بوده‌اند. در سال‌های اخیر رشد صنعت مبلمان‌سازی و دکوراسیون داخلی چهره یافت آباد را دستخوش تغییرات بسیاری کرده‌است.

عرب‌آباد
عرب‌آباد نام محله کوچکی است که در کنارهٔ جنوب غربی یافت‌آباد واقع شده و در مجاورت بزرگ‌راه کمربندی غرب تهران آزادگان، قرار گرفته‌است. در گذشته در این محله عشایر عرب و قبایل بیابان‌نشین ساکن بوده‌اند. خیابان‌های شهید باقری، طاهری و بابایی آن را احاطه کرده‌اند.

ارشد آباد
ارشد آباد یکی از محلات یافت‌آباد است که دارای بافت جمعیتی مهاجرنشین می‌باشد و در سال‌های پس از انقلاب ایجاد شده‌است. این محله میان خیابان‌های شهید محمدحسن سلطانی، طاهری و شهید باقری و بزرگ‌راه کمربندی غرب تهران واقع شده‌است از دیگر محله‌های یافت آباد می‌توان به ابراهیم‌آباد، یوسف آباد، ترک آباد، شهرک امام خمینی،شهرک طالقانی ،شهرک مسلمین، محله نسترن، سر قنات، و کوچه اراکی‌ها و… اشاره نمود.

وضعیت آب شرب منطقه
مردم یافت آباد مشترک آب و فاضلاب تهران هستند و تعدادی نیز مشترک آبرسانی محلی هستند. آب یافت آباد دارای مقادیر زیادی نیترات است که برای سلامتی بسیار زیان‌آور است. پس از تأیید نظر وزارت بهداشت دربارهٔ آلودگی آب منطقه "یافت‌آباد " در جنوب شهر تهران از سوی کمیسیون بهداشت مجلس، وزارت نیرو هم با پذیرش این مسئله، منطقه مذکور را به عنوان "منطقه سیاه " اعلام کرد. لازم به توضیح است که در نقشه شهر تهران مناطق را از نظر پاکیزگی و آلودگی با رنگ‌هایی به ترتیب سبز، زرد، نارنجی، قرمز و سیاه مشخص می‌کنند که منطقه یافت‌آباد به صورت سیاه تعریف شده‌است.تصفیه خانه‌ای کوچکی در یافت آباد به صورت موقت نصب شده‌است اما کارشناسان آن را بی‌اثر می‌دانند.

جنگ مشروطه خواهان
از حوادثی که در زمان مشروطیت در یافت آباد اتفاق افتاد می‌توان به زمانی اشاره کرد که سپاه شمال و جنوب که هر ۲ از مدافعان و مجاهدان مشروطه بودند در این مکان به یکدیگر رسیده و از آن جایی که همدیگر را نمی‌شناختند یک روز تمام با هم جنگیدند.


  • محله تهران‌پارس در تهران

    محله تهران‌پارس در تهران

    تهران پارس نام کوی بزرگی است که در شرق و شمال شرق شهر تهران، پایتخت ایران و در محدوده منطقه ۴ شهرداری تهران و نیز منطقه ۸ شهرداری تهران واقع شده‌است. این محله به لحاظ آب و هوا به دلیل نزدیکی به پارک ملی خجیر، بوستان‌های جنگلی سرخه حصار، یاس فاطمی و لویزان، دارای آب و هوای مطبوعی می‌باشد. طبق تقسیم‌بندی انجام شده توسط شهرداری تهران، این محله خود شامل دو قسمت تهران پارس شرقی و تهران پارس غربی است. تهران‌پارس غربی از غرب به بزرگراه شهید باقری، از شرق به بلوار شاهد (پروین)، از جنوب به خیابان دماوند

  • محله تجریش در تهران

    محله تجریش در تهران

    تجریش یکی از محله‌های کلانشهر تهران است. میدان تجریش (سر پل تجریش) که نقطهٔ پایانی خیابان ولیعصر است، یکی از مکان‌های تجاری و شلوغ تهران به‌شمار می‌رود. بازار قدیم تجریش هم مابین میدان تجریش (سر پل تجریش) تا میدان قدس (تجریش قدیم) قرار دارد و از بازارهای مهم تهران شمرده می‌شود. مسیری از تجریش می‌گذرد با پلی بر روی آن که به سر پل تجریش معروف است و امروزه همان بخش اصلی میدان تجریش است. سر پل تجریش در گویش محلی فارسی تجریش در قدیم گوگَل نامیده می‌شد که به معنی «[پلِ] گلهٔ گاو» است.

  • محله گود زنبورک‌خانه تهران

    محله گود زنبورک‌خانه تهران

    گود زنبورک‌خانه که گاه چال زنبورک‌خانه نیز نامیده می‌شد، نام یکی از محلات قدیمی تهران بود که در نزدیکی سر قبر آقا در شمال خیابان مولوی امروزی قرار داشت.

  • محله گار ماشین تهران

    محله گار ماشین تهران

    گار ماشین که گاه به اشتباه «گارد ماشین» نیز گفته می‌شود، نام محله‌ای در جنوب تهران دورهٔ ناصری بود که ایستگاه ماشین دودی موسوم به گار ماشین در آن قرار داشت.

  • محله پامنار تهران (مناره)

    محله پامنار تهران (مناره)

    منار واقع در محله پامنار مربوط به سدهٔ ۱۳ ه‍.ق است و در تهران، محله پامنار واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ بهمن ۱۳۳۴ با شمارهٔ ثبت ۴۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این منار مرکز محله پامنار است.

  • محله قنات‌آباد لرستان

    محله قنات‌آباد لرستان

    قنات‌آباد ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد: قنات‌آباد (خرم‌آباد) قنات‌آباد (شیروان و چرداول)

  • محله ی جوادیه (تهران)

    محله ی جوادیه (تهران)

    جوادیه یکی از شناخته‌شده‌ترین و از محله‌های قدیمی شهر تهران است. جوادیه در جنوب‌غربی میدان راه‌آهن واقع شده‌است و خط غربی راه‌آهن از محدوده جوادیه می‌گذرد. این محله در جنوب شهر تهران واقع شده و در منطقه ۱۶ تهران قرار دارد.

  • محله خانی‌آباد در تهران

    محله خانی‌آباد در تهران

    خانی‌آباد یکی از محله‌های قدیمی تهران است. در حال حاضر این محله در جنوب تهران در منتهی الیه جنوب منطقه ۱۲ شهر تهران واقع شده است.

  • محله چاله‌حصار در تهران

    محله چاله‌حصار در تهران

    چاله‌حصار یکی از محلات جنوب تهران بود که چون آن را خاکبرداری و خاکش را به مصرف حصارکشی تهران رسانده بودند، مقدار زیادی چاله گودمانند داشت، بعدها برای تخلیهٔ زباله‌های شهر از آنجا استفاده می‌کردند.چاله‌حصار بخشی از محلهٔ سنگلج به شمار می‌آید.

  • محله چاله‌میدان تهران

    محله چاله‌میدان تهران

    چاله‌میدان از محله‌های قدیم تهران بود. این محل که قبلاً در دورهٔ صفویه خاک آن را به مصرف حصارکشی تهران رسانده بودند، وضعی مشابه چاله‌حصار داشت و محل تخیله زبالهٔ تهران به حساب می‌آمد. چالهٔ این محله تا مدت‌ها مکان امنی برای خلافکاران بود تا این که بعدها میدانی در آن‌جا احداث شد و به چاله‌میدان معروف شد.

  • عودلاجان

    عودلاجان

    عودلاجان یا اودلاجان یا لارجان از محله‌های قدیمی شهر تهران است که ساکنین آن در قدیم بیشتر یهودی بودند و از غرب به خیابان ناصرخسرو، از شرق به ری، از شمال به امیر کبیر و از جنوب به ۱۵ خرداد محدود است و سه محله اصلی امامزاده یحیی، پامنار و ناصرخسرو را در بر می‌گیرد که از نظر تاریخی، به دلیل وجود بناهای تاریخی متعدد، بسیار غنی است.

  • محله سنگلج در شهر تهران

    محله سنگلج در شهر تهران

    سَنگِلَج یکی از محله‌های قدیمی شهر تهران است که در کنار ۴ محلهٔ دیگر یعنی بازار، ارگ، عودلاجان و چاله‌میدان درون حصار شاه‌تهماسبی قرار داشتند. تئاتر سنگلج از قدیمی‌ترین سالن‌های تئاتر در ایران است که هنوز دایر است.