بازار املاک / روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

روایت اکونومیست از تله تنظیم بازار مسکن

بازار جهانی مسکن برای عبور از تورم با یک تله روبه‌رو است که آسیب‌پذیرترین خریداران مصرفی را تهدید می‌کند. «اکونومیست» با بررسی تصمیمات احتمالی سیاستگذاران پولی در کشورهایی که دچار رشد تند قیمت مسکن شده‌اند، هشدار داد.


دو مسیر مقابل تصمیم‌گیران قرار دارد که انتخاب هر کدام بر سرنوشت قیمت مسکن، دسترسی به مسکن و متقاضیان تاثیر دارد.افزایش قابل توجه قیمت مسکن در عمده کشورهای جهان، سیاستگذاران این حوزه را بر سر دو‌راهی «چگونگی مهار تورم ملک» قرار داده است. یک راه، جلوی چشم همه دولت‌ها قرار دارد که همان «محدودسازی روند پرداخت وام خرید مسکن» است اما راه دیگر که درباره «غفلت از آن» هشدار داده شده است، «تنظیم قیمت با مالیات» است.

کارشناسان راه اول را تله سیاستی و راه دوم را ترفند سیاستی برای تنظیم بازار مسکن عنوان می‌­کنند. بسیاری از بانک‌های مرکزی در کشورهای پیشرفته به ویژه کشورهای «سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه» موسوم به OECD در تلاش برای محدود کردن محدودیت وام‌دهی خود برای مسکن هستند با وجود این «اکونومیست» در یادداشتی استدلال کرده که بسیار بعید است این سیاست سبب ارزان‌تر شدن خانه به میزان مورد انتظار شود. 

قیمت مسکن در جهانِ ثروتمند، با شتاب بسیاری در این ۳۰ سال افزایش پیدا کرده است. بنا بر آخرین اصلاعاتی که در ۲۸ سپتامبر منتشر شده است، قیمت مسکن و مستغلات با افزایشی ۷/ ۱۹درصدی از ابتدای سال تا ماه جولای، رکورد جدیدی زده است. در کشورهای عضو «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» قیمت مسکن نسبت به درآمد بالاتر از میانگین بلندمدت آن در میان سه‌چهارم از اعضای این سازمان است. سیاستگذاران در همه کشورها برای تنظیم و عرضه‌ مسکن مقرون به صرفه تحت فشار زیادی هستند.

افزایش نرخ بهره، قیمت مسکن را نسبت به درآمد کاهش می‌دهد، چرا که وام‌های رهنی گران‌تر و تقاضای مسکن تعدیل می‌شود اما این افزایش نرخ بهره برای سامان دادن به بازار ملک، سبب به خطر افتادن بهبود اقتصادِ آسیب‌دیده از قرنطینه می‌شود. از منظری امیدوارکننده‌تر، می‌توان با محدودساختن ابزارهای «سیاست‌های احتیاطی کلان» که در اختیار بانک‌های مرکزی و تنظیم‌گران مالی قرار دارد، وام‌های رهنی پرریسک را محدود کرد.

۲۳ سپتامبر بانک مرکزی نیوزیلند برای سومین بار در امسال، سیاست‌های احتیاطی کلان خود را در حوزه مسکن تشدید و اعلام کرد سیاست‌های پیشین کارآیی لازم را برای مقابله با قیمت‌های ناپایدار مسکن نداشته است. قوانین در چند کشور دیگر همچون فرانسه نیز در امسال سختگیرانه‌تر شده است. گرچه این ابزارها برای مهار وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان و همچنین مهار رشد بدهی طراحی شدند اما استفاده از آنها برای کنترل قیمت مسکن، ضعیف بوده است.

استفاده از سیاست‌های احتیاطی کلان، سابقه‌ای طولانی دارد و طیف وسیعی از اهرم‌ها همچون سرمایه و کنترل‌های مستقیم بر نرخ و میزان وام را در برمی‌گیرد. از این دست سیاست‌ها که در بازار مسکن مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به محدود کردن میزان وام‌دهی بانک‌ها بر اساس نسبت وام به ارزش (LTV) یا وام به درآمد اشاره کرد. در این میان بازی کردن با شاخص (LTV) رایج‌تر است. در اروپا بیش از ۲۰ کشور از این ابزار استفاده می‌کنند و بهره‌گیری از آن در زمان بحران مالی جهان در سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ افزایش قابل توجهی پیدا کرده بود.

این کنترل‌ها همراه با محدود شدن رشد اعتبار، یکی از عمده دلایلی است که مانع از بدل شدن رکود اقتصادی ناشی از شیوع کووید در سال گذشته به یک بحران مالی تمام‌عیار شده است. از آنجاکه رشد وام گرفتن و رشد قیمت مسکن از یکدیگر تغذیه می‌کنند، سیاستگذار وسوسه می‌شود که با کنترل وام‌ها، در راستای بهبود وضعیت مسکن مقرون به صرفه گام بردارد اما در این میان سه دلیل برای اثبات برخطا بودن این سیاست وجود دارد.

نخست آنکه، تحقیقات نشان می‌دهد تاثیرات این ابزار بر قیمت آنقدر بزرگ نیست که تفاوت فاحشی در مقرون به صرفه شدن ملک ایجاد کند. یکی از نمونه‌های جالب، تحقیقی است که توسط استیون لاوفر از موسسه بروکدیل و نیتزن تزور و سپس دانشگاه نورث وسترن بر روی سیاست‌های وام نسبت به ارزش ltv در سال ۲۰۱۰ انجام شده است. در کشور مورد بررسی بانک مرکزی در مواجهه با تورم شدید قیمت خانه، به وام‌دهندگان اعلام کرد که وام ۶۰درصدی را تنها برای خانه‌هایی که ارزشی بیش از ۲۲۰هزار دلار دارند، اعطا خواهد کرد. اجرای این سیاست این فرصت را فراهم کرد تا پژوهشگران بتوانند رشد قیمت خانه را با سایر بازار مقایسه کنند. در نهایت این سیاست تنها سبب‌ساز کاهشی ۶/ ۰درصدی در قیمت خانه شد.

دوم آنکه، کنترل وام به‌طور معمول با سهمیه‌بندی اعتبارها، مسبب گران‌تر شدن وام مسکن برای وام‌گیرندگان می‌شود. در نتیجه حتی اگر قیمت‌ها کمی پایین بیاید، ممکن است به معنای در دسترس بودن خانه‌های مقرون به صرفه نباشد. به عنوان مثال، مطالعات انجام شده روی کشورهای اروپایی نشان می‌دهد میانگین نرخ وام با سخت‌تر شدن سیاست‌های وام ltv افزایش می‌یابد.

سومین دلیلی که سیاست‌های احتیاطی کلان را برای بهبود قیمت، نامناسب می‌سازد، این است که کنترل‌های وام بر ارزش (ltv) ممکن است خانوارهای محروم را به شکلی نامتناسب تحت تاثیر قرار دهد. مطالعات انجام شده در یک کشور نشان داد که بیشترین تاثیرات منفی بر قیمت مسکن در مناطق کمتر مطلوب در شهرهای گران رخ داده است

چرا که خانواده‌هایی که اعتبار محدودی دارند در آن مناطق خرید می‌کنند. مطالعه نیتزن تزور به این نتیجه رسیده است که وام‌گیرندگان آسیب‌پذیر در مناطق مسکونی به دلیل سیاست‌های ltv ناگزیر هستند به‌طور متوسط ۴ تا ۷ کیلومتر دورتر از محل کار خود، ساکن شوند و روزانه با یک ساعت رفت و آمد اضافی روبه‌رو هستند. اگر هدف نهایی برای اتخاذ چنین سیاست‌هایی رسیدن به یک سیستم مالی مقاوم‌تر باشد می‌‌توان عوارض ایجاد شده را توجیه کرد اما اگر این سیاست‌ها تنها برای کاهش قیمت مسکن برای کمک به خانواده‌های کم‌درآمد باشد، نمی‌تواند اثرات گسترده‌ای داشته باشد.

طی یک دهه گذشته، سیاست‌های احتیاطی کلان، از جمله ابزارهای مسکن، نقش زیادی در کاهش رشد وام در برخی از کشورها ایفا کرده و سیستم مالی را ایمن‌تر کرده است. اما این ابزارها هرگز برای بهبود قیمت مسکن طراحی نشدند و برای این کار نیز مناسب نیستند. 

افرادی که از افزایش چشمگیر قیمت مسکن ناامیدند، بهتر است دولت‌ها را تحت فشار قرار دهند تا نهادهای نظارتی مالی، این مشکل را حل و فصل کنند. راه تنظیم، تقویت و فراگیر کردن مالیات سالانه بر املاک است. این مالیات درحال‌حاضر در کشورهای مختلف جهان با نرخ میانگین حول و حوش یک درصد دریافت می­‌شود و بعضا تا نزدیک ۲ درصد (در برخی ایالت­‌های آمریکا) نیز می­‌رسد. مالیات سالانه بر دارایی ملکی سبب می­‌شود ریسک خریدهای سرمایه‌­ای یا خریدهای دوم و سوم ملک برای افراد افزایش پیدا کند و درصد کمتری از خانوارها نسبت به خرید بیش از یک واحد مسکونی اقدام کنند.

  • صف‌کشی روس‌ها برای خرید خانه در ترکیه

    صف‌کشی روس‌ها برای خرید خانه در ترکیه

    روس‌ها در ماه گذشته میلادی باز هم اصلی‌ترین مشتریان خارجی املاک در ترکیه بودند تا خریدهایشان از اول سال به بیش از ۹۳۰۰ واحد برسد. مرکز آمار ترکیه گزارش خرید خارجی‌ها در ماه گذشته میلادی در بازار مسکن این کشور را منتشر کرد. طبق این گزارش در ماه گذشته میلادی خارجی‌ها در بازار مسکن ترکیه بیش از ۵۱۰۰ واحد مسکونی خریده‌اند.

  • کسی که خانه نمی خرد

    کسی که خانه نمی خرد

    از آذرماه سال ۱۳۹۶ که شروع فرآیند رشد بازار مسکن بود تا امروز متوسط قیمت خانه در شهر تهران تقریبا ۱۰ برابر شده و بازار ارز، مقداری کمتر از این عدد رشد داشته است. در واقع به اندازه‌ای که پول کاهش ارزش داشته قیمت آپارتمان نیز افزایش یافته .واسطه‌های ملکی از تشدید رکود معاملات مسکن درپی کاهش انتظارات تورمی و افت توان طرف تقاضا در مهرماه خبر می‌دهند.

  • تنها منطقه که درمعاملات مسکن رشدکرد

    تنها منطقه که درمعاملات مسکن رشدکرد

    منطقه ۲۱ تنها منطقه تهران بود که در شهریور ماه رشد معامله مسکن داشته و درحالی که در تمامی مناطق تهران خریداران عقب نشینی کرده بودند رشد ۱۸ درصدی معاملات را تجربه کرد. در آخرین ماه تابستان ریزش معاملات مسکن ادامه داشت و در مجموع ۶ هزار و ۳۳ معامله در این ماه به ثبت رسید، بیشترین کاهش معاملات در منطقه ۲۲ تهران با ثبت ۱۰۴ معامله و ریزش ۳۵.۴ درصدی رخ داده است. همچنین منطقه ۱۲ با ۳۳.۸ درصد وثبت ۱۴۳ معامله مسکن در مقام دوم ریزش معاملات قرار دارد.

  •  هشدار فروش متری ملک در بورس

    هشدار فروش متری ملک در بورس

    یک کارشناس بازار سرمایه گفت: فروش متری ملک در بورس بیشتر از آنکه به شفافیت بازار مسکن کمک کند در این شرایط اقتصادی کشورمان به افزایش قیمت‌ها منجر می‌شود و تقاضای سفته‌بازانه را بالا می‌برد. مهدی سوری درباره ورود صندوق املاک و مستغلات به بازار سرمایه و امکان فروش متری املاک در بورس اظهار داشت: اینکه معاملات املاک و مستغلات در بستر یک پلتفرمی انجام شود

  • آپارتمان های قدیمی ساز مرکز تهران چه قیمت؟

    آپارتمان های قدیمی ساز مرکز تهران چه...

    در گزارش زیر به بررسی قیمت و مشخصات آپارتمان‌های قدیمی‌ساز مرکز تهران خواهیم‌ پرداخت. به علت قیمت نسبتا بالای مسکن در مرکز تهران افراد زیادی به خرید خانه‌های قدیمی‌ساز روی آورده‌اند تا سرمایه نسبتا کمتری را صرف خرید خانه کنند. آپارتمانی ۳۰ ساله در محله جهاد با متراژ ۱۱۲ متر و ۲ اتاق خواب ارزشی معادل ۶ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان دارد.

  • جاماندگی میلگرد و تیرآهن از تورم

    جاماندگی میلگرد و تیرآهن از تورم

    گزارش‌ها از بازار آهن و فولاد حاکی است که روز گذشته نیز قیمت آهن بر مدار ثبات بود و در برخی مبادی فروش کاهش جزئی هم مشاهده شد اما در این میان برخی شرکت‌ها به افزایش قیمت‌ محصولات خود مداومت ‌کردند. نوسان چشمگیری در بازار ارز نیز مشاهده نشد اما تا پایان روز قیمت دلار کمی افزایشی بود، به طوری که در بازار آزاد هر دلار حدود ۳۲ هزار و ۶۰۰ تومان معامله شد.

  • بازگشایی مدارس بازار مسکن را بی رونق کرد

    بازگشایی مدارس بازار مسکن را بی رونق...

    عضو اتحادیه مشاوران املاک گفت: بازار مسکن با توجه به اتمام فصل تابستان، عدم متقاضی از رونق همچنین تب وتاب گرانی افتاده است. آمار‌ها و بررسی‌های صورت گرفته نشان میدهد که بازار مسکن با توجه به تعطیلات در فصل تابستان وهمچنین بازگشایی مدارس کمی از رونق افتاده و هم اکنون به آرامش رسیده است.

  • سکته در بازار خرید و فروش واحدهای نوساز!

    سکته در بازار خرید و فروش واحدهای...

    ساخت‌وساز در تهران خوابید؟ در زمستان 1400 میانگین قیمت هر مترمربع زمین در پایتخت به بیش از 5/ 1 برابر قیمت مسکن رسیده و این در حالی است که این نسبت در دهه 70 تقریبا یک به یک بود.در واقع تا سال 80 فاصله چندانی بین قیمت زمین و آپارتمان در پایتخت وجود نداشت و به تدریج با سرعت گرفتن روند ساخت‌وساز در پایتخت و کاهش عرصه در شهر به عنوان زمین قابل ساخت‌وساز، بر قیمت آن افزوده شد، تا جایی که اکنون نسبت قیمت زمین به مسکن در پایتخت به بیش از 5/ 1 رسیده است.

  • آغاز عملیات اجرایی ۱۱۰۰ واحد مسکونی

    آغاز عملیات اجرایی ۱۱۰۰ واحد مسکونی

    آغاز عملیات اجرایی ۱۱۰۰ واحد مسکونی مسکن ملی در شرق استان سمنان عملیات اجرایی یک هزار و ۱۲۶ واحد پروژه مسکن ملی در شهرستان های شاهرود و میامی آغاز شده است. با بیان اینکه یک هزار و ۴۴۷ نفر در شرق استان سمنان افتتاح حساب و واریز وجه را در زمینه مسکن ملی صورت داده اند. تاکنون عملیات ساخت یک هزار و ۱۲۶ پروژه آغاز شده است.

  • خسارات زلزله ی خوی

    خسارات زلزله ی خوی

    مصدومیت یک هزار و ۱۲۶ نفر در اثر زلزله خوی بازسازی منازل زلزله‌زده تا قبل از شروع فصل سرما زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۵.۴ حوالی خوی در آذربایجان غربی را لرزاند در این زلزله یک هزار و ۱۲۶ نفر دچار مصدومیت شدند و همچنین بین ۲۰ تا ۱۰۰ درصد به یک هزار و ۴۶۱ واحد مسکونی این منطقه خسارت وارد کرد.

  •  استانهای صدرنشین نرخ تورم مسکن

    استانهای صدرنشین نرخ تورم مسکن

    روند تورم مسکن در شهریورماه کل کشور مسیری صعودی را اتخاذ کرده است. با توجه به ضریب اهمیت اجاره در این بخش می توان گفت این عامل در رشد تورم مسکن سهم به سزایی را داشته است. کدام استان صدرنشین نرخ تورم بخش مسکن در کشور است؟ بررسی تورم مسکن در شهریور ۱۴۰۱ حاکی از وضعیت صعودی این شاخه در کل کشور بوده است.

  • پیش‌بینی قیمت مسکن در نیمه دوم سال ۱۴۰۱

    پیش‌بینی قیمت مسکن در نیمه دوم سال ۱۴۰۱

    کارشناس اقتصاد مسکن با پیش‌بینی بازار مسکن و قیمت واحدهای مسکونی در نیمه دوم سال‌جاری گفت:‌ چند سالی است که سرمایه‌گذاری در بازار مسکن منفی است. فردین یزدانی با پیش‌بینی کاهش ساخت‌وساز مسکن توسط بخش خصوصی در کشور از سال ۹۷ به این سو، قیمت زمین رشد بسیار بالایی داشته است.

  • کاهش ۳۰ % معاملات مسکن

    کاهش ۳۰ % معاملات مسکن

    طی ۶ ماه نخست سال در گرگان ، رئیس اتحادیه املاک شهرستان گرگان با اشاره به ضرورت اصلاح نرخ عوارض شهرداری این شهر معاملات مسکن طی شش ماه نخست سال در گرگان ۳۰ درصد کاهش یافت. از ابتدای سال تاکنون و با جهش عوارض ساختمانی با کاهش تولید مسکن در گرگان روبرو هستیم و این امر قیمت آپارتمان ها و واحدهای مسکونی موجود را افزایش داده است.

  • خانه ارزان برای بازنشستگان و کارگران

    خانه ارزان برای بازنشستگان و کارگران

    رحمت الله پورموسی فعال حوزه کار درباره حل مشکل مسکن کارگران از طریق خانه‌های اجاره‌ای، گفت: ایده خانه‌های اجاره‌ای ایده خوبی است و در رفع دغدغه مسکن کارگران بی تاثیر نیست، ولی نمی‌تواند راه درمان نهایی باشد یک فعال حوزه کار با بیان اینکه کارگران را در بحث خانه‌دار شدن باید به طور ویژه ببینیم، گفت: ایده خانه‌های اجاره‌ای در کوتاه مدت می تواند دغدغه کارگران و اقشار محروم و کم درآمد را برطرف کند ولی مشکل مسکن کارگران و بازنشستگان از طریق ساخت خانه‌های ارزان توسط تعاونی‌ها و با اختصاص زمین رایگان حل

  • آینده مسکن بدون برجام

    آینده مسکن بدون برجام

    در چشم‌انداز فعلی، قیمت مسکن از دو منظر هزینه تمام‌شده و شاخص‌های تورم عمومی ناشی از رشد نقدینگی تحت فشار خواهد بود و در صورت ادامه روند فعلی در اقتصاد، رشد قیمت مسکن مجدداً، به صورت مداوم سالیانه ادامه‌دار خواهد بود. با روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی، مجموعه‌ای از وعده‌های انتخاباتی از سوی او و مجموعه وزرا مطرح شد. ساخت چهار میلیون واحد مسکونی، بزرگترین وعده اقتصادی رئیس جمهور جدید بود.

  • کلنگ‌زنی ۱۰ هزار واحد مسکونی در تهران

    کلنگ‌زنی ۱۰ هزار واحد مسکونی در تهران

    امروز حدود ۱۰ هزار واحد از پروژه‌های قرارگاه مسکن شهرداری تهران در مناطق مختلف شهر کلنگ‌زنی می‌شود. به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، امروز حدود ۱۰ هزار واحد از پروژه‌های قرارگاه مسکن شهرداری تهران در مناطق مختلف شهر مانند مناطق ۴، ۱، ۲۲ و ۱۳ کلنگ زنی می‌شود.

  • ساکن شدن در تهران چقدر هزینه دارد

    ساکن شدن در تهران چقدر هزینه دارد

    مقایسه قیمت یک شب اقامت خانوادگی در یکی از هتل‌های تهران با آپارتمان‌هایی که به طور روزانه کرایه داده می شود نشان می دهد اقامت در یک خانه ویلایی در تهران با تمام امکانات ارزان‌تر تمام می‌شود.اگر خانوادگی به تهران سفر کنید و میزبانی هم در این شهر منتظرتان نباشد برای یک شب اقامت در تهران دست کم باید 350 هزار تومان در نظر بگیرید.این هزینه یک آپارتمان 30 متری در محله نواب است. این رقم می تواند تا شبی 33 میلیون تومان برای اقامت در یک اتاق خانوادگی در یک هتل 5 ستاره در شمال غرب تهران افزایش داشته باشد

  • رمزگشایی از ناکام ماندن طرح مسکن دولتی

    رمزگشایی از ناکام ماندن طرح مسکن دولتی

    تسهیلات 200 میلیونی مسکن پرداخت شد؟ چند روز قبل مسوولان ساخت مسکن دولتی در شهرهای کوچک اعلام کردند اعتقاد داریم طرح نهضت ملی مسکن باید متقاضی‌محور باشد. روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: تاکنون ۱۰۴هزار نفر از متقاضیان نهضت ملی مسکن تحت مسوولیت بنیاد مسکن واریز وجه داشته‌‌اند و ۸۳هزار واحد نیز به مرحله ساخت رسیده است درحالی‌که هدف اولیه اجرای سالانه ۴۰۰هزار واحد توسط بنیاد مسکن است.

  • قیمت اجاره رکورد ده ساله را زد

    قیمت اجاره رکورد ده ساله را زد

    مقایسه آمار ثبت شده در سه شاخص زمین ، مسکن و اجاره در نقاط شهری در پایان سال 1400 نشان می دهد که افزایش قیمت در اجاره به رکورد ده ساله رسید . تورم فصلی زمستان 1400 اجاره در نقاط شهری برابر 16.3 درصد بوده که از نیمه دوم سال 91 کنون بی سابقه بوده است . این افزایش باعث شده معاملات در بازار اجاره افت قابل ملاحظه ای داشته باشد در حدی که تعداد معاملات در زمستان 1400 نسبت به فصل قبل از افت 68 درصدی داشته است . بیشترین افت فصلی در 5 سال اخیر بوده است .

  • هزینه یک خانواده سه نفره ماهانه چقدر است؟

    هزینه یک خانواده سه نفره ماهانه چقدر...

    یک خانواده سه نفره کارگری امروز اگر ماهی ۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزارتومان درآمد ثابت ماهانه داشته باشد، می‌تواند از عهده مخارج زندگی برآید، اجاره خانه بدهد، ماهی چند کیلو گوشت و مرغ بخرد، هزینه‌های آموزش و درمان را تامین کند و چرخ زندگی را تا اندازه‌ای بگرداند؛ اما فاصله دستمزد حدود ۷۰ درصد کارگران شاغل با این رقم حداقلی، بیش از ۶۳ درصد است.

  • هشدار نسبت به خرید و فروش نهضت مسکن تهرانسر

    هشدار نسبت به خرید و فروش نهضت مسکن...

    اخیرا دیده شده برخی سوداگران با پوشش واسطه‌گری نهضت ملی مسکن اقدام به خرید و فروش این واحدها می‌کنند که مدیرکل راه وشهرسازی استان تهران از شهروندان خواست تا فریب این تبلیغات را نخورند؛ چرا که نه تنها آپارتمان‌ها هنوز آماده نشده بلکه قابل خرید و فروش نیستند.در تهرانسر ۹۰۰ واحد نهضت ملی مسکن به صورت مشارکتی در حال ساخت است که پس از اتمام کار، دولت و بخش خصوصی هرکدام سهم خود را برمی‌دارند. سهم دولت با شرایط خاصی از طریق آگهی عمومی فروخته خواهد شد و به این صورت نیست که در بازار قابل خرید و فروش باشد